واریس می تواند ناخوشایند و ناراحت کننده باشد اما قابل درمان است. عدم درمان واریس می تواند به عوارض مانند خونریزی و گردش خون ضعیف منجر شود. اگر شما مبتلا به واریس هستید، به هیچ وجه نگران نباشید، راه های درمان واریس را در اینجا برایتان آوردیم.

وریدهای متورم، پیچ خورده و بزرگ که زیر پوست دیده می شوند، به عنوان وریدهای واریسی شناخته می شوند. که گاه می توانند موجب درد و نازیبایی در پا و ساق پا شوند. وریدهای واریسی به علت تضعیف دریچه های رگ و دیواره رگها ایجاد می شود. ضعیف شدن دریچه رگ باعث می شود خون شروع به جمع شدن در رگ ها کند. سپس باعث کشش رگ و خونریزی ازآن می گردد.

برای اکثر مردم ورید های واریسی یک مشکل بهداشتی عمده نیست. اما ممکن است در طول زمان باعث زخم، التهاب وریدی و خونریزی ناشی از واریس ورید ها عوارض بهداشتی ایجاد کنند. خوشبختانه راه حل های درمانی برای واریس وجود دارد. درمان واریس به شدت آن بستگی دارد.

انواع رگهای واریسی و علائم خفیف تا شدید آنها

هر اختلال وریدی علائم متفاوت دارد، برخی از آن‌ها شدیدتر از دیگر مشکلات است. علائم می‌تواند به اندازه یک ناراحتی جزئی در پاها کوچک باشند، یا به اندازه زخم‌های پوستی یا آمبولیسم ریوی ناشی از لخته شدن خونی که به سمت ریه‌ها می‌رود، جدی باشد. اگر علائم واریس را داشته باشید، طیف وسیعی از درمان‌ها وجود دارد که می‌توانند به بهبود ظاهر و احساس پاها کمک کنند.

واریس طنابی یا شدید چیست؟

رگ‌های واریسی معمولا آبی رنگ هستند و با اندازه غیر طبیعی و بیرون زدنشان از سطح پوست مشخص می‌شوند. بیشتر در پشت ساق پا و در داخل پاها یافت می‌شوند، اما ممکن است در قسمت‌های دیگر پاها نیز ایجاد شوند. این رگ‌های غیر طبیعی معمولا در نتیجه دریچه‌های آسیب دیده یا معیوب در رگ‌ها ایجاد می‌شود که از جریان خون مناسب از طریق ورید جلوگیری می‌کند. رگهای واریسی می‌تواند با علائم مختلفی از جمله خارش، تورم پا، درد‌های آزاردهنده و خستگی پاها همراه باشد.

علائم واریس طنابی

علائم جزیی
* خارش پاها
* تورم پا یا مچ پا
* تغییر در رنگ پوست، به ویژه در پایین پا

علائم متوسط
* درد یا لرزش در پاها
* احساس سنگینی در پاها
* گرفتگی عضلات پا
* ایجاد تغییرات پوستی بیشتر در پاها
* رگ‌های واریسی
* تورم / گرفتگی در پا یا عضله ساق

علائم شدید

* درد
* تغییرات رنگدانه پوست (تغییر رنگ قرمز یا برنز)
* پوست خشک، زبر، و دچار خارش (تغییرات اگزما)
* ادم
* رقیق شدن خون در رگ‌ها
* فیبروز و سفت شدن پوست پایین بدن
* زخم‌های پایین بدن

بیماری‌های عروقی می‌توانند منجر به‌ترومبوز عمقی وریدی (DVT) شوند. که به نوبه خود، می‌تواند به آمبولی ریوی (PE) منجر شود، که در اثر لخته شدن خونی که به به ریه‌ها می‌رود، ایجاد می‌شود. علائم متعددی برای آمبولی ریه وجود دارد و اگر هر کدام از این علائم را تجربه کردید، باید به دنبال بررسی فوری باشید.

