گفتگو با دکتر کسري طبري
نمک، آب معدني، شکلات و تازگي‌ها، چاي سبز را براي پيشگيري از پوسيدگي دندان موثر مي‌دانند. دکتر کسري طبري متخصص دندانپزشکي ترميمي و زيبايي و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي در مورد اين خوراکي‌ها توضيحات جالبي دارد.
آقاي دکتر! خوراکي‌ها مي‌توانند از پوسيدگي دندان جلوگيري کنند؟
خوراکي‌ها نقش مکمل دارند. افراد با مصرف روزانه آنها مي‌توانند تاثيرات فلورايدهاي ديگر مانند دهان‌شويه و خميردندان فلورايددار را ثبات بخشند. از جمله آنها آدامس‌هاي حاوي فلورايد است. فقط در اين آدامس از قندهايي استفاده شده است که قابليت تخمير براي باکتري‌ها را ندارند. فلورايد داخل آدامس پس از جويدن آزاد مي‌شود و فقط مدت کوتاهي روي دندان‌ها باقي مي‌ماند و اثرات آن مانند دهان‌شويه و ژل‌هاي فلورايد نيست.
شکلات‌هاي حاوي فلورايد چطور؟
زماني که شکلات يا آب‌نبات را فرد داخل دهان دارد فلورايد آزاد مي‌شود و در سطح دندان‌ها قرار مي‌گيرد و به تدريج پس از آب شدن شکلات در دهان ديگر فلورايد در محيط دهان وجود ندارد.
چاي سبز در پوسيدگي دندان نقش پيشگيري‌کننده دارد يا چاي معمولي؟
چاي سبز حاوي فلورايد بسيار زياد است. در واقع همان چاي اصيل که در شهرهاي شمالي کشور کاشته مي‌شود، حاوي فلورايد زيادي است. اما چاي‌هاي معمولي که بيشتر حاوي رنگ‌ها هستند و مواد افزودني به آنها اضافه شده است اين کارايي را ندارند.
نمک و آب چطور؟
امروزه به نمک‌ها هم فلورايد اضافه کرده‌اند که به آنها نمک‌هاي حاوي فلورايد گفته مي‌شود.
آب‌هاي آشاميدني، آب‌هاي معدني که به فروش مي‌رسند اگر روي محتويات آنها دقت کنيم مي‌بينيم حاوي مقداري فلورايد هستند.
در بعضي موارد ممکن است به آب آشاميدني شهرها فلورايد اضافه کنند که اين کار موثرترين روش براي عموم مردم است.
اما اين مواد يعني شکلات، آدامس، نمک و چاي فلورايددار هيچ‌گاه جايگزين دهانشويهها و ژل‌ها و خميردندان‌هاي حاوي فلورايد نمي‌شوند اما به‌عنوان يک عامل پيشگيرانه بسيار خوب و موثر است.
آقاي دکتر مي‌گويند فلورايد در دندانپزشکي غوغا مي‌کند و دندان‌ها را در برابر پوسيدگي بيمه مي‌کند. درست است؟
به طور کلي فلورايد هم در زمينه درماني و هم در زمينه پيشگيري به ما کمک مي‌کند فلورايد اعمال مختلفي دارد که مي‌توانيم به آنها اشاره کنيم از جمله استحکام بخشي به ساختار ميناي دندان. در حقيقت فلورايد مي‌تواند جايگزين يون OH بشود و هيدروکسيل آپاتيت را به فلوروآپاتيت تبديل کند که مولکول فلوروآپاتيت در مقابل حملات اسيدي و PHهاي اسيدي بسيار مقاوم‌تر هستند. لذا اولين حسن فلورايد اين است که ساختار ميناي دندان را مستحکم مي‌کند و دوم اينکه يون فلورايد مي‌تواند در ضايعات اوليه مينايي نفوذ کند يعني در پوسيدگي‌هاي اوليه با کاربرد فلورايد، يون فلورايد با رسوب يون‌هاي کلسيم و فسفات مي‌تواند اين پوسيدگي را در همان مرحله متوقف کند و جلوي پيشرفت آن را بگيريد. در مجموع ضايعه متوقف شده استحکام بيشتري از يک ميناي طبيعي دارد و فلورايد مي‌تواند نقش بسيار موثري در جلوگيري از پوسيدگي داشته باشد.
