آفت دهان چیست؟
آفت دهانی در‌واقع زخمی سطحی، کوچک و خوش‌خیم است که معمولا در بافت نرم داخل دهان یا لب‌ها، زیر زبان و روی غشاء لثه ایجاد می‌شود.آفت دهان را زخم آفتی هم می‌گویند. اغلب اندازه‌ی این نوع زخم از یک سانتی متر تجاوز نمی‌کند.
آفت دهان معمولا زخمی گرد یا بیضی شکل، سفید یا زرد‌رنگ است که دورتادور آن قرمز شده باشد.
ممکن است مدت کوتاهی پیش از آنکه دچار آفت دهانی شوید، محیط دهان‌تان دچار سوزش یا خارش شود.
از طرفی، باید بدانید که آفت دهانی برخلاف تاول‌هایی که در اثر تب شدید در دهان ایجاد می‌شود یا زخمهای با منشاء سرماخوردگی مثل تبخال، هرگز خارج از دهان ایجاد نشده و به هیچ‌وجه مسری نیستند. با این‌حال، این نوع زخم می‌تواند بسیار دردناک باشد یا بسوزد؛ به‌ویژه هنگام غذاخوردن یا صحبت‌کردن. 1
دلایل ایجاد آفت دهان و زبان
آفت زبان و دهانی جزئی و ضعیف به دلیل آسیب سیستم دفاعی بدن به غشای مخاطی به وجود می آید اما اگر بخواهیم علل آن را دقیق تر بگوییم باید بدانید که آفت های دهانی در موارد زیر پدیدار می شوند:هنگام آسیب دیدگی های جزئی مانند تصادفی گاز گرفتن زبان و یا ضربه مسواک به دهان
هنگام استرس
بعد از خوردن غذاهای حساسیت زا و بعضی داروها
هنگام تغییرات هورمونی مثلا در زمان های از چرخه ی قاعدگی
هنگام کمبود مواد مغذی مثل ویتامین B 12 و یا آهن و اسیدفولیک
آسیب های ناشی از دندان مصنوعی و یا سایش نوک دندان ها
ویروس ها شامل ویروس هرپس سیمپلکس (تب خال) و یا وارسیلا زوستر ویروس به وجود آورنده ( آبله مرغان و زونا )
مشکلات گوارشی مانند بیماری سیلاک و یا کورن
هنگام ترک سیگار
سرطان دهان (در موارد بسیار نادر)
رادیوتراپی اطراف سر و گردن. 2
.jpg "آفت دهان و روش های درمان آن")
روش‌های طبیعی و خانگی درمان آفت دهان
همان‌طور که پیش از این هم اشاره شد، اغلب آفت‌های دهانی بسیار کوچک هستند و معمولا خود به خود در عرض یک یا دو هفته برطرف می‌شوند، اما حتی آفت‌های دهانی بسیار کوچک هم معمولا هفت تا ده روز طول می‌کشد تا از بین بروند و دردشان در تمام این مدت فرد مبتلا را آزار خواهد داد.خوشبختانه روش‌های طبیعی زیادی برای کاهش درد آفت دهان و بهبود سریع‌تر آن وجود دارد.
ما سعی می‌کنیم این روش‌های درمانی طبیعی و خانگی را به شما معرفی کنیم:
۱. یخ
وقتی دچار آفت دهان می‌شوید، مکیدن مکعب‌های کوچک یخ باعث تسکین و کاهش سوزش و التهاب زخم می‌شود.سردی یخ، جریان خون‌رسانی به آفت دهان را کاهش می‌دهد؛ در نتیجه درد و تورم آفت هم کمتر می‌شود.
