Disk Cloning، روي ديسک سخت جديد لپ تاپ
امروزه نه تنها لپ تاپ هاي جديد با درايوهاي ديسک سخت پر ظرفيت (750گيگابايت، 1 ترابايت و بالاتر) در دسترس هستند بلکه حتي استفاده از درايوهاي SSD نيز توسط سازندگان مطرح و به مشتري پيشنهاد مي شود. اما ممکن است شما در گذشته لپ تاپ خود را با ديسک سختي با ظرفيت هاي کمتر خريداري نموده و اکنون بواسطه پر شدن ظرفيت آن با کمبود فضاي ذخيره سازي مواجه هستيد. اين روزها تعداد زيادي از لپ تاپ هاي موجود در بازار با درايوهاي ديسک سختي ارائه مي شوند که از ظرفيت هاي نسبتاً بالايي برخوردارند. در واقع به هيچوجه دشوار نيست که درايوهاي 500 گيگابايتي را حتي در بعضي از مدل هاي ارزان تر پيدا کنيد. با اين حال، وضعيت فوق الذکر هميشه نيز صادق نيست. اگريک يا دو سال از عمر لپ تاپ شما گذشته باشد، احتمالاً تاکنون با مشکل کمبود فضاي ذخيره سازي مواجه شده ايد ( و يا در آينده بسيار نزديک مواجه خواهيد شد).
از سوي ديگر، ممکن است احساس کنيد که دسترسي به درايو شما بسيار کند انجام مي شود. ممکن است درايو شما از ظرفيت کافي برخوردار باشد اما از يک مدل 4500 يا 5400 دور در دقيقه اي (RPM) قديمي تر است که ترجيح مي دهيد آن را با يک مدل جديدتر 7200 دور در دقيقه اي جديد که احتمالاً کاشه بيشتري نيز به همراه دارد، جايگزين نمائيد.
خبر خوب اين است که برخلاف بسياري از قطعات تعبيه شده بر روي نت بوک هاي مدرن، درايوهاي ديسک سخت معمولاً از اجزايي به حساب مي آيند که شما مي توانيد خودتان نسبت به ارتقاء آن ها اقدام کنيد. خبر بد اين است که انجام فرآيند مذکور به اندکي تلاش و مقداري وقت نياز دارد. ما در اين مقاله به شما نشان خواهيم داد که چگونه محتويات درايو ديسک سخت فعلي نت بوک خود را به يک درايو جديد کپي نموده و سپس آن را نصب کنيد.
ما در اين مقاله از يک نت بوک Lenovo Ideapad Y560 به همراه يک داريو کاملاً جديد Western Digital 7200 rpm با ظرفيت 500 گيگابايت استفاده خواهيم نمود. با اين حال، توضيحات ما تا حد امکان عمومي خواهند بود و شما به آساني مي توانيد آن ها را بر روي سيستم خودتان اعمال نماييد.
براي ورود به لپ تاپ، شما به چند پيچ گوشتي کوچک نياز خواهيد داشت. نوع اين ابزارها بر حسب لپ تاپ شما متغير خواهد بود، اما هميشه بهتر است که حداقل يک پيچ گوشتي تخت و يک پيچ گوشتي چهارسو (Phillips) کوچک را در دسترس داشته باشيد. ممکن است شما به يک پيچ گوشتي Torx ( با سري که به يک ستاره شش پر کوچک شباهت دارد) نياز داشته باشيد. اين ابزارها بسيار ارزان هستند و مي توانيد آنها را تقريباً از هر فروشگاه ابزار معمولي خريداري نمائيد.
شديداً توصيه مي کنيم از بکارگيري ابزارهايي که دقيقاً براي پيچ هاي مورد استفاده بر روي لپ تاپ شما ساخته نشده اند، خودداري نمائيد زيرا اينکار به آساني مي تواند به پيچ ها آسيب برساند و به احتمال بسيار قوي شما نمي توانيد پيچ هاي اضافي با اندازه و طول مناسب را براي جايگزين نمودن آنها پيدا کنيد. در مورد اکثر لپ تاپ ها، پيچ گوشتي هاي استاندارد کوچک تنها ابزارهايي هستند که به آنها احتياج خواهيد داشت.
