از آنجا که پیشگیری از ایجاد اسکار یا جوشگاه بسیار ساده‌تر از درمان است بنابراین در بیشتر موارد تاکید ما بر درمان طبی زودرس و طولانی تا پایان بیماری است. در جوش غرور جوانی اسکارها می‌توانند از سوراخ‌های کوچک که ممکن است با سوراخ‌های گشاد غدد چربی پوست اشتباه شوند، تا ضایعات آبله‌ای بزرگ و عمیق وجود داشته باشند.

روش‌های متعددی در درمان اسکار ناشی از آکنه و جوشگاه‌های صورت داریم. در عمل تراشیدن پوست (در روش درم ابریژن) لایه سطحی پوست ساییده شده و در نتیجه لایه زیرین پوست که ظاهر صاف‌تر و شفاف‌تری دارد جایگزین آن می‌شود. همچنین لایه زاینده پوست تا مدت شش ماه بعد فعال‌تر بوده و سرعت رسیدن سلول‌های عمقی پوست به سطح پوست بیشتر شده و کلاژن‌سازی در ناحیه درم فعال‌تر شده و استحکام درم بیشتر می‌شود. کلیه این اتفاقات سبب کم شدن عمق اسکار و فرورفتگی پوست یا از بین رفتن آن می‌شود.

استفاده از کرم‌های مخصوص که بیش از عمل تراشیدن پوست موجب تحریک آن و لایه‌برداری می‌شود، از چند هفته قبل نیز ضروری بوده و باعث سریع‌تر شدن ترمیم پوست پس از عمل ساییدن پوست می‌شود. پس از این عمل بیمار می‌تواند با استفاده از وسایل ضدآفتاب به محل کار خود برود. البته تا مدت شش ماه بیمار نباید در معرض مستقیم نور‌آفتاب قرار بگیرد.

بیمارانی که سابقه عفونت تب‌خال و سابقه عدم ترمیم زخم دارند و همچنین کسانی که قرص آکوتان مصرف می‌کنند باید قبل از عمل به پزشک اطلاع دهند. به هر حال عمل تراشیدن پوست، استفاده از لیزر CO2، عمل برداشتن اسکار، برآمده کردن پوست و گرافت پوستی، تزریق مواد پرکننده اسکار و پیلینگ یا لایه‌برداری پوست در موارد مختلف انجام می‌شوند که بر اساس شدت ناهنجاری پوست در فرد مبتلا می‌توان از انواع روش‌ها انتخاب کرد.

انواع جای جوش و آکنه

اسکارها یا اثرات به جا مانده از جوش و آکنه به دو دسته‌ی کلی تقسیم می‌شوند:

اسکارهای آتروفیک یا جای جوش فرورفته: در این حالت بافت پوستی تحلیل می‌رود.
اسکارهای هایپرتروفیک یا جای جوش برآمده: در این حالت بافت پوست اضافه می‌آید.

حالا ۴ نوع جای جوش داریم که در این دو دسته‌بندی بالا جای می‌گیرند، شامل:

اسکار قندیلی یا آیس پیک (Ice Pick Scars)
اسکار واگنی یا مربعی (boxcar)
اسکار گرد یا چرخشی (rolling)
زخم‌های گوشتی یا اسکارهای کلوئیدی

جای جوش ممکن است به شکل یک زخم یا اسکار واقعی نباشد. در این حالت در محل جوشی که خوب شده، لکه‌های تیره یا هایپرپیگمنتیشن می‌بینیم. این لکه‌ها در افراد دچار آکنه بسیار شایع هستند و نام تخصصی‌شان «هایپرپیگمنتیشن بعد از التهاب» است. لکه‌های تیره مسطح‌اند و رنگشان می‌تواند صورتی، قرمز، بنفش، قهوه‌ای یا سیاه باشد که بستگی به رنگ پوست شما دارد.

رفع جوش های فرو رفته

اسکار قندیلی یا آیس پیک (Ice Pick)

جای قندیلی جوش (اسکار آیس پیک) که به آن اسکار مثلثی هم می‌گویند، سوراخی باریک و عمیق است که تا درون لایه میانی پوست (یعنی درم) ادامه دارد. وضعیت پوست دچار این عارضه به شکلی است که انگار با یک قندیل یخی یا یک ابزار تیز سوراخ شده است.

