نور آبی

منبع اصلی نور طبیعی در طول روز خورشید است که عملکردهای شناختی، خلق و خو و هوشیاری را در طول روز بهبود می‌بخشد. اما در شب، فلورسنت‌ها، دیودهای ساطع کننده نور مانند LEDها و صفحه نمایش تلویزیون، منابع نور آبی مصنوعی هستند. در طول دهه گذشته، دستگاه‌های صفحه لمسی مانند تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند نیز به این آمار اضافه شده و افراد در هر سنی استفاده از آنها را گسترش داده‌اند.

کارشناسان در طی این سالها گفته‌اند که دستگاه‌های تلفن همراه، نور آبی با انرژی بالا و طول موج کوتاه منتشر می‌کنند و به دلیل کاهش فاصله چشم با صفحه، قرار گرفتن در معرض نور آبی با این موارد بیشتر است. در سال‌های اخیر، سن استفاده از این وسایل در کودکان به سرعت کاهش یافته و در کاهش کیفیت خواب در کودکان و بزرگسالان نقش داشته و تصور می‌شد که این از طریق اختلال در ساعت بدن ما باشد.

زیرا نور آبی از افزایش سطح هورمون ملاتونین که بدن ما برای استراحت و خواب در شب نیاز دارد، جلوگیری می‌کند. همچنین یک عامل استرس‌زاست و باعث ایجاد فرآیندهای اکسیداتیو در بافت‌ها می‌شود. به طور کلی سطح ملاتونین در دوران قبل از بلوغ بیشتر است و اعتقاد بر این است که این عامل در به تاخیر انداختن شروع بلوغ نقش دارد.

تاثیر نور آبی نمایشگر گوشی بر بلوغ زودرس

اخیراً دانشمندان در کنفرانسی از نتایج تحقیقات و مطالعات خود در مورد اثر نور آبی بر روی رشد کودکان و باروری آن‌ها در آینده اطلاع داده‌اند. این نتایج در شصتمین جلسه سالانه انجمن اندوکرینولوژی کودکان ارائه شد. آن‌ها در ادامه گفتند که موش‌های ماده در مقابل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آبی ناشی از نمایشگر گوشی و تبلت، دچار افزایش هورمون‌های تولید مثل و تغییرات فیزیکی در تخمدان خود می‌شوند.

علاوه بر این، سطح بالاتر هورمون ملاتونین پیش از بلوغ در به تاخیر انداختن بلوغ نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. بنابراین با وجود در معرض نور آبی قرار گرفتن کودکان و کاهش سطح این هورمون، به خصوص در دوران همه‌گیری کرونا که باعث افزایش استفاده از گوشی‌ها و تبلت‌ها شده، روند بلوغ در این گروه سنی به احتمال زیاد سریع‌تر خواهد شد. اما، به هر حال ارزیابی این مسئله در کودکان کار سختی خواهد بود.

این مطالعات توسط «آیلین کیلینک اوغورلو» و همکاران در آنکارای ترکیه به انجام رسیده است. آن‌ها در بررسی خود موش‌های ماده را به سه گروه شش‌تایی تقسیم کرده و یک گروه را در نور عادی، گروهی دیگر را 6 ساعت در معرض نور آبی و گروه آخر را نیز 12 ساعت در مقابل نور آبی قرار دادند. در نتیجه این آزمایش دو گروهی که بیشتر در معرض نور آبی بودند، نشانه‌های اولیه بلوغ خیلی زودتر در آن‌ها نمایان شد.

طریقه آزمایش

طریقه این آزمایش به این صورت بود که محققان بیمارستان شهر بیلکنت آنکارا و دانشگاهی در ترکیه، 18 موش نر 21 روزه را به سه گروه شش تایی تقسیم و در معرض یک چرخه نور طبیعی، 6 یا 12 ساعته نور آبی قرار دادند.

محققان دریافتند که اولین نشانه‌های بلوغ به طور قابل توجهی زودتر در موش‌هایِ در معرض نور آبی رخ می‌دهد. علاوه بر این، موش‌ها هر چه مدت طولانی‌تری در معرض نور آبی قرار داشته باشند، بلوغ آنها زودتر شروع می‌شود، همچنین رشد اسپرم سرکوب شده و بافت بیضه آسیب دیده را نشان می‌دهند.

