IMAX فناوري به وسعت خيال
نويسندگان: گلنوش تجدد، بهزاد فرخي
عظمت و ساختار سينماي مجهز به فناوري IMAX تا وقتي با چشم ديده نشود، اصلاً قابل فهم و درک نيست، اما در سفري که به استراليا( شهر ملبورن) داشتم، سري هم به اين سينماي پر رمز و راز زده و از نزديک به عظمت آن پي بردم! سينماي IMAX ملبورن از لحاظ بزرگي دومين سينماي IMAX ( بعد از سيدني) است، پرده اين سينما حدود 23 متر ارتفاع( 7 طبقه ساختماني) و 32 متر عرض( 1/5 برابر يک کانتينر باربري) دارد. اين سينما در ساختمان موزه شهر ملبورن در طبقه هشتم واقع شده است و از بيرون و بدون آشنايي قبلي، اين ساختمان جذابيت خاصي ندارد. طول پرده نمايش هنگام ورود به ساختمان کاملاً قابل درک است، به طوري که با استفاده از پله برقي چيزي حدود هفت طبقه را رو به پايين طي مي کنيد که در مقايسه با پله برقي هاي معمول بسيار طولاني تر بوده و با سرعت بيشتري حرکت مي کند.
فيلمي که من براي ديدن انتخاب کردم، چيزي نبود جزء فيلم معروف جيمز کامرون، Avatar که در ژانر فيلم هاي تخيلي قرار دارد و اگر فيلم سه بعدي نبود و در سينما IMAX به نمايش در نمي آمد، هرگز به ديدن اين فيلم، آن هم به قيمت 23 دلار استراليا نمي رفتم. تجربه ديدن فيلم سه بعدي در سينما IMAX به هيچ وجه با فيلم معمولي که فقط چند سکانس آن سه بعدي است، قابل مقايسه نيست. سال پيش براي ديدن فيلم The Dark Knight نيز به همين سينما رفته بودم، اما تا اين حد نظرم را جلب نکرده بود. چون فيلم Avatar بعد از گذشت هفته ها نمايش، همچنان با استقبال خوبي رو به رو بود. بليت را به صورت آنلاين تهيه کردم تا بدون بليت نمانم. اشتباهي که کردم اين بود که ده دقيقه قبل از فيلم رفتم و چون بليت ها شماره نداشت، وسط سالن جاي خالي پيدا نکردم. عظمت پرده نمايش به نحوي است که براي ديدن تمام آن به طور ناخودآگاه سر را به سمت راست و چپ مي گردانيد. البته قبل از شروع فيلم نحوه ديدن فيلم توضيح داده مي شود، به طوري که بايد براي مدتي فقط به وسط صفحه نگاه کنيد تا به تدريج چشم زاويه ديد خود را با توجه به عريضي صفحه نمايش مطابقت دهد. سپس عينک هاي مخصوص سه بعدي را به چشم مي زنيم و فيلم شروع مي شود. اول حس عجيبي داشتم، ياد فيلم هايي افتادم که صدا نداشت و کسي گوشه پرده مي ايستاد و به جاي تمام بازيگران فيلم حرف مي زد، اما اکنون در سينمايي نشسته بودم که صداهاي خروجي پانزده هزار وات در شش کانال ديجيتالي محيطي ( Surround) پخش مي شد. البته بايد به اين نکته نيز اشاره کرد که فيلم Avatar تمامي تصورات من از جلوه هاي ويژه و فناوري را متحول کرد. فيلم Avatar در زمان آينده اتفاق مي افتد و در مورد يک نظامي معلول است که به دليل مرگ ناگهاني برادرش به سياره اي به نام پاندروا مي رود تا در آنجا مأموريتي غير عادي انجام دهد. پيکربندي و طراحي شخصيت هاي سياره بسيار قوي و عجيب بود و جالب اينجا است که به دليل فيلم برداري سه بعدي آن، شخصيت ها در تمامي فيلم با اين که بسيار غير واقعي هستند! ولي انگار جلوي شما قرار دارند و به راحتي با آن ها ارتباط برقرار مي کنيد. اين تجربه باعث شد تا با مقاله اي کامل در زمينه فناوري IMAX در کنار شما باشيم.
