توصیه هایی در مورد دندان درد کودکان

دندان درد کودکان همان قدر که برای خود کودک دردناک است سبب نگرانی والدین می شود به طوری که با بروز دردی که کودک تحمل می کند به سراغ علت پوسیدگی و راه تسکین دندان درد کودک می روند.در این بخش با علت اصلی خراب شدن و پوسیدگی دندان کودک و راههای درمان و تسکین دندان درد کودک بیشتر آشنا می شوید.

رویش دندان‌ها اتفاق دردناکی نیست، ولی باعث خارش شده و ممکن است حس ناخوشایندی برای کودک ایجاد کند که موجب ناراحتی‌اش شود. برای آرام‌تر‌کردن این بی‌قراری و ناراحتی کودکان باید با نظر پزشک از داروهایی که برای این منظور تهیه شده، استفاده کنید. علاوه بر این، اجسام ژله‌مانند سفت مثل اسباب‌بازی‌های تمیز ژله‌ای نیز‌ می‌تواند به کاهش علائم آزاردهنده ناشی از رویش دندان‌ها کمک کند.

رویش اولین دندان‌ها معمولا در سنین چهار تا شش ماهگی اتفاق می‌افتددر این زمان معمولا سطوح ایمنی که از مادر به شیرخوار رسیده کاهش می‌یابد و کودک کم‌کم خودش باید عناصر ایمنی را بسازد. بنابراین کاهش عناصر ایمنی منتقل‌شده از مادر به کودک می‌تواند دلیلی برای تب یا بروز عفونت باشد که این فقط یک همراهی با دندان‌درآوردن است و رویش دندان به تنهایی باعث چنین اتفاقی نمی‌شود. همچنین در کودکانی که مشکل یا بیماری خاصی ندارند، معمولا در محل رویش دندان‌ها خونریزی اتفاق نمی‌افتد.

به والدین توصیه می‌کنیم زمانی که کودک دچار مشکلی مانند تب یا اسهال شدید می‌شود، حتما به پزشک مراجعه کنند و این مشکلات را به حساب دندان‌درآوردن نگذارند.

اینکه بچه شما موقع دندان درآوردن،اذیت شود کاملا طبیعی است. اما راه هایی که شما برای کاهش دندان درد او استفاده می کنید، ممکن است بچه شما را بیمار کند. با به کار بردن شیوه های درست از راه های امن تر که مانع بیمار شدن بچه شما می شوند، برای کاهش درد دندان در کودکان استفاده کنید.

درمان خانگی دندان درد کودک

وقتی اشک بچه سرازیر و ناله های او شروع می شوند، یک مادر همه کار برای آرام کردن درد دندان بچه اش انجام می دهد. اما طبق گزارش سازمان غذا و داروی ایالات متحده، مادران هنگام در درد دندان کودکان نباید راهی داروخانه شوند. این سازمان به والدین هشدار داده که ژل های های بی حس کننده دهان و مایعات ضررهای زیادی دارند. این سازمان اخیرا به والدین آمریکایی هشدار داده بود که از ژل های بی حس کننده دهان حاوی محصولات بنزوکائین استفاده نکنند ولی هشدارهای جدید نسخه های تجویز شده پزشکان نظیر لیدوکائین ویسکوز را هم به فهرست داورهایی که نباید بچه های زیر 2 سال -مگر زیرنظر پزشک متخصص- استفاده کنند، اضافه کرده اند.

بچه هایی که به آنها لیدوکائین ویسکوز زیادی داده شده، ممکن است علایم مصرف بیش از حد و این نشانه ها در آنها بروز کند:
* گیج شدن
* وحشت
* خیلی زود به خواب رفتن
* تکان خوردن
* مشکلات بینایی
* تب و لرز
* مشکلات قلبی
* تشنج
* آسیب های جدی مغزی

علت دندان درد کودکان

پوشش محافظ بیرونی دندان به علت پوسیدگی دندان از بین می رود و رفته رفته به مرکز دندان و محل قرارگیری اعصاب دندان نفوذ می کند و درد هنگامی که چیزهای سرد یا گرم یا شیرین با دندان تماس پیدا می کند شروع می شود.