اسکارهای قندیلی معمولاً سوراخ‌های کوچک، باریک و عمیق روی پوست ایجاد می‌کنند. برخی از آن‌ها می‌توانند به شکل منافذ باز و بزرگ پوستی به نظر برسند.

نحوه‌ی تشکیل این ضایعات: اسکارهای قندیلی بعد از کیست‌های عفونی یا سایر ضایعات پوستی که در عمق قرار دارند و به سطح پوست می‌آیند، شکل می‌گیرد. در این مسیر بافت پوستی تخریب شده و یک اسکار ستونی به جا می‌ماند.

برای درمان جای قندیلی جوش چند راه دارید:
برش پانچی یکی از راه‌های متداول درمان این شکل جای جوش است. در این روش، پزشک با استفاده از یک ابزار کوچک که شبیه به قالب‌های شیرینی‌پزی است، اسکار را برش می‌دهد. سپس پوست را بهم می‌چسبانند (با استفاده چسب بافتی یا تکنیک‌های دیگر) تا ترمیم شود.

پانچ گرافتینگ روش دیگری است که برای درمان انواع عمیق‌تر و بزرگ‌تر از جای قندیلی جوش استفاده می‌شود. مثل برش پانجی ابتدا بافت دچار اسکار از پوست جدا می‌شود، سپس زخم ایجاد شده با استفاده از گرافت‌های پوستی پر می‌شود. پوستی که پیوند زده می‌شود معمولاً از پشت گوش برداشت می‌شود.

هردوی این روش‌ها می‌توانند خودشان باعث اسکارهای کوچکی بشوند. اما اسکار ناشی از آن‌ها مسطح و تخت خواهد بود. برای همین خیلی کمتر به چشم می‌آید و با روش های استفاده از لیزر می توان آن ها را بسادگی محو کرد.

اسکار واگنی یا باکسکار (Boxcar)

جای واگنی جوش یا اسکار باکسکار به شکل ضایعات فرورفته‌ی گرد یا بیضوی شکل مشاهده می‌شوند که دیواره‌های عمودی دارند (مثل استوانه). دهانه‌ی این اسکارها از اسکارهای قندیلی عریض‌تر است و به پوست حالت ناهموار و سوراخ سوراخ (آبله رو) می‌دهند.

زمانی که یک واکنش التهابی (مثل آنچه در زیر برخی جوش‌ها رخ می‌دهد) باعث از بین رفتن کلاژن‌های بافتی شود، بافت پوستی تحلیل می‌رود. کلاژن‌ها سیمان بین بافتی ما هستند و وقتی از بین بروند، بافت‌های زیرین پوست نمی‌توانند بافت‌های بالایی را حمل کنند. به این ترتیب محل‌های پراکنده‌ای در پوست، فرورفته می‌شوند. اسکار واگنی می‌تواند سطحی یا شدیدتر باشد. یک راه حل اساسی برای ایننوع جوش ها لیزر می باشد.

اسکار گرد یا چرخشی ( Rolling Scars )

این نوع جای جوش فرورفتگی‌های چرخشی یا موجی شکل در سطح پوست طبیعی ایجاد می‌کنند. فرق اسکارهای چرخشی با واگنی این است که مرزهای این نوع جای جوش واضح نیست و در کل یک ناحیه‌ای از پوست ناهموار به نظر می‌رسد.

اسکارهای چرخشی زمانی ایجاد می‌شوند که رشته‌هایی از جنس فیبر در بین پوست و بافت زیرپوستی تشکیل شود. این رشته‌ها اپی‌درم یا روپوست را به پایین کشیده و آن را مستقیماً به ساختارهای عمیق‌تر پوست متصل می‌کنند. کشیده شدن روپوست است که این ناهمواری را ایجاد می‌کند.

سابسیژن یا برش زیرپوستی یکی از روش‌های موثر برای درمان جای چرخشی جوش است. یک جراحی ساده که با استفاده از بی‌حسی موضعی به صورت سرپایی انجام می‌شود.