اشاره: در تصوير 2 مي توانيد مقايسه اي بين دو استاندارد IMAX و اندازه يک انسان داشته باشيد.
هنگام نمايشگاه Expo 67 در مونترال کانادا( سال 1967)، دو فيلم با استفاده از تکنيک هاي چند پروژکتوري و در اندازه هاي بزرگ به نمايش در آمدند. نکته مشترک بين اين دو فيلم سختي پيکربندي پروژکتورها براي نمايش آن ها بود. وجود همين دشواري بود که باعث شد شرکتي که به تازگي و با نام MultiScreen آغاز به کار کرده بود، تکنيک هايي را براي ايجاد تصاوير بسيار بزرگ تر صرفاً با استفاده از يک پروژکتور توسعه دهد. پس از تحقيقات فراوان، مهندسان اين شرکت دريافتند که سيستم هاي با يک پروژکتور علاوه بر سادگي بيشتر در زمينه پيکربندي، داراي تأثير بصري بيشتري نيز بر تماشاگران هستند. در همين زمان بود که اين شرکت استانداردسازي فناوري هاي مربوطه را آغاز کرد و نام خود را از MultiScreen به IMAX تغيير داد. اولين فيلم توليد شده با استفاده از استاندارد IMAX، فيلم Tiger Child بود که در نمايشگاه Expo 70 در شهر اوزاکاي ژاپن نمايش داده شد. در پي معرفي اين فيلم، شرکت IMAX اولين سالن نمايش دائمي را در تورنتو کانادا و در سال 1971 تأسيس کرد. اين سالن در حال حاضر نيز همچنان فعال است. در طي نمايشگاه Expo 74 در Spokane واشنگتن، صفحه نمايشي بسيار بزرگ با اندازه 90 در 65 متر در US Pavilion به نمايش در آمد. اين صفحه عظيم نمايش به بزرگ ترين ساختار اين نمايشگاه تبديل شد و بيش از پنج ميليون نفر از آن ديدن کردند. اين صفحه نمايش مي توانست تمام ديد يک انسان را در حالي که به صورت مستقيم به جلو نگاه مي کرد، پوشش دهد. اين مسئله باعث مي شد افرادي که به آن نگاه مي کردند، به صورت واقعي حرکت را احساس کنند. البته در برخي از افراد اين مسئله باعث بروز اختلال هاي ديداري در کوتاه مدت مي شد. اگر چه اين صفحه نمايش يک صفحه نمايش موقت بود و پس از شش ماه جمع آوري شد، اما چند سال بعد يک صفحه نمايش دائمي IMAX به نام Riverfront Park IMAX Theatre جايگزين آن شد که هنوز هم مورد استفاده قرار مي گيرد.
اولين سالن نمايش دائمي که از استاندارد IMAX Dome استفاده مي کرد، در سال 1973 و در Balboa Park در سن ديه گو تأسيس شد. اولين سالن IMAX 3D نيز در ونکوور کانادا در استان بريتيش کلمبيا و در جريان نمايشگاه Expo 86 راه اندازي شده که تاکنون نيز در حال کار است.
