وقتی یک نویسنده آمریکایی به طور غیر مستقیم از تاثیر نماز بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک) در مغرب زمین و اهمیت استحمام (انواع عسل) در پیشگیری از بیماری ها ی همه گیر سخن می گوید.
عمق این دستور دین مقدس اسلام که مبتنی بر رعایت بهداشت عمومی و خصوصی است، با طهارت از نجاست و طهارت ظاهری و طهارت باطنی و طهارت اخلاقی که زیر بنای نماز هستند. فوائد و تاثیر نماز بر بیمارهای همه گیر (اپیدمیک) بیشتر مشخص می گردد.
بیماری همه گیر یا اپیدمی چیست؟
اپیدمی شیوع بیماری است که به سرعت گسترش می یابد و همزمان افراد زیادی را درگیر می کند. شیوع زمانی اتفاق می افتد که به طور ناگهانی تعداد موارد بیماری مانند COVID-19 افزایش یابد. به طور کلی افزایشی را توصیف می کند که پیش بینی نشده بود.
شیوع آن می تواند در یک جامعه، منطقه جغرافیایی یا چندین کشور رخ دهد. اپیدمی اغلب به طور گسترده برای توصیف هر مشکلی که از کنترل خارج شده استفاده می شود. در طی یک اپیدمی ، بیماری به طور فعال در حال گسترش است.
جهان گیری یا پاندمی چیست؟
پاندمی نوع وسیعتری از اپیدمی است که به گسترش جغرافیایی مربوط می شود و بیماری را توصیف می کند که کل کشور یا کل جهان را درگیر می کند.
اپیدمی هنگامی گسترش می یابد که در مناطق جغرافیایی قابل توجهی گسترش یابد و درصد زیادی از مردم را تحت تاثیر قرار دهد. به طور خلاصه همه گیری بیماری همه گیر در سطح ملی یا جهانی است.
تفاوت پاندمی با اپیدمی در چیست؟
پاندمی یا جهانگیری نوعی همه گیری است که حداقل در سه کشور منطقه WHO افزایش یافته است.
اپیدمی یا همه گیری به شیوع بیماری در جامعه یا منطقه در مدت زمان مشخص می گویند. همه گیری ها می توانند بر اساس موقعیت بیماری، میزان مواجهه جمعیت با آن و موارد دیگر متفاوت باشند.
آثار بی نمازی و غفلت غربیها در پیشگیری از بیماری های همه گیر
اپیدمی شیوع بیماری است که به سرعت گسترش می یابد و همزمان افراد زیادی را درگیر می کند. شیوع زمانی اتفاق می افتد که به طور ناگهانی تعداد موارد بیماری مانند COVID-19 افزایش یابد. به طور کلی افزایشی را توصیف می کند که پیش بینی نشده بود.
شیوع آن می تواند در یک جامعه، منطقه جغرافیایی یا چندین کشور رخ دهد. اپیدمی اغلب به طور گسترده برای توصیف هر مشکلی که از کنترل خارج شده استفاده می شود. در طی یک اپیدمی ، بیماری به طور فعال در حال گسترش است.
جهان گیری یا پاندمی چیست؟
پاندمی نوع وسیعتری از اپیدمی است که به گسترش جغرافیایی مربوط می شود و بیماری را توصیف می کند که کل کشور یا کل جهان را درگیر می کند.
اپیدمی هنگامی گسترش می یابد که در مناطق جغرافیایی قابل توجهی گسترش یابد و درصد زیادی از مردم را تحت تاثیر قرار دهد. به طور خلاصه همه گیری بیماری همه گیر در سطح ملی یا جهانی است.
تفاوت پاندمی با اپیدمی در چیست؟
پاندمی یا جهانگیری نوعی همه گیری است که حداقل در سه کشور منطقه WHO افزایش یافته است.
اپیدمی یا همه گیری به شیوع بیماری در جامعه یا منطقه در مدت زمان مشخص می گویند. همه گیری ها می توانند بر اساس موقعیت بیماری، میزان مواجهه جمعیت با آن و موارد دیگر متفاوت باشند.