در سابسیژن، جراح یک تیغ مخصوص یا سوزن را موازی با لایه‌ها، وارد پوست می‌کند و رشته‌های فیبری را می‌برد. همان رشته‌هایی که گفتیم دارند سطح پوست را به پایین می‌کشند. بعد از بریدن این رشته‌ها پوست یکدست‌تر به نظر می‌رسد.

رفع جوش های بر آمده

اسکارهای هایپرتروفیک

ضایعاتی برجسته و محکم هستند که از سطح پوست بیرون زده‌اند. جای جوش برآمده معمولاً روی تنه (شکم و پشت) و به طور خاص بیشتر در آقایان مشاهده می‌شوند؛ ولی کلاً می‌توانند در هرکس یا در هرجای بدن ایجاد شوند. ایجاد اسکارهای هایپرتروفیک بعد از یک زخم یا آسیب عمیق شایع‌تر است.

زخم‌های گوشتی یا اسکارهای کلوئید شکل وخیم‌تری از اسکارهای برآمده هستند. تفاوت آن‌ها با اسکارهای هایپرتروفیک این است که اسکارهای کلوئیدی از زخم یا آسیب اصلی، بزرگ‌تر می‌شوند. همچنین می‌توانند تا مدت‌ها بعد از خوب شدن زخم رشد کنند. زخم‌های گوشتی در برخی افراد بیشتر مشاهده می‌شوند و در واقع پوست این افراد مستعد تشکیل زخم‌های گوشتی است.

برای درمان جای جوش برآمده و زخم‌های گوشتی روش‌های مختلفی وجود دارد و انتخاب بهترین روش درمانی به شرایط خاص شما بستگی دارد.
روش‌های رایج شامل موارد زیر هستند:

کرم‌های استروئیدی (کورتونی)،
ژل‌های سیلیکونی،
کرایوتراپی (فریز کردن اسکار با نیتروژن مایع)،
لیزر PDL
تزریق‌هایی که باعث تحلیل رفتن اسکار می‌شوند.

مشکل روش‌های درمان جای جوش برآمده این است که می‌توانند باعث بدتر شدن اسکار یا زخم گوشتی بشوند. برای همین درمان این‌ها نیاز به تجربه و دانش بالایی دارد.

ضایعات پوستی هایپرپیگمنتیشن

لکه‌های تیره‌ای که بعد از خوب شدن جوش به جای می‌مانند، شبیه اسکار بوده ولی یک اسکار حقیقی نیستند. این لکه‌ها هایپرپیگمنتیشن بعد از التهاب نام دارند و در افراد دچار آکنه بسیار شایع هستند. این لکه‌ها مستطح هستند و بسته به رنگ پوست شما، رنگ متفاوتی دارند.

بیشتر مواقع برای درمان این شکل جای جوش نیاز به انجام کار خاصی نیست و به مرور زمان لکه‌های تیره محو می‌شوند. گاهی اوقات لکه‌ها ماندگارترند و به نظر می‌رسد که به این زودی‌ها ناپدید نخواهند شد. در این حالت روش‌های زیر می‌توانند به شما کمک کنند.

اگر به داروخانه مراجعه کنید، محصولات زیادی می‌بینید که خاصیت لکه‌بری دارند. این کرم‌ها و محصولات موضعی می‌توانند موثر باشند ولی معمولاً خیلی طول می‌کشد تا اثراتشان را ببینید. موثرترین محصولات مراقبت پوستی شامل موارد زیر هستند:

کرم‌های سفید کننده:

کرم‌های سفید کننده حاوی عوامل سفیدکننده هستند و برای رفع لکه‌های تیره خوب‌اند. مشکلی که این محصولات دارند این است که اکثراً حاوی جیوه هستند. جیوه یک ماده‌ی سفید کننده ارزان قیمت است.