اگر تصميم داريد که يک نصب تازه از سيستم عامل را بر روي درايو جديد انجام دهيد و نيازي به انتقال محتويات درايو قديمي نيز نداريد، سخت افزارهاي مذکور تمام چيزي هستند که به آنها نياز خواهيد داشت. با اين حال، ما مي خواهيم محتويات درايو فعلي خود را به درايو جديد منتقل نمائيم و به همين دليل به يک قطعه سخت افزاري ديگر و چند نرم افزار براي اين منظور احتياج داريم. ما بعداً درباره بخش نرم افزاري فرآيند توضيح خواهيم داد اما سخت افزار مورد بحث ما يک آداپتور SATA-to-USB است. ما از يک کيت آداپتور USB 2.0 TO SATA & IDE استفاده خواهيم که مي توانيد درايوهاي IDE يا SATA را از طريق آن به يک درگاه USB بر روي سيستم خود متصل نمائيد.
پيش از هر چيز، مطمئن شويد که لپ تاپ شما به يک پريزبرق متصل است و از تغذيه باتري خود استفاده نمي کند. کپي درايو مي تواند مدت زيادي طول بکشد و شما نمي خواهيد که لپ تاپ در اواسط اين فرآيند بخاطر اتمام ذخيره باتري آن خاموش شود.
توجه داشته باشيد که ما از يک لپ تاپ Lenovo استفاده مي کنيم و امروزه تقريباً هر کامپيوتر Lenovo (همانند اکثر لپ تاپ هاي ديگري که در بازار وجود دارند) با يک پارتيشن بازيابي (Recovery) و يک پارتيشن مخفي از ابزارهاي تشخيصي و عيب يابي ارائه مي گردد. اگر لپ تاپ شما فاقد اين نوع پارتيشن هاي مخفي است، کارتان تا حدودي آسان تر خواهد شد. با در نظر گرفتن محبوبيت کامپيوترهاي Lenovo ( و ساير مدل هايي که با پارتيشن هاي مخفي بازيابي/ تشخيص ارائه مي شوند)، تصميم گرفتيم که عمداً مراحل کار را اندکي دشوارتر نمائيم.
در ابتدا، شما بايد درايو ديسک سخت جديد خود را با آداپتور SATA-to- USB به درگاه USB لپ تاپ خود متصل کنيد. انجام اين کار کاملاً آسان و ساده بوده و نيازي به توضيحات بيشتر نداريد. حالا مي توانيد کامپيوتر خود را به ويندوز بوت نماييد.
حالا وقت آن رسيده است که نرم افزار همسان سازي (Cloning) درايو را نصب کنيم. اگر مثل ما از يک درايو Western Digital استفاده مي کنيد، مي توانيد از نرم افزار کاربردي (WD Edition) Acronis Truelmage شرکت Acronis براي کپي کردن محتويات درايو خود بهره گيري نمائيد. MaxBlast 5 نيز يک نرم افزار کاربردي مشابه براي درايوهاي Maxtor است. اين محصول، نسخه اصلي مخصوص درايوهاي WD است.
ما تلاش مي کنيم تا فرآيند تشريحي خود را تا حد امکان مستقل از يک فروشنده خاص نگهداريم. به اين ترتيب تمام مراحل براي آن دسته از کاربراني که از درايوهاي Seagate يا Maxtor استفاده مي کنند نيز يکسان باقي خواهند ماند. ما بطور کلي به محصولات شرکت Acronis علاقه ويژه اي داريم و به همين دليل از ابزار Truelmage آنها براي انجام کار خود استفاده خواهيم کرد. اين محصول يک نرم افزار کاربردي است؛ اما يک نسخه رايگان آزمايشي از آن نيز وجود دارد که عملکرد لازم در نسخه اصلي را در اختيار شما قرار مي دهد. اگر صرفاً قصد داريد که فرآيند همسان سازي يک درايو را تنها براي يکبار انجام دهيد، اين نسخه آزمايشي تمام چيزي است که به آن نيازخواهيد داشت. نرم افزار رايگان HDClone شرکت Miray نيز از محبوبيت نسبتاً خوبي برخوردار است.