عبور فيلم هاي با اندازه بسيار بزرگ از درون دوربين، داراي مشکلات عديده تکنيکي بود که بايد حل مي شد. يکي از اين مشکلات به اين مسئله مربوط مي شد که فيلم هاي هفتاد ميلي متري معمولي دقت کافي براي بزرگ نمايي 586 برابر نداشتند. به همين دليل پروژکتورهاي IMAX از تعدادي نوآوري براي حل اين مشکل و ساير مشکلات استفاده کردند. از جمله اين فناوري ها مي توان به Rollong Lppo اشاره کرد که با استفاده از يک دمنده قدرتمند هوا براي سرعت بخشيدن به سرعت حرکت فيلم استفاده مي کند. همچنين اغلب يک لنز سيلندري شکل داخل بدنه پروژکتور نصب مي کنند. اين بخش که به Field Flattener معروف است، باعث افزايش وضوح در لبه هاي تصوير مي شود. به اين دليل که فيلم با Field Flattener در تماس است، بايد لنز سيلندري داراي طولي حداقل دو برابر فريم فيلم باشد. اين بخش مي تواند با استفاده از يک پيستون هوايي به سمت بالا يا پايين جا به جا شود. از آنجا که ميزان بزرگنمايي در پروژکتورهاي IMAX بسيار زياد است، اگر يک ذره کوچک غبار نيز روي لنز بنشيند، روي پرده قابل رؤيت خواهد بود. با استفاده از اين تکنيک مي توان در صورت بروز چنين اتفاقي حتي هنگامي که فيلم در حال نمايش است، قسمت تميز لنز را با فشار يک دکمه جلوي فيلم قرار داد. علاوه بر اين، پروژکتورهاي IMAX داراي سيستم تميزکننده نيز هستند که داخل دستگاه مي تواند گرد و غبار را که اغلب توسط فيلم وارد پروژکتور مي شود، تميز کنند. پروژکتورهاي IMAX با استفاده از تعدادي پين، فريم را جلوي لنز ثابت مي کنند. اين مسئله به اين مفهوم است که علاوه بر چرخ دنده هايي که مسئوليت هدايت فيلم را بر عهده دارند، هنگام پخش هر فريم منفرد چهار پين چهار گوشه فريم را مي گيرند تا اين فريم به صورت کامل در جاي خود ثابت شود. از آنجا که معمولاً برخورد اين چهار پين با فيلم مي تواند سبب بروز لرزشي کوچک شده و تصوير را تا حدي تار کند، از بادامک هاي کنترلي استفاده مي شود تا از سرعت جاي گذاري هر فريم کاسته شده و اين لرزش از ميان برود. شاتر پروژکتور نيز براي مدت زماني حدود بيست درصد بيش از شاتر پروژکتورهاي معمولي باز مي ماند تا به نور بيشتري اجازه عبور داده و تصوير روشن تر شود. پروژکتورهاي IMAX داراي اندازه هاي بسيار بزرگي هستند. بلندي آن ها به 180 سانتي متر و طولشان نيز به 195 سانتي متر مي رسد. وزن آن ها نيز در برخي از مدل ها حتي از دو هزار کيلوگرم تجاور مي کند( تصوير 5). به اين دليل که اين پروژکتورها بايد صفحات نمايش بسيار بزرگي را روشن کنند، به منابع نوري فوق العاده پر قدرتي نياز دارند. براي تأمين روشنايي از لامپ هاي قوس کوتاه زنون استفاده مي شود.
در اين لامپ ها به جاي استفاده از شيشه معمولي از نوع خاصي کوارتز استفاده مي شود که در دماهاي بالا( تا دو هزار درجه سانتي گراد) شکل داده شده اند. داخل لامپ نيز از گاز زنون با فشار 25 اتمسفر( يا PSI 367) پر مي شود( تصوير 6). به همين دليل تکنسين هاي تعمير پروژکتور هنگام تعويض لامپ بايد لباس هاي محافظتي خاصي بپوشند. در صورتي که هنگام تعويض يا حمل و نقل، اتفاقي باعث شکسته شدن لامپ مي شود، براي مثال اگر لامپ روي زمين سقوط کند، ترکيب گاز بسيار فشرده با تکه هاي تيز و برنده کوارتز مي تواند کشنده باشد.
به دليل تمامي موارد گفته شده، IMAX از فيلم هايي که داراي توان فيزيکي بالاتري هستند، استفاده مي کند. اين فيلم ها که اغلب از سوي شرکت Kodak ساخته مي شوند، ESTAR نام دارند. البته دليل استفاده از اين فيلم ها تنها مقاومت فيزيکي بالاتر آن ها نيست. از آنجا که استاندارد IMAX از هر لحاظ ثابت و بدون تغيير است( هر تغيير کوچکي مي تواند سبب تحميل هزينه هاي اضافي گزافي شود)، اين فيلم ها تنها فيلم هايي هستند که قابليت استفاده در اين استاندارد را دارند. استاندارد فيلم در IMAX با عدد 15/70 مشخص مي شود که بيانگر پانزده سوراخ هدايت در هر فريم فيلم هفتاد ميلي متري است.
