نوزادان هم حافظه دارند؟
اگر بتوانيد خاطره‌اي را مربوط به سه يا چهار سالگي خود به ياد بياوريد، به شما تبريک مي‌گوييم چون جزو نوادر هستيد. به ياد آوردن اتفاقات پيش از اين سن براي يک انسان بزرگسال تقريبا غيرممکن است. فکر مي‌کنيد چرا؟ آيا گمان مي‌کنيد در کودکي از حافظه‌اي قوي برخوردار نبوده‌ايم؟
در واقع پيش از آنکه فرويد درباره «فراموشي کودکانه» سخن بگويد، همگان اين گونه فکر مي‌کردند اما لازم به ذکر است که اصطلاح «فراموشي کودکانه» اصطلاحي نادرست است زيرا کودکان نيز گاهي اتفاقاتي را به ياد مي‌آورند.به نظر روان‌شناسان، ناتواني در به يادآوردن خاطرات کودکي در بزرگسالان به دليل ناتواني حافظه شيرخواران و کودکان کم‌سن و سال نيست.
در اين صورت چگونه مي‌توانيم ناتواني در به ياد آوردن خاطرات کودکي را توجيه کنيم؟
تحقيقات دانشمندان روشن کرده است که فعاليت حافظه به محض تولد يا حتي پيش از آن هنگامي که مغز جنين در رحم شکل مي‌گيرد، آغاز مي‌شود. گروهي از دانشجويان روان‌شناسي در سال 1986 آزمايشي در دانشگاه کاروليناي شمالي انجام دادند. آنها براي کودکان 33 ساعته، صداي ضبط شده مادرشان و يک زن غريبه را پخش کردند. کودکان مورد آزمايش، پس از ديدن مادر و هر بار شنيدن صداي ضبط شده مادرشان، شصت خود را با هيجان بيشتري نسبت به زماني که صداي ضبط شده زن غريبه را مي‌شنيدند، مي‌مکيدند. اين موضوع روشن مي‌کند که نوزادان صداي مادر خود را به ياد مي‌آورند.
جالب است بدانيد که کودکان دو روزه مي‌توانند صدايي را که 24 ساعت پيش شنيده‌اند يا حرکتي را که مشاهده کرده‌اند، به ياد بياورند. نوزاد دو روزه‌اي که شاهد زبان درازي اطرافيان باشد همان حرکت را تقليد مي‌کند.
در زايشگاه پيته سالپتريه در پاريس، به 60 نوزاد يک ميله استوانه‌اي چوبي دادند. نوزادان چند دقيقه آن را نگاه داشته و سپس رها مي‌کردند. پس از آن، روي يک صفحه نمايشي عکس يک استوانه و يک مثلث را به نوزادان نشان دادند. جالب آنجا بود که نوزادان نگاهي گذرا به استوانه مي‌انداختند و سپس به مثلث زل مي‌زدند.
از اين آزمايش چه نتيجه‌اي مي‌گيريد؟
نوزادان از استوانه مي‌گذرند چون قبلا آن را در دست گرفته و لمس کرده‌اند ولي مثلث، شکلي ناآشنا و جذاب است. لازم به توضيح است که جوان‌ترين نوزاد اين آزمايش، 16 ساعته بود.
نوزادان دو تا شش ماهه قادرند دنبال خاطره‌اي ضبط شده در حافظه خود بگردند. براي اثبات اين موضوع از آنجا که نوزادان قادر به تکلم نيستند، محققان از يک ژست استفاده کردند. آنها به پاي نوزادان، سر روباني را وصل کردند که سر ديگرش به زنگوله‌اي متصل بود. سپس هر گاه کودک پايش را تکان مي‌داد زنگوله به صدا درمي‌آمد.
چند روز بعد، نوزادان را زير زنگوله خواباندند ولي اين بار روباني به پاي آنان وصل نبود. پس از دو ساعت نوزادان شروع به تکان دادن پاي خود کردند چون به ياد آورده بودند که اين حرکت براي به صدا درآوردن زنگوله لازم است.
اگر حافظه نوزادان تا اين حد کار مي‌کند، پس ناتواني افراد بزرگسال در به يادآوردن خاطرات چند سال اول زندگي کمي عجيب است!
چگونه توجيه مي‌کنيد که حافظه به محض تولد کار خود را آغاز کند ولي پيش از سه سالگي خاطره‌اي ضبط نشود؟ دانشمندان حدس مي‌زنند که تا پيش از هفت سالگي مغز به طور کامل تکميل نشده است. واضح‌تر آنکه آن قسمت از مغز که وظيفه بايگاني خاطرات را دارد، تا پيش از هفت سالگي هنوز به بلوغ نرسيده است. به همين دليل است که کودکان زير هفت سال موضوعات را فرامي‌گيرند اما به سرعت فراموش مي‌کنند. درواقع مطالب جديد جايگزين مطالب قبلي مي‌شود.
منبع:www.salamat.com
/ک