پس از نصب Truelmage، بايد سيستم خود را مجدداً راه اندازي کرده و سپس اين نرم افزار کاربردي را اجرا نمائيد. پيش از بوت مجدد سيستم، مطمئن شويد که درايو جديد شما از طريق آداپتور SATA-to-USB به لپ تاپ متصل شده است. پس از ورود به نرم افزار، بر روي گزينه Clone Disk کليک نمائيد تا ويزارد همسان سازي اجرا شود. پس از اسکن درايو، شما مي توانيد فرآيند مورد نظر خود را بين دو گزينه "Automatic" و "Manual" انتخاب کنيد. براي اکثر درايوها، فرآيند خودکار کاملاً مناسب خواهد بود. از آنجائيکه ما تصميم داريم پارتيشن هاي مخفي را نيز کپي نمائيم، کزينه Manual را انتخاب خواهيم کرد.
حالا نرم افزار از شما مي خواهد تا ديسک منبع را مشخص نمائيد. با کليک بر روي درايو ديسک سخت داخلي، مي توانيد ببينيد که درايو 150 گيگابايتي لپ تاپ ما چگونه به پارتيشن هاي متعددي تقسيم شده است. اين همان درايو مورد نظر ما بعنوان درايو منبع است. سپس نرم افزار از شما مي خواهد تا درايو مقصد را مشخص نمائيد که بطور بديهي همان درايو 500 گيگابايتي "USB" ما خواهد بود.
در مرحله بعد، 3 گزينه در اختيار شما قرار خواهد گرفت: ايجاد يک چيدمان پارتيشن جديد، نگهداري داده ها و يا از بين بردن داده ها. ما مي خواهيم داده هاي خود را حفظ کنيم تا در صورت مواجه شدن با هر گونه مشکلي بتوانيم درايو قديمي را مجدداً جايگزين نمائيم. به همين دليل، گزينه پيش فرض يعني No action را انتخاب مي کنيم.
حالا نوبت به يک مرحله تعيين کننده در فرآيند همسان سازي درايو لپ تاپ Lenovo ما مي رسد. سه گزينه براي انجام اينکار در اختيار شما قرار مي گيرند که عباتند از: As Is ( يک کپي دقيق از ساختار فعلي)، Proportional ( يک کپي نسبي) و Manual. گزينه Proportional معمولاً انتخاب مناسبي است و تلاش خواهد کرد تا هر پارتيشن را در درايو جديد با همان نسبتي که بر روي درايو قديمي در اختيار داشته، گسترش دهد.
با اينحال، عملکرد مذکور در مورد داريوهايي که داراي پارتيشن هاي بازيابي يا تشخيصي هستند، مشکل ساز خواهد بود. اندازه گيري نسبي در اينگونه موارد مي تواند باعث اتلاف فضا ( بخاطر گسترش بي دليل پارتيشن بازيابي که ما واقعاً مي خواهيم اندازه آن حفظ شود) گرديده و يا حتي پارتيشن بازيابي را غير قابل استفاده نمايد.
به همين دليل، ما گزينه As Is را انتخاب مي کنيم. در نتيجه، تمام پارتيشن هاي موجود بر روي درايو قديمي ما دقيقاً با همان اندازه فعلي خود بر روي درايو جديد ايجاد خواهند شد. شايد به نظر برسد که اين يک اتلاف عظيم در فضاي ذخيره سازي است زيرا ما يک درايو 500 گيگابايتي را خريداري کرده ايم که به اين ترتيب حتي کوچکتر از يک درايو 150 گيگابايتي به نظر خواهد رسيد ( درست مثل درايو فعلي لپ تاپ ما). نگران نباشيد، نقشه ما اين است که تمام پارتيشن ها را دقيقاً با همان اندازه فعلي آنها به درايو جديد کپي کرده و در نتيجه عملکرد بخشهاي بازيابي و تشخيصي را حفظ نمائيم.
سپس، اندازه پارتيشن اصلي سيستم عامل را پس از اتمام فرآيند همسان سازي درايوها بطور دستي تنظيم خواهيم کرد.
