کودکان بويژه در بدو تولد خيلي حساس و ظريف هستند و مادر فرشته ي مراقب پوست آنهاست. براي مادران به ويژه آنهايي که براي اولين بار مادر شده اند، پرسش هاي بسياري درباره نگهداري از کودک وجود دارد که يکي از آنها طرز حمام کردن و شست وشوي کودک و مراقبت از پوست و موي اوست.
دراين مقاله به بعضي از پرسش هاي مادران در همين رابطه پاسخ داده شده است.
چه تفاوتي بين پوست کودکان و بزرگسالان وجود دارد؟
- پوست کودکان به ويژه در دوران نوزادي سد دفاعي آسيب پذيرتري دارد. از آنجا که سطح پوست به نسبت وزن زيادتر است، موادي که در تماس با پوست کودکان قرار مي گيرد، بيشتر به پوست آسيب وارد مي کند. از نظر حساسيت به مواد شيميايي با جذب پوستي هم در بزرگسالان و هم در کودکان، چين هاي بدن و نواحي که خون رساني بالاتري دارند، مواد شيميايي را بيشتر جذب مي کنند و آسيب پذيرتر و حساس ترند.
آيا استفاده از صابون، شامپو و انواع لوسيون ها براي شيرخواران و کودکان مناسب است؟
- حتماً! از آنجا که پوست کودکان ظريف تر است، بايد توجه داشته باشيد شامپو و صابوني که استفاده مي کنيد PH اسيدي داشته باشد. موادي که PH اسيدي دارند کمتر به پوست آسيب مي رسانند و براي کودکان مناسب ترند.
آيا لوسيون ها و کرم هاي معطر براي کودکان آزاردهنده نيستند؟
- مسلماً هرچقدر کرم ها و لوسيون هاي بخصوص کودکان بي اسانس تر و خنثي تر باشند. مناسب تر هستند، اما يک عطر ملايم چندان مشکل ساز نيست.
چندبار در هفته و چگونه مي توان کودکان را حمام کرد؟
- مي توان هر روز کودکان را حمام کرد ولي کودکاني که پوست خشک و حساسي دارند بهتر است در هر استحمام براي آنها از شامپو و صابون استفاده نشود. رعايت اين موضوع به ويژه در زمستان که هوا خشک است و پوست کودکان آسيب پذيرتر مي شود، مهم تر است. هفته يي يک يا دوبار صابون زدن به بدن کودکان کافي است. ليف کشيدن هم به دفعات حمام بردن کودک بستگي دارد. هفته يي دوبار ليف زدن با پارچه يي نرم و لطيف، فقط بايد به طور اختصاصي براي کودک استفاده شود و به محض تغيير رنگ، آن را تعويض کرد. مهم اين است که پس از استفاده ليف، آن را در محيط باز خشک کرده و در مکان خشکي نگهداري کنيد. نگهداري ليف در محيط مرطوب حمام، احتمال رشد قارچ ها را روي آن بالاتر مي برد و ممکن است سبب بروز ناراحتي هاي پوستي در کودکان شود.
شايع ترين ناراحتي پوستي کودکان چيست؟
- اين موضوع به سن کودک بستگي دارد. ولي خشکي پوست و اگزما از مهم ترين ناراحتي هاي پوستي کودکان هستند. دليل اين امر هم آن است که «ايمونوگلوبولين E» در خون آنها واکنش بيشتري به بعضي از مواد نشان مي دهد.
با کودکاني که مبتلا به اگزما هستند چگونه بايد برخورد کرد؟
- لباسي که براي اين کودکان استفاده مي شود، بهتر است نخي باشد. لباس پشمي يا پلاستيکي براي پوست آنها مضر است. در مورد حمام کردنشان هم بهتراست هفته يي يک يا دوبار با مواد شوينده و باقي روزها بدون صابون و شامپو شست و شو انجام شود. استحمام بايد با آب ولرم باشد. آب داغ حتي بدون مواد شوينده مي تواند به سلول هاي پوستي آسيب برساند. در محيط خانه و اتاق اين کودکان هم بايد بخور روشن کرد تا هوا مرطوب باشد، زيرا خشکي هوا مي تواند اگزماي پوستي آنها را شديدتر کند. در ضمن مي توان از کرم هاي مرطوب کننده پوست هم استفاده کرد تا سد دفاعي پوست تقويت شود.
هنگام عرق سوز شدن يا ادرار سوختگي کودکان چه بايد کرد؟
- از آن جايي که غدد عرق پوست کودکان ممکن است هنوز تکامل پيدا نکرده باشند. تعريق سبب آزردگي بيشتر پوست آنها مي شود. ناحيه چين ها به ويژه گردن از جمله نواحي هستند که عرق سوز مي شوند. تنها کاري که براي پيشگيري از عرق سوز شدن لازم است انجام دهيد، شست وشو با آب و سپس هوا خوردن اين نواحي است. استفاده از پودر بچه اصلاً توصيه نمي شود. چون منافذ سطح پوست را پوشانده و سبب بروز آسيب بيشتر مي شود. براي درمان و پيشگيري از سوختگي ادرار هم بهترين کار عوض کردن سريع کودکان است يا اين که مادران مي توانند در طول روز اجازه بدهند ساعتي پاهاي کودک هوا بخورد. محيط مرطوب و خيس به ويژه مواد داخل ادرار سبب آسيب ديدگي و از بين رفتن سطح پوست مي شوند. باقي ماندن پوشک مرطوب براي مدت طولاني هم زمينه را براي رشد قارچ ها آماده مي کند. گاهي اوقات درمان هاي اشتباه سبب تشديد عفونت هاي قارچي خواهند شد. پس بهترين کار خشک نگه داشتن ناحيه است. اگر يک قرمزي سطحي روي پوست ديده شد، مي توان از روغن کبد ماهي يا کرم «هيدروکورتيزون» روزي دوبار به مدت سه تا چهار روز استفاده کرد. اگر احياناً از حد سوختگي فراتر رفت و دانه هاي چرکي رو يا اطراف ضايعه پديدار شد. يعني قارچ در ناحيه رشد کرده است و مي توان از کرم موضعي « کلوتريمازول» استفاده کرد. استفاده از کرم هاي کورتون دار قوي براي مدت طولاني مي تواند سبب رشد قارچ روي ضايعات شود و بدون تجويز پزشک هرگز نبايد استفاده شوند.
منبع: نشريه 7 روز زندگي، شماره 117