مطالعه قبلی از همین گروه نیز شروع زودتر بلوغ را در موش‌های ماده به دلیل قرار گرفتن در معرض نور آبی نشان داده است. محقق این پروژه دکتر «کیلینچ اوغورلو» می‌گوید:«برای اولین بار، ما رابطه مستقیمی بین قرار گرفتن در معرض نور آبی و بلوغ اولیه در موش‌های نر پیدا کردیم که با یافته‌های ما در کار قبلی‌مان روی موش‌های ماده، اثرات مشابهی نیز دارد و در نتیجه دید جامع‌تری از تأثیر نور آبی بر بلوغ در موش‌های نر و ماده ارائه می‌دهد».

درست است که این یک مطالعه بر روی حیوانات است و نتایج مستقیم را نمی‌توان برای انسان تفسیر کرد و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، اما یافته‌ها نشان می‌دهند که قرار گرفتن در معرض نور آبی به طور بالقوه می‌تواند یک عامل خطر برای شروع زودتر بلوغ باشد.

افزایش خطر ابتلا به سرطان

نتایج تحقیقات نشان دادند که قرار گرفتن در معرض نور آبی می‌تواند بر چشم‌ها تاثیر بگذارد، خطر ابتلا به سرطان را افزایش و چرخه خواب و بیداری را تحت تاثیر قرار دهد.
بلوغ یا زمان بلوغ جنسی پس از ۸سالگی در دختران و ۹ سالگی در پسران رخ می دهد. بلوغ زودرس زمانی است که کودک زودتر از سن مورد انتظار به بلوغ می‌رسد. عواملی مانند عفونت‌ها، مسائل هورمونی، تومورها و آسیب‌های مغزی می‌توانند در بروز بلوغ زودرس کودکان نقش داشته باشند.

گزارش‌هایی از افزایش موارد بلوغ زودرس در طول همه‌گیری کووید-۱۹ گزارش شده است. محققان بیمارستان شهر بیلکنت آنکارا و دانشگاه غازی در ترکیه برای بررسی اینکه آیا ارتباطی در استفاده زیاد از دستگاه‌های ساطع کننده نور آبی در طول این دوره وجود دارد یا خیر، تاثیر قرار گرفتن در معرض نور آبی بر بافت بیضه موش‌های نر جوان را تجزیه و تحلیل کردند.

در این تحقیق، محققان ۱۸ موش ماده را پس از تقسیم آنها به سه گروه مساوی مورد بررسی قرار دادند؛ یک گروه به‌عنوان گروه کنترل، گروه دیگر در معرض نور آبی به مدت ۶ ساعت و گروه سوم در معرض نور آبی به مدت ۱۲ ساعت قرار گرفتند.

محققان طی بیانیه‌ای اعلام کردند: اولین نشانه‌های بلوغ در هر دو گروهی که در معرض نور آبی قرار داشتند، به‌طور قابل‌توجهی زودتر رخ داد و هر چه مدت زمان قرار گرفتن در معرض نور آبی طولانی‌تر بود، بلوغ زودتر شروع شد.

آنان کاهش سطح ملاتونین، افزایش هورمون‌های تولید مثل (استرادیول و هورمون لوتئینیزه) و تغییرات فیزیکی را در بافت تخمدان موش‌هایی که در معرض نور آبی قرار داشتند مشاهده کردند که نشان دهنده شروع زودرس بلوغ است. موش‌هایی که به مدت ۱۲ ساعت در معرض نور آبی قرار گرفتند، علائم آسیب سلولی و التهاب در تخمدان‌های خود را نشان دادند.

اثرات بلوغ زودرس بر سلامتی

اثرات بلوغ زودرس در دختران می تواند با خطر بیشتر برخی از مشکلات سلامتی از جمله سرطان سینه ، بارداری نوجوانان ، HPV ، بیماری قلبی و دیابت مرتبط باشد.بلوغ زودهنگام ، هم در پسران و هم در دختران، با خطر بیشتر مسائل مربوط به سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی، اختلالات تغذیه ای و اختلالات مربوط به خواب مرتبط است. لازم به ذکر است که بلوغ زودرس را می توان از طریق ورزش، تغذیه بهتر (مانند غذاهای فرآوری شده کمتر و کاهش مصرف فست فودها) و آگاهی از هورمون های موجود در غذا کاهش داد.

راهکار هایی برای جلوگیری از بلوغ زودرس :

خواب کافی
کنترل وزن
ورزش کردن
کاهش مصرف شکر
مصرف ویتامین D
عدم استفاده بیش از اندازه وسایل الکترونیکی
عدم زیاده روی در مصرف گوشت و پروتئین
کاهش مصرف نوشیدنی های گازدار مانند نوشابه
خوردن سبزیجات و خوراکی های ارگانیک