مرکز اسلامي هامبورگ
نويسنده: حميد دويمي
مقدمه
فراتر از آن، موقعيت جالب مسجد در کنار درياچه ي زيباي آلستر و ساختمان چشم نواز آن، به عنوان تجلي معماري و هنر شرقي، موجب شده است تا تازه واردان به شهر هامبورگ و تورهاي توريستي کشورهاي مختلف، از مسجد و مرکز اسلامي هامبورگ، به عنوان يکي از آثار ديدني اين شهر، بازديد نمايند. سال هاست که اين مسجد، به عنوان يکي از نقاط ديدني شهر هامبورگ، در بروشورهايي که از جانب مؤسسات جهانگردي آلماني منتشر مي شود، معرفي شده است.
تاريخچه ي بنيان گذاري و مراحل بناي مرکز
اين جمع، در سال 1332 ش.( 1953 م) نامه اي به مرجع تقليد وقت آيت الله بروجردي، ارسال کردند و در آن، پيشنهاد تأسيس مسجدي براي انجام عبادات و برگزاري جلسات ديني براي مسلمانان را با ايشان مطرح کردند. مرحوم آيت الله بروجردي، طي نامه اي، موافقت شان را با اين پيشنهاد، اعلام نمودند و مبلغ ده هزار تومان نيز به عنوان نخستين رقم مالي براي شروع اين کار، حواله کردند.
در نهم مهرماه 1336 ش( اول اکتبر 1957 م) زمين کنوني، به مساحت 3744 متر مربع به مبلغ 250 هزار مارک براي مسجد خريداري شد و به ثبت رسيد. اين مبلغ را يکي از تجار خير ايراني، به نام مرحوم قاسم همدانيان، از طريق مرحوم آيت الله بروجردي، اهدا کرد.
در دوازدهم آذر ماه 1336 ش( سوم دسامبر 1957 م) از جانب هيئت ساختماني مرکز، ترتيب مسابقه اي داده شد که در آن سه شرکت، پيشنهادهاي خود را براي ساخت مسجد ارائه نمودند. اين طرح هاي پيشنهادي، جهت انتخاب نهايي براي آيت الله بروجردي، به قم ارسال شد و ايشان اين کار را به يکي از معماران معروف ايراني ( آقاي لر زاده) ارجاع دادند و ايشان هم از ميان نقشه هاي طراحي شده، يکي را برگزيد و نواقص آن را طي نامه ي جداگانه اي يادآور شد.
نخستين کلنگ ساختمان مسجد در نيمه ي شعبان 1370 ق. برابر با ( 24 بهمن 1336 ش و 13 فوريه 1960 م) مصادف با سال روز ميلاد حضرت مهدي(عج)، با حضور جمعي از مسلمانان و نمايندگان شهر هامبورگ زده شد و پس از مدت کوتاهي، کارهاي ساختماني شروع گرديد. با فوت مرحوم آيت الله بروجردي، وقفه ي مجددي در کار ساختماني مسجد روي داد و هيئت ساختماني نيز به دليل نبودن بودجه ي کافي، به ناچار به بانک هاي آلماني، بدهکار شد؛ اما در اواسط سال 1442 ش( 1964 م) با همراهي اتاق بازرگاني تهران در ايران، مبلغي به حساب مسجد هامبورگ واريز شد و بدين ترتيب، تقريباً بدهکاري مسجد به بانک و شرکت هاي مربوطه، تسويه گرديد.
در سال 1343 ش( 1965 م) شهيد مظلوم آيت الله دکتر بهشتي، با تأييد مراجع وقت، به عنوان امام مسجد، برگزيده شد. يکي از ابتکارهاي مهم آيت الله بهشتي، اين بود که در کنار مسجد مؤسسه اسلامي- فرهنگي ديگري با هدف تحت پوشش قرار دادن همه ي مسلمانان از مليت ها و مذاهب مختلف را بنيان گذارد و بدين سان، در نوزدهم بهمن ماه 1344( هشتم فوريه ي 1966 م)، « مرکز اسلامي هامبورگ» به ابتکار آيت الله بهشتي، به ثبت رسيد و فعاليت فرهنگي خود را در سطح آلمان و ديگر کشورهاي اروپايي، آغاز نمود که اين فعاليت ها تا به امروز نيز همچنان ادامه دارند.
