استنت گذاری قلب چیست، عوارض ،مزایا و مراقبت‌های بعد از آن

گرفتگی رگ قلب به عنوان شایع ترین بیماری قلبی محسوب می شود که عوارض کوتاه مدت و بلند مدت متعددی را ایجاد می نماید. خوشبختانه درمان های دارویی، جراحی و فنر قلب در بیماری گرفتگی رگ قلب بسیار کارآمد و سودبخش هستند.

علائم و عوارض گرفتگی رگ قلب

اﮔﺮ ﺳﺮﺧﺮگ ﻫﺎی ﻛﺮوﻧﺮی ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻞ ﺗﻨﮓ و ﺑﺎرﻳﻚ ﺷﻮد، در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ ی ﻗﻠﺒﺘﺎن از رﺳﻴﺪن ﺧﻮن و اﻛﺴﻴﮋن ﻛﺎفی ﻣﺤﺮوم میﻣﺎﻧﺪ و آﺳﻴﺐ در ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ ﻗﻠﺐ رخ می دﻫﺪ.

اﮔﺮ ﺧﻮن و اﻛﺴﻴﮋن ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎفی ﺑﻪ ﻗﻠﺒﺘﺎن ﻧﺮﺳﺪ، در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻤکن اﺳﺖ در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﺮاﺣﺖ، ﻣﺸﻜلی ﺑﺮای ﺷﻤﺎ اﻳﺠﺎد ﻧﺸﻮد ، اﻣﺎ وﻗتی ﻛﻪ ﻗﻠﺒﺘـﺎن ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﻛﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮی اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﺪ، ﻣﺜﻼً در ﻫﻨﮕﺎم ﻛﺎر و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﺎ ﺑﺎﻻرﻓﺘﻦ از ﭘﻠـﻪ و ﻳـﺎ ﺣﺘـﻲ راه رﻓﺘﻦ و دوﻳﺪن، ﺳﺮﺧﺮگ ﻫﺎی ﻛﺮوﻧﺮی ﺷﻤﺎ ﻧمی توانند اﻛﺴﻴﮋن و ﺧﻮن را ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛـﺎفی ﺑـﻪ ﻗﻠـﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ علائم بیماری گرفتگی رگ قلب بروز می کنند که عبارتند از:

– درد قفسه سینه (از گردن تا ناف) و انتشار به دست چپ
– تنگی نفس
– تپش قلب
– احساس ضعف و خستگی

ﻫﻨﮕﺎمی ﻛﻪ ﺳﺮﺧﺮگ ﻫﺎی ﻛﺮوﻧﺮی ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ، در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻗﺴﻤتی از ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ ﻗﻠﺐ ﻛﻪ ﺧﻮن و اﻛﺴﻴﮋن ﻛﺎفی نداشته است، دﭼﺎر ﻣـﺮگ ﺷﺪه و ﺳﻜﺘﻪ ﻗﻠبی رخ می دﻫﺪ.

آنژیوگرافی در بیماری گرفتگی رگ: یک اقدام تشخیصی

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺸﺨﻴﺺ از “ﺑﺎز ﻳﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن ﺳﺮﺧﺮگ ﻫﺎی ﻗﻠﺒﺘﺎن” گاهی پزشک صلاح می داند که ﺗﺴﺖ آﻧﮋﻳـﻮﮔﺮافی ﺻـﻮرت ﺑﮕﻴﺮد.

در اﻳﻦ روش ﻳﻚ ﺑﻲ ﺣﺴﻲ ﻣﻮضعی اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻳﻚ ﻟﻮﻟﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ (ﻛﺎتتر) از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺸﺎﻟﻪ ران وارد ﺳﺮﺧﺮگ ﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﻴﺎﻫﺮگ ﻫﺎﻳﺘﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻗﻠب ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ، ﺗـﺎ ﺑﻪ سرخرگ روی ﻗﻠﺐ وارد شود، سپس ﻳﻚ ﻣﺎﻳﻊ ﺧﺎص (ﺣﺎﺟﺐ) ﺗﺰرﻳﻖ می گردد تا ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ اﺷﻌﻪ اﻳﻜﺲ ﻗﺎﺑﻞ رؤﻳﺖ شده و ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه روی ﻓﻴﻠﻢ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد.

آنژیوگرافی فیلم کوتاهی از وضعیت سرخرگ های قلب آماده می کند.