لایه برداری پوست:

برای لایه برداری خانگی می‌توانید از لایه بردارهای شیمیایی خانگی استفاده کنید. این محصولات لایه بردار خاصیت اسیدی ضعیفی دارند و می‌توانند تا حدی به درمان جای جوش و لکه‌های کم‌رنگ کمک کنند. این محصولات برای درمان لکه‌های پررنگ بی‌فایده‌اند. لایه بردارهای خانگی حاوی آلفا هیدروکسی اسید (AHA) هستند.

سایر محصولات موثر:

رتینوئیدها، آزلائیک اسید و کرم‌های حاوی هیدروکوئینون نیز می‌توانند موثر باشند. رتینوئیدها نیاز به نسخه پزشک دارند ولی انواع بدون نسخه هم دارند که رتینول نام داشته و می‌توانید تهیه کنید.

راه کار های خانگی برای جای جوش

۱. آبلیمو

خواص روشن‌کننده‌ی آب‌لیمو برای پوست شناخته شده است. آب‌لیمو حاوی آلفا هیدروکسی اسید (AHA) است که یکی از رایج‌ترین مواد تشکیل‌دهنده‌ی کرم‌های برطرف‌کننده‌ی جای جوش به‌حساب می‌آید. این ماده همچنین پوست را ترمیم و جوان‌سازی می‌کند.

آب‌لیموی تازه را با فشردن لیمو ترش بگیرید. اگر پوست‌تان حساس است با کمی آب آن را رقیق کنید. با یک تکه پنبه، آب‌لیمو را روی جای جوش‌ها بمالید. کمی فرصت بدهید تا خشک شود. با آب خنک پوست صورت‌تان را بشویید. هر دو روز یک‌بار این کار را تکرار کنید تا در مدتی کوتاه از تیرگی‌های جای جوش خلاص شوید. بعد از هر بار استفاده از این روش، حتما پوست‌تان را با میزان کافی مرطوب‌کننده رطوبت‌دهی کنید. آب‌لیمو با وجود قدرت زیادی که در از بین بردن تیرگی‌های پوست و جای جوش دارد می‌تواند پوست را به‌شدت خشک کند.

۲. جوش شیرین

جوش شیرین خاصیت لایه‌برداری دارد. بنابراین می‌تواند به عنوان یک درمان خانگی برای از بین بردن جای جوش به‌کار رود. این ماده با ساییدن بافت نقاط تیره و جای جوش، باعث می‌شود این نقاط به تدریج از بین بروند. اگر مرتب از آن استفاده کنید می‌توانید به‌سرعت جای جوش‌هایتان را از بین ببرید.

برای این کار ابتدا باید خمیری از بی‌کربنات سدیم تهیه کنید. جوش‌ شیرین را در ظرفی بریزید، کمی آب اضافه کنید و هم بزنید تا خمیری یک‌دست آماده شود. خمیر را روی جای جوش قرار بدهید. بگذارید خمیر در طول شب روی جوش بماند و صبح آن را بشویید.

جوش شیرین همچنین باعث درخشندگی پوست می‌شود. اگر می‌خواهید پوستی جوان و درخشان داشته باشید، می‌توانید در دستور‌العمل بالا، گلاب را جایگزین آب معمولی کنید. با استفاده‌ی مداوم، طی چند روز تا یک هفته از شر جای جوش‌ها خلاص می‌شوید.

3.عسل

عسل درمان خوبی برای آکنه و جوش‌های قرمز و ملتهب است. عسل به علت خاصیت ضدباکتری‌ای که دارد درمان خوبی برای بسیاری از مشکلات پوستی محسوب می‌شود. یکی از این کاربردها از بین بردن نقاط تیره و جای جوش‌های پوستی است. توصیه می‌شود برای درمان جای جوش از عسل خام استفاده کنید. روش استفاده به‌صورت زیر است.

کمی عسل خام را مستقیما روی نقطه‌ی جوش قرار بدهید. بگذارید شب تا صبح روی صورت‌تان بماند و صبح آن را با آب تمیز بشویید. این کار را هر روز تکرار کنید تا به‌سرعت و به‌طور دائمی از شر جای جوش‌ها خلاص شوید.

