مگر کز خوي نيکان پند گيرند

مگر کز خوي نيکان پند گيرند شاعر : سعدي وز انجام بدان عبرت پذيرند مگر کز خوي نيکان پند گيرند شکم پرکردن از پهلوي درويش حرامش باد بدعهد بدانديش که راحت خواهد اندر رنج مردم شکم پر زهرمارش بود و کژدم کبوتر دانه خواهد هرگز از مور؟ روا دارد کسي با ناتوان زور؟ شکار از چنگ گنجشکان نگيرد اگر عنقا ز بي‌برگي بميرد خواهد، نه مراد خاطر خويش سلطان بايد که خير درويش درويش مراد خود بيابد تا او به مراد خود شتابد هر کسي را هر چه لايق بود داد ...

چهارشنبه، 3 فروردين 1390

تخمین زمان مطالعه:

موارد بیشتر برای شما

مگر کز خوي نيکان پند گيرند

شاعر : سعدي

وز انجام بدان عبرت پذيرند		مگر کز خوي نيکان پند گيرند
شکم پرکردن از پهلوي درويش		حرامش باد بدعهد بدانديش
که راحت خواهد اندر رنج مردم		شکم پر زهرمارش بود و کژدم
کبوتر دانه خواهد هرگز از مور؟		روا دارد کسي با ناتوان زور؟
شکار از چنگ گنجشکان نگيرد		اگر عنقا ز بي‌برگي بميرد
خواهد، نه مراد خاطر خويش		سلطان بايد که خير درويش
درويش مراد خود بيابد		تا او به مراد خود شتابد
هر کسي را هر چه لايق بود داد		آنکه هفت اقليم عالم را نهاد
هر که را بيني چنان بايد که هست		گر توانا بيني ار کوتاه دست
بس خيانتها کزو صادر شود		اين که مسکينست اگر قادر شود
تخم گنجشک از زمين برداشتي		گربه‌ي محروم اگر پر داشتي
زوال نعمت اندر ناسپاسي است		دوام دولت اندر حق شناسيست
بماند بر تو نعمت جاوداني		اگر فضل خدا بر خود بداني
حرامت باد اگر شکرش نگويي		چه ماند از لطف و احسان و نکويي؟
که اغلب خوي مردم بيوفاييست		کتاب از دست دادن سست راييست
که پايندان نباشد همچو پابند		گرو بستان نه پايندان و سوگند
که آن جسمست و جانش خوي نيکو		الا تا ننگري در روي نيکو
همين ترکيب دارد نقش ديوار		اگر شخص آدمي بودمي به ديدار
که با پيران بي‌قوت بپايد		جوان سخت رو در راه بايد
که اي فربه مکن بر لاغران زور		چه نيکو گفت در پاي شتر مور
که جهانديده‌تر ز عنقا بود		پيري اندر قبيله‌ي ما بود
بعد از آن پشت طاقتش بشکست		صد و پنجه بزيست يا صد و شصت
خفت و رنجوريش دراز کشيد		دست ذوق از طعام باز کشيد
خويشتن در بلا و هر که سراي		روز و شب آخ و آخ و ناله و واي
او از آن رنج و ما از آن رنجور		گشته صد ره ز جان خويش نفور
مرگ خوشتر که زندگاني تلخ		نشنيدي حديث خواجه‌ي بلخ
نيست بعد از سپيدي الا گور		موي گردد پس از سياهي بور
ما گرفتار و الامان برسد		عاقبت پيک جانستان برسد
روز عمرش به تنگ شب ديدم		جان سختش به پيش لب ديدم
که به سملت بريم يا به خفيف		بارکي گفتمش به خفيه لطيف
بيش زحمت مده صداع گذار		گفت خاموش ازين سخن زنهار
راست خواهي نه اين نه آن خواهم		ابلهم تا هلاک جان خواهم؟
که به مرگم چنين عجول شدي؟		مگر از ديدنم ملول شدي
که نه شيراز و روستا تنگست		مي‌روم گر تو را ز من ننگست
رفتم اينک بيار کفش و عصا		بسم اين جايگه صباح و مسا
رفت و منزل به ديگران پرداخت		او درين گفت و تن ز جان پرداخت
مي‌شنيدم که زير لب مي‌گفت		اندر آن دم که چشمهاش بخفت
رخت بي‌اختيار بر بستم		اي دريغا که دير ننشستم
هرگز آب حيات بس نکند		آرزوي زوال کس نکند
برين نعمت که نعمت نيست ما را		سپاس و شکر بي‌پايان خدا را
مزيد ظلم و تأکيد ضلالست		بسا مالا که بر مردم وبالست
به از سرپنجگي و زور باطل		مفاصل مرتخي و دست عاطل
نه زنبورم که از دستم بنالند		من آن مورم که در پايم بمالند
که زور مردم آزاري ندارم		کجا خود شکر اين نعمت گزارم
حکايت نامه‌ي ضحاک و جم را		حديث پادشاهان عجم را
نشايد کرد ضايع خيره ايام		بخواند هوشمند نيکفرجام