تخریب یا فساد دندان و بیماری لثه بر اثر تولید پلاک (Plague) که لایه نازکی از بزاق و باقیمانده های غذاست و باکتری در آن رشد می کند ،صورت می گیرد. باکتریها در حضور مواد قندی رشد می کنند به همین خاطر وجود قندها در مواد غذایی کودک مضر هستند.

پیدا کردن محل دقیق درد

والدین باید از کودک درباره دندانی که درد می کند یا محل ایجاد درد در دهان سوال کنند . همچنین والدین باید درباره زمان شروع درد و دائم یا موقتی بودن آن از کودک اطلاعاتی دریافت کنند. دندان دردی که باعث شود کودک در طول شب بیدار بماند یا درد دندانی که بیش از یک روز ادامه داشته باشد، باید مورد بررسی دندانپزشک اطفال قرار گیرد.

بررسی علائم ایجاد آسیب دیدگی

ممکن است ضربه به دهان سبب آسیب به دندان ها و لثه های کودک شود. به همین علت والدین باید از کودک خود درباره وارد شدن ضربه به دهان سوال کنند و با نگاه کردن به داخل دهان کودک از عدم ایجاد شکستگی، ترک خوردگی یا سایر موارد آسیب دیدگی دندان مطمئن شوند و سپس به متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه کنند.

بررسی علائم ابتلا به بیماری های دندان و لثه

والدین باید از نزدیک به دندان نگاه کنند و لکه های قهوه ای یا پوسیدگی ها را در دهان کودک خود تشخیص دهند و التهاب لثه یا زخم در داخل دهان کودک خود را بررسی نمایند. اگرعلائم مشخص در این باره مشاهده نشد ، احتمالاً دندان پوسیده کودک عفونت کرده است.

اهمیت دندان شیری

برخی از والدین گمان می کنند چون دندان شیری موقتی است نیاز به مراقبت از آن ها نیست به همین علت در حفظ و رعایت بهداشت سهل انگای می کنند.اما باید بدانید دندان های شیری سلامت دندان های دائمی را تأمین می کنند بنابراین پس از رویش اولین دندان، کودک خود را برای معاینه و جلوگیری از بروز مشکلات دهانی به دندانپزشکی اطفال ببرید.

چند عارضه دیگر وجود دارد که می‌توانند بدون تأثیر گذاشتن بر مغز دندان باعث دردی مانند دندان درد شوند. این عارضه‌ها عبارتند از:
* آبسه دندان
* زخم‌های لثه
* ورم یا درد لثه در اطراف دندانی که در حال جوانه زدن است. مانند هنگام جوانه زدن دندان عقل
* سینوزیت. که گاهی اوقات باعث درد در اطراف فک بالا می‌شود.
* آسیب‌دیدگی مفصلی که فک را به جمجمه متصل می‌کند (مفصل تمپورومندیبولار)

پستانک در یخ

برای کودکانی که پستانک می‌خورند می‌توانید پستانک آنها را در فریزر منجمد کنید تا هنگام مک زدن آن، سرمای موجود باعث بی‌حس شدن لثه‌ها و کم شدن درد آنها شود.

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن

کودکان باید بعد از هر بار غذا خوردن نخ دندان بکشند و حداقل دو بار در روز و قبل از خواب دندانهای خود را مسواک بزنند و اگر خودشان نتوانند این کار را انجام دهند ، والدین باید این کار را برایشان انجام دهند تا تمیزی و سلامت دندان های کودک حفظ شود.

استفاده از محصولات حاوی فلوراید

برای پیشگیری از پوسیدگی مینای دندان باید چنانچه در بخش بهداشت دهان و دندان در نمناک گفتیم خمیردندان ها و دهان شویه های حاوی فلوراید استفاده کنید . والدین برای کودکان خود باید از مکمل های خوراکی حاوی فلوراید استفاده کنند.

