مشخصات

کشور	ایران
استان	سیستان و بلوچستان
شهرستان	هامون
بخش	مرکزی
جمعیت	۴۱٬۰۱۷ نفر
مساحت	۴۹۸۷ کیلومتر مربع
زبان گفتار	زبان فارسی و گویش سیستانی
مذهب	شیعه
ارتفاع از سطح دریا	۴۸۰ متر
شرایط آب و هوا	گرم و خشک
پیش شماره تلفن	0544
شناسه ملی خودرو	ایران 95 ب
ره آورد	حصیر بافی، سوزن دوزی، پارچه بافی، پریواردوزی، سکه دوزی، گلیم بافی و شال بافی، سفال‌گری، زیورآلات، خامه دوزی

شهرستان هامون یکی از شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان در شرق ایران است. مرکز این شهرستان، شهر محمدآباد است. شهرستان هامون در شمال استان سیستان و بلوچستان واقع گردیده‌است. این شهرستان از شرق با شهرستان زهک، از شمال با شهرستان زابل و شهرستان نیمروز، از غرب نیز با بخشی از حوزه شهرستان نیمروز و از جنوب به شهرستان زاهدان و کشور افغانستان همجوار است. مسافت شهرستان هامون تا تهران ۱۷۵۴ کیلومتر و ارتفاع از سطح دریا۴۸۰ متر می‌باشد. مساحت این شهرستان ۴۹۸۷ کیلومتر مربع است. نگاه کوتاه به برجستگی‌های شهرستان هامون به روشنی نشان می‌دهد که این سرزمین خاستگاه و پرورشگاه نخستین شهرنشینی بشری بوده‌است که شهر سوخته از حیث تقسیمات کشوری در دهستان لوتک بخش مرکزی شهرستان هامون به عنوان هفدهمین اثر جهانی ایران ثبت یونسکو نیز گردیده‌است. پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که این شهر با بیش از ۵ هزار سال دیرینگی، خاستگاه بسیاری از اندیشه‌های نخستین بشری در ایجاد ساختارها و مناسبات شهرنشینی بشر با گرایش‌های انسانی، صلح دوستی و ایجاد پیوندهای فرهنگی و تاریخی با تمدن‌های هم‌زمان و هم جوار با تکیه بر توحید و فن آوری‌های صنعتی در یک مدیریت زنانه بوده‌است. جمعیت شهرستان هامون را قوم سیستانی و دیگر اقوام مهاجر به این منطقه تشکیل می‌دهند. مردم این منطقه به زبان فارسی و گویش سیستانی صحبت می‌کند.همچنین مردم شهرستان هامون شیعه مذهب هستند. جمعیت شهرستان هامون براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن درسال ۱۳۹۵ برابر با ۴۱٬۰۱۷ نفر بوده‌است. در شهرستان هامون نیز بیشتر مردم به کار کشاورزی و دامداری مشغول هستند علاوه بر آن مردم محلی به حصیر بافی یا خولک بافی، سوزن دوزی، پارچه بافی، پریوار دوزی، سکه دوزی، گلیم بافی و شال بافی، سفال‌گری، زیورآلات، خامه دوزی سیستان نیز مشغول هستند.

این شهرستان شامل بخش‌های زیر می‌ باشد:

بخش ها:

مرکزی، تیمورآباد

دهستان:

دهستان محمدآباد، دهستان لوتک، دهستان تیمورآباد، دهستان کوه خواجه

روستاها:

الاهی، بندهی، پل اسبی، تمبکا، چهارخمی، حسین زینل، دادی، سدکی، صفربرفی، گنبدشاهی و ....

جای‌ های دیدنی شهرستان هامون

آسیاب های بادی

یکی از جاذبه های دیدنی و معروف در شهرستان هامون آسیاب های بادی معروف به آس باد می باشد، این آسیاب های تاریخی از خشت ساخته شده است و دارای معماری بی نظیری می باشد، این آسیاب ها به گونه ای طراحی شده اند که دارای پره های بزرگ چوبی می باشد که که در مسیر باد به حرکت در می آیند. بازدید از این آسیاب های بادی را در برنانه سفر خود بگنجانید بازدید از آن خالی از لطف نیست و می توانید از دیدن آنها لذت ببرید. همچنین در نزدیکی این آسیاب های بادی قلعه رستم قرار دارد که قلع های تاریخی و زیبایی می باشد که می توانید از آن نیز دیدن نمایید.

قلعه رستم

از دیگر آثار تاریخی و ارزشمند در شهرستان هامون قلعه تاریخی رستم است، این قلعه در فاصله ای حدود ۱۰ کیلومتری شهر سوخته قرار دارد و حدود 500 سال قدمت آن می باشد و مربوط به دوران سلجوقی تا صفوی است. این قلع دارای و ساختمان‌های متعدد و سر در ورودی، برج نگهبانی و ۱۵ برج دفاعی است. در قلعه در زمان صفویان خان‌های سیستانی با نام‌های رئیس رستم و رئیس بهمن در آن حکومت می کردند. در این قلعه تعداد زیادی سکه نقره کشف شده است که مربوط به پوراندخت پادشاه ساسانی می باشد. قلعه رستم از بناهای تاریخی که یکی از شهرهای کهن می باشد، در نزدیکی این قلعه همچنین یک کارونسرا خشتی بزرگ نیز قرار دارد که می توانید در سفر به شهرستان از این قلعه و کاروانسرا دیدن نمایید.

