در جام جهان‌نماي اول

در جام جهان‌نماي اول شاعر : فخرالدين عراقي شد نقش همه جهان مشکل در جام جهان‌نماي اول گشت اين همه نقش‌ها ممثل جام از مي عشق برتر آمد بنمود همه جهان مفصل هر ذره ازين نقوش و اشکال يک قطره و صد هزاز منهل يک جرعه و صدهزار ساغر تا مشکل تو همه شود حل بگذر تو ازين قيود مشکل گذار، اگر چه نيست مهمل با اين همه، اين نقوش و اشکال نقش دومين چشم احوال کين نقش و نگار نيست الا رخساره‌ي نقشبند اول در نقش دوم چو باز بيني باقي همه نقش‌ها مخيل...

شنبه، 6 فروردين 1390

تخمین زمان مطالعه:

شعروادب دیوان اشعار فخرالدین عراقی اشعار فخرالدین عراقی

موارد بیشتر برای شما

در جام جهان‌نماي اول

در جام جهان‌نماي اول

در جام جهان‌نماي اول

شاعر : فخرالدين عراقي

شد نقش همه جهان مشکل		در جام جهان‌نماي اول
گشت اين همه نقش‌ها ممثل		جام از مي عشق برتر آمد
بنمود همه جهان مفصل		هر ذره ازين نقوش و اشکال
يک قطره و صد هزاز منهل		يک جرعه و صدهزار ساغر
تا مشکل تو همه شود حل		بگذر تو ازين قيود مشکل
گذار، اگر چه نيست مهمل		با اين همه، اين نقوش و اشکال
نقش دومين چشم احوال		کين نقش و نگار نيست الا
رخساره‌ي نقشبند اول		در نقش دوم چو باز بيني
باقي همه نقش‌ها مخيل		معلوم کني که اوست موجود
چشم دل تو شود مکحل		خواهي که به نور اين حقيقت
چون گشت صفات تو مبدل		اخلاق و نقوش خود بدل کن
کان جا شود اين غرض محصل		خود را به شراب خانه انداز
گر بتواني به وجه اکمل		زان غمزه‌ي نيم مست ساقي
از هر چه مفصل است و مجمل		بستان قدحي و بي‌خبر شو
مي آن نظري به چشم اجمل		پس هم به دو چشم مست ساقي
در جام جهان نماي باقي		مي‌بين رخ جان فزاي ساقي
عشق است مي حريف آشام		عشق است که هم مي است و هم جام
عکسي بود از صفاي آن جام		اين جام جهان‌نماي اول
نوشد هم ازين مي غم انجام		وين غمزه‌ي نيم مست ساقي
گشت آب حيات در جهان عام		اين جام بسر نرفت و زين فيض
شد هجده‌هزار عالمش نام؟		زين آب پديد شد حبابي
بنگر که چه باشدش سرانجام؟		آغاز جهان بين چه چيز است؟
آن چيز بود به کام و ناکام		هر چيز از آنچه گشت پيدا
بي مي نفسي نگيرد آرام		آن را که ز مي سرشت طينت
هم مست شود ولي به ايام		و آن کس که هنوز در خمار است
جام مي ناب مي‌کند وام		خرم دل آنکه از لب يار
ننهاده ز خويشتن برون گام		اي بي‌خبر از شراب مستي
پختيم؟ و هنوز کار ما خام		در صومعه چند ديگ سودا
بنشين تو ز وقت روز تا شام		در ميکده نيز روزکي چند
پس هم به دور چشم آن لارام		مي‌نوش به کام دوست باده
در جام جهان نماي باقي		مي‌بين رخ جان فزاي ساقي
وز کاف «کن» و کتاب مبرم		پيش از عدم و وجود عالم
اظهار حروف اسم اعظم		از عشق ظهور عشق درخواست
زد در دهن و نوشت در دم		برداشت به جاي خامه انگشت
نامي که طلسم اوست آدم		بر کف بنوشت نام و چه نام؟
در نقطه‌ي او حروف مدغم		در همزه‌ي او وجود مدرج
از ديده‌ي هر که نيست محرم		بنوشت و بخواند و باز پوشيد
خواهي که تو را شود مسلم؟		اي طالب اسم اعظم، اين نام
بگشا در اين طلسم محکم		مفتاح جهان گشا به دست آر
معني صريح و اسم مبهم		بيني که همه به تو مضاف است
بيني که تويي خود اسم اعظم		چون بند طلسم وا گشودي
گر دانستي «اصبت فالزم»		اسمي که حقيقت مسماست
ميزن در ميکده دمادم		ورنه، کم نام و ننگ خود گير
بگشاي دو چشم شاد و خرم		چون بگشايند ناگه آن در
در جام جهان نماي باقي		مي‌بين رخ جان فزاي ساقي
وز سلطنت و ظهور اظهار		پيش از عدم و وجود اغيار
پاک است سراي ما ز اغيار		سلطان سراي عشق فرمود:
در دار وجود نيست ديار		يعني که بجز حقيقت او
کز غير نه عين بد، نه آثار		واجب شود از شهادت و حکم
اغيار ظهور کرد ناچار		ليکن چو به غير کرد اشارت
بر هستي وحدتش به يکبار		چندان که همه گواه گشتند
ويشان همگي محال و پندار		ديدند عيان که اوست موجود