براي استفاده کامل از تمامي فضاي فيلم، فيلم هاي IMAX داراي شيارهاي صوتي داخلي نيستند. در عوض اين استاندارد از فيلم هاي مغناطيسي 35 ميلي متري براي در اختيار قرار دادن شش کانال صوتي که با فيلم همزمان شده اند، استفاده مي کند. البته در اوايل دهه 1990، يک سيستم صداي ديجيتال جداگانه براي استفاده در سالن هاي IMAX ابداع شد که با استفاده از سيستم جديدي که شامل يک توليد کننده پالس همزمان سازي SMPTE، صداي دقيق تر و با کيفيت تري را در اختيار قرار مي داد. استفاده از اين نوآوري تنها با استفاده از نرم افزارهايي ممکن شد که اگرچه صدا را با ساختاري شبيه به آنچه در ديسک هاي نوري صوتي قرار دارد پخش مي کردند، اما به جاي استفاده از ديسک در آن ها از هارد ديسک استفاده شده بود. صدا در اين هارد ديسک ها مانند يک فايل صوتي شش کاناله غير فشرده به صورت مستقيم به تقويت کننده فرستاده مي شود.
البته تکنيک مشابهي در استاندارد دالبي ديجيتال نيز مورد استفاده قرار مي گيرد، اما در آن تکنيک صدا به صورت فشرده است و بايد با استفاده از کدگشاهاي صوتي کدگشايي شود. بسياري از سالن هاي نمايش IMAX تمامي بلندگوها را پشت صفحه نمايش قرار مي دهند. البته تعدادي از سالن هاي جديدتر هم هستند که پخش کننده ها را در سالن پخش مي کنند تا تجربه صداي فراگير سه بعدي را در اختيار تماشاگران قرار دهند.
ساختار سالن هاي نمايش IMAX نيز تا حد زيادي با ساختار سالن هاي نمايش معمولي متفاوت است. افزايش وضوح به تماشاگران امکان مي دهد تا بسيار نزديک تر به صفحه نمايش بنشينند. به صورت معمول تمامي رديف صندلي ها در يک سطح قرار مي گيرند، در حالي که سالن هاي نمايش معمولي اغلب صندلي ها را در هشت تا دوازده سطح طبقه بندي مي کنند. علاوه بر اين، رديف صندلي ها به طور معمول داراي زاويه هاي تا 23 درجه( در برخي از سالن ها با صفحه نمايش گنبدي) هستند تا تمامي تماشاگران مستقيم رو به روي صفحه نمايش قرار بگيرند.
اين فناوري به دليل عدم استقبال تماشاگران تاکنون نتوانسته محبوبيتي در حد و اندازه هاي سيستم هاي IMAX سنتي به دست آورد.
منبع: عصر شبکه، شماره 104.
/ج
فيلمي که من براي ديدن انتخاب کردم، چيزي نبود جزء فيلم معروف جيمز کامرون، Avatar که در ژانر فيلم هاي تخيلي قرار دارد و اگر فيلم سه بعدي نبود و در سينما IMAX به نمايش در نمي آمد، هرگز به ديدن اين فيلم، آن هم به قيمت 23 دلار استراليا نمي رفتم. تجربه ديدن فيلم سه بعدي در سينما IMAX به هيچ وجه با فيلم معمولي که فقط چند سکانس آن سه بعدي است، قابل مقايسه نيست. سال پيش براي ديدن فيلم The Dark Knight نيز به همين سينما رفته بودم، اما تا اين حد نظرم را جلب نکرده بود. چون فيلم Avatar بعد از گذشت هفته ها نمايش، همچنان با استقبال خوبي رو به رو بود. بليت را به صورت آنلاين تهيه کردم تا بدون بليت نمانم. اشتباهي که کردم اين بود که ده دقيقه قبل از فيلم رفتم و چون بليت ها شماره نداشت، وسط سالن جاي خالي پيدا نکردم. عظمت پرده نمايش به نحوي است که براي ديدن تمام آن به طور ناخودآگاه سر را به سمت راست و چپ مي گردانيد. البته قبل از شروع فيلم نحوه ديدن فيلم توضيح داده مي شود، به طوري که بايد براي مدتي فقط به وسط صفحه نگاه کنيد تا به تدريج