قلعه چهل دختر

از دیگر آثار و بناهای تاریخی در نزدیکی شهرستان هامون قلعه چهل دختران که مربوط به دوره ساسانیان است، این قلعه تاریخی در روستای کوه خواجه قرار دارد. این قلعه مکان زندگی چهل دختر بوده است که به همین نام نیز معروف است. این قلعه تاریخی در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۸۴، با شماره ثبت ۱۲۱۵۵ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آرامگاه خواجه غلطان

از دیگر اماکن دیدنی که در نزدیکی شهرستان هامون قرار دارد، آرامگاه خواجه غلطان می باشد که یکی از مهم ترین زیارتگاه های محبوب در این شهرستان محسوب می شود. این زیارتگاه در بالاترین ارتفاع قله کوه خواجه در قسمت شمال شرقی این کوه قرار دارد، و درکتابی از احیاالملوک از شاه حسین سیستانی آمده است که این مرقد متعلق به برادر دانیال نبی می باشد.

جنگل شیله

از دیگر جاذبه های شهرستان هامون منطقه حفاظت‌‌شده شیله می باشد، این منطقه در جنوب هامون قرار گرفته است و حدود 6525 هکتار مساحت دارد، این جنگل در سال 1378 بخاطر وجود پوشش جانوری متنوع جزو مناطق حفاظت شده درآمد، این منطقه به دلیل داشتن ابو هوای گرم و خشک دارای پوشش گیاهی ضعیفی می باشد، از پوشش جانوری این منطقه می توان به جبیر، گربه وحشی، روباه معمولی، شغال، تشی، خرگوش، هوبره، دراج، عقاب صحرایی، انواع سارگپه، دلیجه، چکاوک هدهدی، چکاوک کاکلی و انواع گنجشک‌سانان اشاره کرد.

دریاچه هامون

یکی از معروفترین دریاچه ها و تالاب های شهرستان هامون دریاچه هامون می باشد، این دریاچه زمانی یکی از پر آب ترین دریاچه ها در سیستان بلوچستان بوده است، در حدود 20 سال پیش یکی از شریان های اصلی که به این رودخانه می ریخته و دلیل پر آبی این دریاچه بوده است رودخانه هیرمتد بوده که از کوه های هندوکش در افغانستان سرچشمه می‌گرفته است، و زمانی این دریاچه کنبع در آودی برای مردم و اهالی اطراف دریاچه بوده است. امروزه این دریاچه خشک شده است و فقط در زمان بارندگی ها که این دریاچه و یا تالاب شکل می گیرد منظره ای بسیار زیبا و چشم نوازی را به وجود می آورد که می توانید به بازدید و تفریح در این دریاچه و اطراف آن بپردازید.

کوه خواجه

از دیگر جاذبه های دیدنی سیستان بلوچستان کوه خواجه است که در نزدیکی تالاب هامون قرار دارد، این کوه زمانی میعادگاه زرتشتیان بوده است، شهر قدیمی و تاریخی در دامنه این کوه قرار دارد که بناهای تاریخی بسیاری را در خود جای داده است، این کوه تاریخی دارای یک تالار نقاشی می باشد که رنگ های زیبایی در آن به چشم می خورد، در این شهر راهروهایی برای عبور وجود دارند که به گونه ای طراحی شده اند که در هنگام عبور از آن پشت به آتشکده نباشید. این کوه یکی از جاذبه های گردشگری برای اهالی شهرستان هامون می باشد، در این کوه که بنام خواجه نیز می باشد، مقبره خواجه در آن قرار دارد که بیشتر گردشگران و مسافران در هنگام تفریح به زیارت از این زیارتگاه نیز می پردازند. شما می توانید در ارتفاع این کوه دریاچه زیبای هامون و طبیعت اطراف را مشاهده نمایید و از دیدن مناظر لذت ببرید.

شهر سوخته

از دیگر جاذبه های گردشگری در شهرستان هامون شهر باستانی پنج هزار ساله سوخته می باشد، شهری که با آثار به دست آمده در آن نشان دهنده فرهنگ و تمدن ایران باستان می باشد، شهری که اولین های بشر در آن کشف شده است، قدمت این شهر به 3200 سال قبل از میلاد بازمی گردد که محل سکونت و زندگی بوده است، ازآثار منحصربفرد کشف شده و ارزشمند در این شهر می توان به نخستین چشم مصنوعی، نخستین جراحی جمجه انسان، نخستین شانه موی سر دنیا، نخستین خط کش پنج هزار ساله، قدیمی‌ترین تخته نرد و نخستین انیمیشن جهان اشاره کرد. این شهرتاریخی و با ارزش در فهرست آثار جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسیده است. موزه ای نیز در نزدیکی این شهر قرار دارد که آثاری از گورهای کشف شده به نمایش گذاشته شده است.