آثار بی نمازی و غفلت غربیها در پیشگیری از بیماری های همه گیر
آنتونی بارنت (۱) می نویسد: عادت به استحمام که در عصر جدید در مغرب زمین متداول شده است، شاید در پیشگیری از بیماری ها همان اندازه ای موثر بوده است
که مراقبت از منابع آب اثر داشته است. در سال ۱۸۴۲ وقتی که از یک کارگز معدن در “ لانکاشایر” می پرسند، کارگران زغال کش هر چند وقت یک بار بدن خود را می شویند؟ او جواب می دهد:
آنها هیچوقت بدن خود را نمی شویند !؟! من هم هیچوقت بدن خود را نمی شویم، پیراهن من، چرک بدنم را پاک می کند …!؟
و از آن گویاتر، یاداشت های روزانه دریا سالار "ساموئل پپیز" است که با شادی درباره پیدا کردن بیست شپش در یک شب، در موهای سر خود نوشته است. "روزهای روز بود که این اندازه نداشتم، بنابراین امشب با رضایت خاطر فراوان به رختخواب رفتم؟!"
گفته های این نویسنده آمریکایی نشانگر این موضوع است که غرب به ظاهر متمدن، تا گذشته نه چندان دور، به اهمیت استحمام و دوری از کثافات در پیشگیری از بیماری ها ناآگاه بوده است
و شاهد این مدعا نیز بروز اپیدمی های بزرگ بیماری هایی مانند تیفوس است که در قرن اخیر به علت عدم رعایت نظافت شخصی به مرگ و میرهای وحشتناک و نابودی انسان های بسیاری منتهی شده است.
که مانعی برای اقامه صحیح نماز به حساب می آیند و "غسل" به عنوان برطرف کننده حدث اکبر، از واجبات نماز در این قبیل موارد به حساب می آید.
علاوه بر غسل های واجب در مکتب شیعه، موارد متعددی از غسل های مستحب را می توان یافت (۲) که در مجموع مثلا "در طول یک هفته ، غسل های متوالی (اعم از واجب یا مستحب) توسط یک مسلمان معتقد نمازگزار به وقوع می پیوندد.
به این ترتیب روشن است که سر نهادن به فرمان غسل که عمدتا برای "اقامه صحیح نماز" صورت می پذیرد، در بُعد نظافت شخصی از اپیدمی شدن برخی بیماری ها مانند گال و تیفوس و در بُعد نظافت عمومی (یعنی اطاعت همه اعضای جامعه اسلامی از آن) از اپیدمی شدن برخی بیماری های دیگر مانند طاعون جلوگیری می کند.
تاثیر مطهرات نماز بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک)
طهارت، اصطلاحی فقهی و عنوانی عمومی است برای حالتی که با برخی افعال شرعی مثل وضو، غسل و تیمم پدید می‌آید و نیز چیزهایی که باعث از بین رفتن نجاسات می‌شوند.
در فقه شیعه به آنها مُطَهِّرات یا پاک‌کننده‌ها می‌گویند.
انواع طهارت:
طهارت از نجاست :جزو شرایط صحیح بودن برخی از عبادات مثل نماز است.
طهارت ظاهری: پاک بودن بدن و لباس از نجاسات است.
طهارت باطنی :پاکی و نورانیتی است که از طریق وضو، غسل یا تیمم حاصل می‌شود .
طهارت اخلاقی: به معنای خالی شدن روح از آلودگیهای شرک و گناه است.
خزینه‌های حمام، وجود حوض کُر در خانه‌ها، ... نتیجه اهتمام مسلمانان به رعایت احکام طهارت است. اصولی که در ادیان دیگر به این وضوح رعایت نمی شود و رعایت این مطهرات به اذعان علم پزشکی و غربی ها در مهار بیماری ها تاثیر گذار هستند.
تاثیر نماز و طهارت از نجاسات بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک)
در فقه اسلامی، پاکی لباس، بدن و یا محل سجده از انواع نجاسات جزو شرایط انجام دادن برخی عبادات مثل نماز (غیر ازنماز میت) و حج است. مساجد و حرم پیامبر(ص) و امامان نیز باید از هر گونه نجاست پاک باشند.