* احساس تنگی نفس ناگهانی
* درد قفسه سینه که در هنگام نفس کشیدن عمیق بدتر می‌شود
* گیجی یا سرگیجه
* ضعف ناگهانی
* افزایش ضربان قلب
* خون بالا آوردن

آمبولی ریه می‌تواند مرگبار باشد؛ بنابراین اقدام پزشکی، در سریع‌ترین زمان ممکن، میزان نجات از بیماری را افزایش می‌دهد. اگر مشکلی دارید که روی رگ‌های شما تاثیر می‌گذارد، مدیریت این بیماری می‌تواند خطر ابتلا به عوارض بیشتر مانند DVT و آمبولی ریه را کاهش دهد.

تشخیص واریس طنابی

پزشک شما درباره علائم شما سؤال خواهد کرد و شما را در حالت‌های مختلف از جمله هنگام ایستادن، معاینه می‌کند. آن‌ها ممکن است درباره سابقه پزشکی شما نیز بپرسند.

اگر علائم شما شدید باشد یا عوارضی داشته باشید، پزشک ممکن است شما را به جراح قلب و عروق (پزشک متخصص در عروق خونی) ارجاع دهد.

رگ‌های واریسی معمولا به راحتی در پاها قابل مشاهده هستند. با این حال، برای تعیین محل و میزان آسیب به هر دریچه، پزشک ممکن است انجام یک اسکن اولتراسوند (دوپلکس) را به شما پیشنهاد کند. این اسکن از امواج صوتی برای تولید تصویری از رگ‌ها در داخل پا استفاده می‌کند. این روش به پزشک شما اجازه می‌دهد تا رگ‌های عمیق شما را با جزئیات بیشتری مشاهده کنند و ساختار و عملکرد وریدهای واریسی را بررسی نمایند.

رگ‌های عنکبوتی یا واریس شاخه‌ای چیست؟

رگ‌های عنکبوتی معمولا در سطح نزدیک‌تر پوست رخ می‌دهند و با رنگ قرمز یا آبی و ظاهر تار عنکبوتی مشخص می‌شوند. این رگ‌های غیر طبیعی اغلب فقط یک نگرانی از جنبه زیبایی هستند و غالبا در پاها یافت می‌شوند. اندازه رگ‌های عنکبوتی می‌توانند بسته به بیمار و موقعیت آن‌ها متفاوت باشد

درک تلانژاکتازی (گشادشدگی مویرگ‌ها )

تلانژاکتازی وضعیتی است که در آن مویرگ‌های (رگ‌های خونی کوچک) گشاده شده باعث خطوط قرمز یا الگوهای رشته مانند بر روی پوست می‌شوند. این الگوها یا تلانژاکتازی، به تدریج و اغلب به صورت خوشه‌ای تشکیل می‌شوند. گاهی به دلیل ظاهر نازک و تار مانندشان به “رگ‌های عنکبوتی” شناخته می‌شوند.

تلانژاکتازی در نواحی که به آسانی دیده می‌شوند (مانند لب‌ها، بینی، چشم‌ها، انگشتان و گونه‌ها) رایج هستند. این عروق می‌توانند باعث ناراحتی شوند و بعضی افراد آن‌ها را عامل عدم جذابیت می‌دانند. بسیاری از افراد تمایل دارند که این وضعیت را برطرف کنند. از بین بردن آن‌ها با ایجاد صدمه به عروق و تحریک آن به محو شدن و یا زخم انجام می‌شود. این کار باعث می‌شود ظاهر علائم قرمز یا الگوهای روی پوست کاهش یابد.

در حالی که اکثر موارد تلانژکتازی معمولا خوش خیم هستند، می‌توانند نشانه‌ای از بیماری‌های جدی باشند. به عنوان مثال، تلانژکتازی هموراژیک ارثی (HHT) یک بیماری ژنتیکی نادر است که موجب تلانژکتازی می‌شود که می‌تواند مرگبار باشد. تلانژکتازی‌های ناشی از HHT به جای شکل گیری روی پوست، در اندام‌های حیاتی مانند کبد ظاهر می‌شود. این عروق ممکن است بترکند، و خونریزی شدیدی ایجاد کنند (هموراژ).

تشخیص علائم تلانژاکتازی

تلانژاکتازی می‌تواند ناراحت کننده باشد. این وضعیت عموما مرگبار نیست، اما برخی افراد ممکن است دوست از وجود آن‌ها ناراحت باشند. این عروق به تدریج ایجاد می‌شوند، اما می‌توانند در اثر استفاده از محصولات بهداشتی و زیبایی مانند صابون‌های ساینده و اسفنج‌ها که موجب تحریک پوست می‌شوند، نیز بروز یابند.