۲. به خوراکی‌هایی که می‌خورید، دقت کنید
غذاهای سفت و خشک (مثل نان تست یا ته‌دیگ‌های سفت) که ممکن است دهان‌تان را زخم کند، غذاهای تند و تحریک‌کننده و موادغذایی اسیدی (مثل آب‌پرتقال) که التهاب را بیشتر می‌کند، نخورید. مصرف هرکدام از این نوع موادغذایی می‌تواند باعث شود آفت دهانی دردناکی را تجربه کنید.۳. مکمل‌های ویتامین B
بر‌اساس مطالعات انجام شده، مصرف مکمل زیرزبانی ویتامین B۱۲، حتی در افرادی که با کمبود این ویتامین مواجه نیستند، مانع از بازگشت مجدد آفت دهانی می‌شود. مقدار ۱۰۰۰میکروگرم (۱میلی‌گرم) ویتامین B۱۲ که دوبار در روز به مدت ۶ماه مصرف شود، مفید بوده است.از طرفی، مصرف مکمل‌های گروه ویتامین B؛ ۳۰۰میلی‌گرم ویتامین B۱؛ ۲۰میلی‌گرم ویتامین B۲؛ ۱۵۰میلی‌گرم ویتامین B۶ نیز به‌خصوص در افرادی که با کمبود ویتامین (B۱) مواجه هستند، می‌تواند کمک‌کننده باشد؛ زیرا کمبود این ویتامین با خطر افزایش ابتلا به آفت دهان مرتبط است.
۴. مصرف مکمل‌های آهن
در‌صورت تشخیص کمبود آهن در رژیم‌غذایی فرد، مصرف این مکمل‌ها با نظر پزشک، می‌تواند کمک‌کننده باشد.۵. ماست
مصرف ماست پروبیوتیک با کیفیت، برای آفت دهان بسیار مفید است. پروبیوتیک مانند یک صافی عمل می‌کند و فقط به باکتری‌های مناسب اجازه‌ی حضور در دهان می‌دهد. این‌کار باعث آرام‌ترشدن زخم و بهبود آفت دهان می‌شود. از‌طرفی، نرمی و خنکی ماست به کمتر‌شدن درد ناشی از آفت کمک می‌کند. 1۶. شیرین‌بیان
مطالعات نشان می‌دهد افرادی که دچار آفت دهان بوده و روزی ۴بار از دهانشویه‌ی شیرین‌بیان استفاده کرده‌اند، درد کمتری را تجربه می‌کنند.تقریبا بین ۵۰ تا ۷۵ درصد این افراد همان روز اول علائم بهبودی را مشاهده کرده‌اند و طی سه روز بعد تقریبا بهیود کامل یافته‌اند.
برای تهیه‌ی این دهانشویه، نصف قاشق چای‌خوری عصاره‌ی شیرین‌بیان را با ۱/۴ فنجان آب گرم مخلوط کرده و ۴ مرتبه در روز دهان‌تان را با این دهانشویه بشویید. خوردن یک تا دو عدد قرص شیرین‌بیان ۲۰۰ میلی‌گرمی در روز، به کاهش درد کمک می‌کند.
از چای کیسه‌ای شیرین‌بیان که در بازار موجود است، استفاده کنید. یک چای کیسه‌ای شیرین‌بیان را ۱۰ دقیقه روی آفت دهان قرار دهید، حتما نتیجه‌ی مثبتی خواهید گرفت.
۷. سرکه سیب
سرکه سیب و آب گرم را با هم مخلوط کنید و از آن به‌عنوان یک دهانشویه‌ی روزانه برای ناپدید‌شدن آفت دهان بهره‌مند شوید.سرکه‌ی سیب حاوی اسید استیک است که می‌تواند باکتری‌های خطرناک و بد را از بین ببرد و درعین‌حال رشد باکتری‌های مفید و خوب را افزایش دهد.
این دهانشویه‌ی کاملا دردسترس، به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک طبیعی می‌تواند برای آفت دهان بسیار پرکاربرد باشد.
۸. آب اکسیژنه
نگران نباشید هر چند نام آب اکسیژنه و به‌کاربردن آن در محیط دهان ممکن است، شما را بترساند، اما اگر آب‌اکسیژنه و آب را با هم مخلوط کنید و با یک گوش‌پاک‌کن این محلول را روی آفت دهان بمالید، بسیار مفید است.اگر ۱/۴فنجان آب اکسیژنه، ۱/۴فنجان آب، ۱قاشق چای خوری جوش شیرین و نمک را با هم مخلوط کنید، محلولی که به‌دست می‌آید یک دهانشویه‌ی قوی‌تر برای بهبود آفت دهان خواهد بود.
دقت کنید که تا یک ساعت بعد از استفاده از این محلول برای آنکه جواب بهتری بگیرید و همچنین مشکلی هم نداشته باشید، چیزی نخورید و ننوشید.