لازم است بدانید که پزشک ممکن است بر اساس معاینات، تست عملکرد قلب (اکو)، نوار قلب و آنژیوگرافی، یکی از گزینه های درمانی از قبیل توصیه های پیشگیرانه، درمان دارویی، جراحی و یا فنر قلب در بیماری گرفتگی رگ، برای انتخاب درمان شما تصمیم قطعی را بگیرد.

فنر قلب در بیماری گرفتگی رگ: یک گزینه درمانی

اﻳﻦ روش ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ درﻣﺎن دارویی و ﺟﺮاحی اﺳﺖ، ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺠﺮای ﻓﻠﺰی ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﻨﮓ ﺷﺪه در ﺳﺮﺧﺮگ ﻛﺮوﻧﺮی ﻗﻠﺒﺘﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد.

ﻣﺠﺮای ﻓﻠﺰی (اﺳﺘﻨﺖ) در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗنگی ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺳﺮﺧﺮگ را ﮔﺸﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮن ﺑﺘﻮاﻧﺪ براحتی ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﭽـﻪ قلب ﺧـﻮن و اﻛﺴﻴﮋن رﺳﺎنی ﻛﻨﺪ.

اﮔـﺮ ﺳﺮﺧﺮگ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺴﺪود ﺷﺪه ﺑﺎشند، گذاشتن فنر قلب در بیماری گرفتگی رگ ﻧمیﺗﻮاﻧﺪ درﻣﺎنی ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ.

تعبیه استنت یا استنت گذاری قلب بعد بالون زدن موجب کاهش واضح و قابل توجه عوارض روش استفاده از بالون به تنهایی مثل بازگشت فوری تنگی یا انسداد مجدد و تدریجی آن با گذشت زمان می شود. اما عوارض خاص خود را هم دارد؛ مثلا پس از کارگذاری استنت فلزی در برخی از بیماران در روزهای اول (معمولا طی ماه اول)، لخته خون در داخل استنت ایجاد می‌شود که بیمار بایستی مجددا تحت آنژیوپلاستی قرار گیرد و گاهی حتی بدلیل ماهیت انسداد ناگهانی و کامل، سکته وسیع قلبی و مرگ بیمار رخ می دهد.

لذا مصرف داروهای ضد تجمع پلاکتی و بروز لخته خون مانند آسپیرین به همراه کلوپیدوگرل ( با نام تجاری پلاویکس ، اوسفیکس و…) سفارش می شود. با تجویز داروهای فوق، میزان بروز لخته خون بسیار کاهش می یابد و لذا میزان موفقیت آنژیوپلاستی افزایش قابل توجهی پیدا می کند.

مشکل دیگری که پس از این مرحله دیده می شد، ایجاد تنگی مجدد عروق ناشی از تشکیل بافت اضافی در داخل استنت یا فنر بود که معمولا ۴-۳ ماه پس از گذاشتن فنر قلب بروز می‌ کرد. با توجه به بافت اضافی تشکیل شده در این محل (شامل سلول‌ های طبیعی داخل رگ که بیش از حد رشد کرده بودند)، محققان به فکر استفاده از داروهایی بر روی استنت افتادند که مانع بروز این تنگی مجدد از طریق کاهش رشد سلول‌های داخلی رگ شود.

لذا در سال ۲۰۰۳ با استفاده از پلی‌ مرهای حاوی دارو که داخل استنت کار گذاشته بودند (استنت های دارویی) دارو را به صورت تدریجی وارد رگ می ‌کردند، استنت دارویی موجب رفع این مشکل شد ولی بواسطه عدم اپیتلیالیزه شدن داخل رگ، مشکل افزایش احتمال تشکیل لخته و انسداد ناگهانی داخل رگ تا حدود یک سال باقی می ماند (بر خلاف فنر معمولی که در طی ماه اول این خطر زیاد بود) که با مصرف طولانی مدت داروهای ضد پلاکتی ، این مشکل نیز قابل حل شد.

عوارض جراحی و نصب فنر قلب

هر گونه جراحی مانند جراحی باز قلب و یا غیره … دارای خطراتی است. گاهی ممکن است جراحی فنر قلب به‌منظور باز کردن رگ انسداد شده در مغز صورت گیرد. در این صورت خطرات زیادی وجود دارد.

خطرات مرتبط با گذاشتن فنر قلب عبارت‌اند از:

* واکنش آلرژیک به داروها یا رنگ‌های مورد استفاده در این روش
* مشکلات تنفسی به علت بیهوشی یا استفاده از استنت در نایژک‌ها
* خون ریزی
* انسداد شریان
* لخته شدن خون
* حمله قلبی
* عفونت رگ
* سنگ کلیه به دلیل استفاده از استنت در کورتون
* تنگی مجدد شریان
* عوارض جانبی نادر شامل سکته مغزی و تشنج است.