چنان که خوردن چیزهایی که نجس هستند نیز حرام است. به این نوع از طهارت، طهارت از خَبَث(پلیدی ونجاست ذاتی) گفته می‌شود.نتیجه اینکه در بیماری های همه گیر بهداشت جهانی مکرر دستور به رعایت بهداشت را می نماید و این امر برای نمازگزار عادی است.
تاثیر نماز و طهارت اخلاقی بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک)
طهارت اخلاقی پاک کردن قلب و روح از شرک و آلودگیهای معنوی و بداخلاقی‌هاست و به گفته اساتید عرفان از مهمترین مسائلی است که انسان به هر صورت و سختی و رنج و مشقتی است باید به آن اقدام کرده و با پاک کردن درون، خود را از ننگ و عار نجاسات باطنی آزاد کند.
ثمره آنجاست که که در بیماری های روحی و روانی و جسمی تجویز مسکن های آرام بخش را در این بیماریها تجویز می کنند که نمازگزاران معمولا از این نوع تجویزها را با بادات بدست می اورند.
تاثیر نماز نقش انجام عمل استبراء بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک)
عملی است که مردان پس از ادرار کردن و بیرون آمدن بول ، آن را انجام می‌دهند تا باقیمانده بول از مخرج (محل خروج بول) خارج شود.
معمولا در مردان در زمان ادرار کردن ، همه ادرار از بدن خارج نمی‌شود و مقداری از آن در کانال ادرار باقی می‌ماند که انجام عمل استبرا سبب خروج این باقیمانده ادرار می‌گردد.
استبراء یک عمل مستحبی می‌باشد و واجب نیست اما اگر انجام نشود معمولا ، وضو و در نتیجه نماز مردان را باطل می‌کند.
و استبرا از منی، این است که اگر رطوبت مشکوکی از او خارج شود و نداند منی است یا یکی از آبهای پاک، غسل ندارد و اگر استبرا نکند و احتمال دهد ذرات منی در مجرا باقی بوده و همراه بول یا رطوبت دیگری خارج شده، باید دوباره غسل کند.
در مورد فوائد و آثار پزشکی و تاثیرات جسمانی این عمل نیز می توان به این نکته اشاره نمود که همه احکام دین بویژه احکام ناظر به بهداشت جسمی انسان نظیر مسواک زدن / استبراء نمودن/ زمان خوابیدن و بیدار شدن /ایستاده و یا نشسته آب خوردن و … بر اساس واقعیات بیرونی و جهت جلوگیری نمودن از برخی آسیبهای طبیعی به جسم و یا روح انسان می باشد.
و لذا قطعا خداوند متعال در بیان آداب تخلی ، این عمل را نیز در همین جهت توصیه فرموده اند که مانند سایر احکام الهی می توان برخی از این حکمتهای دنیوی آن را نیز به کمک علم و یا عقل به دست آورد مثلا در عمل استبراء با خروج باقیمانده منی و ادرار از مجاری مانع بوجود آمدن عوارضی نظیر عفونت های مجاری ادراری کلیه و پروستات می گردد.
به ویژه زمانی که منشاء ورود عفونت از طریق محل خروج ادرار و منی از بدن انسان باشد که در مقاربت های جنسی و یا سایر آلودگی های خارجی وارد آلت تناسلی می گردد و یا در صورت بروز عفونت در داخل بدن و سرایت آن به ادرار مانع تاثیر بیشتر این عفونت موجود در ادرار به دیواره مجاری خروجی می گردد و همچنین می تواند مانع رسوب و تشکیل کریسالهای سنگی در مجاری ادراری می گردد .
تاثیر نماز و نقش انجام عمل استبراء در باروری مردان
خدای متعال ساختمان عضو تولید مثل مردان را طوری آفریده است که مجرای خروج ادرار و مجرای خروج منی در قسمتی با یکدیگر مشترک هستند. همین اشتراک مجاری ادرار و منی سبب ایجاد حساسیت نسبت به انجام عمل استبراء از لحاظ باروری شده است.