مراجعه منظم با دندان پزشک

* برای حفاظت از دندان ها و پیشگیری از مشکلات دندان حداقل دو بار در سال باید به دندانپزشک مراجعه نمود و در صورت لزوم به جرم گیری دندان ها پرداخت.

کاهش مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های شیرین

* کاهش مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های شیرین می تواند نقش مهم و موثر در پیشگیری از پوسیدگی دندان و دندان درد داشته باشد.

استفاده از محافظ دهان در هنگام انجام فعالیت های ورزشی

* به منظور جلوگیری از وارد شدن آسیب به دندان های کودک آنها باید در هنگام انجام فعالیت های ورزشی از محافظ دهان استفاده کنند.

درمان دندان درد کودکان

والدین می توانند برای کاهش دندان درد کودک خود کارهای زیر را انجام دهند:

مسواک و نخ دندان
دو طرف دندان های خراب را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید تا باقی مانده غذا از دندان خارج شود. در صورتی که کودک بزرگ شده باشد خودش باید به دندان خود مسواک بزند و نخ دندان بکشد و فقط والدین باید به کار آنها نظارت کنند.

شست و شو با آب نمک
برای کاهش درد و ورم اطراف دندان کودک باید آب نمک را در دهانش بچرخاند و بعد از 30 ثانیه آن را بیرون بریزد. برای درست کردن آب نمک حدود نصف قاشق چای خوری نمک را درون یک فنجان آب گرم بریزید و هم بزنید تا حل شود. در صورت ادامه داشتن درد هر چند ساعت یک بار از محلول آب و نمک استفاده کنید.

کیسه ی یخ
درون حوله ای یخ یا سبزیجات یخ زده را بپیچید و حدود 15 تا 20 دقیقه کیسه را روی محل درد نگه دارید تا درد کاهش یابد . توجه داشته باشید که یخ را مستقیما روی پوست یا دندان خراب نگذارید.

استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه
استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن به طور موقت درد را کم کند. اما برای کاهش درد دندان ، از آسپرین استفاده نکنید. بنزوکائین (بی حسی موضعی) را نیز می توان مستقیما روی دندان خراب استفاده کرد.

روغن سیر
روی دندان خراب کودک خود چند قطره روغن سیربریزید زیرا روغن سیر حاوی ترکیبات ضد باکتریایی است و سبب بی حس شدن دندان کودک و کاهش درد آن می شود . در ابتدا کودک کمی احساس سوزش می کند اما بعد از مدت زمان کوتاهی احساس راحتی خواهد کرد.

سرکه سیب
با تکه کوچکی پارچه یا پنبه مقداری روی دندان خراب قرار دهید تا درد کاهش یابد.

چای نعنا
چای نعناع که طعم خوبی دارد و کودکان راحت آن را استفاده می کنند سبب بی حسی دندان خراب کودک و کاهش دندان درد می شود. برای درست کردن چای نعناع ،1 قاشق چایخوری برگ نعنای خشک را داخل 1 فنجان آب در حال جوشیدن بریزید و بگذارید 20 دقیقه در همان حالت بماند. سپس آن را از صافی رد کنید و با آن دهان کودک خود را بشویید.

سیب زمینی
یک عدد سیب زمینی را پوست گرفته ، تکه تکه کنید و رویدندان خراب بگذارید تا درد آن کاهش یابد. برای کاهش دندان درد کودک می توانید یک پوره با سیب زمینی و کمی نمک درست کنید و پوره را در محل درد بگذارید.

عصاره وانیل
با وانیل یک توپ کوچولو درست کنید و روی محل درد قرار دهید و یا مقداری عصاره وانیل به یک تکه پارچه نخی بزنید و آن را روی دندان خراب بگذارید .

خمیردندان مخصوص
اگر لثه کودکتان حساس است می توانید از خمیردندان مخصوص دندان های حساس که باعث کاهش درد می شود، استفاده کنید.