حالا ساختار نهايي درايو نمايش داده مي شود و شما مي توانيد تمام فضاي اختصاص نيافته اي که (فعلاً) به هدر رفته است را مشاهده نمائيد. يکبار ديگر يادآوري مي کنيم که اگر درايو لپ تاپ شما فاقد پارتيشن هاي مخفي است، مي توانيد تمام اين مراحل را ناديده بگيريد. در اين صورت مي توانيد يک کپي خودکار از درايو قديمي خود را انتخاب کرده و سپس درايو جديد خود را جايگزين نمائيد. پس از کليک بر روي گزينه Next، کامپيوتر شما مجدداً بوت شده و سپس فرآيند کپي بايت به بايت درايوها را آغاز مي کند.
ابتدا، لپ تاپ خود را از پريز جدا کرده و باتري آن را نيز خارج نمائيد ( معمولاً يک ضامن نگهدارنده باتري در بخش زيرين لپ تاپ ها وجود دارد). يک دقيقه صبر کنيد تا مطمئن شويد که تمام شارژ الکتريکي موجود از سيستم پراکنده شده است. وقتي هنوز مقداري جريان، در مدارهاي لپ تاپ شما وجود دارد، شما به هيچوجه نبايد يک پيچ گوشتي را به آن نزديک کنيد. نحوه جداسازي و تعويض درايو ديسک سخت لپ تاپ شما بر حسب شرکت توليد کننده و مدل دقيق آن متغير خواهد بود.
در بعضي از مدل ها، شما از طريق محفظه خالي باتري به محل استقرار درايو ديسک سخت دسترسي پيدا خواهيد کرد. در گروه ديگري از مدل ها نيز شما بايد تمام پوشش زيرين دستگاه را باز کرده و يا صفحه کليد را از قسمت بالايي بدنه جدا نماييد.
تعدادي از مدل ها نظير لپ تاپ Lenovo Ideapad Y560 ما نيز داراي مجموعه اي از پيچ ها در قسمت زيرين خود هستند که شما با باز کردن آنها مي توانيد بطور اختصاصي به درايو ديسک سخت ابزار دسترسي پيدا کنيد. درايو ديسک سخت پس از باز شدن اين پيچ ها به خارج مي لغزد ( در مورد لپ تاپ ما، به سمت پهلو) و يا با بلند کردن يک درپوش آشکار مي شود.
اگر هيچ ايده اي در مورد محل و يا نحوه دسترسي به درايو ديسک سخت لپ تاپ خود نداريد، مي توانيد يک جستجوي اينترنتي را با عبارت کليدي disassembled)" )Your notebook model " انجام دهيد. تعداد زيادي از ويديوها و يا تصاوير راهنما براي باز کردن قسمت هاي مختلف اکثر مدل هاي مشهور لپ تاپ بر روي اينترنت وجود دارند. پس از آنکه درايو ديسک سخت خود را خارج نموده و آن را با درايو جديد جايگزين کرديد، همه پيچ ها را مجدداً در محل خود محکم نماييد تا لپ تاپ شما آماده کار گردد. اگر هيچ پارتيشن مخفي بر روي درايو قديمي خود نداشته ايد، توانسته ايد يک کپي خودکار يا فايل به فايل، از درايو خود تهيه نمائيد و يا تصميم داريد سيستم عامل خود را بطور کامل بر روي درايو جديد نصب نمائيد، اساساً کارتان در اين مرحله به پايان رسيده است.
در ويندوز7، شما مي توانيد اينکار را به آساني و با بهره گيري از ابزار مديريت ديسک تو کار ويندوز انجام دهيد. براي اين منظور، در فيلد جستجوي منوي Start عبارت Manage را تايپ کنيد تا نتايج جستجو را فيلترگذاري نموده و اپلت "Computer Management" را پيدا کنيد. بر روي اين اپلت کليک نمائيد تا اجرا شود. در داخل پنجره Computer Manager، شما مي توانيد گزينه Disk Management را در پانل سمت چپ و زير عنوان "Storage" ببينيد. اگر بر روي اين گزينه کليک نمائيد، فهرستي از تمام درايوها و Volumeهاي خود را در بخش مرکزي پنجره مشاهده خواهيد کرد.
