سوريه؛ کشوري کهن و تاريخي

دمشق از جمله قديمي ترين پايتخت هايي است که در سايه سار باغ هاي زيبا و آبهاي رودخانه فيضان، همچنان پابر جا مانده است. دمشق شهري کهن و تاريخي و در عين حال از شهرهايي است که در حفظ و نگهداري آثار ميراث گذشتگان حريص بوده است. به طوري که آثار و بناهاي قديمي آن، قافيه و الفاظ شاعران و اديبان گذشته و معاصر را تشکيل مي دهند.در دمشق آثار باستاني زيادي از قبيل ستونهاي معبد ژوپيتر دمشقي، مقبره صلاح الدين ،مسجد جامع اموي،قصر العظم ،کليساي قديس جنانيا و بازار حميديه وجود دارد.گفتني است در بالاي کوه قاسيون زيارتگاه و غار اربعين قرار دارد که حوا بعد از کشته شدن هابيل(اولين قرباني تاريخ )به دست قابيل بدان غار پناه برد.
در محله هاي قديمي دمشق علاوه بر قهوه خانه هاي سنتي و مشهور ،خانه هاي باستاني و مدارس تاريخي از دوران اسلام و سفره خانه هاي سنتي وجود دارد. امروزه بسياري از خانه هاي باستاني به رستوران ها يا قهوه خانه تبديل شده اند. محله هاي جديد دمشق در خارج از محدوده ي ديوارهاي قديمي شهر بنا شده است.
در اطراف دمشق مناطق تفريحي ،گردشي و زيارتي وجود دارد.اين مناطق از لحاظ آب وهوا ،سرسبزي باغهاي ميوه،رستوران ها و بناها کاملا مشهور هستند و عبارتند از:زبداني، بقين، حاليا، بلودان، عين الفيجه و... يکي از مناطق زيارتي مهم که پذيراي زوارو عاشقان زيادي از ايران مي باشد، زينبيه زيارتگاه خواهر امام حسين (ع)در حومه شهر و مقبره حضرت رقيه (س)دختر امام حسين (ع)در دمشق مي باشد. مناطق ساحلي زيبايي در سوريه وجود دارد که به خاطر داشتن بندري مهم و اصلي که در زمان روم قديم راه اندازي شده از ديگرشهرها متمايز مي باشد. يکي ديگر از ديدني ترين مناظر سوريه بازمانده هاي شهر تاريخي پالميرا (تدمر)مي باشد.
آب و هواي سوريه مديترانه اي، معتدل و چهار فصل است. ميانگين حرارت در بهار ،تابستان و پاييز به 22درجه و در زمستان به 10درجه مي رسد.
واحد پول سوريه ليره است.
سوريه کشوري جمهوري بوده و رئيس جمهور آن هر هفت سال يکبار از سوي مردم انتخاب مي شود.در حال حاضر آقاي بشار اسد رئيس جمهور اين کشور مي باشند.
سوريه از جمله کشورهايي است که از تنوع غذايي بالايي برخوردار است. به طوري که در حال حاضر با هزاران نوع غذا در طعم ها و سبکهاي مختلف از مهمانان و مسافران خود پذيرايي مي کند. در اين زمينه براي آشنايي بيشتر شما با سبک زندگي و فرهنگ مردم آن کشور از خانم اخلاقي که از اعضاء پرکار مجله هنرآشپزي مي باشند خواستيم تا تجربيات و اطلاعات خود را در اختيار ما قرار دهند.
در ضمن از خانم (لينا الکلاس)همسر رئيس مرکز فرهنگي سوريه در تهران به خاطر زحماتي که در تهيه ي سفره ي غذاي سوريه کشيده و براي آشنايي ما با کشور سوريه مطالبي را در اختيارمان قرار داده اند کمال تشکر را داريم.
