10 نکته براي رصد گران ماه
نويسنده: مايکل بکيچ
ترجمه: شادي حامدي آزاد
ترجمه: شادي حامدي آزاد
وجود رشته کوه ها، دشت هاي آتشفشاني وسيع، وبيش از 1500 گودال برخوردي ماه را تبديل به هدفي کرده که بارها وبارها به سوي آن باز مي گرديد.
ماه براي هر منجم آماتور چيزي دارد. بيشتر شب ها جايي درآسمان پيداست وچهره ي متغيرش هر شب عوارضي را نمايان مي کند که شب پيش ديده نشده بودند والبته لذت بردن از ماه احتياج به تجهيزات گران قيمت ندارد. براي اين که به شما کمک کنم تا بيشترين بهره را از رصد ماه ببريد اين 10 نکته ي ساده را پيشنهاد مي کنم. آن ها را دنبال کنيد ويک عمر از رصد ماه لذت ببريد.
بازه ي ديگر، که همين قدر براي رصد مناسب است، از 2 روز پيش از تربيع دوم (آخر) تا زماني ادامه دارد که ماه به خورشيد نزديک شود ودرنور صبح گاهي ناپديد شود. دراين زمان ها، سايه ها بيشترين درازا را دارند وعوارض سطحي همچون نقش هايي برجسته ديده مي شوند. مزيت ديگري که رصد ماه تربيع دوم دارد اين است که جو زمين پيش ازطلوع خورشيد معمولاً پايدارتر از جو پس ازغروب است. پس ازغروب خورشيد، هنوز حرارت بسياري در جو باقي ست. وقتي هواي گرم بالا مي رود وهواي خنک پايين مي آيد آشفتگي حاصل منجر به هوايي ناپايدار مي شود- رصد گران از اين مسئله با نام «ديد بد» ياد مي کنند.
دراين جاست که مي توانيد قله ي روشن کوه ها را ببنيد. اين قله ها به حد کافي بلندند که نور خورشيد را دريافت مي کنند درحالي که سرزمين هاي اطراف شان هنوز درتاريکي به سر مي برند. عوارض در امتداد سايه مرز در لحظه تغيير مي کنند وطي يک شب رصدي تفاوت هايي که از درون تلسکوپ تان مي بينيد خيره کننده اند.
رصد در شب هاي پياپي، دنبال کردن تغييرات سايه مرز را ساده تر مي کند.
دو روش ديگر براي کاهش درخشش ماه استفاده از بزرگنمايي بالا يا افزودن نقاب به دهانه ي تلسکوپ است. بزرگنمايي بالا ميدان ديد را محدود مي کند وبه اين ترتيب نور ورودي را نيز کاهش مي دهد. نقاب دهانه نيز باعث مي شود که تلسکوپ شما همچون ابزاري کوچک تر اما با همان فاصله ي کانوني عمل کند.
بهتر ببينيد
سال ها پيش، يکي از دوستان رصد گرم روش بهتري براي رصد ماه به من آموخت: وقتي بين فازهاي تربيع وبدر ماه را رصد مي کنيد نور سفيد رنگي پشت سرتان روشن کنيد. اين نور بايد نسبتاً درخشان باشد (من لامپي حدود 60 وات پيشنهاد مي کنم)، اما به ياد داشته باشيد که نه چشم شما ونه چشمي تلسکوپ نبايد در معرض نور مستقيم باشند.
افزودن نور سفيد باعث متوقف شدن تمايل چشم به سازگاري با تاريکي مي شود. وقتي چشم به تاريکي عادت نکند، از ديد عادي روز استفاده خواهد کرد که نسبت به ديد سازگار با تاريکي شب کيفيت بسيار بهتري دارد. دراصل، جزييات بيشتري مي بينيد زيرا از بخش بهتري از چشم تان استفاده مي کنيد.
www.baalunarsection.org.uk
براي چالش بعدي مي توانيد يکي از درياهاي ماه را انتخاب کنيد، اما معمولاً گودالي بزرگ با بستري تخت بهتر است. مثلاً اگر گودال بزرگ افلاطون را بيابيد چهار گودال کوچک هم بر بسترش مي يابيد که هر کدام قطري معادل 2 کيلومتر دارند. ازنظر رصد گران ماه، ديدن اين گودال ها تستي براي تلکسوپ 6 اينچي است.
اما سطح ماه همچنين شامل نواحي بسياري با تضاد نوري کم است که اختلاف رنگي بسيار کمي نيز دارند. ثبت اين بخش ها به همان صورتي که چشم تان مي بيند قسمت دشوار ماجراست .
خوشبختانه، ما در عصر ديجيتال زندگي مي کنيم. برخلاف زماني که عکاسان با فيلم عکاسي مي کردند، براي ما هزينه ي اضافي نخواهد داشت اگر به جاي يک فريم، 200 فريم عکس بگيريم! آن ها را با هم مقايسه کنيد وآن هايي را که دوست نداريد پاک کنيد، يک يا دو عامل را تغيير دهيد ودوباره عکس بگيريد(شايد لازم باشد روش هاي پردازش تصوير را هم عوض کنيد.) تا به نتيجه ي دلخواه برسيد.
منبع:نشريه نجوم، شماره 198.