علائم عبارتند از:
* درد (مربوط به فشار وریدی)
* خارش
* نشانه‌های قرمز یا الگوهای رشته مانند روی پوست

علائم HHT عبارتند از:
* خونریزی مکرر بینی
* خون قرمز یا تیره در مدفوع
* تنگی نفس
* تشنج
* سکته مغزی کوچک
* ماه گرفتگی لکه‌ای شرابی

دلایل تلانژاکتازی چیست؟

علت دقیق تلانژکتازی ناشناخته است. محققان بر این باورند که علل متعددی ممکن است به ایجاد تلانژاکتازی کمک کنند. این علل ممکن است ژنتیکی، محیطی یا‌ ترکیبی از هر دو باشد. اعتقاد بر این است که بیشتر موارد تلانژکتازی ناشی از قرار گرفتن مداوم در معرض آفتاب یا دمای شدید است. این باور به این دلیل است که معمولا در نقاطی از بدن ظاهر می‌شوند که پوست در معرض نور خورشید و هوا قرار می‌گیرد.

سایر علل احتمالی عبارتند از:

مصرف الکل: می‌تواند جریان خون در عروق را تحت تاثیر قرار دهد و می‌تواند باعث بیماری کبد شود
بارداری: اغلب فشار زیادی روی رگ اعمال می‌کند
پیری: رگ‌های خونی پیر می‌توانند شروع به ضعیف شدن کنند
روساکا: عروق خونی در صورت را بزرگ می‌کند، باعث ایجاد ظاهر گرگرفته در گونه‌ها و بینی می‌شود
مصرف همیشگی کورتیکواستروئید: پوست را نازک و تضعیف می‌کند
اسکلرودرم: پوست را سفت و منقبض می‌کند
درماتومیوزیت: پوست و بافت عضلانی زیر جلدی را ملتهب می‌کند
لوپوس اریتماتیک سیستمیک: می‌تواند حساسیت پوست به نور خورشید و دمای شدید را افزایش دهد

علل تلانژکتازی هموراژیک ارثی ژنتیکی است. افراد مبتلا به HHT این بیماری را از حداقل یکی از والدین به ارث می‌برند. پنج ژن مشکوک به ایجاد HHT هستند و سه مورد از آن‌ها شناخته شده‌اند. افراد مبتلا به HHT یا یک ژن نرمال و یک ژن جهش یافته یا دو ژن جهش یافته را دریافت می‌کنند (فقط یک جهش ژن برای ایجاد HHT کافی است)

چه کسی در معرض تلانژاکتازی انقباضی است؟

تلانژاکتازی یک بیماری پوستی رایج ، حتی در میان افراد سالم است. با این حال، برخی از افراد نسبت به دیگران در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تلانژاکتازی قرار دارند. این افراد شامل کسانی هستند که:

* در محیط بیرون (سر باز) کار می‌کنند
* در تمام طول روز نشسته یا ایستاده هستند
* سوء مصرف الکل دارند
* باردار هستند
* مسن‌تر یا سالمند هستند (با پیر شدن پوست تلانژکتازی بیشتر ایجاد می‌شود)
* افرادی که روساکا، اسکلرودرما، درماتومیوزیت یا لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)دارند
* از کورتیکواستروئیدها استفاده می‌کنند

پزشکان چگونه تلانژاکتازی را تشخیص می‌دهند؟

پزشکان ممکن است بر علائم بالینی بیماری تکیه کنند. تلانژاکتازی به راحتی از روی خطوط قرمز رشته مانند یا الگوهای روی پوست قابل مشاهده است. در برخی موارد پزشک ممکن است بخواهد مطمئن شود که بیماری زمینه‌ای وجود ندارد. بیماری‌های مرتبط با تلانژاکتازی عبارتند از:

HHT (همچنین به سندرم اسلر- وبر – رندو نامیده می‌شود): اختلال ارثی رگ‌های خونی در پوست و اندام‌های داخلی که می‌تواند باعث خونریزی بیش از حد شود.

بیماری استورج- وبر: یک اختلال نادر که سبب ایجاد خال لکه‌ای شرابی و مشکلات سیستم عصبی می‌شود.

