بر اساس شجره نامه موجود، در بقعه، نام صاحب بقعه شاه پیر حسین، مشهور به شاه پیر غیب و شاه پیره است که سلسله نسبش چنین است: شاه پیر حسین پسر شاه جعفر پسر شاه لطف الله - مدفون در آبدون - پسر شاه حسن پسر شاه رکن الدین پسر شاه فرج الله - مدفون در جاشک - ؛ چون تذکرة شاه فرج الله، معروف به امیر دیوان به طور کامل و تا حضرت زین العابدین امام سجاد(علیه السلام) در جای خود نوشته شده لذا در این جا به همین مقدار بسنده می شود البته قول ضعیفی نیز وجود دارد، مبنی بر اینکه: شاه پیر حسین از نوادگان امام موسی کاظم (علیه السلام) است.
ابتدا این مزار خیلی مورد توجه مردم نبوده تا این که یک قرن و اندی پیش، فردی صالح از طایفه مشهور «استاد حسینی ها» - آسا حسینی ها - چند شب جمعه در محل قبر نوری مشاهده می کند، بعد از این جریان، مردم متوجه شأن و منزلت صاحب قبر شده و روی آن اتاق کوچکی از سنگ و گل بنا می کنند. سال ۱۳۷۹ خورشیدی نیز با سنگ و گچ تجدید بنا می گردد.
ابعاد اتاق آرامگاه، 420 در 400 سانتی متر است و بر فراز آن، گنبد هرمی ایزوگام شده ای قرار دارد. در سال ۱۳۸۵ شمسی، دیوارهایش از داخل سفید کاری شده؛ روی دیوارهایش تمثال بزرگان دین، اسامی ائمه و ادعیه نصب گردیده است. سقف آن تیر آهنی، کفش، موزائیک و فرشش موکت بوده و در ضلع جنوبی آن پنجره کوچک آهنی جهت روشنایی و تهویه هوا گذاشته اند.
قبر سیمانی و نوساز شاه پیره، زیر گنبد قرار دارد، ارتفاع آن ۳۰، عرضش ۷۰ و طولش ۱۸۰ سانتی متر است. سنگ نوشته و ضریح ندارد و روی آن پارچه ای سبز کشیده اند. ورودی بقعه در ضلع شرقی و درون اتاقی نوساز باز می شود، این اتاق و اتاق دیگری که 4×5 متر وسعت دارد متصل به آن و از سنگ و گچ است. دیوارهایشان از داخل سفیدکاری و از بیرون پلاستر سیمان شده و در هر دو اتاق به جنوب باز می شود. دو اتاق، برای نماز، دعا، پخت و پز و استراحت زوار استفاده می گردد.
مردم سرمستان و روستاهای مجاور، اعتقاد زیادی به شاه پیره دارند. در طول سال به خصوص پنج شنبه ها و تعطیلات به زیارتش می روند و معتقدند کرامات زیادی دارد؛ می گویند: خواهرش هم در کنارش دفن است.
امکانات رفاهی زیارتگاه عبارتست از؛ برق، آب لوله کشی، آشپزخانه، وسایل آشپزی، زائرسرا، سرویس بهداشتی و فضای سبز. و خادم آن در حال حاضر آقای ملا اسماعیل شفیق زاده است؛ که نسل اندر نسل خادم بقعه بوده اند.
منابع:
١. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، فرهنگ جغرافیایی آبادی های کشور جمهوری اسلامی ایران، جلد ۱۱۱ (خورموج)، ص ۶۴
2. عبدالحسین بحرینی نژاد و حیدر دو راهکی، بندر دیر، نگینی بر ساحل خلیج فارس، ج اول، ص ۴۱۶
٣. گفتگو با حاج سید ابراهیم حسینی، ساکن آبدان، مورخ ۱۳۸۵/5/9
4. گفتگو با ملا اسماعیل شفیق زاده، خادم بقعه، سرمستان، مورخ ۱۳۸۶/8/14
5. تذکره موجود در بقعه. و مشاهدات نگارنده، مورخ ۱۳۸۶/8/11
منبع: زیارتگاه‌های استان بوشهر، دفتر دوم، غلامحسین هادی نژاد دشتی، انتشارات وثوق، چاپ اول، قم، 1388ش، صص 92-90
