به عبارت دیگر غول مرحله آخر هر سال را می‌توان خانه تکانی عید به حساب آورد؛ کاری که وقت‌گیر، خسته‌کننده و در عین حال ضروری می‌باشد. حال و هوای عید نوروز همه را به یاد این رسم قدیمی می‌اندازد که وقت غبارروبی از تمامی آلودگی‌هاست. این کار نه تنها برای ایجاد یک محیط تمیز و زیباست، بلکه نمادی از تجدید حیات و شروع دوباره هم می‌باشد.
تعریفی که می توان از خانه تکانی بیان کرد این است که خانه تکانی یا جارو بندان، سنتی است که در فرهنگ‌های مختلف از جمله ایران، تاجیکستان، افغانستان و جمهوری آذربایجان مهم شمرده می‌شود. در این رویداد نوروزی، مردم قبل از آغاز سال نو، خانه و وسایل خود را گردگیری، شستشو و تمیز می‌کنند. این آیین به باور برخی افراد، از ایده فروهران یا ارواحی که در فصل بهار به خانه بازمی‌گردند، گرفته شده است. اگر خانه پاک و آراسته باشد، معتقدند که برکت و شادکامی به خانواده خواهد رسید.
خانه تکانی نه تنها تمیزکاری فیزیکی را در بر دارد، بلکه نماد تغییر و تحول در رفتارها و پاک شدن دل از کینه و کدورت نیز می‌باشد. این سنت زیبا نشان می‌دهد که مردم برای پذیرایی از نیاکان خود آماده هستند و با تازگی و نو شدن، زندگی را با حال و هوای بهاری مثبت پر می‌کنند.
در حال حاضر، خانه تکانی شامل گستره وسیعی از فعالیت‌هاست که بر اساس نیازها و فرهنگ‌های مختلف تغییر می‌کند. این فرایند شامل تمیزکاری کلیه فضاهای خانه، شستشو و پاکسازی اجناس خانگی، تعویض لوازم منسوخ با نو و حتی تزیین مجدد آنها می‌شود.
برای افزایش سرعت انجام این فرایند می‌توان از ترفندها و نکات مناسبی بهره برد. تقسیم وظایف بین افراد خانواده، استفاده از ابزارهای مناسب تمیزکاری و ایجاد یک برنامه زمان‌بندی موثر، از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به بهبود سرعت و کارایی در انجام خانه تکانی کمک کنند.
برای تمیزکاری سرویس بهداشتی چه باید کرد؟
برای استقبال از نوروز و سال جدید، بسیاری از خانم های خانه دار در روزهای پایانی سال اقدام به خانه تکانی می کنند. برای تمیز کردن خانه لازم است هر روز بخشی از خانه را انتخاب کرده و تمیز کنید و همه خانه را یک دفعه به هم نریزید و کارها را با نظم پیش ببرید تا سردرگم و کلافه نشوید. از آنجا که سرویس بهداشتی روزانه و به دفعات مورد استفاده افراد خانه قرار می گیرد یکی از مهم ترین بخش های خانه است و بدون شک از آنجا که سرویس بهداشتی با مسائل بهداشتی افراد خانواده سروکار دارد یک حمام کثیف و نامرتب تأثیر زیادی در ایجاد استرس روزانه و اضطراب خواهد داشت و برای بسیاری از افراد تمیز کردن سرویس بهداشتی کاری بسیار کسل کننده و سخت است و نمی دانند که از کجا، کار تمیزکردن را شروع کنند.اما با یک برنامه ریزی دقیق و مراعات آیتم های خاصی می توان این مشکل را تا حدودی حل کرد و از تمیز کاری این قسمت از خانه هم لذت برد در ادامه به برخی از این آیتم ها پرداخته ایم.برای اینکه بتوانید در سریع ترین زمان ممکن سرویس بهداشتی مرتب و تمیز داشته باشید لازم است که در ابتدا کارهای مهم خود را لیست کرده و اولویت بندی کنید و بر اساس آن کار تمیز کردن سرویس بهداشتی خود را انجام دهید. در ادامه برای آشنایی بیشتر شما یک لیست برایتان آماده کرده ایم که البته تنها یک پیشنهاد است و شما بر اساس میزان کثیفی و نامرتبی سرویس بهداشتی خود می توانید لیست مخصوص خود را تهیه کنید.
