مقام معظم رهبری (مدظله العالی) فرمودند:
حرف که شما می زنید، حرف دل من است. من هم به هیچ وجه این وضعیت را نمی پسندم. البته تبلیغ کاری لازم است؛ منتها تبلیغ یک معنای صحیح و اسلامی و انسانی دارد و آن، رساندن است. بالاخره انسان بایستی حرف را که در دل دارد به مخاطب مورد نظرش برساند. این هیچ اشکالی هم ندارد؛ یعنی از روش های معمولی استفاده کند و برساند.یک معنای تبلیغ که امروز در دنیا رایج است، به معنای غربی تبلیغ است؛ یعنی آن چیزی که در نظام سرمایه داری غرب معمول است. تبلیغ در آنجا اصلا به معنای این نیست که حقیقتی را از جایی به مغزی منتقل کنند؛ بلکه معنایش تحت تأثیر قرار دادن دل ها و مغزها با شیوه های علمی و روانشناسی است. مثلا فرض کنید یک جا پنجاه قطعه عکس را بغل هم می زنند؛ آدم همین طور هرچه نگاه می کند، طبعا در ذهنش می ماند. این مانع تفکر و تعقل می شود.
یک وقت است که شما چیزی را به من می گویید، روی ذهن من کار می کنید، به معنای این که ذهن مرا به حقیقتی متوجه کنید. خیلی خوب؛ من هم فکر می کنم، اگر دیدم درست است، از شما می پذیرم؛ اگر نه، قبول نمی کنم. بسته به این است که من در چه مایه ای از فکر باشم. یک وقت هم هست که شما با تکرار تصاویر و کلمات، آن چنان روی من اثر می گذارید که مغز من قدرت تجزیه و تحلیل خودش را از دست میدهد. گاهی می شود که انسان اصلا بی اختیار تحت تأثیر چنین تبلیغی - همین پروپاگاند معروف غربی - قرار می گیرد و بدون این که مغزش کار کند، به آن چیزی که آن تبلیغ کننده خواسته، اقدام می کند.
این قطعا برخلاف نظر اسلام و برخلاف منطق صحیح انسانی است و ما این را نمی پسندیم. متأسفانه در تبلیغات جمعی ما این کارها معمول شده است و یواش یواش این چیزها را از غربی ها یاد گرفته اند. البته به آن شدت ها نیست؛ واقعا آن کاری که در کشورهای غربی انجام می گیرد، فوق العاده و عجیب است. فرض بفرمایید عطری را بخواهند تبلیغ کنند و مثلا در توصیفش بگویند عطر بی رنگ و بو! طبیعتا خصوصیت عطر به بویش است؛ اما آن قدر این را با شکل های گوناگون تبلیغ می کنند که انسان می رود این عطری را که اسمش عطر برنگ و بوست، پول می دهد و می خرد! این کار الان انجام می گیرد. من این کار را غلط میدانم.
البته در قضیه انتخابات شوراها، برخی از کارهایی که مطبوعات ما در این زمینه مرتکب می شوند، بی تأثیر نیست. بلاشک بخشی از گناه این کار به دوش مطبوعات است؛ مطبوعاتی که حقیقتا مسؤولیتی برای خودشان نمی شناسند، یا مسؤولیت اسلامی و مردمی برای خودشان قائل نیستند؛ هدفی را برای خودشان تعریف کرده اند و دنبال این هدف سیاسی محض هستند.
طبیعی است که این هدف، آنها را تشویق می کند. این مقدار کاغذ و این مقدار امکانات هم قاعدتا آسان به دست نمی آید. من واقعا متحیرم که این ها از کجا می آورند و این همه تبلیغ می کنند! جا دارد دستگاه های ذی ربط کشور بنشینند روی این مسأله فکر کنند. درعین حال این از جمله توصیه های همیشگی ما به کسانی است که با آن ها ارتباطی داریم - مسؤولان یا غیرمسؤولان کشوری - و در مورد تبلیغات معمولا به آنها سفارش می کنیم؛ ولى قاعدتا این باید یک فرهنگ بشود. باید به مردم تفهیم کنند که این کار، کار خوبی نیست.
در علن و به صورت واضح هم گفته شود. ما هم گفتیم؛ باز هم ان شاء الله خواهیم گفت. باید بفهمند که این مقدار کار کردن و این طور حرکت غلط، یک تقلید نادرست است. به هرحال این ایرادی را که در ذهن شماست، من تصدیق می کنم. در ذهن بنده هم همین ایراد هست. مقداری از عکس های دیوارهای شهر را برداشتند برای من آوردند؛ حقیقت برای من چیز مطلوبی نبود و خیلی ناپسند به نظرم رسید. البته عرض کردم، تبلیغ به معنای درست اشکالی ندارد. مثلا حرف ها و هدف هایشان را در روزنامه ای بنویسند و در جایی منتشر کنند. حتى به در و دیوار هم بزنند، تا تبلیغ به معنای واقعی آن باشد؛ لیکن این روش ها، روش های غلطی است.(1)
پی‌نوشت:
1- بیانات در جلسه پرسش و پاسخ مدیران مسؤول و سردبیران نشریات دانشجویی 1377/12/4، سوال پرسیده شده بدین شرح است: همان طور که مستحضرید، این روزها شاهد تبلیغات انتخاباتی نامزدهای انتخابات شوراها هستیم. به نظر می رسد حجم وسیع این تبلیغات، دونگرانی در بعضی از مردم ایجاد کرده باشد: نگرانی اول این است که مشاهده می شود بعضی از روش های غیرصحیح، از سوی بعضی از نامزدها انجام می شود و مردم را نسبت به نیت این افراد دچار تردید می کند که نکند به جای نیت خدمت به مردم، منافع و منظورهای دیگری داشته باشند. از طرف دیگر، با این حجم وسیع تبلیغاتی نگرانی دوم این است که نکند در انتخابات، سرمایه و پول حرف اول را بزند، نه تعهد و تخصص؛ یعنی کسانی که امکاناتی برای تبلیغات ندارند. به ویژه جوانان با اقشار دانشگاهی - نتوانند افکارشان را معرفی کنند و در نتیجه برگزیده نشوند. شما برای حل این مشکل و رفع این نگرانی ها چه پیشنهادهایی دارید؟
منبع: انتخابات؛ لیلة القدر نظام اسلامی (آراء و نظرات مقام معظم رهبری درباره انتخابات)، بکوشش: سعید شیرازی، ناشر: انتشارات انقلاب اسلامی، تهران، 1390ش، صص76-75
