سرماخوردگی در فصول سرد سال بسیار شایع است. بزرگسالان به‌طور میانگین ۲ تا سه بار در سال سرما می‌خورند، در حالی که کودکان بیشتر دچار سرماخوردگی می‌شوند. معمولا علائم بیماری ۲ تا سه روز پس از ورود ویروس به بدن ظاهر می‌شود، در سه روز اول به اوج خود می‌رسد و تقریبا بعد از هفت تا ۱۰ روز از بین می‌رود. مزیت علائم اولیه‌ی سرماخوردگی این است که به شما اجازه می‌دهد قبل از شدید شدن بیماری به آن واکنش نشان دهید.

علائم اولیه‌ سرماخوردگی

سرماخوردگی به‌دلیل عفونت ویروسی رخ می‌دهد. بسیاری از ویروس‌ها می‌توانند به بروز این بیماری منجر شوند، اما رینوویروس‌ها (Rhinovirus) رایج‌ترین دلیل ابتلا به آن هستند.

شما معمولا به یکی از روش‌های زیر به ویروس سرماخوردگی آلوده می‌شوید:

استنشاق قطرات حاوی ذرات ویروس که بعد از عطسه یا سرفه‌ی فرد بیمار وارد هوا می‌شوند.

تماس با قطرات حاوی ذرات ویروس روی سطوح مختلف و سپس لمس کردن دهان، بینی یا چشم.

سرماخوردگی معمولا با گلودرد و آبریزش بینی شروع می‌شود، اما ممکن است علائم دیگری هم داشته باشد، مانند:

بدن درد

سرفه

سردرد

عطسه

مراقبت های ضروری در روز اول سرماخوردگی

از خودتان خیلی کار نکشید

هنگامی که احساس می کنید در حال بیمار شدن هستید، دیگر زمانی برای انجام فعالیت‌ های خیلی سنگین، پیاده روی زیاد یا حتی پروژه‌ های سنگین کاری نیست. اکنون باید استراحت کنید و اجازه دهید که بدن تان ریکاوری شود و انرژی مورد نیاز خودش را تامین کند تا بتواند انرژی بیشتری را صرف اقدامات سیستم ایمنی کند و شما زودتر بهبود پیدا کنید.

مرخصی بگیرید

اگر می‌ توانید در خانه بمانید، بهتر است مرخصی بگیرید تا به اندازه‌ی کافی استراحت کنید. این کار همچنین به شما کمک می‌کند که از سرایت بیماری به دیگران جلوگیری کنید. اگر مجبور هستید به محل کار خود بروید، تا حد امکان از همکاران‌ تان فاصله بگیرید. چرا که سرماخوردگی در روزهای اول بسیار مسری است. به‌ علاوه، دست‌ های خود را مرتب بشویید یا از ضدعفونی‌کننده‌های الکلی استفاده کنید. حتی می‌توانید ماسک بزنید. ماسک نه‌تنها جلوی شیوع بیماری کرونا را می‌گیرد، بلکه می‌تواند احتمال سرایت سایر بیماری‌ها را هم کاهش دهد.

برخی از داروهای رایج می‌ توانند کمک‌ کننده باشند

علائم اولیه مانند تب، سر درد و بدن درد یا درد سینوسی را می توانید با دارو هایی مثل ایبوپروفن یا استامینوفن بهبود ببخشید. البته از قبل روی آن را با دقت بخوانید و حتماً طبق دوز پیشنهادی استفاده کنید. همانطور که مصرف بیش از حد کم این دارو موثر نیست، مصرف خیلی زیاد آن هم خطرناک است و همچنین به یاد داشته باشید که دوز مناسب این دارو برای کودکان بر حسب سن و وزن شان متفاوت است و افراد زیر 18 سال هم نباید آسپرین مصرف کنند، زیرا باعث ایجاد سندروم Reye در آن ها می شود.

از محیط سرد و مرطوب اجتناب کنید

هنگامی که سرما می خورید، نباید به بیرون از منزل بروید زیرا هوای بیرون سرد تر است. باکتری ها و ویروس ها در محیط سرد بیشتر زندگی می کنند. پس بهتر است که در محیط گرم و خشک حضور داشته و استراحت کنید.

به اندازه کافی بخوابید

در 24 ساعت اول بیماری، باید تا جایی که می‌ توانید به بدن خود استراحت دهید تا ریکاوری شود. تمایل خود را برای تماشای فیلم یا سریالی که دوست دارید کنترل کنید و تا دیر وقت بیدار نباشید و حتماً به موقع به رختخواب بروید و خواب کافی داشته باشید.

به اندازه کافی مایعات بنوشید

آب رسانی به بدن یکی از بهترین راه‌ هایی است که می‌ توانید برای تقویت سیستم ایمنی به انجام برسانید. آب، چای بدون کافئین، نوشیدنی های ورزشی و نوشیدنی های بدون قند جزء بهترین موارد هستند و به مبارزه با کم آبی بدن کمک می کنند و در نتیجه تب کاهش می یابد. دمنوش عسل و لیمو هم می‌ تواند گرفتگی بینی، گلو درد و سرفه را بهبود ببخشد.

آب نمک قرقره کنید

قرقره آب نمک که در آن یک قاشق چای خوری نمک در یک فنجان آب گرم حل شده باشد، به کاهش درد و ورم گلو کمک می کند.