بهتر است قبل از شروع کار، کارهایی را که به ذهنتان می رسد فهرست کنید و روی یخچالتان نصب کنید و بعد از تمام شدن هر مرحله کنارش یک تیک بزرگ بزنید. اما بدانید همه کارهای خانه به چیزهایی که نوشتید محدود نمی شود.
در زمان انجام کار جمله « بعدا این کار را انجام می دهم» و « الان موقع این کار نیست» را از ذهنتان کاملا بیرون کنید.
از کارهای سخت تر شلوغ کنید. چون پاکسازی قسمت های به هم ریخته تر به شما انرژی بسیار بالایی می دهد.
دستمال هایتان را بلافاصله بعد از کار بشویید و خشک کنید.
از قبل چند کیسه زباله بزرگ خریداری کنید و دور ریختنی هایتان را داخل آنها بریزید. یکی از لذت های خانه تکانی بردن این کیسه ها به بیرون از خانه است.
تا می توانید وسایل مختلف و همسو را تفکیک کنید. آنقدر که به این نتیجه برسید تفکیک بیشتر از این امکان پذیر نیست. وسیله های تفکیک کننده نیز مانند تخته های تفکیک کننده و یا قفسه ها می توانند به نظم خانه شما بیشتر کمک کنند.
قبل از شروع تمیزکاری سرویس بهداشتی و برای تسهیل و تسریع این امر بهتر است ابتدا وسایل و مواد لازم را آماده کنید به این ترتیب وسایل و مواد لازم عبارتند از
پارچه های میکروفیبر کثیفی را جمع می کنند، سطوح را درخشان می کنند و روی آینه ها پرز باقی نمی گذارند.
شیشه پاک کن را می خواهیم برای اینکه آینه ها و درهای دوش خود را، در صورت امکان، شفاف کنید، شیشه پاک کن مخصوصی را انتخاب کنید که به سرعت تبخیر می شود و رگه هایی از خود باقی نمی گذارد.
پودر اسکراب، جوش شیرین برای سینک های ظرفشویی عالی عمل می کند، اما ممکن است به چیزی کمی قوی تر مانند Bar Keeper's Friend نیاز داشته باشید تا نقاط مشکل ساز در وان و دوش ها را برطرف کند.
بهترین جاروبرقی خود را آماده کنید .
پاک کننده همه منظوره را برای براق کردن شیرآلات، پاک کردن دستگاه های صابون و غیره استفاده خواهید کرد.
سنگ پاک کن، اگر میزهای گرانیتی دارید، مهم است که از پاک کننده ای استفاده کنید که به مرور زمان به آنها آسیب نرساند. سرکه یا هر پاک کننده اسیدی می تواند گرانیت را کنده و کدر کند.
داستر لازم دارید چون برای گردگیری وسایل روشنایی، چهارچوب درها و جاهایی که دسترسی به آنها با دستمال سخت است از گردگیر با گرز قابل افزایش استفاده کنید. گردگیرها همچنین تمیز کردن قرنیز و توالت را آسان تر می کنند.
پدها و برس ها را بشویید، پدهای اسکراب مخصوص شستشوی سینک و وان هستند. یک برس بزرگتر برای تمیز کردن کف و دیوارهای وان و دوش استفاده می شود، جایی که موها کثیفی را از بین می برند تا بتوانید آن را بشویید. در نهایت، یک برس کوچک می‌تواند به شما کمک کند کثیفی‌های اطراف شیرآلات و فاضلاب‌ها و هر گوشه و شکافی را که یک برس بزرگتر نمی‌تواند از بین ببرد.
سرکه سفید مقطر و صابون ظرفشویی فراموش نشود چراکه آنها ارزان، غیر سمی هستند و در حل کردن کف صابون بسیار خوب هستند.
یک کیسه پلاستیکی و نوار لاستیکی لازم داریم چون این بهترین راه برای تمیز کردن سرهای دوش و شیرهای سرویس بهداشتی است.
یک اسکاج می تواند به شما کمک کند آینه ها و پنجره ها را تمیز و بدون رگه کنید.
