عفونت کلیه یا پیلونفریت چیست؟

عفونت کلیه یا پیلونفریت (pyelonephritis) نوعی عفونت مجاری ادراری است که معمولاً در میزراه یا مثانه آغاز شده و به سمت یک یا هر دو کلیه کشیده می‌شود.

عفونت کلیه، نیازمند توجه پزشکی فوری است. اگر این مشکل به خوبی و به سرعت درمان نشود، عفونت کلیه منجر به آسیب دائمی کلیه‌ها شده و یا اینکه باکتری‌ها می‌توانند وارد جریان خون شده و عفونتی را ایجاد کنند که در نهایت مرگبار خواهد بود.

درمان عفونت کلیه، که معمولاً شامل مصرف آنتی بیوتیک است، ممکن است به بستری شدن در بیمارستان احتیاج داشته باشد.1

علت عفونت کلیه

باکتری‌ها از طریق میزراه که ادرار را از بدن خارج می‌کند می‌توانند وارد مجاری ادراری شده و سپس تکثیر پیدا کرده و از آن‌جا به سمت کلیه‌ها حرکت کنند. از این عامل به عنوان رایج‌ترین عامل بروز عفونت کلیوی یاد می‌شود.

باکتری‌های ناشی از عفونتی در جای دیگری از بدن هم از طریق جریان خون می‌توانند به کلیه‌ها راه پیدا کنند. با وجود اینکه در این شرایط امکان بروز عفونت کلیوی غیر معمول است ولی این اتفاق رخ می‌دهد. برای مثال اگر مفصل و یا دریچه قلب جایگزین شده عفونی شود، احتمال سرایت این عفونت به کلیه‌ها وجود دارد. در مواقع نادر بعد از جراحی کلیه هم فرد می‌تواند به عفونت کلیه دچار شود.1

علائم بیماری عفونت کلیه

علائم عفونت کلیه معمولاً دو روز پس از عفونت ظاهر می شود. بسته به سن شما ممکن است علائم متفاوت باشد.

اغلب علائم هنگام ادرار کردن بیمار بدتر می شود. شایع ترین علائم عبارتند از:

درد در شکم، کمر، کشاله ران

حالت تهوع یا استفراغ

تکرر ادرار

شایع ترین علت های تکرر ادرار

سوزش یا درد هنگام ادرار کردن

وجودچرک یا خون در ادرار

بوی بد ادرار یا ادرار ابری

تب

لرزغیرقابل کنترل

عدم توانایی ادرار کردن کامل

کودکان زیر 2 سال مبتلا به عفونت کلیه ممکن است فقط تب بالایی داشته باشند و افراد بالای 65 سال فقط ممکن است مشکلاتی مانند سردرگمی ذهنی و گفتار ناموزون داشته باشند. علائم عفونت کلیه و عفونت مثانه ای متفاوت می باشد، در عفونت مثانه بیمار دچار احساس سوزش به هنگام دفع ادرار می شود.

همچنین نیاز فرد بیمار دفع ادرار نیز افزایش می یابد و ممکن است دچار ادرار خونی نیز شود. اما علائم عفونت کلیه علاوه بر این موارد می تواند در برگیرنده احساس درد در کمر، تب و لرز نیز شود.2

عوامل خطر بیماری عفونت کلیه

هر کس می تواند به عفونت کلیه مبتلا شود، اما چند عامل وجود دارد که این احتمال را بیشتر می کند:

عفونت ادراری (UTI)

بارداری

سیستم ایمنی ضعیف در مبتلایان به دیابت، ایدز

سنگ کلیه

پروستات بزرگ شده

مقاربت جنسی

آسیب به نخاع یا آسیب عصبی به مثانه

مشکل در تخلیه مثانه یا احتباس ادرار

استفاده از سوند برای تخلیه ادرار

پشتیبان ادرار Urine backup: این در شرایطی است که به جای خروج طبیعی یک طرفه، ادرار شما به یک یا هر دو کلیه بازگشت می خورد. به آن ریفلاکس vesicoureteral گفته می شود و بیشتر در کودکان مشاهده می شود.2

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟

اگر ادرار خونی دارید یا مشکوک به عفونت کلیه هستید ، به پزشک خود مراجعه کنید. همچنین اگر دچار عفونت ادراری هستید و علائم شما با درمان بهبود نمی یابند باید به پزشک مراجعه کنید.3

تشخیص عفونت کلیه

پزشک در مورد سوابق پزشکی و علائم شما سوالاتی را از شما می پرسد. آنها همچنین درمورد عوامل خطرساز ممکن از شما سوال کنند و معاینه بدنی انجام دهند.
برخی از آزمایشاتی که پزشک ممکن است استفاده کند شامل موارد زیر است:

معاینه مقعدی برای مردان

این کار ممکن است برای بررسی بزرگ بودن پروستات و مسدود شدن اطراف مثانه انجام شود.