در اينجا، ما به سادگي بر روي پارتيشن اصلي :C کليک راست نموده و سپس گزينه Extend را انتخاب مي کنيم. جعبه محاوره اي جديدي که ظاهر مي شود، از شما مي خواهد تا اندازه پارتيشن را تعيين کنيد، اما از قبل حداکثر فضاي آزاد موجود را بصورت پيش فرض انتخاب نموده است. تمام کاري که بايد در اين مرحله انجام دهيم، کليک بر روي گزينه Next خواهد بود. خوب حالا شما به پايان کار خود رسيده ايد. البته بر حسب نوع پارتيشن هاي مخفي/ يوتيليتي/ بازيابي که احتمالاً بر روي درايو ديسک سخت لپ تاپ خود داريد ( و البته موقعيت آنها بر روي درايو)، ممکن است نتوانيد از يوتيليتي Disk Management براي گسترش پارتيشن استفاده نمائيد.
از سوي ديگر، ابزار Disk Management در ويندوز XP نمي تواند عملکرد فوق الذکر را در اختيار شما بگذارد. بنابراين، شما در ويندوز XP مي توانيد از يک يوتيليتي خط فرمان ارائه شده توسط مايکروسافت با نام diskpart.exe استفاده کنيد. استفاده از diskpart.exe مي تواند گيج کننده و مبهم باشد، اما مايکروسافت دستورالعملهائي را ارائه کرده است که مي توانند به بهره گيري از اين ابزار کمک کنند. در نهايت، اگر هيچيک از اين دستورالعملها براي شما مفيد نبودند، مي توانيد به يک نرم افزار کاربردي طرف ثالث نظير Partition Magic يا Partition Master تکيه کنيد، گر چه اين ابزارها هميشه رايگان نخواهند بود.
در نتيجه مي توانيم به اکثر کاربران لپ تاپ ها بگوئيم که شما مي توانيد يک کپي آسان از نوع فايل به فايل (خودکار) را انجام دهيد که بسيار سريع خواهد بود و نيازي نيست که نگران تغيير اندازه پارتيشن يا مواردي از اين قبيل باشيد.
حتي اگر شما يک يا چند پارتيشن از اين نوع را بر روي درايو خود داريد، با انجام يک همسان سازي سريع (فقط) از پارتيشن اصلي مي توانيد زندگي را براي خود آسانتر نموده و به کلي از انتقال تمام پارتيشنهاي بازيابي/ تشخيصي/ يوتيليتي/... صرفنظر کنيد. پس از آنکه درايو ديسک سخت خود را ارتقاء دهيد ديگر استفاده چنداني از اينگونه پارتيشنها نخواهيد داشت، بنابراين اگر در اين مورد مشکلي نداريد، صرف نظر کردن از آنها مي تواند بخش عمده اي از کارهاي شما را کاهش دهد. البته عده اي معتقدند که يک نصب تازه از سيستم عامل بر روي درايو جديد مي تواند گزينه بهتري باشد. اين کار مستلزم تهيه کپي پشتيبان از تمام داده هايتان، نصب مجدد تمام نرم افزارهاي کاربردي و سپس بازيابي تمام داده ها بر روي درايو جديد خواهد بود. تمام اين مراحل مي توانند دردسر ساز باشند اما نتيجه آنها يک نصب تميز و آراسته است که فاقد نرم افزارهاي مزاحمي که ديگر از آنها استفاده نمي کرده ايد خواهد بود. از سوي ديگر، به هر حال شما بايد بطور منظم از داده هاي خود کپي پشتيبان تهيه کنيد.
اگر با اين روش مشکلي نداريد، کافي است درايو قديمي خود را از لپ تاپ جدا کرده، درايو جديد را در دستگاه نصب نموده، ديسک نصب سيستم عامل را در درايو اپتيکال لپ تاپ قرار داده و کار را از نقطه صفر آغاز نمائيد. اين يک روش ساده و مؤثر است، گر چه مقداري وقت گير خواهد بود.