چشم زاويه ديد خود را با توجه به عريضي صفحه نمايش مطابقت دهد. سپس عينک هاي مخصوص سه بعدي را به چشم مي زنيم و فيلم شروع مي شود. اول حس عجيبي داشتم، ياد فيلم هايي افتادم که صدا نداشت و کسي گوشه پرده مي ايستاد و به جاي تمام بازيگران فيلم حرف مي زد، اما اکنون در سينمايي نشسته بودم که صداهاي خروجي پانزده هزار وات در شش کانال ديجيتالي محيطي ( Surround) پخش مي شد. البته بايد به اين نکته نيز اشاره کرد که فيلم Avatar تمامي تصورات من از جلوه هاي ويژه و فناوري را متحول کرد. فيلم Avatar در زمان آينده اتفاق مي افتد و در مورد يک نظامي معلول است که به دليل مرگ ناگهاني برادرش به سياره اي به نام پاندروا مي رود تا در آنجا مأموريتي غير عادي انجام دهد. پيکربندي و طراحي شخصيت هاي سياره بسيار قوي و عجيب بود و جالب اينجا است که به دليل فيلم برداري سه بعدي آن، شخصيت ها در تمامي فيلم با اين که بسيار غير واقعي هستند! ولي انگار جلوي شما قرار دارند و به راحتي با آن ها ارتباط برقرار مي کنيد. اين تجربه باعث شد تا با مقاله اي کامل در زمينه فناوري IMAX در کنار شما باشيم.
IMAX چيست و کجاست؟
اشاره: در تصوير 2 مي توانيد مقايسه اي بين دو استاندارد IMAX و اندازه يک انسان داشته باشيد.
تاريخچه
هنگام نمايشگاه Expo 67 در مونترال کانادا( سال 1967)، دو فيلم با استفاده از تکنيک هاي چند پروژکتوري و در اندازه هاي بزرگ به نمايش در آمدند. نکته مشترک بين اين دو فيلم سختي پيکربندي پروژکتورها براي نمايش آن ها بود. وجود همين دشواري بود که باعث شد شرکتي که به تازگي و با نام MultiScreen آغاز به کار کرده بود، تکنيک هايي را براي ايجاد تصاوير بسيار بزرگ تر صرفاً با استفاده از يک پروژکتور توسعه دهد. پس از تحقيقات فراوان، مهندسان اين شرکت دريافتند که سيستم هاي با يک پروژکتور علاوه بر سادگي بيشتر در زمينه پيکربندي، داراي تأثير بصري بيشتري نيز بر تماشاگران هستند. در همين زمان بود که اين شرکت استانداردسازي فناوري هاي مربوطه را آغاز کرد و نام خود را از MultiScreen به IMAX تغيير داد. اولين فيلم توليد شده با استفاده از استاندارد IMAX، فيلم Tiger Child بود که در نمايشگاه Expo 70 در شهر اوزاکاي ژاپن نمايش داده شد. در پي معرفي اين فيلم، شرکت IMAX اولين سالن نمايش دائمي را در تورنتو کانادا و در سال 1971 تأسيس کرد. اين سالن در حال حاضر نيز همچنان فعال است. در طي نمايشگاه Expo 74 در Spokane واشنگتن، صفحه نمايشي بسيار بزرگ با اندازه 90 در 65 متر در US Pavilion به نمايش در آمد. اين صفحه عظيم نمايش به بزرگ ترين ساختار اين نمايشگاه تبديل شد و بيش از پنج ميليون نفر از آن ديدن کردند. اين صفحه نمايش مي توانست تمام ديد يک انسان را در حالي که به صورت مستقيم به جلو نگاه مي کرد، پوشش دهد. اين مسئله باعث مي شد افرادي که به آن نگاه مي کردند، به صورت واقعي حرکت را احساس کنند. البته در برخي از افراد اين مسئله باعث بروز اختلال هاي ديداري در کوتاه مدت مي شد. اگر چه اين صفحه نمايش يک صفحه نمايش موقت بود و پس از شش ماه جمع آوري شد، اما چند سال بعد يک صفحه نمايش دائمي IMAX به نام Riverfront Park IMAX Theatre جايگزين آن شد که هنوز هم مورد استفاده قرار مي گيرد.