آنژیوم عنکبوتی: تجمع غیر طبیعی عروق خونی در نزدیکی سطح پوست است.

گزرودرما پیگمنتوزوم: یک بیماری نادر که در آن پوست و چشم‌ها بسیار حساس به نور ماوراء بنفش هستند.

HHT ممکن است باعث شکل گیری عروق خونی غیرطبیعی به نام بدشکلی شریانی (AVM) شود. این وضعیت ممکن است در چندین قسمت بدن رخ دهد. این AVM‌ها اجازه اتصال مستقیم بین شریان‌ها و رگ‌ها را بدون مداخله مویرگ‌ها می‌دهند. و ممکن است به هموراژ (خونریزی شدید) منجر شود. این خونریزی ممکن است در مغز، کبد یا ریه‌ها رخ دهد.

برای تشخیص HHT، پزشکان ممکن است ام آر آی یا سی تی اسکن انجام دهند تا خونریزی یا ناهنجاری‌های داخل بدن را تعیین کنند.

درمان تلانژاکتازی

درمان بر بهبود ظاهر پوست تمرکز دارد. روش‌های مختلف عبارتند از:

لیزر درمانی: لیزر عروق گشاد شده را هدف قرار داده و آن‌ها را تنگ می‌کند (این کار معمولا شامل کمی درد و دوره بهبودی کوتاه است)

عمل جراحی: عروق گشاد شده می‌توانند برداشته شوند (این کار می‌تواند بسیار دردناک باشد و ممکن است منجر به دوره بهبودی طولانی مدت شود)

اسکلروتراپی: بر ایجاد آسیب به پوشش داخلی عروق خونی با تزریق یک محلول شیمیایی به آن تمرکز دارد که باعث لخته شدن خون می‌شود و رگ را وادار به انقباض، ضخیم شدن و یا ایجاد بافت اسکار در ورید می‌کند (معمولا به دوره بهبودی نیاز نیست، اگرچه ممکن است برخی از مواقع محدودیت‌هایی در ورزش کردن در نظر گرفته شود)

درمان HHT ممکن است شامل موارد زیر باشد:
* آمبولیزاسیون برای مسدود کردن یا بستن رگ‌های خونی
* لیزر درمانی برای متوقف کردن خونریزی
* عمل جراحی

درمان واریس

خوشبختانه درمان واریس معمولا نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. با توجه به روش های کمتر تهاجمی، وریدهای واریسی به طور کلی می توانند به صورت سرپایی درمان شوند. با در نظر گرفتن نتایج آزمایشات از جمله اولتراسوند با پزشک خود می توانید دریابید که شدت واریس شما چقدر است. روش های پزشکی در حال حاضر برای درمان وریدهای واریسی در دسترس است. روش های درمانی واریس عبارتند از:

اسکلروتراپی
یک روش پزشکی برای درمان ورید های واریسی و رگ‌های عنکبوتی است. در این روش یک محلول به طور مستقیم در رگ تزریق می شود. محلول تزریق شده به رگ باعث بسته آن می‌شود و خون مسیر خود را از طریق یک رگ سالم دیگر می رود. رگ تخریب‌ شده جذب بافت بدن شده و در نهایت از بین می‌رود. این بهترین روش برای درمان رگ‌های واریسی پرپیچ‌ و تاب و با عود مکرر است.

در اسکلروتراپی یک محلول (ماده اسکلروزانت) به طور مستقیم در رگ تزریق می شود. محلول تزریقی باعث متورم شدن دیواره رگ می‌شود. پس از چند هفته تا چند ماه این رگ از بین می‌رود. رگ تخریب‌شده جذب بافت بدن شده و در نهایت از بین می‌رود. این بهترین روش برای درمان رگ‌های واریسی پرپیچ‌وتاب و با عود مکرر است.

مزیت اسکلروتراپی این است که می تواند ورید های واریسی را بدون درد و یا خرابی از بین ببرد. این تکنیک ممکن است برای ورید های بزرگ و گسترده واریسی کار نکند. شما همچنین ممکن است مجبور به بازگشت برای پیگیری درمان در جهت ناپدیدی کامل ورید های واریس باقی مانده باشید.