4.آب سیب‌زمینی

آب سیب‌زمینی یکی از بهترین درمان‌های خانگی برای از بین بردن نقاط تیره و لکه‌های پوستی است. اگر جای جوش‌ها روی صورت‌تان باقی مانده است یکی از بهترین گزینه‌ها برای از بین بردن سریع و دائم این لکه‌ها، آب سیب‌زمینی است.

یک سیب‌زمینی آب‌دار و تازه را به ورقه‌های نازک بُرش بزنید. آن‌ها را مستقیما روی نقاطی که دارای لکه‌های تیره هستند قرار بدهید. بگذارید بُرش‌های سیب‌زمینی چند دقیقه روی صورت‌تان بماند. صورت‌تان را با آب ولرم بشویید.

می‌توانید تأثیر این روش را با رنده‌کردن سیب‌زمینی و تهیه‌ی ماسک سیب‌زمینی و عسل تقویت کنید. این کار جای جوش‌ها را طی چند هفته کاملا برطرف می‌کند.

5.آب خیار برای رفع جای جوش

در بسیاری از فرهنگ‌ها، آب خیار یکی از موارد پُرطرفدار برای ترمیم و التیام پوست است. خیار غنی از پتاسیم و ویتامین A است. بیشتر افراد برای درمان جای جوش و عارضه‌های پوستی دیگر، برش‌های آن را مستقیما روی پوست خود قرار می‌دهند. خیار همچنین به صاف و شفاف شدن پوست‌تان کمک می‌کند.

آب خیار را با رنده کردن یا لِه کردن آن بگیرید. آب آن را به صورت‌تان بزنید و بگذارید شب تا صبح بماند و صبح صورت‌تان را با آب ولرم بشویید. این روش شاید زمان زیادی ببرد و نتواند یک‌شبه شما را از شر همه‌ی جای جوش‌ها خلاص کند، اما با استفاده‌ی مداوم و روزانه از آن، پوستی صاف و سالم به شما هدیه خواهد داد.

6. آلوئه‌ ورا

آلوئه‌ورا دارای آنزیم‌ها، مواد مغذی و پلی‌ساکاریدهاست و خاصیت ضدقارچی و ضدباکتری دارد. بلافاصله بعد از به‌وجود آمدن جوش می‌توانید با درمان به‌موقع آن از به‌وجود آمدن جای جوش جلوگیری کنید. آلوئه‌ورا یک ماده‌ی مفید طبیعی برای از بین بردن لک و تیرگی پوست است.

یک برگ تازه و باطراوت آلوئه‌ورا را انتخاب کنید. آن را بفشارید تا ژل آلوئه‌ورا به‌دست آید. به‌آرامی با انگشتان‌تان این ژل را روی نقاط جوش‌دار یا تیره ماساژ بدهید. این کار را دو بار در روز به مدت چند هفته تکرار کنید تا جای جوش‌های شما به روشی طبیعی از بین بروند.

7.زردچوبه

زردچوبه برای از بین بردن جای جوش و لکه‌های پوستی بسیار مؤثر است. حتی می‌توانید کاربرد آن را گسترش بدهید و کک‌ومک‌ها و خال‌ها را هم با این روش محو کنید. برای استفاده از این روش شگفت‌انگیز، از دستورالعمل زیر استفاده کنید:
پودر زردچوبه، شیر و آب‌لیمو را مخلوط کنید تا خمیر غلیظی به‌دست آید. آن را بر روی قسمت‌هایی از پوست که دارای جای جوش یا لکه هستند بمالید. اجازه بدهید کاملا خشک شود و سپس آن را با آب ولرم بشویید.

به‌صورت روزانه از این درمان خانگی برای از بین بردن تیرگی‌های ناشی از جای جوش استفاده کنید تا نتیجه‌ی بهتری بگیرید. دستورالعمل دیگری به غیر از روش بالا، مخلوط کردن پودر زردچوبه با روغن زیتون است. این روش‌ هم برای از بین بردن جای جوش‌ها بسیار مؤثر است.