چقدر لذت بخش است که صبح ها با بوي قهوه تازه از خواب بيدار شد، خوردن يک فنجان قهوه تلخ قبل از صبحانه نشاط خاصي به انسان مي دهد. انگار جريان زندگي را مي تواني در رگ هايت احساس کني. خوردن قهوه به خصوص اول صبح در سوريه بسيار متداول است. معمولا قهوه برزيلي را با هل سفيد و هل سبز البته با درصدهاي مختلف مخلوط مي کنند که عطر خاصي به قهوه مي دهد. شما در يک مغازه قهوه فروشي مي توانيد انواع بسيار متنوعي از قهوه ها را ببينيد که هر کدام مزه خاصي دارند.معمولاً مهمان ها با قهوه و شيريني پذيرايي مي شوند. تنوع شيرينيهاي سوريه به قدري است که نمي توان همه ي آنها را نام برد. انواع مغزها از جمله پسته، گردو، بادام هندي، فندق و خرما مصرف زيادي در صنعت شيريني سازي دارند و با وجود اين که کشور سوريه از نظر توليد پسته در مقام چهارم جهان قرار دارد به علت مصرف زياد يکي از خريداران عمده مغز پسته ايران است .از معروف ترين شيرينيها مي توان کنافه با پنير يا خامه، قطايف، عيش البلبل، انواع معمول ،عثمليه، تموره ،برازق، هريسه، نابلسيه و... را نام برد. سوريه از جمله کشورهايي است که از تنوع غذايي بالايي برخوردار است و معمولا هر ذائقه اي را مي تواند راضي کند. مصرف فراوان روغن زيتون ،سير،گشنيز و نعنا در طبخ انواع غذاها باعث شده که طعم و مزه متفاوتي را احساس کنيد مثل لوبيا بالزيت و...
تنوع ادويه در غذاهاي سوريه آن قدر زياد است که بيشتر غذاها ادويه مخصوص به خود دارند و موجب مي شود طعم و مزه ي عالي هر غذا را بسيار متفاوت احساس کنيد. مثل ادويه ي شاورما، ادويه فلافل، ادويه کبه، ادويه محاشي، ادويه مرغ، ادويه برياني، ادويه ماهي و ...
در وعده هاي غذايي گوشت و مرغ ترکيباتي از سبزيجات به ويژه نعنا وجود دارد که بي نظير و منحصر به فرد است. تنوع غذايي تهيه شده از سبزيجات بسيار زياد است که معروفترين آنها فتوش و تبوله مي باشد.
ذائقه شما هر قدر مشکل پسند باشد حتما در برابر بسياري از غذاهاي سروي تسليم مي شود. تنوع پيش غذاهاي سوري آن قدر زياد است که اگر مواظب خودتان نباشيد و بيشتر از حد چشيدن ميل کنيد قطعا از خوردن غذاهاي اصلي که آن ها هم در نوع خود بي نظير است جا مي مانيد. از پيش غذاهاي معروف مي توان بابا غَنوُج، مُتَبَّل، حُمُّص، فَتُّوش، تَبولَه، حُمُص بالََّحمه، الاَنجِي، رَاق، فَطائربِاللَحمه، فَطائرمَقلِيَه، فَطائرالسبانخ، کُبه مَقلِيَه، کُبه مَشويَه و ...را نام برد .فتات از ديگر غذاهاي خوشمزه است که با تريد کردن نان در ماست ،سير،ارده و انواع گوشت ها درست مي شود و انواع آن عبارت است از:فَتَه بالََّحمَه، فَته الدَجاج، فَته مقاوم، فَته النُخاعات، فَتَه بِاللَحمه المُوزات، فَتَه لِسانات.
به شما توصيه مي کنيم از خوردن مشاوي مشکله که از غذاهاي اصلي در سوريه مي باشد و مشابه ديسي از کباب هاي متنوع خودمان ولي با طعمي متفاوت است ،غافل نشويد. تنوع دلمه ها و طعم متفاوت هر کدام شما را حيرت زده مي کند .در يکي دو صفحه نمي گنجد و ما شما را به مرور با اين غذاها آشنا کرده و خواهيم کرد. حالا مختصري هم در مورد نوع زندگي و فرهنگ مردم توضيحاتي مي دهيم.