تنها زماني شرايط اندکي دشوار خواهد شد که شما يک لپ تاپ با پارتيشنهاي ويژه اي داشته باشيد که بايد به همان اندازه باقي بمانند و در عين حال مي خواهيد مطمئن شويد که وقتي به درايو ديسک سخت جديد خود مهاجرت مي کنيد، اين پارتيشنها همچنان عملکرد خود را حفظ خواهند نمود. اينکار در مرحله اول مستلزم انجام يک کپي بايت به بايت نسبتاً کند است که حجم قابل توجهي از فضاي فرمت نشده را بر روي درايو باقي خواهد گذاشت. سپس بايد اندازه پارتيشن اصلي خود را تغيير دهيد تا شانس استفاده از اين فضاي باقيمانده را پيدا کند.
از سوي ديگر، ممکن است احساس کنيد که دسترسي به درايو شما بسيار کند انجام مي شود. ممکن است درايو شما از ظرفيت کافي برخوردار باشد اما از يک مدل 4500 يا 5400 دور در دقيقه اي (RPM) قديمي تر است که ترجيح مي دهيد آن را با يک مدل جديدتر 7200 دور در دقيقه اي جديد که احتمالاً کاشه بيشتري نيز به همراه دارد، جايگزين نمائيد.
خبر خوب اين است که برخلاف بسياري از قطعات تعبيه شده بر روي نت بوک هاي مدرن، درايوهاي ديسک سخت معمولاً از اجزايي به حساب مي آيند که شما مي توانيد خودتان نسبت به ارتقاء آن ها اقدام کنيد. خبر بد اين است که انجام فرآيند مذکور به اندکي تلاش و مقداري وقت نياز دارد. ما در اين مقاله به شما نشان خواهيم داد که چگونه محتويات درايو ديسک سخت فعلي نت بوک خود را به يک درايو جديد کپي نموده و سپس آن را نصب کنيد.
ما در اين مقاله از يک نت بوک Lenovo Ideapad Y560 به همراه يک داريو کاملاً جديد Western Digital 7200 rpm با ظرفيت 500 گيگابايت استفاده خواهيم نمود. با اين حال، توضيحات ما تا حد امکان عمومي خواهند بود و شما به آساني مي توانيد آن ها را بر روي سيستم خودتان اعمال نماييد.
ابزارهاي لازم
براي ورود به لپ تاپ، شما به چند پيچ گوشتي کوچک نياز خواهيد داشت. نوع اين ابزارها بر حسب لپ تاپ شما متغير خواهد بود، اما هميشه بهتر است که حداقل يک پيچ گوشتي تخت و يک پيچ گوشتي چهارسو (Phillips) کوچک را در دسترس داشته باشيد. ممکن است شما به يک پيچ گوشتي Torx ( با سري که به يک ستاره شش پر کوچک شباهت دارد) نياز داشته باشيد. اين ابزارها بسيار ارزان هستند و مي توانيد آنها را تقريباً از هر فروشگاه ابزار معمولي خريداري نمائيد.
شديداً توصيه مي کنيم از بکارگيري ابزارهايي که دقيقاً براي پيچ هاي مورد استفاده بر روي لپ تاپ شما ساخته نشده اند، خودداري نمائيد زيرا اينکار به آساني مي تواند به پيچ ها آسيب برساند و به احتمال بسيار قوي شما نمي توانيد پيچ هاي اضافي با اندازه و طول مناسب را براي جايگزين نمودن آنها پيدا کنيد. در مورد اکثر لپ تاپ ها، پيچ گوشتي هاي استاندارد کوچک تنها ابزارهايي هستند که به آنها احتياج خواهيد داشت.
اگر تصميم داريد که يک نصب تازه از سيستم عامل را بر روي درايو جديد انجام دهيد و نيازي به انتقال محتويات درايو قديمي نيز نداريد، سخت افزارهاي مذکور تمام چيزي هستند که به آنها نياز خواهيد داشت. با اين حال، ما مي خواهيم محتويات درايو فعلي خود را به درايو جديد منتقل نمائيم و به همين دليل به يک قطعه سخت افزاري ديگر و چند نرم افزار براي اين منظور احتياج داريم. ما بعداً درباره بخش نرم افزاري فرآيند توضيح خواهيم داد اما سخت افزار مورد بحث ما يک آداپتور SATA-to-USB است. ما از يک کيت آداپتور USB 2.0 TO SATA & IDE استفاده خواهيم که مي توانيد درايوهاي IDE يا SATA را از طريق آن به يک درگاه USB بر روي سيستم خود متصل نمائيد.
