متخصص زنان و زایمان پزشکی است که در زمینه بارداری، زایمان و سیستم تولیدمثل زن و همچنین بیماری‌های مرتبط با آن تخصص دارد.

گرچه پزشکان دیگر می‌توانند نوزادان را به دنیا آورند، اما بسیاری از زنان به یک متخصص زنان و زایمان که به آن GYN نیز می‌گویند، مراجعه می‌کنند. متخصص زنان و زایمان می‌تواند شما را در طول بارداری تحت نظر داشته باشد و مراقبت‌های پیگیری مانند آزمایشات سالانه پاپ اسمیر را برای سال‌های بعدی ارائه دهد.

متخصصان زنان و زایمان / GYN ها از دانشکده پزشکی فارغ‌التحصیل می‌شوند و برنامه چهارساله دوره پزشکی را در زمینه بیماری‌های زنان و زایمان به پایان می‌رسانند. این دوره در مورد سلامت قبل از بارداری، بارداری، زایمان، مشکلات بهداشتی پس از زایمان، ژنتیک و مشاوره ژنتیکی را به آن‌ها آموزش می‌دهد. یک متخصص زنان و زایمان که دارای تأییدیه هیئت پزشکی است، دوره آموزش پزشکی خود را کامل می‌کند و آزمون‌های بسیار سخت کتبی و شفاهی را می‌گذرانند.

حیطه عملکرد دکتر زنان

* تشخیص و درمان بیماری های دستگاه تناسلی و پستان زنان
* مراقبت و پیگیری قبل، حین و بعد از زایمان

یک دکتر زنان خوب، قادر به تشخیص و درمان بیماری های زنان مانند قاعدگی دردناک، اختلالات قاعدگی، سرطان تخمدان، سرطان رحم، عفونت دستگاه تناسلی، نزدیکی دردناک، بیماری های رحم و دهانه رحم، لوله های فالوپ، عفونت های مقاربتی مانند تبخال و زگیل تناسلی، اختلالات هورمونی و … است. این متخصصان، همچنین در زمینه بارداری و زایمان زنان (زایمان طبیعی ، سزارین و …) تخصص دارند. بنابراین، بیماری های مربوط به این بخش مانند اکلامپسی و پره اکلامپسی، حاملگی خارج رحم، سقط جنین، جدا شدن جفت، زایمان سخت و … را تشخیص داده و درمان می کنند.

مشاوره با متخصص زنان و زایمان

دکتر نازایی یا دکتر زنان و زایمان و نازایی با انجام غربالگری بیماری های مختلف، مراجعین خود را در زمینه کمک به بارداری یا جلوگیری از بارداری راهنمایی کرده و مشکلات ناحیه تناسلی و دستگاه تولید مثل را درمان می کند. از آنجایی که مراجعه به پزشک زنان به معنی معاینه خصوصی ترین بخش بدن است، بنابراین توصیه می شود، به پزشکی مراجعه کنید که کاملاً با او احساس راحتی می کنید و در حین معاینه آرامش دارید.

آنچه متخصص زنان و زایمان شما انجام می‌دهد:

سلامتی شما و نوزاد در حال رشد شما را ازجمله انجام اولتراسوند، ارزیابی‌ها و آزمایشات معمول، کنترل می‌کند.
وضعیت سلامت را که می‌تواند باعث بروز مشکلاتی از قبیل فشارخون بالا، دیابت، عفونت‌ها و اختلالات ژنتیکی در دوران بارداری شما شود و یا سلامت نوزاد شما را تحت تأثیر قرار دهد، بررسی می‌کند.
توصیه‌هایی را در مورد رژیم غذایی، ورزش، داروها و سالم بودن ارائه می‌دهد.
به شما کمک می‌کند تا با خستگی صبحگاهی، درد پشت و پا، سوزش سر دل و دیگر مشکلات رایج در دوران بارداری مقابله کنید.
به سؤالات شما در مورد بارداری و نوزاد در حال رشدتان پاسخ می‌دهد.
توضیح می‌دهد که در طول زایمان چه اتفاقی می‌افتد
در برخی اوقات، نوزادانتان را به دنیا می‌آورد
در زمان بهبود حالتان، شما را تحت نظر داشته باشد

جراحی زنان و زایمان

جراحی زنان و زایمان یکی از شاخه های پزشکی است که در ایران تنها ورودی خانم می پذیرد. از مهم ترین مواردی که به متخصصان این رشته آموزش داده می شود، می‌توان به زایمان واژینال طبیعی با یا بدون اپیزیوتومی، زایمان واژینال غیر طبیعی، انواع سزارین، مراقبت از حاملگی های پرخطر، کورتاژ تخلیه ای، کورتاژ مول، سرکلاژ ، هیسترکتومی، حاملگی اکتوپیک و … اشاره کرد.