اولين سالن نمايش دائمي که از استاندارد IMAX Dome استفاده مي کرد، در سال 1973 و در Balboa Park در سن ديه گو تأسيس شد. اولين سالن IMAX 3D نيز در ونکوور کانادا در استان بريتيش کلمبيا و در جريان نمايشگاه Expo 86 راه اندازي شده که تاکنون نيز در حال کار است.
مشخصات فني
عبور فيلم هاي با اندازه بسيار بزرگ از درون دوربين، داراي مشکلات عديده تکنيکي بود که بايد حل مي شد. يکي از اين مشکلات به اين مسئله مربوط مي شد که فيلم هاي هفتاد ميلي متري معمولي دقت کافي براي بزرگ نمايي 586 برابر نداشتند. به همين دليل پروژکتورهاي IMAX از تعدادي نوآوري براي حل اين مشکل و ساير مشکلات استفاده کردند. از جمله اين فناوري ها مي توان به Rollong Lppo اشاره کرد که با استفاده از يک دمنده قدرتمند هوا براي سرعت بخشيدن به سرعت حرکت فيلم استفاده مي کند. همچنين اغلب يک لنز سيلندري شکل داخل بدنه پروژکتور نصب مي کنند. اين بخش که به Field Flattener معروف است، باعث افزايش وضوح در لبه هاي تصوير مي شود. به اين دليل که فيلم با Field Flattener در تماس است، بايد لنز سيلندري داراي طولي حداقل دو برابر فريم فيلم باشد. اين بخش مي تواند با استفاده از يک پيستون هوايي به سمت بالا يا پايين جا به جا شود. از آنجا که ميزان بزرگنمايي در پروژکتورهاي IMAX بسيار زياد است، اگر يک ذره کوچک غبار نيز روي لنز بنشيند، روي پرده قابل رؤيت خواهد بود. با استفاده از اين تکنيک مي توان در صورت بروز چنين اتفاقي حتي هنگامي که فيلم در حال نمايش است، قسمت تميز لنز را با فشار يک دکمه جلوي فيلم قرار داد. علاوه بر اين، پروژکتورهاي IMAX داراي سيستم تميزکننده نيز هستند که داخل دستگاه مي تواند گرد و غبار را که اغلب توسط فيلم وارد پروژکتور مي شود، تميز کنند. پروژکتورهاي IMAX با استفاده از تعدادي پين، فريم را جلوي لنز ثابت مي کنند. اين مسئله به اين مفهوم است که علاوه بر چرخ دنده هايي که مسئوليت هدايت فيلم را بر عهده دارند، هنگام پخش هر فريم منفرد چهار پين چهار گوشه فريم را مي گيرند تا اين فريم به صورت کامل در جاي خود ثابت شود. از آنجا که معمولاً برخورد اين چهار پين با فيلم مي تواند سبب بروز لرزشي کوچک شده و تصوير را تا حدي تار کند، از بادامک هاي کنترلي استفاده مي شود تا از سرعت جاي گذاري هر فريم کاسته شده و اين لرزش از ميان برود. شاتر پروژکتور نيز براي مدت زماني حدود بيست درصد بيش از شاتر پروژکتورهاي معمولي باز مي ماند تا به نور بيشتري اجازه عبور داده و تصوير روشن تر شود. پروژکتورهاي IMAX داراي اندازه هاي بسيار بزرگي هستند. بلندي آن ها به 180 سانتي متر و طولشان نيز به 195 سانتي متر مي رسد. وزن آن ها نيز در برخي از مدل ها حتي از دو هزار کيلوگرم تجاور مي کند( تصوير 5). به اين دليل که اين پروژکتورها بايد صفحات نمايش بسيار بزرگي را روشن کنند، به منابع نوري فوق العاده پر قدرتي نياز دارند. براي تأمين روشنايي از لامپ هاي قوس کوتاه زنون استفاده مي شود.