کپي نمودن اطلاعات قبلي
پيش از هر چيز، مطمئن شويد که لپ تاپ شما به يک پريزبرق متصل است و از تغذيه باتري خود استفاده نمي کند. کپي درايو مي تواند مدت زيادي طول بکشد و شما نمي خواهيد که لپ تاپ در اواسط اين فرآيند بخاطر اتمام ذخيره باتري آن خاموش شود.
توجه داشته باشيد که ما از يک لپ تاپ Lenovo استفاده مي کنيم و امروزه تقريباً هر کامپيوتر Lenovo (همانند اکثر لپ تاپ هاي ديگري که در بازار وجود دارند) با يک پارتيشن بازيابي (Recovery) و يک پارتيشن مخفي از ابزارهاي تشخيصي و عيب يابي ارائه مي گردد. اگر لپ تاپ شما فاقد اين نوع پارتيشن هاي مخفي است، کارتان تا حدودي آسان تر خواهد شد. با در نظر گرفتن محبوبيت کامپيوترهاي Lenovo ( و ساير مدل هايي که با پارتيشن هاي مخفي بازيابي/ تشخيص ارائه مي شوند)، تصميم گرفتيم که عمداً مراحل کار را اندکي دشوارتر نمائيم.
در ابتدا، شما بايد درايو ديسک سخت جديد خود را با آداپتور SATA-to- USB به درگاه USB لپ تاپ خود متصل کنيد. انجام اين کار کاملاً آسان و ساده بوده و نيازي به توضيحات بيشتر نداريد. حالا مي توانيد کامپيوتر خود را به ويندوز بوت نماييد.
حالا وقت آن رسيده است که نرم افزار همسان سازي (Cloning) درايو را نصب کنيم. اگر مثل ما از يک درايو Western Digital استفاده مي کنيد، مي توانيد از نرم افزار کاربردي (WD Edition) Acronis Truelmage شرکت Acronis براي کپي کردن محتويات درايو خود بهره گيري نمائيد. MaxBlast 5 نيز يک نرم افزار کاربردي مشابه براي درايوهاي Maxtor است. اين محصول، نسخه اصلي مخصوص درايوهاي WD است.
ما تلاش مي کنيم تا فرآيند تشريحي خود را تا حد امکان مستقل از يک فروشنده خاص نگهداريم. به اين ترتيب تمام مراحل براي آن دسته از کاربراني که از درايوهاي Seagate يا Maxtor استفاده مي کنند نيز يکسان باقي خواهند ماند. ما بطور کلي به محصولات شرکت Acronis علاقه ويژه اي داريم و به همين دليل از ابزار Truelmage آنها براي انجام کار خود استفاده خواهيم کرد. اين محصول يک نرم افزار کاربردي است؛ اما يک نسخه رايگان آزمايشي از آن نيز وجود دارد که عملکرد لازم در نسخه اصلي را در اختيار شما قرار مي دهد. اگر صرفاً قصد داريد که فرآيند همسان سازي يک درايو را تنها براي يکبار انجام دهيد، اين نسخه آزمايشي تمام چيزي است که به آن نيازخواهيد داشت. نرم افزار رايگان HDClone شرکت Miray نيز از محبوبيت نسبتاً خوبي برخوردار است.
پس از نصب Truelmage، بايد سيستم خود را مجدداً راه اندازي کرده و سپس اين نرم افزار کاربردي را اجرا نمائيد. پيش از بوت مجدد سيستم، مطمئن شويد که درايو جديد شما از طريق آداپتور SATA-to-USB به لپ تاپ متصل شده است. پس از ورود به نرم افزار، بر روي گزينه Clone Disk کليک نمائيد تا ويزارد همسان سازي اجرا شود. پس از اسکن درايو، شما مي توانيد فرآيند مورد نظر خود را بين دو گزينه "Automatic" و "Manual" انتخاب کنيد. براي اکثر درايوها، فرآيند خودکار کاملاً مناسب خواهد بود. از آنجائيکه ما تصميم داريم پارتيشن هاي مخفي را نيز کپي نمائيم، کزينه Manual را انتخاب خواهيم کرد.