8.گلاب و گلیسیرین

بیشتر مردم از تأثیرات شگفت‌انگیز گلیسیرین بی‌اطلاعند. گلیسیرین خاصیت ترمیم‌کنندگی فوق‌العاده‌ای دارد و می‌تواند اثر به‌جا مانده از هر زخم یا جوشی را از بین ببرد. کافی است حداقل دو بار در روز از ماسک گلیسیرین استفاده کنید تا تمام جای جوش‌ها از بین بروند. خشکی پوست می‌تواند باعث سوزش و لایه‌لایه‌شدن پوست شود. در این حالت سلول‌های مرده‌ی پوست زیاد می‌شوند و با بستن منافذ پوست باعث تشدید مشکل جوش و آکنه خواهند شد.

خاصیت اشباع‌کنندگی گلیسیرین به منافذ اجازه‌ی تنفس می‌دهد، رطوبت را حفظ می‌کند و انسداد منافذ را از بین می‌برد. به این معنا که گلیسیرین، یکی از مهم‌ترین دلایل اولیه‌ی ایجاد جوش را (بسته شدن منافذ پوست) از بین می‌برد. این ماده با پُر کردن حفره‌ها و شیارهای کوچک سطح پوست، جلوه‌ای سالم و صاف به پوست می‌دهد. گلیسیرین علاوه بر ویژگی‌های متعددی که دارد می‌تواند با بیماری‌های مسری پوستی مانند آلودگی‌های باکتریایی، التهاب پوست و پسوریازیس مقابله کند.

می‌توانید در این مورد با ساختن ماسک، از گلاب هم برای درمان جای جوش کمک بگیرید. برای ساخت این ماسک دو قاشق چای‌خوری گلاب را با یک قاشق چای‌خوری گلیسیرین مخلوط کنید. سپس مخلوط را روی ناحیه‌ی جای جوش به‌صورت دایره‌وار ماساژ بدهید. بگذارید ۱۵ دقیقه روی صورت‌تان بماند و بعد آن را بشویید.

9.روغن زیتون

روغن زیتون سرشار از مواد معدنی، ویتامین‌ها و اسیدهای چربی است که باعث حفظ سلامتی و نرمی پوست شما می‌شود. بیشتر موارد استفاده‌ی این روغن به خاصیت لایه‌برداری آن برمی‌گردد. برای از بین بردن جای جوش با استفاده از این روش به روغن زیتون خالص، آب گرم، آهک، عسل و دانه‌های شکر نیاز دارید.

ابتدا صورت‌تان را با یک پاک‌کننده‌ی ملایم بشویید. با آب گرم پوست‌تان را مرطوب کنید. همه‌ی مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیری نرم به‌دست آید. خمیر را به‌آرامی روی صورت‌تان ماساژ بدهید. هر هفته این عمل را تکرار کنید تا جای جوش‌هایتان از بین بروند.

این روش درمانی بی‌خطر است و در زمان بارداری هم می‌توان از آن استفاده کرد. بیشتر افراد به علت تغییرات ناگهانی هورمونی در دوران بارداری دچار جوش می‌شوند.

10.سیر

سیر خاصیت ضدقارچی و ضدویروسی دارد. پوست شما از خاصیت‌های سیر برای درمان جای جوش بهره می‌گیرد. برای از بین بردن لکه‌های سیاه و قهوه‌ای به‌جا مانده از جوش‌ها می‌توانید از روش زیر استفاده کنید:
حدود ۵ حبه سیر را کاملا له‌ کنید. با استفاده از کمی پنبه، آب سیر را روی جای جوش‌ها بمالید. بگذارید حدود سی دقیقه بماند و بعد با آب بشویید. اگر سیر مدت زیادی روی پوست بماند می‌تواند پوست را بسوزاند. ممکن است در پوست‌تان احساس خارش یا سوزش کنید. از این درمان برای پوست‌های حساس و مستعد آکنه استفاده نکنید.

سخن آخر

با ترکیبات گیاهی و روش‌های طبیعی نمی‌توان یک‌شبه جای جوش‌ها را از بین برد. راه‌هایی برای از بین بردن سریع و دائمی جای جوش وجود دارد. مانند لیزر، محصولات بهداشتی مانند اسکراب و... که می توانددر این موضوع کمک شایانی داشته باشد.