در اين لامپ ها به جاي استفاده از شيشه معمولي از نوع خاصي کوارتز استفاده مي شود که در دماهاي بالا( تا دو هزار درجه سانتي گراد) شکل داده شده اند. داخل لامپ نيز از گاز زنون با فشار 25 اتمسفر( يا PSI 367) پر مي شود( تصوير 6). به همين دليل تکنسين هاي تعمير پروژکتور هنگام تعويض لامپ بايد لباس هاي محافظتي خاصي بپوشند. در صورتي که هنگام تعويض يا حمل و نقل، اتفاقي باعث شکسته شدن لامپ مي شود، براي مثال اگر لامپ روي زمين سقوط کند، ترکيب گاز بسيار فشرده با تکه هاي تيز و برنده کوارتز مي تواند کشنده باشد.
به دليل تمامي موارد گفته شده، IMAX از فيلم هايي که داراي توان فيزيکي بالاتري هستند، استفاده مي کند. اين فيلم ها که اغلب از سوي شرکت Kodak ساخته مي شوند، ESTAR نام دارند. البته دليل استفاده از اين فيلم ها تنها مقاومت فيزيکي بالاتر آن ها نيست. از آنجا که استاندارد IMAX از هر لحاظ ثابت و بدون تغيير است( هر تغيير کوچکي مي تواند سبب تحميل هزينه هاي اضافي گزافي شود)، اين فيلم ها تنها فيلم هايي هستند که قابليت استفاده در اين استاندارد را دارند. استاندارد فيلم در IMAX با عدد 15/70 مشخص مي شود که بيانگر پانزده سوراخ هدايت در هر فريم فيلم هفتاد ميلي متري است.
براي استفاده کامل از تمامي فضاي فيلم، فيلم هاي IMAX داراي شيارهاي صوتي داخلي نيستند. در عوض اين استاندارد از فيلم هاي مغناطيسي 35 ميلي متري براي در اختيار قرار دادن شش کانال صوتي که با فيلم همزمان شده اند، استفاده مي کند. البته در اوايل دهه 1990، يک سيستم صداي ديجيتال جداگانه براي استفاده در سالن هاي IMAX ابداع شد که با استفاده از سيستم جديدي که شامل يک توليد کننده پالس همزمان سازي SMPTE، صداي دقيق تر و با کيفيت تري را در اختيار قرار مي داد. استفاده از اين نوآوري تنها با استفاده از نرم افزارهايي ممکن شد که اگرچه صدا را با ساختاري شبيه به آنچه در ديسک هاي نوري صوتي قرار دارد پخش مي کردند، اما به جاي استفاده از ديسک در آن ها از هارد ديسک استفاده شده بود. صدا در اين هارد ديسک ها مانند يک فايل صوتي شش کاناله غير فشرده به صورت مستقيم به تقويت کننده فرستاده مي شود.
البته تکنيک مشابهي در استاندارد دالبي ديجيتال نيز مورد استفاده قرار مي گيرد، اما در آن تکنيک صدا به صورت فشرده است و بايد با استفاده از کدگشاهاي صوتي کدگشايي شود. بسياري از سالن هاي نمايش IMAX تمامي بلندگوها را پشت صفحه نمايش قرار مي دهند. البته تعدادي از سالن هاي جديدتر هم هستند که پخش کننده ها را در سالن پخش مي کنند تا تجربه صداي فراگير سه بعدي را در اختيار تماشاگران قرار دهند.
ساختار سالن هاي نمايش IMAX نيز تا حد زيادي با ساختار سالن هاي نمايش معمولي متفاوت است. افزايش وضوح به تماشاگران امکان مي دهد تا بسيار نزديک تر به صفحه نمايش بنشينند. به صورت معمول تمامي رديف صندلي ها در يک سطح قرار مي گيرند، در حالي که سالن هاي نمايش معمولي اغلب صندلي ها را در هشت تا دوازده سطح طبقه بندي مي کنند. علاوه بر اين، رديف صندلي ها به طور معمول داراي زاويه هاي تا 23 درجه( در برخي از سالن ها با صفحه نمايش گنبدي) هستند تا تمامي تماشاگران مستقيم رو به روي صفحه نمايش قرار بگيرند.
استانداردهاي موجود براي IMAX
IMAX Dome / OMNIMAX
IMAX 3D
IMAX Digital
اين فناوري به دليل عدم استقبال تماشاگران تاکنون نتوانسته محبوبيتي در حد و اندازه هاي سيستم هاي IMAX سنتي به دست آورد.
منبع: عصر شبکه، شماره 104.
/ج