کمپرس گرم
برای آرام کردن درد دندان یک بطری آبگرم را که درون پارچه یا حوله ای پیچیده اید روی گونه های کودک بگذارید.

چه موقع باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

متأسفانه درمان‌های موقتی تنها درد را برای مدت کوتاهی تسکین می‌دهند، که به همین دلیل مراجعه به پزشک ضروری است. اگر دندان کودکان دچار شکستگی یا لب‌پریدگی شده باشد، نصب یک روکش دندان یا پر کردن دندان ضروری خواهد بود، خصوصاً اگر دندان مورد نظر یک دندان دائمی باشد. متخصصان دندانپزشکی کودکان ما می‌توانند این کار را برایتان انجام دهند. همچنین، گاهی اوقات یک دندان در حال جوانه زدن به یک دندان بالغ فشار وارد می‌کند، که در این حالت ممکن است نیاز باشد یکی از دندان‌ها کشیده شود. البته، در برخی موارد می‌توان مشکل را با نصب بریس رفع کرد.

اقدامات دندانپزشک برای رفع درد دندان کودک

* دندانپزشک، وسعت و میزان آسیب دیدگی را مشخص می کند.
* در صورت نیازدندان به یک تراش و پرکردن ساده ، آن را ترمیم می کند.
* اگر دندان آبسه کرده باشد چرک را خارج می سازد.
* اگر امکان خوب شدن دندان نباشد آن را می کشد و برای این کار بر حسب سن کودک شما از بیهوشی عمومی استفاده می کند.

توصیه به والدین برای جلوگیری از خراب شدن دندان کودک

برای جلوگیری از فساد دندان کودک مقداری فلوراید به آب آشامیدنی بیافزایید و یا از قرصهای فلوراید یا قطره های حاوی آن برای کودکتان استفاده کنید.
برای مسواک زدن کودک از خمیرهای فلوراید داراستفاده کنید.
به کودک، شیرینی و قند ، کیک و بیسکویت ندهید و همچنین اجازه ندهید آنها از نوشیدنیهای قندی استفاده کنند.
دندانهای کودکتان را یکبار در روز مسواک بزنید و تا سنین 6 تا 7 سالگی بر مسواک زدن او نظارت کنید.
هر شش ماه یکبار کودک چهار ساله خود را نزد دندانپزشک ببرید و او را از همان کودکی با دندانپزشک آشنا کنید.
بعد از خوردن شیرینی جات، به کودک توصیه کنید آب فراوان بنوشد تا دندانهایش از شیرینی پاک شود.
دندانهای دائمی عقب کودک را وقتی به سن 7 تا 8 سالگی رسید از نظر وجود شکاف بررسی کنید.
اگر دندان دائمی کودکان دچار شکستگی یا لب پریدگی شده باشد، نصب یک روکش دندان یا پر کردن دندان ضروری خواهد بود.

هشدارها

اگر کودک همراه با دندان درد تب ، ورم نزدیک دندان خراب، درد بسیار شدید یا وارد شدن ضربه شدید به دهان داشت به سراغ مراقبت های پزشکی بروید.

اگر دندان درد بیش از 24 ساعت طول کشید یا باز هم تکرار شد، حتما با دندان پزشک کودک تان مشورت کنید. درمان های موقتی تنها برای مدت زمان کوتاهی درد را تسکین می دهد به همین علت ضروری است برای درمان دندان درد شدید کودکان و جلوگیری از آسیب شدید به دندان به دندانپزشک اطفال مراجعه کنید.

اگر از داروی مسکن موضعی برای دندان کودکتان استفاده کرده اید، از دادن غذا به کودک تا زمانی که بی حسی ناشی از دارو رفع نشده ، خودداری کنید زیرا بی حس بودن زبان یا دهان باعث می شود که او هنگام جویدن غذا زبان یا لب خود را گاز بگیرد.

منبع: سایت نمناک
سایت دکتر قریشی
سایت بیتوته