از آفرینش و زندگی ما انسان ها نزدیکی به خداوند که همان قرب الهی است، نیت جان و روح هر کار یا اعمالی است که در اسلام آمده است و به عبد خداوند دستور داداه شده که در عبادتش نیت کند. این توصیه برای روزه هم گفته شده و وقتی به رساله مراجع رجوع می کنیم اولین نکته ای برای احکام روزه بیان شده همان احکام نیت روزه می باشد ما در سلسه مقالاتی که در باره احکام نیت روزه از نظر مراجع نیت روزه آیت الله وحید خراسانی یا نیت روزه آیت الله صافی گلپایگانی را بیان کردیم این بار قرار شد که احکام نیت روزه آیت الله جعفر سبحانی را برای شما ارائه کنیم تا باشد مورد رضایت شما قرار گیرد.

1.نیّت چگونگی بیان نیت روزه:

نیت روزه باید چگونه بیان شود؟

پاسخ:برای نیت روزه لزومی ندارد آن را از قلب عبور دهیم یا اینکه بگوید فردا می خواهم فردا روزه بگیرم ، همین اندازه که برای انجام دستور خداوند بزرگ از اذان صبح تا اذان مغرب هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام ندهد، و برای اینکه مطمئن شود کل مدت را روزه بوده باید زمان کمی قبل از اذان صبح و مقدار کمی بعد از اذان مغرب هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام ندهد.

2. وقت نیت کردن روزه های ماه رمضان:

برای هرروز ماه رمضان چه وقت باید نیت روزه کنیم؟

پاسخ: برای نیت روزه ماه رمضان باید شب قبلش نیت روزه فردا را بنماید البته از آن بهتر این است در شب اول ماه رمضان نیت روزه کل ماه را کند.

3. زمان نیت روزه ماه رمضان:

برای روزه ماه رمضان چه موقع می توانیم نیت روزه کنیم؟

پاسخ: برای نیت روزه ماه رمضان از ابتدای شب تا اذان صبح زمان فرصت است که برای فردا نیت کند و اشکالی در روزه او ایجاد نمی شود.

4. زمان نیت روزه مستحبی:

کسی که می خواهد روزه مستحبی بگیرد تا چه موقعی وقت دارد که نیت کند؟

پاسخ: اگر کسی بخواهد روزه مستحبی از ابتدای شب تا موقعی که به قدر نیت کردن قبل از مغرب وقت باشد می تواند نیت روزه مستحبی کند البته باید تا موقع نیت کردن نباید هیچ کدام از کارهایی را که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، روزه و نیت او درست است.

5. خوابیدن بدون نیت روزه تا قبل از اذان ظهر:

آیا شخصی که بدون اینکه نیت بنماید خوابیده باشد وت ا قبل از اذان ظهر از خواب بیدار شود و نیت روزه کند، می تواند نیتت روزه کند؟

پاسخ: کسی که بدون نیت روزه خوابیده و پیش از ظهر بیدار شود و نیت روزه بنماید روزه او درست می باشد هم روزه مستحبی و هم روزه واجب می تواند نیت کند چنانچه بعد اذان ظهر بیدار شوددیگر نمی تواند نیت روزه واجب کند اما باید تا اذان مغرب هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام ندهد.

6. مشخص کردن نیت روزه :

شخصی که هم روزه قضا دارد و هم روزه کفاره،نیت روزه چنین شخصی چگونه است؟

پاسخ: شخصی که بخواهد روزه ای غیر از روزه ماه رمضان بگیرد باید نیت آن مشخص باشد، مثلا معلوم باشد روزه نذر میگیرم یا نیت می کنم روزه کفاره می گیرم و الا روزی که روزه آن مشخص باشد مثل روزه اول ماه، و همچنین در ماه مبارک رمضان هم لازم نیست نیت بنماید که روزه ماه مبارک می گیرد.

7. فراموشی یا ندانستن ماه رمضان:

شخصی که فراموش کند یا غفلت کند که ماه رمضان بود وبا نیت روزه ای دیگر روزه بگیرد روزه او چگونه است؟

پاسخ: چنانچه شخصی نداند یا غفلت کند که ماه رمضان بوده و نیت روزه دیگری بنماید روزه او جزء روزه ماه رمضان به شمار می آید.

8. بی هوشی قبل از اذان صبح به همراه داشتن نیت روزه:

حکم روزه کسی که قبل اذان صبح نیت روزه کرده باشد بی هوش شود و قبل از اذان ظهر به هوش بیایدچیست؟

پاسخ: احتیاط واجب باید روزه را تمام کند و بنابر احتیاط مستحب روزه آن روز را بعدا قضا کند.

9. نیت قبل اذان صبح و خواب تا بعد ازمغرب:

شخصی که قبل اذان صبح نیت کند و بخوابد وتا بعد از اذان مغرب بیدار شود روزه او چگونه است؟

پاسخ: به دلیل اینکه قبل از اذان صبح نیت روزه را کرده و تا بعد مغرب خوابیده مشکلی در روزه او پیش نمی آید و روزه او صحیح است.

10.بالغ شدن کودک قبل و بعد اذان صبح:

اگر کودک قبل اذان صبح به بلوغ برسد حکم روزه او چگونه است بعد اذان صبح چه طور؟

پاسخ: اگر کودک قبل از اذان صبح در ماه مبارک رمضان به بلوغ برسد بر او واجب است روزه بگیرد و چنانچه بعد از اذان صبح به بلوغ برسد روزه آن روزی که در آن به بلوغ رسید بر او واجب نیست.

