رژيم غذايي ضدسنگ کليه

پاي صحبت دکتر علي کشاورز متخصص تغذيه و رژيم‌درماني با سابقه‌داران سنگ کليه
 

درباره سختي و درد بيماري سنگ کليه حرف و حديث بسيار است. اينکه دردش از درد زايمان سخت‌تر است و اگر کسي مبتلا شد، هميشه خطر عود مجدد وجود دارد و بايد خوردن بعضي از غذاها را براي هميشه کنار بگذارد و چنين و چنان. به تمام اين حرف‌ها اضافه کنيد روش‌هاي غيرعلمي درمان‌هاي سنتي را مثل خوردن جوشانده حلزون و کارهاي عجيب و غريب ديگري که هرکدام ممکن است زمينه ابتلا به بيماري جديدي را فراهم کند. ولي متخصصان تغذيه درباره اين بيماري چه مي‌گويند؟ آيا براي اين بيماري هم رژيم‌درماني خاصي وجود دارد؟
پاسخ به سوال بالا مثبت است. بگذاريد در همين ابتداي کار به‌تان بگويم که تغذيه تأثير انکارناپذيري روي اين بيماري مزمن کليوي دارد و شما با رعايت يک سري اصول تغذيه‌اي مي‌توانيد از ابتلا به اين بيماري پيشگيري کنيد يا اگر دچار هستيد به درمان خودتان کمک کنيد. همه پزشکان معالج هم به بيماران رژيم غذايي خاصي را توصيه مي‌کنند. البته درستش اين است که رژيم غذايي بيماران مبتلا به سنگ کليه را متخصصان تغذيه تجويز کنند. ما هم به سراغ دکتر علي کشاورز، متخصص تغذيه و رژيم درماني رفتيم تا ببينيم براي پيشگيري و درمان سنگ کليه، بهترين رژيم غذايي کدام است؟

دو دستگي آدم‌ها
 

دکتر کشاورز مي‌گويد: «براي تجويز رژيم پيشگيري از سنگ کليه، آدم‌ها به دو دسته تقسيم مي‌شوند: آنهايي که مستعد ابتلا به اين بيماري هستند و آنهايي که مستعد نيستند. اگر شما جزو آن دسته از افرادي هستيد که تا به حال سنگ کليه نداشته‌ايد و هيچ کدام از اعضاي خانواده‌تان هم سابقه اين بيماري را ندارند فقط کافي است يک رژيم پيشگيرانه ساده را رعايت کنيد، يعني عادت‌هاي غذايي نادرستي را که ممکن است به ايجاد سنگ کليه منجر شوند، ترک کنيد. بدترين عادت غذايي که مي‌تواند باعث سنگ کليه شود، کم نوشيدن آب است. اگر شما عادت داريد براي نوشيدن مايعات آن‌قدر صبر کنيد تا تشنگي به سراغتان بيايد، بدانيد که کليه‌هايتان را در معرض خطر سنگ‌سازي قرار داده‌ايد.» دکتر کشاورز مي‌گويد: «انسان بايد آن‌قدر مايعات بنوشد که احساس تشنگي نداشته باشد چون احساس تشنگي به اين معناست که بدن لااقل دو درصد آب از دست داده است. البته گهگاه احساس تشنگي کاملا طبيعي است ولي اگر افراد در شرايط کاري يا محيطي خاصي قرار دارند که به علت فعاليت زياد يا تعريق مدام تشنه شوند، اين خطرناک است و مي‌تواند باعث رسوب کردن املاح در کليه‌ها و ايجاد سنگ شود.»
البته در اين قسمت، روي سخن دکتر کشاورز بيشتر به افرادي است که به خاطر اجتناب از دست‌شويي رفتن‌هاي مکرر از نوشيدن مايعات خودداري مي‌کنند: «به خصوص آقايان در سنين بالا به خاطر مشکل پروستات، نوشيدن مايعات را کم مي‌کنند تا شب‌ها مجبور نباشند براي دست‌شويي رفتن چند بار بيدار شوند. درحالي که اين کار بسيار خطرناک است؛ هم خطر سکته را زياد مي‌کند و هم کليه‌ها را در معرض نابودي قرار مي‌دهد.»
خلاصه اينکه نوشيدن آب، به مقدار کافي، حرف اول ر ا در پيشگيري و حتي درمان سنگ کليه مي‌زند. به اين ترتيب که اگر شما تا به حال سنگ کليه نداشته‌ايد و مي‌خواهيد هيچ وقت هم نداشته باشيد، آب بنوشيد.اگر قبلا سنگ کليه داشته‌ايد و مي‌خواهيد عود نکند، آب بنوشيد و اگر در حال حاضر به اين بيماري مبتلا هستيد، باز هم تا مي‌توانيد آب بنوشيد.
و اما بحث درمان سنگ کليه. براي اين بخش هم دکتر کشاورز، نوشيدن مايعات فراوان را قبل از هرچيز توصيه مي‌کند تا به دفع هرچه سريع‌تر سنگ‌ها کمک کند.