هم با سر نيستي ، دگر بار		گشتند همه گواه و رفتند
وين بود فرشه را هم اقرار		اين بود شهادت «اولوالعلم»
وين بود همه نهايت کار		اين بود همه بدايت خلق
تا وحدت از آن شود پديدار		اين کثرت نفس بهر آن بود
چه فايده از ظهور بسيار؟		چون ظاهر شد که جز يکي نيست
وحدت بود آن، ولي به اطوار		گر در نظر تو کثرت آيد
کثرت همه نقش وحدت نگار		چون سر کثير جمله ديدي
اين است طريق اهل انوار		في‌الجمله، ز غير ديده بر دوز
در جام جهان نماي باقي		مي‌بين رخ جان فزاي ساقي
بر مرتبه‌ها همه گذر کرد		عشق از سر کوي خود سفر کرد
هر کتم عدم، که پي سپر کرد		صحراي وجود گشت در حال
چون در دل تنگ ما نظر کرد		مي‌جست نشان صورت خود
آنگه چو نظر به بام و در کرد		وا يافت امانت خود آنجا
زانجا به همه جهان سفر کرد		خود آن سر کوي بود کاول
واداشت، لباس خود بدر کرد		جان را به امانت خود آنجا
آن بار لباس مختصر کرد		در جان پوشيد و باز خود را
سر از سر هر سراي در کرد		وآنگاه چو آفتاب تابان
انسان شد و نام خود بشر کرد		اول که به خود نمود خود را
ظاهر شد و نام خود دگر کرد		في‌الجمله، به چشم بند اغيار
در نعت کمال او اثر کرد؟		تغيير صور کجا تواند
اظهار کمال بيشتر کرد		تقليب و ظهور او در احوال
ما را چو ز خويشتن خبر کرد		اي ديده، تو نيز ديده بگشاي
در جام جهان نماي باقي		مي‌بين رخ جان فزاي ساقي
کردم چو نگاه، روي من بود		عشق از پس پرده روي بنمود
آن لحظه که او جمال بنمود		پيش رخ خويش سجده کردم
آنگاه که او کنار بگشود		خود را به کنار در کشيدم
آن دم که لبم لبانش مي‌سود		داديم همه بوسه بر لب خويش
نابود شد آن نمود در بود		بودم يکي، دو مي‌نموديم
از ظلمت بود خود برآسود		چون سايه به آفتاب پيوست
پيدا نشود از آن سپس دود		چون سوخته شد تمام هيزم
خورشيد به گل نشايد اندود		گويند که عشق را بپوشان
پند من و تو نداردش سود		آن کس که زيان خويش خواهد
نبود به شعاع شمع خشنود		پروانه که ذوق سوختن يافت
بشنو ز من، ار تواني اشنود		اين حالت اگرت عجب نمايد
آهنگ شرابخانه کن زود		برخيز، اگر حريف مايي
ور بتواني به چشم مقصود		مي‌باش خراب در خرابات
در جام جهان نماي باقي		مي‌بين رخ جان فزاي ساقي
انوار رخش سواي پرده		ياري است مرا، وراي پرده
مي‌بين رخ من به جاي پرده		برداشت ز رخ نقاب و گفتا:
ميدان که منم وراي پرده		هرچ از دو جهان تو را خوش آيد
اشيا همه نقش‌هاي پرده		عالم همه پرده‌ي مصور
چون خوش نبود نواي پرده؟		در پرده چو من سخن سرايم
اين است خود اقتضاي پرده		اين پرده مرا ز تو جدا کرد
هرگز نکند غطاي پرده		ني ني،که ميان ما جدايي
ما را نبود رداي پرده		تو تار رداي کبريايي
بيرون ز در است جاي پرده		جاي تو هميشه در دل ماست
ديده نبود سزاي پرده		من مردم ديده‌ي جهانم
ورنه منم انتهاي پرده		گر غير من است پرده، خود نيست
وز ديده‌ي خود گشاي پرده		تو هم به سزاي پرده برخيز
در جام جهان نماي باقي		مي‌بين رخ جان فزاي ساقي
گشتي همه گرد کوه اقبال		آن مرغک نازنين پر و بال
کردي همه ساله کشف احوال		بودي شب و روز در تکاپوي
کان جا نرسد کسي به صد سال		جايي برسيد او به يک دم
پرواز گرفت و من به دنبال		در اوج فضاي عشق روزي
آورد شکسته را به چنگال		ناگاه عقابي اندر آمد
چون باز کند ز هم پر و بال		او را چه محل؟ که هر دو عالم
کاندر رخ خوب نقطه‌ي خال		در قبضه‌ي او چنان نمايد
کثرت عدم محال در حال		خالي است جهان شکار وحدت
بگذر ز حديث پار و امسال		اين حال تو را چو گشت روشن
خاک در او به ديده مي‌مال		گرد سر کوي حال مي‌گرد
از آينه‌ي عدوم اعمال		تا کشف شود تو را حقيقت
اين راز که گفته شد به اجمال		ظاهر گردد تو را به تقصيل
پس بر در دل نشين چو ابدال		ديدي چو يقين که مي‌توان ديد
در جام جهان نماي باقي		مي‌بين رخ جان فزاي ساقي