عوارض چندانی با استنت گزارش نشده است، و احتمال کمی وجود دارد که بدن فنر قلب را رد کند. تمامی این خطرات باید توسط پزشک به بیمار انتقال داده شود. فنر قلب گاهی فلزی بوده و یا اجزایی از جنس فلز داشته باشد. در این صورت ممکن است بیمار نسبت به فلزات آلرژی داشته باشد. تولید کنندگان فنر قلب توصیه می‌کنند که اگر کسی نسبت به فلزات حساسیت دارد، نباید از فنر قلب استفاده کند. در این زمینه حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

مراقبت های بعد از استنت گذاری

۱-در ۶ ماه اول پس از تعبیه استنت انجام MRI ممنوع است. در مواردی که نیاز به انجام MRI بصورت اورژانسی در ۶ ماه پس از آنژیولاستی باشد، حتما با پزشک قلب خود مشورت کنید.

۲-وجود فنر قلبی باعث به صدا درآوردن زنگ خطرهای موجود در ایستگاه های بازرسی فرودگاه نمی شود.

۳-خطر انسداد فنر قلب بخصوص در کسانی که سیگاری هستند و یا داروهای ضد پلاکت ( آسپرین ، پلاویکس ، اوسویکس و کلوپیدوگرل) را مرتب مصرف نمی کنند، وجود دارد.

علاوه بر عروق خونی، استنت ها می‌توانند هر یک از موارد زیر را باز کنند:

* مجاری صفراوی، لوله‌هایی است که آنزیم‌های صفرا را به اندام‌های گوارشی انتقال می‌دهند
* ناژک ها، که مجاری کوچک هوایی در ریه‌ها است
* میزنای، لوله‌هایی که از کلیه به مثانه متصل می‌شوند

این لوله‌ها هم می‌توانند مانند رگ‌های خونی آسیب دیده، یا مسدود شوند و با کمک فنرها باز شوند.

هزینه استنت قلب

یکی از راه های باز کردن عروق بخصوص عروق قلب استفاده از استنت یا به اصطلاح عوام فنر است. در مجموع امروزه دو گروه استنت بیشتر استفاده می شود:

* استنت های غیر دارویی
* استنت های دارویی

قیمت استنت های غیر دارویی به مراتب کمتر از استنت های داروئی است. هزینه قرار دادن استنت دارویی بر اساس اینکه بیمه پایه ( بیمه تامین اجتماعی – خدمات درمانی و یا نیروهای مسلح ) چه باشد، و اینکه آیا فرد بیمه تکمیلی ( آتیه سازان حافظ، ایران، آسیا، دانا،…. مخابرات و غیره) دارد یا خیر، متفاوت است.

بیمارستان هایی که در آن روش درمانی استنت گذاری یا آنژیوپلاستی انجام می شود، تعرفه گوناگون دارند. در برخی بیمارستان ها مانند بیمارستان شهید مصطفی خمینی، اگر بیمار بیمه پایه و نیز بیمه مکمل مانند آتیه سازان حافظ داشته باشد، می تواند بدون پرداخت هزینه تحت استنت گذاری یا قرار دادن فنر قرار بگیرد.

بیمارستان ها بر اساس نهاد موسس، دولتی یا خصوصی و یا هیات امنایی هستند. هزینه استنت قلب یا قیمت فنر زدن در بیمارستان های دولتی برای یک رگ به همراه گذاشتن یک استنت دارویی حدود یک و نیم میلیون تومان خواهد بود.

هزینه استنت گذاری یا فنر زدن قلب در یک بیمارستان خصوصی که با هیچ بیمه ای از قبیل بیمه پایه یا تکمیلی قرارداد ندارند، حدودا ده میلیون تومان می باشد.
هزینه استنت قلب در بیمارستان هیات امنایی تقریبا چیزی ما بین هزینه های فنر قلب در بیمارستان های دولتی و خصوصی است. هزینه آنژیوپلاستی یا بعبارتی قیمت فنر قلب حدود ۳ تا ۴ میلیون تومان خواهد بود.

تعرفه های ذکر شده برای باز کردن یک رگ با یک استنت یا فنر دارویی است. لازم به ذکر است که چنانچه این روند در شرایط اورژانسی مانند سکته حاد صورت گیرد، قیمت استنت قلب متفاوت خواهند بود.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت دکتر مزارعی
سایت دکتر نجفی