11. گرفتن روزه مستحبی با وجود برذمه داشتن روزه میت:

کسی که روزه استیجاری بر ذمه دارد آیا می تواند روزه مستحبی بگیرد؟

پاسخ: کسی که روزه میتی بر ذمه دارد مانهی ندارد روزه مستحبی بگیرد.

12.گرفتن روزه مستحبی با وجود داشتن روزه واجب:

کسی که روزه واجب بر ذمه دارد آیا می تواند روزه مستحبی بگیرد؟

پاسخ: شخصی که روزه واجب بر ذمه دارد مثل روزه قضا نمی تواند -بنابر احتیاط- روزه مستحبی نیت کند و وقتی فراموش کند که روزه واجب بر ذمه دارد و نیت روزه مستحبی کند و اگر قبل از ظهر متوجه شود روزه مستحبی او خراب می شود و می تواند نیت روزه واجبی که بر ذمه دارد بنماید و بعد از اذان ظهر متوجه شود روزه او درست نیت و چنانچه بعد اذان مغرب به خاطر آورد روزه او خالی از اشکال نیست.

13. نیت نکردن عمدی تا اذان صبح در روزه واجب معین غیر ماه رمضان:

اگر شخصی در روزه واجب غیر از ماه رمضان از روی عمد تا اذان صبح نیت نکند، روزه او چگونه باشد؟

پاسخ: شخصی که روزه واجب معینی غیر از روزه ماه رمضان - مثل روزه نذری که باید در روز خاصی آن را به جای آورد – برعهده داشته باشد و از روی عمد تا اذان صبح نیت ننماید روزه او درست نیست وچنانچه نمی دانست که روزه آن روز بر او واجب بوده یا فراموش کرده وقبل از اذان ظهر ملتفت شود، اگر هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام نداده باشد باید فورا نیت روزه بنماید و نیت روزه و روزه او درست است و در غیر این صورت روزه او باطل می شود.

14. نیت نکردن عمدی روزه واجب غیر معین تا نزدیک اذان ظهر:

پاسخ: اگر کسی روزه واجب غیر معینی بر ذمه داشته باشد مشکلی ندارد نیت روزه را تا نزدیک ظهر به تاخیر بیندازد حتی اگر قبل از نیت کردن مردد باشد به روزه گرفتن یا نه یا اینکه تصمیم داشته که روزه نگیرد اگر تا زمان نیت هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام نداه باشد و قبل از اذان ظهر باشد، روزه او درست می باشد.

15.مسلمان شدن کافر در ماه رمضان:

اگر کافری در ماه مبارک رمضان مسلمان شود روزه آن روز او چگونه می شود؟

پاسخ: چنانچه کافر قبل از اذان ظهر در ماه مبارک رمضان مسلمان شود و از موقع اذان صبح تا آن زمان هیچ کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد بهتر است تا اذان مغرب امساک کند و اگر چنین نکرد این روز قضا ندارد.

16. سالم شدن مریض قبل اذان ظهردر ماه رمضان:

مریضی که در ماه مبارک رمضان قبل اذان ظهر سالم شود حکم روزه آن روز او چگونه می شود؟

چنانچه مریض قبل از اذان ظهر سالم شود و از اذان صبح تا آن زمان هیچ کدام از مبطل روزه را انجام نداده باشد بنابر براحتیاط مستحب نیت روزه بنماید و بعدا روزه آن روز را قضا کند .

17. روزه یوم الشک:

حکم روزه ، یوم الشک چیست؟

روزی که انسان مردد است که آخرین روز ماه شعبان است یا اولین روز ماه مبارک رمضان، روزه در این روز واجب نیست و چنانچه بخواهد روزه بگیرد نباید نیت روزه ماه رمضان کند بلکه می تواند نیت روزه قضا یا کفاره یا هر روزه ای مانند آن کند و وقتی که مشخص شد که ماه رمضان بوده روزه او جزء روزه ماه رمضان محسوب می شود .

18.مشخص شدن ماه رمضان در میانه روز یوم الشک:

اگر در میانه روز یوم الشک مشخص شد که ماه رمضان بوده وظیفه روزه گیر چیست؟

پاسخ: در روز آخر شعبان که انسان شک دارد که ماه رمضان شده یا نه ، باید به نیت روزه قضا و مانند آن روزه بگیرد و چنانچه در وسط روز مشخص شد که ماه رمضان بوده باید نیت روزه ماه رمضان کند.

19.قصد افطار کردن روزه ماه رمضان:

شخصی در روزه واجب معینی از نیت روزه خود برگردد حکم روزه او چگونه است؟

پاسخ: اگر در روزه واجب معینی همانند روزه ماه رمضان از نیت روزه خود بازگردد روزه او درست نیست و چنانچه نیت کند که روزه را افطار کند یا نیت کند که مبطلی از مبطلات روزه را انجام دهد چه آن کار را کند یا نکند روزه او درست نیست و باطل می شود.

20. قصد باطل کردن روزه واجب غیر معین:

شخصی که در روزه واجب غیر معین قصد افطار روزه را داشته باشد حکم روزه او چیست؟

پاسخ: در روزه واجبی که وقت معینی ندارد چنانچه شخص قصد افطار روزه یا انجام یکی از مبطلات روزه را داشته باشد یا اینکه مردد شود که روزه را انجام دهد یا نه، اگر مبطلی را انجام نداد باید قبل از ظهر دوباره نیت روزه کند و روزه او درست وصحیح است در نیت روزه مستحبی، تا موقع غروب مبطلی از مبطلات روزه را انجام ندهد ونیت کند روزه او درست است.

منابع:
1.خبرگزاری مهر
2. سایت النهار