قدم اول: آماده کردن همه وسایل
در این بخش شما باید با برخی مواد شیمیایی کار کنید و ممکن است به پوست دستانتان آسیب برسد، بنابراین باید دستکش بپوشید. برای شستشوی سرامیک شما به برس های زبر با پرز های نازک نیاز دارید. وسایل شوینده ای را که می خواهید استفاده نمایید را آماده کنید. انتخاب شوینده مناسب و کارآمد در روند تمیزی سرویس بهداشتی بسیار اهمیت دارد.شوینده های مختلفی در بازار وجود دارند اما شما باید شوینده ای را انتخاب نمایید که علاوه بر رفع کثیفی، لکه های باقی مانده بر روی آن را از بین برده و آسیبی به وسایلتان وارد نکند.ما در این بخش بیشتر به سراغ استفاده از پاک کننده های طبیعی می رویم تا علاوه بر محافظت از دستگاه تنفسی نتیجه بهتری به دست آوریم پس اگر نسبت مواد شیمیایی حساسیت دارید، از شوینده های غیر شیمیایی استفاده نمایید.
لازم به ذکر است با شروع از بالاترین سطح و پایین آمدن به سمت پایین، اطمینان حاصل می کنید که با کثیف کردن مجدد مکان هایی که قبلاً تمیز کرده اید، تلاش های تمیز کردن خود را خراب نمی کنید. به عنوان مثال، اگر بعد از شستن زمین، کانترهای خود را پاک کنید، کف های تازه بدون لک خود را دوباره کثیف می کنید . در عوض، با هر نوع تلاش برای تمیز کردن، مانند گردگیری ، از بالا شروع کنید و به سمت پایین بروید.
قدم دوم: باز کردن و شستن پرده سرویس بهداشتی
اگر برای جدا کردن سرویس بهداشتی از قسمت روشویی از پرده استفاده کرده اید هر چند وقت یکبار این پرده را بشویید و اجازه ندهید تا جرم بگیرد. در آغاز تمیز کردن سرویس بهداشتی برای عید نیز ابتدا این پرده را بشویید.قدم سوم: روشن کردن فن و باز گذاشتن پنجره سرویس بهداشتی
قبل از تمیز نمودن سرویس بهداشتی فن را روشن کنید یا پنجره سرویس بهداشتی را باز بگذارید و سپس به نظافت با مواد شوینده مشغول شوید. بعد از تمیز کردن سرویس بهداشتی نیز باید اجازه دهید فن یا هواکش، به مدت 15 الی 20 دقیقه کار کند یا پنجره را باز کنید و اجازه دهید هوای تازه رطوبت این مکان را خشک کند و بوی نامطبوع مواد شوینده نیز از سرویس بهداشتی بیرون برود.قدم چهارم: برق انداختن شیرآلات سرویس بهداشتی
یکی از قسمت های مهمی است که حتما باید تمیز و براق باشد، شیرآلات موجود در دستشویی است. برای این کار هیچ وقت از مواد سفید کننده یا دیگر موادی که مخصوص این کار نیستند، استفاده نکنید چون لعاب روی شیرها از بین می رود و دیگر مانند گذشته براق نخواهد شد.اگر می خواهید از سرکه برای شست و شوی شیرآلات استفاده کنید، پس از خیس کردن شیر دستمال پارچه ای را به سرکه آغشته نمایید و آن را بر روی تمامی بخش های شیرآلات قرار داده و پس یک ساعت آن را با اسفنج نمدار تمیز کنید.
اگر می خواهید از لیموترش برای شست و شوی شیرآلات استفاده کنید، مقداری لیموترش روی شیرها بمالید یا برای مبارزه با کدر شدن لوله ها کمی آبلیمو را روی یک دستمال بچکانید و آن را روی شیرآلات بمالید. بگذارید شب تا صبح بماند و بعد آن را با آب بشویید. این کار نه تنها سبب تمیز شدن شیرآلات می شود، بلکه بوی خوبی نیز داخل فضای سرویس بهداشتی می پیچد.
