سديم يک سيب براي 24 ساعت
نويسنده:دکتر منوچهر قاروني*
سديم موجود در نمک عاملي است که با جذب آن يک مولکول آب نيز جذب ميشود، پس در نتيجه با خوردن نمک ميل به خوردن آب در افراد بالا ميرود و آب در بدن جمع ميشود.
در افراد سالم آب فورا از طريق ادرار دفع ميشود اما در بيماران نارسايي قلبي و افرادي که زمينه فشارخون دارند خوردن نمک و جذب آب توسط يون سديم موجب بالا رفتن فشارخون و تنگينفس شده و موجب ميشود پاها ورم کند، کفش تنگ شود و مچ و قوزک پاها به اندازه يک بند انگشت ورم کند. به همين دليل است که اولين موردي که پزشکان اين بيماران را در مورد مصرف‌اش محدود کرده و رژيم ميدهند، نمک است.
نمک نه تنها براي بيماران قلبي بلکه براي بيماران کليوي نيز خطرناک است. افرادي با نارسايي کليه نميتوانند نمک را دفع کنند، در نتيجه آب در بدن جمع شده و اين افراد وقتي از خواب بيدار ميشوند چشمها و صورت‌شان پفآلود ميشود و در مرحله پيشرفته در شکم آب جمع ميشود. همچنين در بيماران گوارشي مثل سيروز که کبد کوچک شده و آب در شکم جمع ميشود، مصرف نمک موجب تشديد اين مشکل ميشود.
در پاسخ به برخي افراد که ميگويند سديم براي بدن لازم است و نبايد مصرف نمک را محدود کرد، بايد گفت سديم موجود در يک سيب براي 24 ساعت زندگي کافي است. هرچند عادت بدي که افراد هنوز غذا نخورده روي غذا نمک ميپاشند، بسيار غلط است، اما نمک نخوردن تنها به معني دور کردن نمکدان و نپاشيدن نمک روي غذا نيست و نمک غذا، خورش و غذاهاي آماده نيز بايد مورد توجه قرار بگيرد. تنها نمکدان مهم نيست. غذا بايد کم نمک باشد. افراد و به ويژه بيماران بايد به ميزان نمک و سديم غذايي که ميخورند توجه کنند و غذاهاي کم‌نمک را انتخاب کنند. به عنوان مثال نان‌هاي سنگک، بربري و نان‌هاي فانتزي در مقايسه با نان‌هاي لواش و تافتون نمک کمتري دارند و به بيماران توصيه ميشود اين نوع نانها که سديم کمتري دارند، مصرف کنند.
مصرف نمک عامل خطرناکي است که در افرادي که زمينه فشارخون دارند، موجب بالا رفتن فشارخون و در بيماران قلبي نيز موجب تشديد بيماري شده و در سالمندان و افرادي که رگهاي تنگ دارند خطر بروز سکته را افزايش ميدهد، بنابراين توصيه ميشود غذا خيلي کم نمک باشد. متاسفانه بيشتر فست فودها و غذاهاي آماده نمک زيادي دارند و بايد با احتياط مصرف شوند. گاهي وقتها افراد نمک را عامل خوش‌مزگي غذا ميدانند. به اين افراد بايد گفت خوش‌مزگي غذا به نمک نيست. بايد ذايقهمان را تغيير دهيم و از چاشنيهاي ديگر مانند آب‌ليمو، آب‌غوره و طعمدهندههاي ديگر استفاده کنيم. نمک خوردن به ذايقه است به تجربه ثابت شده است افرادي که مدتي غذاي کم نمک ميخورند ذايقهشان تغيير ميکند و غذاهاي شور به نظرشان بدمزه ميآيد، بنابراين براي عادت کردن به مصرف غذاهاي کم نمک افراد بايد از کودکي بياموزند که زياد نمک مصرف نکنند.
/ج
در افراد سالم آب فورا از طريق ادرار دفع ميشود اما در بيماران نارسايي قلبي و افرادي که زمينه فشارخون دارند خوردن نمک و جذب آب توسط يون سديم موجب بالا رفتن فشارخون و تنگينفس شده و موجب ميشود پاها ورم کند، کفش تنگ شود و مچ و قوزک پاها به اندازه يک بند انگشت ورم کند. به همين دليل است که اولين موردي که پزشکان اين بيماران را در مورد مصرف‌اش محدود کرده و رژيم ميدهند، نمک است.
نمک نه تنها براي بيماران قلبي بلکه براي بيماران کليوي نيز خطرناک است. افرادي با نارسايي کليه نميتوانند نمک را دفع کنند، در نتيجه آب در بدن جمع شده و اين افراد وقتي از خواب بيدار ميشوند چشمها و صورت‌شان پفآلود ميشود و در مرحله پيشرفته در شکم آب جمع ميشود. همچنين در بيماران گوارشي مثل سيروز که کبد کوچک شده و آب در شکم جمع ميشود، مصرف نمک موجب تشديد اين مشکل ميشود.
در پاسخ به برخي افراد که ميگويند سديم براي بدن لازم است و نبايد مصرف نمک را محدود کرد، بايد گفت سديم موجود در يک سيب براي 24 ساعت زندگي کافي است. هرچند عادت بدي که افراد هنوز غذا نخورده روي غذا نمک ميپاشند، بسيار غلط است، اما نمک نخوردن تنها به معني دور کردن نمکدان و نپاشيدن نمک روي غذا نيست و نمک غذا، خورش و غذاهاي آماده نيز بايد مورد توجه قرار بگيرد. تنها نمکدان مهم نيست. غذا بايد کم نمک باشد. افراد و به ويژه بيماران بايد به ميزان نمک و سديم غذايي که ميخورند توجه کنند و غذاهاي کم‌نمک را انتخاب کنند. به عنوان مثال نان‌هاي سنگک، بربري و نان‌هاي فانتزي در مقايسه با نان‌هاي لواش و تافتون نمک کمتري دارند و به بيماران توصيه ميشود اين نوع نانها که سديم کمتري دارند، مصرف کنند.
مصرف نمک عامل خطرناکي است که در افرادي که زمينه فشارخون دارند، موجب بالا رفتن فشارخون و در بيماران قلبي نيز موجب تشديد بيماري شده و در سالمندان و افرادي که رگهاي تنگ دارند خطر بروز سکته را افزايش ميدهد، بنابراين توصيه ميشود غذا خيلي کم نمک باشد. متاسفانه بيشتر فست فودها و غذاهاي آماده نمک زيادي دارند و بايد با احتياط مصرف شوند. گاهي وقتها افراد نمک را عامل خوش‌مزگي غذا ميدانند. به اين افراد بايد گفت خوش‌مزگي غذا به نمک نيست. بايد ذايقهمان را تغيير دهيم و از چاشنيهاي ديگر مانند آب‌ليمو، آب‌غوره و طعمدهندههاي ديگر استفاده کنيم. نمک خوردن به ذايقه است به تجربه ثابت شده است افرادي که مدتي غذاي کم نمک ميخورند ذايقهشان تغيير ميکند و غذاهاي شور به نظرشان بدمزه ميآيد، بنابراين براي عادت کردن به مصرف غذاهاي کم نمک افراد بايد از کودکي بياموزند که زياد نمک مصرف نکنند.
پي نوشت ها :
* متخصص قلب و عروق، استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران
منبع:www.salamat.com/ج