ترکیب آب و عسل و آبلیمو بنوشید

عسل اثرات ضدباکتریایی قوی دارد، چون حاوی مقدار زیادی از ترکیبات ضدمیکروبی است. اگر گلودردتان ناشی از عفونت باکتریایی است، حتما عسل مصرف کنید. نصف قاشق چای‌خوری عسل را با یک لیوان آب داغ مخلوط کنید و چند قطره لیمو بیافزاییدو هنگام سرماخوردگی، نوش جان کنید. این نوشیدنی، آبرسان و ضدباکتری است و سرفه را هم تسکین می‌ دهد.

از نوشیدن دمنوش غافل نشوید

مصرف انواع دمنوش‌های گرم هنگام سرما خوردگی به کاهش احتقان و تسکین گلودرد کمک می‌کند. دمنوش بابونه، دمنوش زنجبیل، دمنوش آویشن و... از بهترین دمنوش ها هستند که با خواص خود به کاهش علائم و کوتاه‌ترکردن دوره درمان کمک می‌کنند.

سوپ بخورید

خوردن غذاهای مناسب باعث تسکین علائم سرماخوردگی می‌شود. سوپ مرغ به دلیل داشتن ماده‌ای به نام «کارنوزین» به سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با علائم آنفولانزا کمک می‌کند.

ویتامین Cرا فراموش نکنید

ویتامین C به کاهش مدت و شدت سرماخوردگی کمک می‌کند و عفونت را کاهش می‌دهد و به نوبه خود بر میزان ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد. در دوره سرماخوردگی از مواد غذایی سرشار از این ویتامین مانند مرکبات، سبزیجات و... استفاده کنید.

ورزش سبک انجام دهید

در زمان سرماخوردگی بهتر است از انجام ورزش سنگین خودداری کنید و ورزش های سبکی مانند پیاده روی را انجام دهید. ورزش سبک موجب بهبود گردش خون و در نتیجه گردش بهتر پادتن های ضد میکروب سیستم ایمنی می‌شود.

بخور بدهید

برای باز شدن مجاری تنفسی و کمک به رفع سرفه های ناشی از خشگی گلو بخار آب را استنشاق نمایید، بدین صورت که مقداری آب در داخل کتری یا قابلمه ای بریزید و بگذارید تا جوش بیاید. سپس حوله ای روی سر خورد بیاندازید، سر را روی کتری یا قابلمه آب داغ خم کنید و بخور بدهید.

سیگار نکشید

در دوره بیماری سیگار نکشید زیرا سیگار مانع از عملکرد صحیح مژک ها و خارج کردن میکروب از ریه ها و حلق و موجب تحریک بیشتر گلو می شود.

استرس خود را کنترل کنید

افراد مبتلا به استرش شدید ممکن است بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به عفونت باشند، چون استرس عملکرد سیستم ایمنی بدن را مختل می‌کند. در مقابل، کنترل استرس به کمک تنفس عمیق، مدیتیشن و دوش آب گرم توانایی بدن را برای مقابله با ویروس‌ سرماخوردگی و سایر عوامل بیماری‌زا بهبود می‌بخشد. ورزش هم می‌تواند برای کنترل استرس و درمان سریع سرماخوردگی مفید باشد. تا زمانی که علائم بیماری خفیف است (یعنی فقط به آبریزش بینی، عطسه و گلودرد جزئی مبتلا هستید و تب ندارید)، می‌توانید فعالیت بدنی سبک تا متوسط انجام دهید. در صورت مشاهده‌ی علائم شدید از جمله تب، سرفه‌ی شدید یا مشکلات گوارشی از ورزش کردن خودداری کنید. اگر به بیماری زمینه‌ای مانند بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، آسم یا بیماری قلبی مبتلا هستید، قبل از ورزش کردن با پزشک خود مشورت کنید.

اسپری بینی را امتحان کنید

استفاده از اسپری بینی حاوی سدیم کلراید بلافاصله پس از شروع علائم اولیه سرماخوردگی می‌تواند با مرطوب کردن مجرای خشک بینی و شل کردن مخاط به بهبود سریع‌تر بیماری کمک کند. البته برای اینکه اثربخشی این روش مشخص شود به مطالعات بیشتری نیاز است. اگر می‌خواهید از اسپری بینی برای درمان سریع سرماخوردگی کمک بگیرید، حتما دستورالعمل‌ها و هشدارهای روی بروشور یا بسته‌بندی محصول را با دقت بخوانید.

هنگامی که علائم بیشتر از 24 ساعت طول کشید، چه کار کنیم؟

اگر علائم بعد از 24 ساعت بهبود پیدا نکرد، حتما باید از پزشک کمک بگیرید. شرایط متفاوتی مانند آنفولانزا، عفونت های مختلف و برونشیت که علائم شبیه به هم دارند و احساس تب، سرفه و گلو درد در آن ها یکسان است اما هرکدام درمان متفاوتی دارند که پزشک باید آن ها را تشخیص دهد. اگر که به آنقولانزا دچار شده باشید، شروع داروی ضد ویروس در 48 ساعت اول می‌ تواند دوره بیماری را کوتاه تر و آسان تر کند. بنابراین بسیار مهم است که هر چه سریع تر برای درمان اقدام کنید.