اگر می خواهید از خمیردندان برای شست و شوی شیرآلات استفاده کنید، کمی خمیردندان را با استفاده از یک دستمال روی شیرآلات بمالید و آنقدر بسابید تا براق شوند و بعد از مدتی می توانید آنها را بشویید.
توجه داشته باشید تمیز کردن قسمت دستگیره های شیرآلات از اهمیتی بیشتری برخوردار است و به علت استفاده مکرر افراد از آن در معرض آلودگی های بیشتری نیز است. اگر شیرآلات سرویس بیش از حد معمول کثیف باشند، بهتر است برای نظافت بیشتر اجزای آن را جدا کرده و با دقت بیشتری آن ها را تمیز کرد. بعد از تمیز کردن شیرآلات آنها را خشک کنید.
قدم پنجم: رسوب زدایی شیرآلات سرویس بهداشتی
رسوب زدایی داخل شیرآلات اهرمی از نکات مهم در نظافت خانه و نگهداری شیرآلات است. برای رسوب زدایی شیرآلات سرویس بهداشتی سرکه را داخل کیسه ی پلاستیکی بریزید و کیسه را دور شیرآلات سرویس بهداشتی ببندید و حداقل 8 الی 10 ساعت یا ترجیحا یک شب به آن زمان بدهید تا سرکه کاملا رسوبات را حل کند. بعد از گذشت این زمان شیرآلات سرویس بهداشتی را با فرچه کاملا بشویید و آبکشی کنید.قدم ششم: شستن سرامیک و کف بدنه
سطوحی مانند کف و دیوارها در سرویس بهداشتی عموما با استفاده از کاشی پوشیده است. برای نظافت کاشی ها می توان از تمیزکننده های مخصوص سطوح سرامیکی و پودرهای جرمگیر یا مواد طبیعی استفاده نمود.برای شست و شوی کاشی و سرامیک کف و بدنه سرویس بهداشتی یک لیوان سرکه را در 4 لیوان آب داغ بریزید، دستمال را به آن آغشته کنید و تمام کف را دستمال بکشید و با استفاده از برس های زبر با پرز های نازک تمام آلودگی ها از سطح سرامیک و درزهای آن را بزدایید.
برای شست و شوی کاشی و سرامیک کف و بدنه می توانید صابون مایع را به مقدار مساوی با جوش شیرین مخلوط کنید و آن را روی کف و دیوارهای جرم گرفته بمالید. بعد از 10 دقیقه با آب بشویید و از معجزه ای که اتفاق افتاده لذت ببرید.
برای تمیز کردن بخش های کوچکتر مانند درزهای مابین کاشی ها از ترکیب 1٫5 فنجان جوش شیرین، 1٫4 فنجان هیدروژن پراکسید و 1٫5 قاشق غذاخوری مایع ظرفشویی استفاده کنید و این ترکیب را به صورتی نواری بر روی بندها قرار داده و پس از سی دقیقه و با استفاده از یک مسواک قدیمی آن را برس کنید.این محلول زه کشی بین کاشی ها را هم سفید خواهد کرد. یا می توانید برای تمیز کردن بین زه کشی های سرامیک های کف حمام سیاه شده از جوش شیرین استفاده کنید. جوش شیرین را با آب خمیر کنید و روی زه کشی ها بمالید و بعد از یک ساعت آن را بشویید.
قدم هفتم: تمیز کردن سینک روشویی و سنگ توالت
حالا نوبت به نظافت و شستن سنگ توالت رسیده است. توالت ها معمولا مرکز کثیفی در سرویس بهداشتی است و رسوبات و لکه های زیادی را به خود جذب می کنند که این موضوع موجب نظافت هفتگی آن ها می شود. سنگ توالت ایرانی و یا فرنگی هر دو مدل از یک جنس بوده و شیوه تمیز کرن آن ها نیز تقریبا با هم مشابه است.برای تمیز کردن توالت کمی بوراکس در کاسه توالت بریزید و بگذارید شب تا صبح بماند. سپس توالت را برس کشیده و چند بار سیفون را بکشید. می توانید از مواد شیمیایی دیگر برای نظافت توالت استفاده کنید اما بهتر است از مواد طبیعی برای این قسمت استفاده نکنید زیرا استفاده از موادی خانگی مانند ترکیبات جوش شیرین و جوهر نمک ممکن است باعث از بین رفتن سرامیک توالت شده و زحمت شما را دو چندان کند. بنابراین استفاده از موادی که به صورت کنترل شده ای و مخصوص به این کار ساخته شده اند گزینه ای بهتر است.