حالا اگر دندان‌هاي ما پوسيدگي داشته باشد باز هم فلورايد کمکي مي‌کند؟
اگر ضايعه پوسيدگي به وجود آمده است مي‌تواند با مهار کردن ميکروب‌ها و باکتري‌ها رشد پوسيدگي را کاهش دهد به‌طوري که بيمار فرصت کافي داشته باشد تا به دندانپزشک مراجعه کند و اين ضايعه را ترميم کند قبل از اينکه به عصب دندان آسيب برسد.
اثر ضدميکروبي هم دارد؟
فلورايد در غلظت‌هاي مختلف اثر مهارکننده يا کشندگي باکتري‌ها را دارد که در غلظت‌هاي کم مي‌تواند باکتري‌هاي دهان را کم کند و در غلظت‌هاي زياد مي‌تواند باکتري‌هاي محيط دندان را از بين ببرد.
کلا مواد فلورايددار چند دسته‌اند؟
در مورد موادي که حاوي فلورايد هستند آنها را به دو گروه تقسيم مي‌کنند. اول موادي که به عنوان درماني مورد استفاده قرار مي‌گيرند که معمولا زير نظر دندانپزشک انجام مي‌شود که مي‌توانيم به ژل‌هاي فلورايد اشاره کنيم که ژل‌هايي با غلظت بالا هستند. اينها داراي اثر کشندگي روي باکتري‌ها هستند که در مطب دندانپزشکي بايد هر 6 ماه يک‌بار تکرار شود. براي بچه‌هاي بالاي 6 و 7 سال بايد به‌طور مرتب مصرف مي‌شوند. در بچه‌ها در ابتداي رويش دندان‌ها، ساختار مينا چون به تکامل و بلوغ کامل نرسيده بسيار مستعد تحت تاثير قرار گرفتن در برابر حملات اسيدي است. پس بچه‌هايي که دندان‌هاي شيري دايمي آنها در سن 6 يا 7 سالگي در مي‌آيد بايد به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنند.
دهانشويهها چطور؟
روش درماني ديگر استفاده از دهان‌شويه‌هاي فلورايد است که در حقيقت با غلظت کمتر هستند و در داروخانه‌ها موجود هستند. بيمار مي‌تواند تهيه و استفاده کند که در غلظت 2 و 5 درصد وجود دارد. 2/0 درصد را بيمار هفته‌اي يک يا دو بار بايد استفاده کند ولي 05/0 درصد براي مصرف روزانه است. با توجه به اينکه در کشور ما 02/0 در داروخانه‌ها بيشتر موجود است، توصيه مي‌شود که از دهان‌شويه 02/0 درصد بچه‌هاي بالاي 6 سال حداقل هفته‌اي 2 بار استفاده کنند حتي مي‌توانند در هفته چند بار استفاده کنند.
لاک‌هاي فلورايد چطور؟
وارنيش‌هاي فلورايد يا همان لاک‌هاي فلورايد توسط دندانپزشک روي سطح دندان‌ها زده مي‌شود و تا 24 ساعت روي سطح دندان باقي مي‌ماند. به همين خاطر اثرات خود را بسيار خوب اعمال مي‌کند.
خميردندان‌ها بايد چقدر فلورايد داشته باشند؟
خميردندان‌هاي حاوي فلورايد را هم در دسته درماني مي‌توانيم جاي دهيم و هم در دسته پيشگيري. معمولا اين خمير دندان بين 1000 تا 1200 ppm حاوي فلورايد هستند و مصرف 2 بار در روز آنها مي‌تواند آثار پيشگيرانه فلورايد را 30 تا 40 درصد را افزايش دهد.
منبع:www.salamat.com