ماه براي هر منجم آماتور چيزي دارد. بيشتر شب ها جايي درآسمان پيداست وچهره ي متغيرش هر شب عوارضي را نمايان مي کند که شب پيش ديده نشده بودند والبته لذت بردن از ماه احتياج به تجهيزات گران قيمت ندارد. براي اين که به شما کمک کنم تا بيشترين بهره را از رصد ماه ببريد اين 10 نکته ي ساده را پيشنهاد مي کنم. آن ها را دنبال کنيد ويک عمر از رصد ماه لذت ببريد.
1-اول بدون ابزار اپتيکي
2- ماه بدر فقط مال عاشق هاست!
3- در بهترين زمان رصد کنيد.
بازه ي ديگر، که همين قدر براي رصد مناسب است، از 2 روز پيش از تربيع دوم (آخر) تا زماني ادامه دارد که ماه به خورشيد نزديک شود ودرنور صبح گاهي ناپديد شود. دراين زمان ها، سايه ها بيشترين درازا را دارند وعوارض سطحي همچون نقش هايي برجسته ديده مي شوند. مزيت ديگري که رصد ماه تربيع دوم دارد اين است که جو زمين پيش ازطلوع خورشيد معمولاً پايدارتر از جو پس ازغروب است. پس ازغروب خورشيد، هنوز حرارت بسياري در جو باقي ست. وقتي هواي گرم بالا مي رود وهواي خنک پايين مي آيد آشفتگي حاصل منجر به هوايي ناپايدار مي شود- رصد گران از اين مسئله با نام «ديد بد» ياد مي کنند.
4. سايه مرز به کمک شما مي آيد
دراين جاست که مي توانيد قله ي روشن کوه ها را ببنيد. اين قله ها به حد کافي بلندند که نور خورشيد را دريافت مي کنند درحالي که سرزمين هاي اطراف شان هنوز درتاريکي به سر مي برند. عوارض در امتداد سايه مرز در لحظه تغيير مي کنند وطي يک شب رصدي تفاوت هايي که از درون تلسکوپ تان مي بينيد خيره کننده اند.
5- بهترين ابزار رصد ماه
رصد در شب هاي پياپي، دنبال کردن تغييرات سايه مرز را ساده تر مي کند.
6-مهتاب را کاهش دهيد!
دو روش ديگر براي کاهش درخشش ماه استفاده از بزرگنمايي بالا يا افزودن نقاب به دهانه ي تلسکوپ است. بزرگنمايي بالا ميدان ديد را محدود مي کند وبه اين ترتيب نور ورودي را نيز کاهش مي دهد. نقاب دهانه نيز باعث مي شود که تلسکوپ شما همچون ابزاري کوچک تر اما با همان فاصله ي کانوني عمل کند.
بهتر ببينيد
سال ها پيش، يکي از دوستان رصد گرم روش بهتري براي رصد ماه به من آموخت: وقتي بين فازهاي تربيع وبدر ماه را رصد مي کنيد نور سفيد رنگي پشت سرتان روشن کنيد. اين نور بايد نسبتاً درخشان باشد (من لامپي حدود 60 وات پيشنهاد مي کنم)، اما به ياد داشته باشيد که نه چشم شما ونه چشمي تلسکوپ نبايد در معرض نور مستقيم باشند.
افزودن نور سفيد باعث متوقف شدن تمايل چشم به سازگاري با تاريکي مي شود. وقتي چشم به تاريکي عادت نکند، از ديد عادي روز استفاده خواهد کرد که نسبت به ديد سازگار با تاريکي شب کيفيت بسيار بهتري دارد. دراصل، جزييات بيشتري مي بينيد زيرا از بخش بهتري از چشم تان استفاده مي کنيد.
8-با برنامه کار کنيد.
www.baalunarsection.org.uk
9- به دنبال جزييات باشيد.
براي چالش بعدي مي توانيد يکي از درياهاي ماه را انتخاب کنيد، اما معمولاً گودالي بزرگ با بستري تخت بهتر است. مثلاً اگر گودال بزرگ افلاطون را بيابيد چهار گودال کوچک هم بر بسترش مي يابيد که هر کدام قطري معادل 2 کيلومتر دارند. ازنظر رصد گران ماه، ديدن اين گودال ها تستي براي تلکسوپ 6 اينچي است.
10-عکس ماه را بگيريد.
اما سطح ماه همچنين شامل نواحي بسياري با تضاد نوري کم است که اختلاف رنگي بسيار کمي نيز دارند. ثبت اين بخش ها به همان صورتي که چشم تان مي بيند قسمت دشوار ماجراست .
خوشبختانه، ما در عصر ديجيتال زندگي مي کنيم. برخلاف زماني که عکاسان با فيلم عکاسي مي کردند، براي ما هزينه ي اضافي نخواهد داشت اگر به جاي يک فريم، 200 فريم عکس بگيريم! آن ها را با هم مقايسه کنيد وآن هايي را که دوست نداريد پاک کنيد، يک يا دو عامل را تغيير دهيد ودوباره عکس بگيريد(شايد لازم باشد روش هاي پردازش تصوير را هم عوض کنيد.) تا به نتيجه ي دلخواه برسيد.
منبع:نشريه نجوم، شماره 198.
/ج