ارسال نظر

با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.

متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.

مقالات مرتبط

عراقي بار ديگر توبه بشکست

عراقي بار ديگر توبه بشکست

شنبه، 6 فروردين 1390

چو آفتاب رخت سايه بر جهان انداخت

چو آفتاب رخت سايه بر جهان انداخت

شنبه، 6 فروردين 1390

به يک گره که دو چشمت بر ابروان انداخت

به يک گره که دو چشمت بر ابروان انداخت

شنبه، 6 فروردين 1390

ديدي چو من خرابي افتاده در خرابات

ديدي چو من خرابي افتاده در خرابات

شنبه، 6 فروردين 1390

در صومعه تو داني مي‌کوش تا تواني

در صومعه تو داني مي‌کوش تا تواني

شنبه، 6 فروردين 1390

اي ز فروغ رخت تافته صد آفتاب

اي ز فروغ رخت تافته صد آفتاب

شنبه، 6 فروردين 1390

سر به سر از لطف جاني ساقيا

سر به سر از لطف جاني ساقيا

شنبه، 6 فروردين 1390

نديدم در جهان کامي دريغا

نديدم در جهان کامي دريغا

شنبه، 6 فروردين 1390

کشيدم رنج بسياري دريغا

کشيدم رنج بسياري دريغا

شنبه، 6 فروردين 1390

بر گوشه‌ي دل نهاد ما را

بر گوشه‌ي دل نهاد ما را

شنبه، 6 فروردين 1390

تازه های مقالات

رمزگشایی از حرکت نمادین انگشت در دعای (یا مَنْ اَرْجُوهُ)