۹. چای
یکی از بهترین گیاهانی که می‌توانید برای تسکین درد آفت دهان از آن استفاده کنید، چای سیاه است.پس اگر دچار آفت دهان شدید، چای کیسه‌ای را مستقیم روی آفت دهان قرار دهید تا دردتان آرام شود.
می‌توانید چای سرد‌شده را نیز به‌عنوان دهانشویه غرغره کنید. «تانن» موجود در چای تأثیر مثبتی برای التیام آفت دهان دارد.
۱۰. موادغذایی فاقد گلوتن
با توجه به مواردی که درباره‌ی علل بروز آفت دهان پیش‌تر به آن اشاره کردیم؛ اگر جزو کسانی هستید که فکر می‌کنید زیاد دچار آفت دهان می‌شوید و دلیلش این است که بدن شما نمی‌تواند گلوتن را تحمل کند، بهتر از پزشک‌تان بخواهید برای شما تست بیماری سلیاک تجویز کند تا منشأ واقعی مشکل شما مشخص شود. اگر واقعا با گلوتن مشکل داشته باشید مصرف مواد غذایی فاقد گلوتن می‌تواند سیستم دفاعی بدن‌تان در برابر بروز آفت دهان را تقویت کند. 2.jpg "آفت دهان و روش های درمان آن")
روش‌های دارویی درمان آفت دهان
معمولا از داروهای زیر برای درمان آفت استفاده می‌شود:آفتوژل (Aftogel)
آفتوژل (Aftogel) از داروهای گیاهی است که برای درمان انواع آفت و زخمهای دهانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.برای تهیه این داروی خارجی برای آفت دهان، از عصاره شیرین بیان استفاده شده و مصرف آن عارضه جانبی خاصی به دنبال ندارد.
مخاط چسب آفتوژل به صورت پرک‌های نازک گرد به رنگ سبز مایل به قهوه‌ای است که روی زخم دهان قرار می‌گیرد و لایه محافظی بر روی زخم ایجاد می‌کند.
با استفاده از مخاط چسب آفتوژل مدت درمان به دو یا سه روز، کاهش می‌یابد.
قطره اسانس گیاه مورد
اسانس گیاه مورد دارای اثرات آنتی میکروبیال است و در متون طب ایرانی به استفاده از آن در شستشو و ضد عفونی کردن زخم ها، رفع تحریکات مخاط دهان، تسکین درد دندان و رفع سستی لثه ها و زخمهای دهان اشاره شده است.اسپری یا دهانشویه بنزیدامین
در صورتی که آفت دهان دردناک شود، داروهای مسکن به طور مستقیم بر روی آفت قرار داده می‌شوند. داروی بنزیدامین به صورت اسپری یا دهان شویه برای درمان سریع آفت دهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.زمانیکه اولین بار از دهانشویه بنزیدامین استفاده می‌کنید، مقداری سوزش را تجربه خواهید کرد، اما با استفاده‌ی مکرر از آن این سوزش از بین می‌رود.
اگر سوزش ادامه داشت مصرف دهانشویه را قطع و با پزشک مشورت کنید.
قرص‌های مکیدنی استروئید
نحوه مصرف به این گونه است که به وسیله زبان قرص را در مجاور آفت دهان قرار داده تا زمانیکه قرص حل شود.این قرص‌ها روزانه چهار عدد قابل مصرف می‌باشند تا زمانی که زخم‌ها بهبود یابند.
توجه داشته باشید که در یک دوره درمان، مصرف این دارو بیشتر از پنج روز توصیه نمی‌شود.
لیزر برای درمان آفت دهان
استفاده از لیزر، راهی سریع برای درمان آفت دهان در افرادی است که سایر گزینه‌های درمانی برای آنها موثر نیست.لیزر، ویروسی که باعث آفت می‌شود را از بین می‌برد و از پیشرفت آن پیشگیری و به درمان کمک می‌کند.
درمان با لیزر چند دقیقه طول می‌کشد و بدون بی حسی انجام می‌شود.
هورمون درمانی
در مواقعی که زنان در زمان قاعدگی دچار آفت دهان شوند، پزشک هورمون درمانی را تجویز می‌کند.معمولا از داروهای جلوگیری از بارداری برای هورمون درمانی استفاده می‌شود. 3
پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.namnak.com
3.www.setare.com