در حسرت يک ليوان دوغ!
 

پرهيز غذايي در بيماران سنگ کليه‌اي بسيار مهم است. اين بخش از ماجرا بسته به جنس و ترکيب سنگ‌ها تفاوت دارد؛ به گفته اين مختصص: «عمده سنگ‌هاي کليوي از جنس اگزالات کلسيم هستند و کساني که اين نوع سنگ را دارند يا قبلا داشته‌اند، نبايد در مصرف لبنيات افراط کنند. البته گاهي بيماران مي‌آيند و مي‌گويند پزشک معالج توصيه کرده به طور کلي مصرف لبنيات را قطع کنند که اين اشتباه است چون لبنيات بهترين منبع کلسيم مورد نياز بدن است و اگر اين کلسيم به بدن نرسد، پس از مدتي خطر پوکي استخوان و آسيب جدي به دندان‌ها را در پي دارد.»
دکتر کشاورز تأکيد مي‌کند که هر فردي روزانه دو واحد لبنيات احتياج دارد. هر واحد لبنيات معادل يک ليوان شير يا يک قوطي کبريت پنير يا دو پياله ماست است. با اين حساب، کساني که سنگ اگزالات کلسيم دارند يا قبلا دفع کرده‌اند و مي‌ترسند دوباره دچار اين بيماري شوند، بهتر است به همان روزانه دو واحد لبنيات اکتفا کنند تا هم کلسيم بدنشان تأمين شود و هم از خطرات سنگ کليه در امان باشند.
دکتر کشاورز در ادامه به ماجرايي اشاره مي‌کند که مي‌تواند ثابت کند مبتلايان به سنگ کليه اگر در مصرف لبنيات افراط نکنند، هيچ وقت دچار بازگشت بيماري نخواهند شد: «30 سال پيش وقتي من از فرانسه به ايران برگشتم، با يکي از دوستانم که به تازگي سنگ کليه‌اش را جراحي کرده بود در رستوراني ديدار کرديم. موقع سفارش غذا من از او پرسيدم ماست سفارش نمي‌دهي؟ و او جواب داد مدت‌هاست حسرت خوردن يک پياله ماست يا يک ليوان دوغ به دلم مانده اما پزشکم مصرف لبنيات را برايم قدغن کرده است. من به او اطمينان دادم که اگر 2 واحد در روز لبينات بخورد هيچ مشکلي برايش پيش نمي‌آيد و الان که 30 سال از آن دوران مي‌گذرد او با وجود مصرف روزانه دو واحد لبنيات، حتي يک بار هم سنگ کليه‌اش عود نکرده است.»
و اما کساني که دچار سنگ کليه از نوع اوراتي يا سيستئيني هستند بايد مصرف گوشت‌ها، گوشت قرمز و سفيد، ماهي و مرغ را محدود کنند. دکتر کشاورز باز هم تأکيد مي‌کند که اين مواد از برنامه غذايي حذف نشوند بلكه فقط محدود شوند.

روي و آهن، به ميزان لازم
 

سوال ديگر ما از دکتر کشاورز، متخصص تغذيه، اين است که آيا مصرف مکمل‌هايي مثل قرص کلسيم، روي و آهن مي‌تواند باعث ايجاد يا عود سنگ کليه شود؟ دکتر کشاورز به سوال ما اين‌طور جواب مي‌دهد: «اگر فرد مستعد سنگ کليه نباشد، خوردن قرص کلسيم به دستور متخصص هيچ مشکلي را ايجاد نمي‌کند چون همان طور که گفتيم هر فرد سالم از يک سالگي تا آخر عمر مي‌تواند روزانه 5/2 گرم کلسيم مصرف کند که معادل مقدار زيادي لبنيات است؛ مثلا يک ليوان شير فقط 250 ميلي‌گرم کلسيم دارد و اگر يک آدم سالم روزي يک ليتر شير هم بخورد مشکلي پيش نمي‌آيد. اين فرد ديگر احتياجي به مصرف مکمل کلسيم ندارد و اين مکمل‌ها براي کساني است که لبنيات نمي‌خورند. اينها اگر روزي سه تا قرص کلسيم همراه آب فراوان بخورند، خطري ندارد.»
دکتر کشاورز، مصرف قرص آهن براي خانم‌ها را هم به خصوص در سنين بلوغ امري لازم و بي خطر مي‌داند ولي در آقايان اين مکمل بايد با تجويز متخصص مصرف شود. مکمل روي هم فقط در موارد خاصي مثل ريزش مويا پايين بودن رشد قدي کودکان آن هم با دستور متخصص و در دوره‌هاي زماني کوتاه دو سه ماهه بايد مصرف شود؛ يعني اگر خودسرانه و در درازمدت مصرف شود، ممکن است مشکلاتي را در پي داشته باشد.
منبع:http://www.salamat.com
/ن