قدم هشتم: شستن وام حمام
اگر سرویس بهداشتی و حمام مشترک است باید بدانید که تمیز کردن وان جزو موارد دشوار در خانه است. برای تمیز کردن وان خود مقداری سرکه روی اسفنج بریزید و با آن محل مورد نظر را مالش دهید. سپس پودر جوش شیرین را روی سطح بریزید و با اسفنجی مرطوب بمالید. کف وان را با دقت بسابید. در صورت لزوم، مقداری جوش شیرین روی کف بپاشید. یک ساعت صبر کنید تا خیس بخورد تا راحت تر تمیز شود. در پایان، وان را با آب تمیز بشویید و بگذارید وان خشک شود سپس با حوله سفید وان را پاک کنید.قدم نهم: تمیز کردن سینک و کابینت
آسان ترین مرحله از خانه تکانی سرویس بهداشتی نظافت سینک و کابینت روشویی است. برای تمیز کردن سینک روشویی که معمولا ازجنس سرامیک بوده می توان از مواد مخصوص شیمیایی و یا کمی جوش شیرین استفاده کرد. برای تمیز کردن کابینت روشویی که معمولا از جنس چوب MDF بوده از محلول آب و سرکه و یا مایع ظرفشویی رقیق شده استفاده کنید و این دو ترکیب را با استفاده از ظرف اسپری بر روی سطح کابینت اسپری کرده و سپس دستمالی نمدار بر روی آن بکشید.قدم دهم: شستن برس توالت
برای تمیز کردن توالت و شیارها و گوشه ها ناگزیرید از برس های بزرگ و کوچک استفاده نمایید. برای تمیز کردن برس ها که بخش مهمی از نظافت سرویس بهداشتی است، تنها کافیست برس را به مدت ده دقیقه در ترکیب مایع ضدعفونی و آب داغ قرار دهید و آن را بشویید. پس از شستشوی برس، اجزه دهید برس کاملا خشک شود و بعد آن را در جای خود قرار دهید تا از ورود باکتری ها جلوگیری کنید.قدم یازدهم: شستن وسایل داخل سرویس بهداشتی
قفسه ها و چوب رختی و وسایل کوچکی مانند مسواک و لیف و وسایل آب بازی بچه ها را که در سرویس بهداشتی قرار دارند، بشویید و شستن آنها را فراموش نکنید.قدم دوازدهم: پاک کردن کف صابون
در حمام هایی که با سرویس بهداشتی مشترک است لکه های آب و کف صابونی که روی درهای شیشه ای دوش جمع می شوند می توانند شما را دیوانه کنند، اما این نکته عجیب را امتحان کنید: یک ورقه خشک کن را خیس کنید و شیشه را با حرکات دایره ای بشویید. یک لایه سفید شیری تشکیل می‌شود که می‌توان آن را با آب و یک دستمال کاغذی، حوله کاغذی یا یک پارچه میکروفیبر پاک کرد. ورق خشک کن نیازی به نو بودن ندارد. برای این کار می‌توانید ورق خشک‌کنی را که برای لباسشویی استفاده می‌شود فشار دهید.قدم سیزدهم: جمع آوری مو
در حمام هایی که با سرویس بهداشتی مشترک است جمع کردن موها یک مسئله خاص در حمام و سرویس بهداشتی است. به طور کلی، بهترین زمان برای جمع کردن موها زمانی است که خشک هستند؛ با جاروبرقی، یا پاک کردن شروع کنید. اگر مثلاً یک شوینده مرطوب را به یک دسته مو بزنید، در نهایت با رشته های مرطوبی که به زمین چسبیده اند، روبرو می شوید. در سینک و اطراف کاسه توالت، قبل از معرفی پاک کننده های مایع، از دستمال کاغذی یا پارچه برای برداشتن موها استفاده کنید.برای تمیز نگه داشتن کف حمام یک جاروبرقی کوچک دستی در حمام نگه دارید تا جمع آوری موهای ریخته شده را آسانتر کنید.