Phlebectomy یا برداشتن سرپایی سیاهرگ

یکی از روش های درمان واریس فلبکتومی است. فلبکتومی یک عمل جراحی که در طی آن جراح برش کوچک در نزدیکی رگ آسیب دیده برای حذف تمام رگ انجام می دهد. مزیت اصلی فلبکتومی، درمان دائمی واریس است. زیرا ورید متورم کاملا برداشته می شود؛ اما مانند هر روش جراحی، با برخی از خطرات همراه است.

جراحی لیزری

لیزر درمانی و تابنیدن نور شدید با گرما یکی از روش های درمان واریس است. در این روش در اثر گرما، دیواره ورید واریسی، آسیب می بیند و باعث از بین رفتن آن می شود.

علاوه بر روش های دارویی و تکنیک های پزشکی جهت درمان واریس، می توان برای از بین بردن عوارض جانبی داروها و تکنیک های پزشکی از روش های زیر برای کاهش و درمان واریس سود برد:

خود مراقبتی

مراقبت از خود مانند :

* کاهش وزن
* نپوشیدن لباس های تنگ
* بالا بردن پاها
* اجتناب از دوره های طولانی از ایستاده و یا نشسته می توانید درد را تسکین و از بدتر شدن واریس جلوگیری کند.
* جوراب مخصوص واریس

رایج ترین درمان واریس استفاده از جوراب واریس است. جوراب به طور پیوسته پاها را فشار می دهند، کمک می کند تا رگ ها و عضلات پا به صورت موثرتری حرکت کنند. در اثر فشار مداوم جوراب به پا و ساق پا، خون کم تری در رگ های پا جمع می گردد.

فعالیت بدنی

فعالیت فیزیکی اولین گام در درمان خانگی برای وریدهای واریسی است. هرچه بیشتر حرکت می کنید، خون شما بهتر جریان می یابد. ورزش کردن برای بازگرداندن خونی که در ورید های آسیب دیده جمع آوری شده به قلب بسیار مفید است.

ورزش سبک که جریان خون را بهبود می بخشد می تواند به بهبود کیفیت ناسالم رگ های واریسی کمک کند. شنا کردن، پیاده روی، دوچرخه سواری، یوگا و کشش همه مفیدهستند. این فعالیت ها باعث گردش خون در پا و ساق پا می شوند. ورزش متوسط نیز می تواند به فشار خون بالا، یکی از عوامل خطر برای تشکیل ورید واریسی کمک کننده باشد.

تغییر رژیم غذایی

برخی از غذاها می توانند به بهبود سلامت ورید کمک کنند. در زیر به آنها اشاره می کنیم:

غذا های با فیبر بالا
فیبر غذایی به عملکرد روده سالم کمک می کند. اگر یبوست دارید، مهم است که غذاهای فیبر دار بخورید. تلاش فیزیکی مورد استفاده برای دفع مدفوع می تواند یک فشار داخل شکمی داخلی ایجاد کند که می تواند دریچه های آسیب دیده ورید ها را تشدید کند.

غذاها با پتاسیم
کمبود پتاسیم می تواند باعث حفظ آب شود. کمبود پتاسیم عاملی برای افزایش حجم خون در بدن است. افزایش حجم خون باعث ایجاد فشار زیاد بر دریچه رگ ها و ورید ها می گردد.

خوردن غذا های که آنها می توانند به بهبود گردش خون کمک کنند. فشار خون شریانی را کاهش دهند و از شدت واریس کم کنند، توصیه می گردد.

درمان گیاهی واریس پا

سرکه سیب

سرکه سیب یک روش فوق‌العاده برای درمان واریس پاست. سرکه سیب، سبب پاک‌سازی طبیعی بدن می‌شود و همچنین جریان و گردش خون را بهبود می‌بخشد. هنگامی‌که خون به‌طور طبیعی به جریان می‌افتد، شدت و تورم واریس به‌شدت کاهش می‌یابد.

سرکه سیب خام را روی بخش‌هایی از پوست که واریس دیده می‌شود بمالید و به‌آرامی ماساژ دهید.

این کار را قبل از رفتن به رختخواب و صبح روز بعد از آن انجام دهید، این درمان را برای چند ماه ادامه دهید تا از شدت واریس کاسته شود.

دو قاشق چای‌خوری سرکه سیب را به یک لیوان آب اضافه کنید و دو بار در روز بخورید، این کار را حداقل یک ماه انجام دهید تا نتایج مثبت حاصل شود.