جراح زیبایی زنان از انجام جراحی های زیبایی و یا از دستگاه های لیزری برای زیبایی و درمان دستگاه تناسلی بانوان استفاده می‌کند. این پزشکان انجام جراحی هایی مانند پرینورافی (تنگ کردن واژن)، لابیاپلاستی (کوچک کردن لبه های خارجی واژن)، جراحی کلیتوریس و تزریق چربی به لابیا ماژور و واژن را انجام می دهند.

در گذشته باور غلطی که تنها زنان متاهل به متخصص زنان نیاز دارند، باعث افزایش بیماری و حتی نازایی در دختران مجرد بعد از تاهل میشد. در حالی ‌که خانم‌ ها از زمانی که به بلوغ و فعالیت جنسی می ‌رسند، ‌باید سالیانه به دکتر زنان و زایمان مراجعه کرده و معایناتی مانند: معاینه و مشاوره، ایمن سازی بر اساس عوامل خطر ساز و سن، آزمایش خون، واکسن و… انجام دهند.

اینکه شما با متخصص زن راحت‌تر هستید یا متخصص مرد، اهمیت بسیاری در انتخاب دکتر زنان خوب در تهران و شهرهای دیگر دارد.

متخصص زنان و زایمان پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی به مدت ۴ سال به صورت تخصصی با بیماری های زنان آشنا می شود؛ مهارت های تئوری و عملی را به دست آورده و در نهایت پس از سپری کردن دوره دستیاری، یک جراح زنان و پزشک درمانگر خواهد شد. این متخصصان، پس از گذراندن دوره تخصصی به دنبال افزایش علم و توان خود در یک مقطع فوق تخصصی هستند تا بتوانند هم به عنوان پزشک زنان و زایمان و هم به عنوان یک فوق تخصص زنان و زایمان در حوزه مربوط به خود فعالیت کنند. دسته‌ بندی فعالیت متخصص زنان و زایمان با توجه به نوع فلوشیپ آن‌ها در زمینه‌های: انکولوژی زنان، نازایی و باروری، پریناتولوژی، اختلالات کف لگن در زنان، لاپاراسکوپی (جراحی درون بین زنان) متفاوت می شود.

چگونه متخصص زنان و زایمان شما با تیم بارداری شما کار می‌کند؟

متخصص زنان و زایمان شما، نقش مهمی در قبل و بعد و در طول بارداری ایفا می‌کند.

متخصصان زنان و زایمان برای مراقبت از شما با پرستاران، ماماها، دستیاران پزشک و سایر متخصصان بهداشت و سلامت کار می‌کنند. شما ممکن است این اعضای تیم را در طی بازدیدهای روزانه خود مشاهده کنید.

متخصص زنان و زایمان شما ممکن است توصیه کنند که شما و همسرتان که قرار است پدر شود، در مراکز بارداری و کلاس‌های زایمان که پرستاران و مربیان آن آموزش می‌دهند، شرکت کنند.

هنگامی‌که آن روز بزرگ فرا می‌رسد، پرستاران و مربیان شما را در طول وضع حمل کمک می‌کنند، اما متخصص زنان شما روند کار شما را کنترل می‌کند و هنگامی‌که زمان آن می‌رسد، نوزاد را به دنیا می‌آورد.

اگر متخصص زنان شما در تیم پزشکی باشد که در آن پزشکان کارهای “درخواستی” را تقسیم می‌کنند، ممکن است پزشک دیگری از این گروه نوزاد شما را به دنیا آورد. هنگام انتخاب متخصص زنان و زایمان خود، حتماً درباره این موضوع بپرسید.

زمان مراجعه به متخصص زنان

به خانم‌ها توصیه می‌شود که با توجه به سن و تغییرات در طول زمان، حداقل سالی ی‍کبار به پزشک معالج خود مراجعه کنند. سبک زندگی سالم و معاینات سالانه و مرتب در مسیر سلامتی بسیار کمک‌کننده است. با این وجود در صورت مشاهدۀ علائم زیر، فوراً به پزشک متخصص خود مراجعه کنید:

- خونریزی‌های غیر‌طبیعی (تغییر در حجم یا فراوانی خونریزی قاعدگی)
- درد لگن
- خارش دستگاه تناسلی
- عفونت‌های مجاری ادراری یا واژن
- آندومتریوز
- اختلالات پستان
- اختلالات هورمونی
- ناباروری
- گرفتگی غیرمعمول
- درد هنگام ادرار
- درد در حین مقاربت

منبع: سایت دکتردکتر
سایت درمانکده
سایت نی نی بان