قدم چهاردهم: جاروبرقی کشیدن حوله ها
برای از بین بردن گرد و غبار و کثیفی اضافی، هر فرشی که در حمام دارید را جاروبرقی بکشید. سپس تشک و حوله خود را به اتاق لباسشویی ببرید تا شسته و خشک شود.گردگیر خود یا یک پارچه میکروفیبر خشک را بردارید و از بالاترین سطحی که باید گردگیری شود شروع کنید. این شامل وسایل روشنایی، کانترها، قسمت بیرونی توالت و قرنیزها می شود. اگر بتوانید به جای گردگیری جاروبرقی بکشید، بهتر است. این می تواند در قسمت بیرونی توالت، تخته های قرنیز و به ویژه کف ها اعمال شود.
قدم پانزدهم: تمیز کردن شیشه و آینه
اگر آینه و یا محفظه دوش شیشه ای دارید به آرامی گردگیری کنید. با یک پارچه میکروفیبر یا سایر مواد بدون پرز مانند یک تی شرت قدیمی یا فیلتر قهوه پاک کنید. سپس پارچه خود را تغییر دهید و آن را صاف کنید تا براق شود.قدم شانزدهم: در جایی که لازم است ضد عفونی کنید
فقط زمانی باید ضدعفونی کنید که قبلا مراحل تمیزکاری را انجام داده اید. یک اسپری ضدعفونی کننده یا چند دستمال مرطوب بردارید و از آنها در مناطق یا نقاطی که کثیف هستند، مانند دستگیره های کابینت و شیر آب، دستگیره های در و صندلی توالت استفاده کنید. همچنین ممکن است بخواهید از دستمال مرطوب ضد عفونی کننده برای ضدعفونی زمین یا دیوارهای نزدیک توالت استفاده کنید.قدم آخر: خشک کردن سرویس بهداشتی
با یک دستمال یا حوله دیوارها و شیرآلات را خشک کنید. نادیده گرفتن این مرحله منجر به باقی ماندن لکه آب خواهد شد.نکاتی جهت بهتر پیش رفتن خانه تکانی
قبل از شروع اتاق به اتاق، ابتدا مکث کنید و یک موسیقی عالی و پر جنب و جوش بگذارید. نخست بهتر است به هم ریختگی را از بین ببرید و هرچه احساس می کنید اضافه هست را بیرون بیاندازید. کتاب ها، مجله ها، روزنامه ها، اسباب بازی های بچه ها را بطور کامل مورد بررسی قرار دهید، رایانه های قدیمی کنار بگذارید، پوشاک بی استفاده را جمع کنید یا آن ها را به افراد نیازمند بدهید. سپس به فکر سازماندهی باشید، ببنید چطور می توانید انواع پوشاک و وسایل خود را دسته بندی کرده و در قسمت مربوطه قرار دهید.گرد و غبار را با پارچه های میکرو فایبر تمیز کنید. این باعث کاهش آلرژن ها و بهبود کیفیت هوا در خانه شما می شود. فراموش نکنید که به درب ها، وسایل روشنایی، قاب های عکس، و و وسایل تزئینی خانه سر بزنید. برای تمیز کردن عکس های قاب دار، صفحه تلویزیون و مانیتور رایانه، از شیشه پاک کن به همراه پارچه نخی یا میکروفیبر استفاده کنید تا از ایجاد لکه جلوگیری شود.
شیشه های پنجره را نخست با پارچه مرطوب و سپس با استفاده از اسپری شیشه پاک کن و روزانه اقدام به تمیز کردن آنها کنید. شیرآلات ساختمانی آشپزخانه، حمام و دستشویی را با سرکه و آب بَرق بیاندازید. با جاروبرقی تمام خانه را از خرده ریز و آشغال پاک کنید، به ویژه گوشه های فضاها، پشت درب ها و جاهایی که اغلب دیده نمی شود و ممکن هستند سرشار از کثیفی و آلودگی باشند را تمیز کنید.
منبع: گروه خانواده راسخون
.jpg "راهنمای اقتصادی سفر: لیست مسافرخانه های مشهد برای اقامتی راحت")