يکي از امکانات خوب اين مرکز، سايت آن است که امکانات گوناگوني را در دسترس علاقه مندان به معارف اسلامي در سراسر جهان ( با پنج زبان فارسي، عربي، انگليسي، ترکي و آلماني) قرار مي دهد. از مهم ترين قسمت هاي بخش فارسي اين سايت- که با نشاني: http://fa.izhamburg.com/index.php در دسترس است- مي توان به عناوين زير اشاره کرد:
کتاب خانه
کتاب هاي اين کتاب خانه، بيش تر در زمينه ي اسلام بوده و شامل کتاب هاي مرجع و کتب مربوط به علوم اسلامي، اعم از: فقه، اصول فقه، قرآن، احاديث، سرگذشت نامه ي ائمه ي اطهار، عرفان، زبان ها و ادبيات عربي، تاريخ ايران و ... است. در حال حاضر، اين مجموعه، در بر دارنده ي 6810 عنوان و 10288 جلد کتاب است. کتاب خانه ي مرکز اسلامي هامبورگ، در روزهاي دوشنبه تا جمعه، از ساعت ده صبح تا سه بعدازظهر، آماده ي ارائه ي خدمات به مراجعين است. ضمناً بخش ديگري از کتاب هاي مرکز اسلامي هامبورگ در قسمت کتاب خانه ي لاتين- که در سالن آکادمي اسلامي مرکز جاي گرفته است- وجود دارد و شامل حدود سه هزار عنوان کتاب است. علاقه مندان مي توانند اين کتاب ها را پس از دريافت، در محل قرائت خانه مطالعه نمايند و با پذيرش شرايط عضويت در کتاب خانه و ثبت نام مي توانند کتاب موردنظرشان را براي دو هفته، به امانت بگيرند. لازم به ذکر است علاوه بر وجود نسخه هاي نفيس در کتاب خانه ي مرکز اسلامي هامبورگ، برخي از اين کتب، منقوش به يادداشت هاي اهدايي نويسندگان است. از جمله اين افراد مي توان به مرحوم آيت الله سيد محسن حکيم و مرحوم آيت الله طالقاني اشاره کرد که کتاب هاي خود را با دست خط خويش، به مرکز اسلامي هامبورگ تقديم داشته اند. ضمناً کتاب خانه ي شخصي مرحوم پروفسور فلاطوري نيز که طبق وصيت ايشان، به مرکز اسلامي هامبورگ اهدا شده است، بر غناي کتب اسلامي( اعم از زبان فارسي، عربي و آلماني) افزوده است.
مرکز اسلامي هامبورگ همچنين در صدد راه اندازي کتاب خانه اي ويژه ي کودکان و نوجوانان برآمده و از تاريخ 1/7/2008 م( تيرماه 1378 ش) افتخار اين را دارد که با تأسيس بخش کتاب خانه ي کودک و نوجوان در کنار کتاب خانه ي بزرگ اين مرکز، در محيطي کاملاً شاد و آرام، با ارائه کتاب ها و سي دي هاي صوتي- تصويري، به زبان هاي فارسي، آلماني، عربي، و ... در خدمت کودکان علاقه مند به کتاب باشد. ساعات کار کتاب خانه ي کودک، دوشنبه تا پنج شنبه، از ساعت ده صبح تا سه بعدازظهر است.
در اين بخش از سايت، امکان خريد اينترنتي کتاب، سي دي و ديگر محصولات اسلامي براي علاقه مندان در اروپا و ديگر نقاط جهان، فراهم آمده است.
مجله ي « والفجر»
خدمات
گروه جوانان
از ديگر قسمت هاي اين سايت مي توان به اين موارد، اشاره کرد: گروه بانوان( انعکاس گزارش هاي مربوط به فعاليت هاي بانوان عضو اين مرکز)؛ پرسش و پاسخ( امکان طرح انواع پرسش هاي عقيدتي، شرعي و ...)؛ اخبار( خبرهاي مربوط به جلسات، همايش ها مراسمات مذهبي و ديگر فعاليت هاي مختلف مرکز)؛ برنامه هاي مرکز( اطلاع رساني در مورد زمان بندي برگزاري برنامه هاي آينده ي مرکز)؛ نماز جمعه( مباحث مربوط به خطبه هاي نماز جمعه ي مرکز)؛ گفتار تازه ( ارائه مطالب متناسب با مناسبت هاي مذهبي، در خصوص زندگي و سيره ي ائمه)؛ درباره ي مرکز اسلامي هامبورگ( معرفي تاريخچه و فعاليت هاي مرکز از زمان تأسيس تاکنون)؛ آلبوم تصاوير( عکس هاي مربوط به تاريخچه ي اين مرکز و شخصيت هايي که در ساخت و مديريت آن نقش داشته اند و همچنين عکس هاي مربوط به مراسم هاي مذهبي و همايش هاي برگزار شده در اين مرکز) و ... .
منبع:نشريه پاسدار اسلام، شماره 338
/م