ادرار می‌تواند اسپرم ها را از بین ببرد و به همین منظور از لحاظ باروری در مردان ، بهتر است عمل استبراء (مخصوصا قبل از انجام عمل نزدیکی) انجام گیرد تا ادرار باعث از بین رفتن اسپرم و ناباروری در مردان نشود.
پس انجام عمل استبرا تضمینی است بر سلامت کانال عبور منی در ناحیه مشترک بین ادرار و منی و در نتیجه تضمینی است بر افزایش احتمال باروری در مردان. در روایت بالا هم که ذکر شد ، عدم انجام عمل استبراء توسط آن مرد احتمالا باعث از بین رفتن اسپرم‌ها توسط ادرار آن شخص شده و در نتیجه صاحب فرزند نمی‌شد و با انجام عمل استبرا ، دیگر اسپرم ها از بین نرفته و این موضوع سبب بچه دار شدن آن مرد گردید.
امید است مردان عزیز با رعایت این یک دستور ساده ، علاوه بر نظافت و پاکیزگی و قبولی وضو و نماز ، از ناباروری خود که ممکن است از این ناحیه باشد، جلوگیری کنند.
نتیجه:
نماز بهترین تجلی بندگی و ارتباط باخدا و خلق است، ترویج فرهنگ نماز در راستای ارتقای سلامت روحی و روانی ،اخلاقی و جسمی و تاثیر نماز بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک) هم در علم پزشکی و هم به اقرار غربی ها و هم در عمل، در متون دینی اسلام حجت را بر همگان تمام کرده است. که از این واجب الهی در سلامتی جسم و پاداش اخروی غافل نشویم.
https://newsin.ir/fa/content/3111640/
https://fa.wikishia.net/view/
http://www.sibtayn.com
https://mendel-lab.com/blog/1399/06/23/87-10170
https://www.2life.irکه مراقبت از منابع آب اثر داشته است. در سال ۱۸۴۲ وقتی که از یک کارگز معدن در “ لانکاشایر” می پرسند، کارگران زغال کش هر چند وقت یک بار بدن خود را می شویند؟ او جواب می دهد:
آنها هیچوقت بدن خود را نمی شویند !؟! من هم هیچوقت بدن خود را نمی شویم، پیراهن من، چرک بدنم را پاک می کند …!؟
و از آن گویاتر، یاداشت های روزانه دریا سالار "ساموئل پپیز" است که با شادی درباره پیدا کردن بیست شپش در یک شب، در موهای سر خود نوشته است. "روزهای روز بود که این اندازه نداشتم، بنابراین امشب با رضایت خاطر فراوان به رختخواب رفتم؟!"
گفته های این نویسنده آمریکایی نشانگر این موضوع است که غرب به ظاهر متمدن، تا گذشته نه چندان دور، به اهمیت استحمام و دوری از کثافات در پیشگیری از بیماری ها ناآگاه بوده است
و شاهد این مدعا نیز بروز اپیدمی های بزرگ بیماری هایی مانند تیفوس است که در قرن اخیر به علت عدم رعایت نظافت شخصی به مرگ و میرهای وحشتناک و نابودی انسان های بسیاری منتهی شده است.
تاثیر نماز بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک)
در حالی که تاریخ مسلمانان به ندرت شاهد اپیدمی های اینچنین مرگ بار، حتی در قرن های دور بوده است. اما "حدث اکبر" در مبانی فقهی شیعه به مواردی مانند جنابت و حیض و … اطلاق می شود .که مانعی برای اقامه صحیح نماز به حساب می آیند و "غسل" به عنوان برطرف کننده حدث اکبر، از واجبات نماز در این قبیل موارد به حساب می آید.
علاوه بر غسل های واجب در مکتب شیعه، موارد متعددی از غسل های مستحب را می توان یافت (۲) که در مجموع مثلا "در طول یک هفته ، غسل های متوالی (اعم از واجب یا مستحب) توسط یک مسلمان معتقد نمازگزار به وقوع می پیوندد.