آزمایش ادرار

یک نمونه ادرار در زیر میکروسکوپ برای باکتری ها و همچنین گلبول های سفید خون ، که بدن شما برای مقابله با عفونت تولید می کند ، مورد بررسی قرار می گیرد.

کشت ادرار

برای تعیین باکتریهای خاص ، یک نمونه ادرار در آزمایشگاه کشت داده می شود.

سی تی اسکن ، ام آر آی یا آزمایش سونوگرافی

اینها تصاویری از کلیه های شما را فراهم می کنند.3

درمان بیماری عفونت کلیه

درمان شما به شدت عفونت کلیه بستگی دارد.

اگر عفونت خفیف و کم باشد، آنتی بیوتیک خوراکی اولین خط درمان است.

پزشک شما قرص های آنتی بیوتیکی را برای مصرف در خانه تجویز می کند.

هنگامی که نتایج آزمایشات ادرار به چیزی خاص تر از عفونت باکتریایی شما می رسد، نوع آنتی بیوتیک ممکن است تغییر کند. معمولاً باید دو یا چند هفته دیگر به مصرف آنتی بیوتیک ادامه دهید. پزشک ممکن است بعد از معالجه، کشت ادرار را پیگیری کند تا مطمئن شود عفونت از بین رفته است و هنوز برنگشته است.

در صورت لزوم، ممکن است دوره دیگری از آنتی بیوتیک ها دریافت کنید. برای یک عفونت جدی تر، پزشک ممکن است شما را در بیمارستان نگه دارد تا آنتی بیوتیک های داخل وریدی و مایعات داخل وریدی دریافت کند. بعضی اوقات ممکن است عمل جراحی برای اصلاح انسداد یا شکل مشکلی در مجاری ادراری شما لازم باشد. این به جلوگیری از عفونت های کلیوی جدید کمک می کند.2

عوارض عفونت کلیه

اگر عفونت شما درمان نشود یا ضعیف درمان شود ، ممکن است عوارض جدی وجود داشته باشد:

شما ممکن است به طور دائمی به کلیه های خود آسیب برسانید ، که منجر به بیماری مزمن کلیه یا به ندرت نارسایی کلیه شود.

باکتری های موجود در کلیه ها می توانند جریان خون شما را مسموم کنند و باعث سپسیس تهدید کننده زندگی شود.

ممکن است دچار زخم کلیه یا فشار خون بالا شوید ، اما این نادر است.

اگر باردار هستید و به عفونت کلیه مبتلا هستید ، این امر خطر ابتلا به وزن کم کودک را افزایش می دهد.3

پیشگیری از عفونت کلیوی

با انجام اقداماتی برای جلوگیری از ابتلا به عفونت مجاری ادراری، می‌توان خطر ابتلا به عفونت کلیوی را کاهش داد. زنان به صورت خاص می‌توانند با انجام کارهای زیر خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری را در خود کاهش دهند.

نوشیدن مایعات به طور خاص آب

مایعات به خارج کردن باکتری‌ها از بدن در زمان دفع ادرار کمک می‌کند.

دفع ادرار بلافاصله بعد از احساس نیاز

دفع ادرار خود را به تاخیر نیندازید

خالی کردن مثانه بعد از رابطه جنسی منجر به دخول

خالی کردن مثانه بلافاصله بعد از رابطه جنسی منجر به دخول میزراه را از باکتری‌ها خالی کرده و خطر بروز عفونت را کاهش خواهد داد.

پاک کردن ناحیه تناسلی به شیوه درست

بعد از دفع ادرار و مدفوع، ناحیه‌ی تناسلی را از جلو به عقب تمیز کنید و دستمال بکشید. این کار از گسترش باکتری‌ها به سمت میزراه جلوگیری می‌کند.

پرهیز از استفاده از مواد خوشبو کننده در ناحیه تناسلی

استفاده از محصولاتی مانند اسپری‌های خوشبو کننده در ناحیه تناسلی ممکن است بسیار تحریک کننده باشد.1

پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.pezeshket.com
3.www.urologykarami.com