فلفل قرمز

فلفل قرمز یک درمان معجزه‌آسا برای درمان واریس است، زیرا غنی از ویتامین C و بیوفلاوونوید‌هاست که گردش خون را افزایش می‌دهد و درد و تورم آن را کاهش می‌دهد.

یک قاشق چای‌خوری پودر فلفل قرمز را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و آن را خوب مخلوط‌کنید و این مخلوط را سه بار در روز برای یک یا دو ماه مصرف کنید.

روغن‌زیتون

افزایش گردش خون برای درمان واریس ضروری است. ماساژ با روغن‌زیتون می‌تواند به افزایش گردش خون کمک کند و باعث کاهش درد و التهاب شود.

مقدار مساوی روغن‌زیتون و روغن ویتامین E را باهم گرم‌کنید و ناحیه‌هایی که واریس دارد را با آن برای چند دقیقه ماساژ دهید، این کار را دو بار در روز برای یک یا دو ماه انجام دهید تا نتایج خوبی بگیرید.

سیر

سیر یک روش عالی برای درمان گیاهی واریس است که سبب کاهش التهاب و علائم واریس می‌شود، سیر همچنین کمک می‌کند تا سموم مضر در رگ‌های خونی از بین رود و گردش خون بهبود پیدا کند.

شش حبه سیر را له کنید و همراه با آب آن درون یک ظرف شیشه‌ای قرار دهید.

حال آب سه عدد پرتقال را بگیرید و به آن اضافه کنید. همچنین دو قاشق غذاخوری روغن‌زیتون نیز اضافه کنید.

به مدت ۱۲ ساعت صبر کنید.

حال شیشه را تکان دهید و سپس چند قطره از این مخلوط را بر روی انگشتان دست خود قرار دهید و رگ‌های التهابی را با حرکات دایره‌ای شک به مدت ۱۵ دقیقه ماساژ دهید.

سپس منطقه واریسی را با یک پارچه کتان یا پنبه‌ای ببندید.

این کار را چندین ماه برای درمان واریس انجام دهید. همچنین سیر تازه را در رژیم غذایی خون اضافه کنید.

جعفری

جعفری غنی از ویتامین C است که می‌تواند برای درمان گیاهی واریس پا از آن استفاده کرد.

جعفری دارای یک آنتی اکسیدان قوی است که می‌تواند سبب تولید کلاژن و کمک به بازسازی سلول‌ها شود.

همچنین دارای روتن است که نقش مهمی در تقویت مویرگ‌ها ایفا می‌کند و از این رو سبب کاهش نشانه‌های واریس می‌شود.

یک مشت برگ جعفری تازه را درون یک فنجان آب به مدت ۵ دقیقه بجوشانید.

سپس آب اجازه دهید تا خنک شود و آب آن را استخراج کنید.

حال چند قطره آب گل رز و آب گل جعفری را به آن اضافه کنید.

سپس آن را درون یخچال قرار دهید تا سرد شود.

سپس با استفاده از مقداری پنبه این محلول را بر روی منطقه آسیب دیده اعمال کنید.

این کار را روزانه برای چند ماه برای درمان واریس پا انجام دهید تا نتیجه بگیرید.

برگ انگور

برگ‌های انگور منابع خوبی از فلاونوئید‌ها هستند که به حفظ سلامتی رگ‌ها و درمان واریس پا کمک می‌کند.

همچنین برگ‌های انگور دارای خواص ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدان و هوموتستیک است که برای درمان واریس مفید است.

یک فنجان برگ انگور را در چهار فنجان آب به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بجوشانید و سپس اجازه دهید تا سرد شود.

سپس این محلول را درون یک سطل پر از آب گرم بریزید و اجازه دهید به مدت ۵ دقیقه پا‌های شما درون آب خیس بکشد.

سپس پا‌های خود را درون یک سطل پر از آب سرد به مدت ۱۰ ثانیه قرار دهید.

این کار را سه تا چهار بار انجام دهید که با آب سرد پایان یابد.

سپس پا‌های خود را با روغن کرچک ماساژ دهید.

حال پا‌های خود را برای چند دقیقه استراحت دهید.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت دکتر کریمی
سایت خبرنگاران جوان