ماه رمضان در سوريه
 

ماه مبارک رمضان در سوريه شور و حال خاصي دارد. قبل از شروع ماه مبارک ،خانمهاي خانه بعضي از غذاها را که زحمت بيشتري دارند نيمه آماده کرده و حتي در بعضي از خانه ها شيريني هاي مخصوص اين ماه پخته مي شود (هر چند اکنون تمام مواد غذايي سنتي سوريه به شکل نيمه آماده در بازار موجود است).در اين ماه معمولا برنامه غذايي با ماههاي ديگر متفاوت تر است. در سفره افطار حتما از نوشيدني هايي مثل شربت آبليمو ،تمبر هندي، عرق سوس (شيرين بيان )زهورات و ...استفاده مي کنند.
سوپ، انواع غذاهاي گوشتي، مرغ، ماکاروني، انواع کبه، سالادهاي سنتي مثل فتوش و تبوله در سر سفره ديده مي شود. همچنين انواع شيريني هاي مغزدار که معمولاً از مغز پسته، گردو و خرما تهيه مي شود در ماه مبارک مصرف بيشتري دارند. انجام فرائض ديني در ماه مبارک رمضان حال و هواي خاصي دارد. مردم سعي مي کنند نمازهاي پنج گانه را در مسجد و به جماعت بخوانند. روزه خواري به شدت نکوهيده است. گرفتن روزه آن قدر مهم است که حتي سالخوردگان و کودکاني که به سن تکليف نرسيده اند خود را موظف به گرفتن روزه نيستند به هيچ عنوان در ملاءعام روزه خواري نمي کنند،چون اين عمل را بسيار ناشايست مي دانند. ختم قرآن در اين ماه ضروري است. بعد از نماز مغرب که در مسجد خوانده مي شود، نماز تراويح که خواندن آياتي از قرآن است بر پا شده و تا آخر ماه مبارک حداقل يک بار قرآن ختم مي شود.
مردم بعد از نماز عشا و کمي استراحت براي ديد و بازديد به خانه هاي يکديگر مي روند و تا سحر نمي خوابند. بعد از خوردن سحري که معمولاً از غذاهاي ساده مثل مَکدوس، ماکاروني، فول و ...تشکيل شده است، براي خواندن نماز صبح به مسجد مي روند و تا نزديکيهاي ظهر به استراحت مي پردازند.ساعات کار در ماه مبارک رمضان با ماههاي ديگر فرق مي کند و زمان افطار و چند ساعت بعد از افطار تا اواخر شب مي باشد.

مراسم ازدواج در سوريه
 

مراسم ازدواج در سوريه بسيار ساده و راحت برگزار مي شود. نه از سفره عقد خبري است و نه از شام و نهار آنچناني. بزرگترهاي داماد روزي را به عنوان خواستگاري به ديدن عروس و خانواده اش مي روند. بعد از حاصل شدن توافقهاي اوليه که معمولاً تعيين مهريه، روز عروسي و محل سکونت دختر و ...مي باشد، روزي را به عنوان خطبه انتخاب مي کنند. در اين روز مهمانان دو طرف در يک بعدازظهر دور هم جمع مي شوند و بعد از صرف شيريني و قهوه، خطبه عقد بين طرفين جاري مي شود .جالب است بدانيد که مهريه به دو بخش تقسيم مي شود: مقدم و موخر. مقدم قسمتي از مهريه است که قبل از عروسي به شکل سکه يا نقدي از طرف عروس دريافت مي شود و موخر مهريه است که در آينده هر وقت عروس در خواست کند دريافت مي شود. عروس معمولاً با مهريه مقدم چند دست لباس شيک و يا مقداري از وسايل زندگي را خريداري مي کند. از همه جالب تر اينکه جهيزيه به عهده داماد است. داماد موظف است خانه اي را با کليه امکانات براي سکونت عروس آماده کند. البته خانواده عروس هم تا حدودي کمک مي کنند ولي اصل جهيزيه با توجه به توانايي داماد به عهده اوست. روز عروسي ،مهمانان فقط براي صرف شيريني، قهوه و بستني چند ساعتي را دور هم جمع مي شوند. در اين چند ساعت عروس لباسهاي زيبايي را که تهيه کرده است پوشيده و به نمايش مي گذارد و در آخر با لباس عروس در جايگاه مي نشيند و از طرف خانواده داماد و عروس طلا و جواهرات به عروس هديه داده مي شود. روز هفتم بعد از عروسي اقوام و دوستان به ديدن عروس مي روند و هديه هاي خود را تقديم مي کنند. البته قشر خاصي که توانايي بيشتري داشته باشند؛ جشن مفصل تري مي گيرند و ميوه و شام هم سرو مي شود. در بعضي از عروسي ها رقص سنتي شمشير بازي به وسيله ي مردان اجرا مي شود که بسيار ديدني و زيباست.

منبع:نشريه هنر آشپزي شماره 68