لوسمی لنفوسیتی مزمن

لوسمی لنفوسیتی مزمن نوعی سرطان است که بر روی گلبول های سفید خون تأثیر می گذارد و در طی سال های متمادی به آرامی پیشرفت می کند. این بیماری بیشتر در افراد بالای 60 سال دیده می شود و در افراد زیر 40 سال نادر است. کودکان تقریباً هرگز مبتلا به این بیماری نمی شوند.

در لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)، ماده اسفنجی موجود در برخی از استخوان ها (مغز استخوان) تعداد زیادی گلبول سفید به نام لنفوسیت ها تولید می کند، که کاملاً توسعه نیافته اند و به درستی کار نمی کنند. با گذشت زمان، این تغییرات می تواند طیف وسیعی از مشکلات، از جمله عفونت، خستگی مداوم، تورم در غدد گردن، زیر بغل یا کشاله ران و خون ریزی غیر معمول یا کبودی را ایجاد کند.

اصطلاح “مزمن” در لوسمی لنفوسیتی از این واقعیت ناشی می شود که به طور معمول کندتر از انواع دیگر لوسمی پیشرفت می کند. اصطلاح لنفوسیتیک در لوسمی لنفوسیتی مزمن از سلول های مبتلا به این بیماری ناشی می شود (لنفوسیت ها)، که به بدن شما در مبارزه با عفونت کمک می کند. درمان هایی برای کمک به کنترل بیماری وجود دارد.

لوسمی لنفوسیتی مزمن با انواع دیگر سرطان خون متفاوت است.1

علت بیماری لوسمی چیست؟

علت اصلی بیماری لوسمی لنفوسیتی مزمن cll هنوز مشخص نمی باشد؛ اما دانشمندان در خصوص داشتن ژن های خاص که این بیماری را ایجاد می نماید، حدس هایی می زنند.هنوز در خصوص رابطه سبک زندگی فرد با ظهور این بیماری یافته ای به دست نیامده است.داشتن سابقه خانوادگی، قرار گرفتن در دوران میانسالی از عوامل خطرزا می باشد. منظور از عامل خطرزا این است که این عوامل خطر ابتلا را افزایش می‌دهند.

این بیماری در مردها بیش از زنان، در سفید پوستان بیش از سیاه پوست ها یا رنگین پوستان، و در نژادهای یهودیان اروپای شرقی بیشتر دیده می شود.کلمه مزمن در بیماری لوسمی لنفوسیتی مزمن cll بدین معنی است که این بیماری به کندی پیش می رود.2

علائم لوسمی لنفوسیتی چیست؟

این بیماری به احتمال خیلی زیاد بدون هیچ گونه علامت خاصی بروز پیدا می کند؛ به همین سبب پزشکان متخصص انتظار ندارند که این بیماری همراه با علائمی خود را نشان دهد به همین سبب از طریق آزمایش خون وجود این بیماری را تشخیص می دهند.

عفونت، خستگی مدام، تورم در غدد گردن، تورم در غدد لنفاوی بدن مانند زیر بغل و کشاله ران، خونریزی غیر معمول، کبودی، تب، درد شکم، عرق شبانه، کاهش شدید وزن، کم خونی، تنگی نفس و درد و احساس پرش زیر دنده از علائم این بیماری می باشد.دقت نمایید که در افراد مبتلا به لوسمی لنفوسیتی مزمن cll تمامی این علائم ممکن است مشاهده نشود؛ زیرا بروز و ظهور علائم به مرحله بیماری و و عوارض بیماری بستگی زیادی دارد.

به عنوان مثال یکی از عوارض این بیماری ابتلای فرد به سندروم ریشتر می باشد. سندروم ریشتر نوعی بیماری تهاجمی لنفوم غیر هوچکین است که با علائمی چون تب، درد شکم، عرق شبانه و تورم غدد لنفاوی و کاهش شدید وزن همراه است و این علائم در افرادی که به این عارضه مبتلا نگشته اند به ندرت مشاهده می گردد.از طرفی وجود این علائم در بدن نمی‌تواند به معنای تایید بیماری لوسمی لنفوسیتی مزمن cll باشد و بیمار باید تحت نظر پزشک آزمایشاتی را انجام دهد تا بیماری وی تایید شود.2

تشخیص لوسمی لنفوسیتی مزمن

آزمایشاتی که خون، مغز استخوان و غدد لنفاوی را معاینه می کند برای تشخیص لوسمی لنفوسیتی مزمن استفاده می شود.