به این ترتیب روشن است که سر نهادن به فرمان غسل که عمدتا برای "اقامه صحیح نماز" صورت می پذیرد، در بُعد نظافت شخصی از اپیدمی شدن برخی بیماری ها مانند گال و تیفوس و در بُعد نظافت عمومی (یعنی اطاعت همه اعضای جامعه اسلامی از آن) از اپیدمی شدن برخی بیماری های دیگر مانند طاعون جلوگیری می کند.
تاثیر مطهرات نماز بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک)
طهارت، اصطلاحی فقهی و عنوانی عمومی است برای حالتی که با برخی افعال شرعی مثل وضو، غسل و تیمم پدید می‌آید و نیز چیزهایی که باعث از بین رفتن نجاسات می‌شوند.
در فقه شیعه به آنها مُطَهِّرات یا پاک‌کننده‌ها می‌گویند.
انواع طهارت:
طهارت از نجاست :جزو شرایط صحیح بودن برخی از عبادات مثل نماز است.
طهارت ظاهری: پاک بودن بدن و لباس از نجاسات است.
طهارت باطنی :پاکی و نورانیتی است که از طریق وضو، غسل یا تیمم حاصل می‌شود .
طهارت اخلاقی: به معنای خالی شدن روح از آلودگیهای شرک و گناه است.
خزینه‌های حمام، وجود حوض کُر در خانه‌ها، ... نتیجه اهتمام مسلمانان به رعایت احکام طهارت است. اصولی که در ادیان دیگر به این وضوح رعایت نمی شود و رعایت این مطهرات به اذعان علم پزشکی و غربی ها در مهار بیماری ها تاثیر گذار هستند.
تاثیر نماز و طهارت از نجاسات بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک)
در فقه اسلامی، پاکی لباس، بدن و یا محل سجده از انواع نجاسات جزو شرایط انجام دادن برخی عبادات مثل نماز (غیر ازنماز میت) و حج است. مساجد و حرم پیامبر(ص) و امامان نیز باید از هر گونه نجاست پاک باشند.
چنان که خوردن چیزهایی که نجس هستند نیز حرام است. به این نوع از طهارت، طهارت از خَبَث(پلیدی ونجاست ذاتی) گفته می‌شود.نتیجه اینکه در بیماری های همه گیر بهداشت جهانی مکرر دستور به رعایت بهداشت را می نماید و این امر برای نمازگزار عادی است.
تاثیر نماز و طهارت اخلاقی بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک)
طهارت اخلاقی پاک کردن قلب و روح از شرک و آلودگیهای معنوی و بداخلاقی‌هاست و به گفته اساتید عرفان از مهمترین مسائلی است که انسان به هر صورت و سختی و رنج و مشقتی است باید به آن اقدام کرده و با پاک کردن درون، خود را از ننگ و عار نجاسات باطنی آزاد کند.
ثمره آنجاست که که در بیماری های روحی و روانی و جسمی تجویز مسکن های آرام بخش را در این بیماریها تجویز می کنند که نمازگزاران معمولا از این نوع تجویزها را با بادات بدست می اورند.
تاثیر نماز نقش انجام عمل استبراء بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک)
عملی است که مردان پس از ادرار کردن و بیرون آمدن بول ، آن را انجام می‌دهند تا باقیمانده بول از مخرج (محل خروج بول) خارج شود.
معمولا در مردان در زمان ادرار کردن ، همه ادرار از بدن خارج نمی‌شود و مقداری از آن در کانال ادرار باقی می‌ماند که انجام عمل استبرا سبب خروج این باقیمانده ادرار می‌گردد.
استبراء یک عمل مستحبی می‌باشد و واجب نیست اما اگر انجام نشود معمولا ، وضو و در نتیجه نماز مردان را باطل می‌کند.
و استبرا از منی، این است که اگر رطوبت مشکوکی از او خارج شود و نداند منی است یا یکی از آبهای پاک، غسل ندارد و اگر استبرا نکند و احتمال دهد ذرات منی در مجرا باقی بوده و همراه بول یا رطوبت دیگری خارج شده، باید دوباره غسل کند.