خط رقاع و توقیع مورد علاقه گرافیست‌ها

تدریس خصوصی شیمی؛ راهی برای یادگیری بهتر و عمیق‌تر

متن کامل سوره انسان با خط درشت + صوت و ترجمه

نگاهی به دستاوردهای خون پاک شهدا در پرتو بیانات رهبری

بهترین خوشنویسان معاصر ایران

هزینه راه اندازی کلینیک کاشت مو چه قدر است؟

تفریحات شبانه در وان ترکیه

ماه‌های حرام: فلسفه، تاریخچه و احکام

متن کامل حدیث کسا با خط درشت + صوت و ترجمه

بیشترین بازدید هفته

نحوه خواندن نماز والدین

آیا استحمام در زمان آبله مرغان خطرناک است؟

اهل سنت چگونه نماز می خوانند؟

اقدامات مهم و اورژانسی پس از چنگ زدن گربه

چگونه تعداد پروتون‎ها، نوترون‎ها و الکترون‎ها را تشخیص دهیم؟

زنگ اشغال برای برخی تماس گیرندگان

نماز استغاثه امام زمان (عج) را چگونه بخوانیم؟

مهم ترین خواص هویج سیاه

پیش شماره شهر های استان گیلان

پیش شماره شهر های استان تهران

موارد بیشتر برای شما

تصاویری از عملیات پدافندی مقابل بمب سنگرشکن در نطنز

تصاویری از عملیات پدافندی مقابل بمب سنگرشکن در نطنز

مهدی طارمی دربی میلان را به آتش کشید

مهدی طارمی دربی میلان را به آتش کشید

ماجرای استعفای نخست وزیر کانادا

ماجرای استعفای نخست وزیر کانادا

تصاویر باورنکردنی از پرواز یک مرغ در یک مسافت طولانی

تصاویر باورنکردنی از پرواز یک مرغ در یک مسافت طولانی

کاهش انرژی با عایق نانویی

کاهش انرژی با عایق نانویی

ویدیویی با بازدید میلیونی؛ سرسره بازی یک کلاغ روی برف!

ویدیویی با بازدید میلیونی؛ سرسره بازی یک کلاغ روی برف!

خاطره‌ای عجیب از رزمنده جانباز دفاع مقدس

خاطره‌ای عجیب از رزمنده جانباز دفاع مقدس

رفتار شهید کاظمی زمانی که متوجه سرماخوردگی یک سرباز شد!

رفتار شهید کاظمی زمانی که متوجه سرماخوردگی یک سرباز شد!

حیرت مقام اسرائیلی از میزان حجم جاسوسی اسرائلی‌ها برای ایران!

حیرت مقام اسرائیلی از میزان حجم جاسوسی اسرائلی‌ها برای ایران!

مراحل جذاب ساخت تابه استیل

مراحل جذاب ساخت تابه استیل

خاطره جالب دیپلمات ایرانی از جمله سفیر زن اسلواکی خطاب به او بعد از عدم دست دادن

خاطره جالب دیپلمات ایرانی از جمله سفیر زن اسلواکی خطاب به او بعد از عدم دست دادن

توضیحات دادستان رشت درباره حادثه گروگانگیری یک خانواده پنج نفره به مدت دو سال در گرگان

توضیحات دادستان رشت درباره حادثه گروگانگیری یک خانواده پنج نفره به مدت دو سال در گرگان

رمزگشایی از حرکت نمادین انگشت در دعای (یا مَنْ اَرْجُوهُ)

رمزگشایی از حرکت نمادین انگشت در دعای (یا مَنْ اَرْجُوهُ)

آغاز رزمایش پدافند مرکز هسته‌ای نطنز

آغاز رزمایش پدافند مرکز هسته‌ای نطنز

چین بعد از وقوع زلزله ۶.۸ ریشتری!

چین بعد از وقوع زلزله ۶.۸ ریشتری!