آزمایشات و مراحل زیر ممکن است مورد استفاده قرار گیرد:

معاینه بدنی و تاریخچه سلامتی

معاینه بدن برای بررسی علائم عمومی سلامتی، از جمله بررسی علائم بیماری مانند برآمدگی یا هر چیز دیگری که به نظر غیر عادی است. سابقه عادات سلامتی بیمار و بیماری ها و معالجه گذشته نیز گرفته خواهد شد.

شمارش کامل خون (CBC) با دیفرانسیل

روشی که نمونه خون از آن گرفته شده و موارد زیر در آن بررسی می شود:

تعداد گلبول های قرمز و پلاکت ها. تعداد و نوع گلبول های سفید.

مقدار هموگلوبین (پروتئین حامل اکسیژن) در گلبول های قرمز است.

بخشی از نمونه خون از گلبول های قرمز تشکیل شده است.

ایمونو فنوتایپینگ

یک آزمایش آزمایشگاهی است که از آنتی بادی ها برای شناسایی سلول های سرطانی بر اساس انواع آنتی ژن ها یا نشانگرهای موجود در سطح سلول ها استفاده می کند. این آزمایش برای کمک به تشخیص انواع خاص سرطان خون مورد استفاده قرار می گیرد. FISH (فلورسانس در محل هیبریداسیون): یک آزمایش آزمایشگاهی که برای مشاهده و شمارش ژن ها یا کروموزوم ها در سلول ها و بافت ها استفاده می شود.

قطعات DNA که حاوی رنگ های فلورسنت هستند در آزمایشگاه ساخته شده و به نمونه سلول ها یا بافت های بیمار اضافه می شوند. هنگامی که این تکه های DNA رنگ شده به ژن ها یا نواحی کروموزومی موجود در نمونه متصل می شوند، وقتی در زیر میکروسکوپ فلورسنت مشاهده می شوند، روشن می شوند. آزمایش FISH برای کمک به تشخیص سرطان و کمک به برنامه ریزی برای درمان استفاده می شود.

جریان فلوسایتومتری

آزمایش آزمایشگاهی که تعداد سلول های موجود در یک نمونه، درصد سلول های زنده در یک نمونه و خصوصیات خاص سلول‌ها مانند اندازه، شکل و وجود تومور (یا سایر) مارکرون سلول را اندازه گیری می کند. سطح سلول های نمونه خون، مغز استخوان یا بافت دیگر بیمار با رنگ فلورسنت آغشته می شوند، در یک مایع قرار می گیرند و سپس یک بار از طریق پرتوی نور عبور می کنند.

نتایج آزمایش بر این اساس است که سلول هایی که با رنگ فلورسنت رنگ آمیزی شده اند چگونه به پرتوی نور واکنش نشان می دهند. این آزمایش برای کمک به تشخیص و مدیریت انواع خاصی از سرطان ها مانند سرطان خون و لنفوم استفاده می شود.

آزمایش جهش ژن

یک آزمایش آزمایشگاهی که در آن نمونه ای از خون یا بافت برای تغییرات خاصی در ژن IGVH انجام می شود. بیمارانی که دارای جهش ژن IGVH هستند، پیش آگاهی بهتری دارند.

آسپیراسیون و بیوپسی مغز استخوان

از بین بردن مغز استخوان، خون و یک قطعه کوچک از استخوان با وارد کردن یک سوزن توخالی در استخوان ران یا استخوان سینه است. یک آسیب شناس، مغز استخوان، خون و استخوان را در زیر میکروسکوپ مشاهده می کند تا به دنبال سلول های غیر طبیعی باشد.3

درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن

از آنجا که CLL به کندی پیشرفت می کند و اغلب در ابتدا علائمی ندارد، ممکن است نیازی به درمان فوری نداشته باشد.

اگر CLL شروع به بروز علائم کند، درمان های اصلی عبارتند از:

رادیوتراپی

شیمی درمانی

داروهای هدفمند سرطان

نوع جدیدی از درمان شامل پیوند سلول های بنیادی یا مغز استخوان

پیوند سلول های بنیادی یا مغز استخوان یک نوع درمان فشرده است که برای همه بیماران مناسب نیست. درمان معمولاً نمی تواند CLL را به طور کامل از بین ببرد، اما می تواند پیشرفت آن را کند کرده و علائم را بهبود ببخشد. در صورت بازگشت بیماری ممکن است درمان تکرار شود.

درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) تا حد زیادی به تشخیص بستگی دارد. در صورت تشخیص زود هنگام، شاید بیمار نیاز به مراقبت و جلسات پیگیری داشته باشد. ولی در صورت پیشرفت بیماری و تشخیص دیر هنگام بیمار ممکن است به شیمی درمانی نیاز داشته باشد.

نظارت بر CLL در مراحل اولیه

در صورت عدم علائم در هنگام تشخیص CLL ممکن است درمان لازم نباشد، زیرا:

درمان می تواند عوارض جانبی قابل توجهی ایجاد کند.

معمولاً در صورت بروز علائم، شیمی درمانی توصیه خواهد شد.

CLL غالباً بسیار آهسته رشد می کند و ممکن است سال ها علائمی بروز ندهد.

در این موارد بیمار به طور معمول فقط به معاینات و پیگیری های منظم نیاز دارد تا وضعیت خودش را کنترل کند.

شیمی درمانی برای CLL پیشرفته تر

بسیاری از افراد مبتلا به لوسمی لنفوسیتی مزمن در نهایت نیاز به شیمی درمانی دارند. شیمی درمانی شامل مصرف دارو برای کنترل سرطان است. تعدادی از داروهای مختلف برای CLL وجود دارد، اما بیشتر افراد در چرخه درمانی که به مدت 28 روز طول می کشد 3 دارو اصلی مصرف می کنند.1

عوارض لوسمی لنفوسیتی مزمن cll چیست؟

این بیماری می تواند عوارضی در پی داشته باشد که همین عوارض علائمی را ایجاد نمایند.عفونت، بزرگ شدن کبد، بزرگ شدن طحال، سندروم ریشتر و کم خونی همولیتیک خود ایمنی از عوارض این بیماری می باشند.همانطور که ذکر شد لوسمی لنفوسیتی مزمن cll سرطانی می‌باشد که بر روی لنفوسیت های خون تاثیر گذار می باشد. لنفوسیت ها مسئول ایمنی بدن بوده و با آنتی ژن ها و سایر عوامل بیماری زا مبارزه می نمایند. بدیهی است وقتی این سلول ها به صورت غیر طبیعی و ناقص رشد نمایند؛

در سیستم ایمنی بدن اختلال پیش می‌آید و بدن توانایی مبارزه با آنتی ژن ها و عوامل بیماری زا را ندارد؛ به همین سبب بدن دچار عفونت می‌شود این عفونت ناشی از ضعف سیستم ایمنی بدن در اثر لوسمی لنفوسیتی مزمن cll است. کم خونی همولیتیک اتوایمیون یکی دیگر از عوارض لوسمی لنفوسیتی است. این نوع کم خونی می‌تواند ناشی از نوعی ویروس نیز باشد اما علت اصلی آن مربوط به اختلالات سیستم ایمنی بدن است. در این نوع بیماری سیستم ایمنی بدن فرد گلبول های قرمز خون را عامل بیگانه تلقی کرده و علیه آنها اقدامات ایمنی انجام می‌دهند.

در بدن آنتی بادی هایی وجود دارد که این آنتی بادی ها مسئول مبارزه با ویروس ها و سایر عوامل بیماری زا هستند؛ در صورتی که آنتی بادی های بدن که IgG نوعی از آنها است به گلبولهای قرمز خون حمله ور شده و آنها را از بین ببرد؛ کم خونی همولیتیک خود ایمنی به وجود می آید.در این نوع بیماری غلظت پلاسما کاهش پیدا کرده و طول عمر گلبول های قرمز کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه بدن با کمبود گلبول قرمز مواجه می شود.

تنگی نفس، ضربان شدید قلب، کم خونی، رنگ پریدگی، زردی پوست، اختلال در تمرکز، ادرار تیره، احساس درد در زبان، دردهای عضلانی و سردرد از علائم این عارضه است. در صورت مشاهده این عارضه دکتر با تجویز داروهای استروئیدی این مشکل را درمان می نماید.2

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.smhcharity.org
3.www.hidoctor.ir