در مورد فوائد و آثار پزشکی و تاثیرات جسمانی این عمل نیز می توان به این نکته اشاره نمود که همه احکام دین بویژه احکام ناظر به بهداشت جسمی انسان نظیر مسواک زدن / استبراء نمودن/ زمان خوابیدن و بیدار شدن /ایستاده و یا نشسته آب خوردن و … بر اساس واقعیات بیرونی و جهت جلوگیری نمودن از برخی آسیبهای طبیعی به جسم و یا روح انسان می باشد.
و لذا قطعا خداوند متعال در بیان آداب تخلی ، این عمل را نیز در همین جهت توصیه فرموده اند که مانند سایر احکام الهی می توان برخی از این حکمتهای دنیوی آن را نیز به کمک علم و یا عقل به دست آورد مثلا در عمل استبراء با خروج باقیمانده منی و ادرار از مجاری مانع بوجود آمدن عوارضی نظیر عفونت های مجاری ادراری کلیه و پروستات می گردد.
به ویژه زمانی که منشاء ورود عفونت از طریق محل خروج ادرار و منی از بدن انسان باشد که در مقاربت های جنسی و یا سایر آلودگی های خارجی وارد آلت تناسلی می گردد و یا در صورت بروز عفونت در داخل بدن و سرایت آن به ادرار مانع تاثیر بیشتر این عفونت موجود در ادرار به دیواره مجاری خروجی می گردد و همچنین می تواند مانع رسوب و تشکیل کریسالهای سنگی در مجاری ادراری می گردد .
تاثیر نماز و نقش انجام عمل استبراء در باروری مردان
خدای متعال ساختمان عضو تولید مثل مردان را طوری آفریده است که مجرای خروج ادرار و مجرای خروج منی در قسمتی با یکدیگر مشترک هستند. همین اشتراک مجاری ادرار و منی سبب ایجاد حساسیت نسبت به انجام عمل استبراء از لحاظ باروری شده است.
ادرار می‌تواند اسپرم ها را از بین ببرد و به همین منظور از لحاظ باروری در مردان ، بهتر است عمل استبراء (مخصوصا قبل از انجام عمل نزدیکی) انجام گیرد تا ادرار باعث از بین رفتن اسپرم و ناباروری در مردان نشود.
پس انجام عمل استبرا تضمینی است بر سلامت کانال عبور منی در ناحیه مشترک بین ادرار و منی و در نتیجه تضمینی است بر افزایش احتمال باروری در مردان. در روایت بالا هم که ذکر شد ، عدم انجام عمل استبراء توسط آن مرد احتمالا باعث از بین رفتن اسپرم‌ها توسط ادرار آن شخص شده و در نتیجه صاحب فرزند نمی‌شد و با انجام عمل استبرا ، دیگر اسپرم ها از بین نرفته و این موضوع سبب بچه دار شدن آن مرد گردید.
امید است مردان عزیز با رعایت این یک دستور ساده ، علاوه بر نظافت و پاکیزگی و قبولی وضو و نماز ، از ناباروری خود که ممکن است از این ناحیه باشد، جلوگیری کنند.
نتیجه:
نماز بهترین تجلی بندگی و ارتباط باخدا و خلق است، ترویج فرهنگ نماز در راستای ارتقای سلامت روحی و روانی ،اخلاقی و جسمی و تاثیر نماز بر بیماری های همه گیر (اپیدمیک) هم در علم پزشکی و هم به اقرار غربی ها و هم در عمل، در متون دینی اسلام حجت را بر همگان تمام کرده است. که از این واجب الهی در سلامتی جسم و پاداش اخروی غافل نشویم.
پی نوشت :
(۱)- در کتاب (A Biology of man) ترجمه محمد رضا باطنی، از انتشارات نشر نو، صفحه ۳۰۰
(۲)- از جمله در مساله ۶۳۸ رساله فقهی حضرت آیت ا.. العظمی اراکی (ره) موارد متعددی از غسل های مستحب درج شده است.
https://newsin.ir/fa/content/3111640/
https://fa.wikishia.net/view/
http://www.sibtayn.com
https://mendel-lab.com/blog/1399/06/23/87-10170
* نویسنده بخشی از این مقاله: دکتر مجید ملک محمدی
*این مقاله در تاریخ 05/19/ 1401 بروزرسانی شده است