حالا نرم افزار از شما مي خواهد تا ديسک منبع را مشخص نمائيد. با کليک بر روي درايو ديسک سخت داخلي، مي توانيد ببينيد که درايو 150 گيگابايتي لپ تاپ ما چگونه به پارتيشن هاي متعددي تقسيم شده است. اين همان درايو مورد نظر ما بعنوان درايو منبع است. سپس نرم افزار از شما مي خواهد تا درايو مقصد را مشخص نمائيد که بطور بديهي همان درايو 500 گيگابايتي "USB" ما خواهد بود.
در مرحله بعد، 3 گزينه در اختيار شما قرار خواهد گرفت: ايجاد يک چيدمان پارتيشن جديد، نگهداري داده ها و يا از بين بردن داده ها. ما مي خواهيم داده هاي خود را حفظ کنيم تا در صورت مواجه شدن با هر گونه مشکلي بتوانيم درايو قديمي را مجدداً جايگزين نمائيم. به همين دليل، گزينه پيش فرض يعني No action را انتخاب مي کنيم.
حالا نوبت به يک مرحله تعيين کننده در فرآيند همسان سازي درايو لپ تاپ Lenovo ما مي رسد. سه گزينه براي انجام اينکار در اختيار شما قرار مي گيرند که عباتند از: As Is ( يک کپي دقيق از ساختار فعلي)، Proportional ( يک کپي نسبي) و Manual. گزينه Proportional معمولاً انتخاب مناسبي است و تلاش خواهد کرد تا هر پارتيشن را در درايو جديد با همان نسبتي که بر روي درايو قديمي در اختيار داشته، گسترش دهد.
با اينحال، عملکرد مذکور در مورد داريوهايي که داراي پارتيشن هاي بازيابي يا تشخيصي هستند، مشکل ساز خواهد بود. اندازه گيري نسبي در اينگونه موارد مي تواند باعث اتلاف فضا ( بخاطر گسترش بي دليل پارتيشن بازيابي که ما واقعاً مي خواهيم اندازه آن حفظ شود) گرديده و يا حتي پارتيشن بازيابي را غير قابل استفاده نمايد.
به همين دليل، ما گزينه As Is را انتخاب مي کنيم. در نتيجه، تمام پارتيشن هاي موجود بر روي درايو قديمي ما دقيقاً با همان اندازه فعلي خود بر روي درايو جديد ايجاد خواهند شد. شايد به نظر برسد که اين يک اتلاف عظيم در فضاي ذخيره سازي است زيرا ما يک درايو 500 گيگابايتي را خريداري کرده ايم که به اين ترتيب حتي کوچکتر از يک درايو 150 گيگابايتي به نظر خواهد رسيد ( درست مثل درايو فعلي لپ تاپ ما). نگران نباشيد، نقشه ما اين است که تمام پارتيشن ها را دقيقاً با همان اندازه فعلي آنها به درايو جديد کپي کرده و در نتيجه عملکرد بخشهاي بازيابي و تشخيصي را حفظ نمائيم.
سپس، اندازه پارتيشن اصلي سيستم عامل را پس از اتمام فرآيند همسان سازي درايوها بطور دستي تنظيم خواهيم کرد.
حالا ساختار نهايي درايو نمايش داده مي شود و شما مي توانيد تمام فضاي اختصاص نيافته اي که (فعلاً) به هدر رفته است را مشاهده نمائيد. يکبار ديگر يادآوري مي کنيم که اگر درايو لپ تاپ شما فاقد پارتيشن هاي مخفي است، مي توانيد تمام اين مراحل را ناديده بگيريد. در اين صورت مي توانيد يک کپي خودکار از درايو قديمي خود را انتخاب کرده و سپس درايو جديد خود را جايگزين نمائيد. پس از کليک بر روي گزينه Next، کامپيوتر شما مجدداً بوت شده و سپس فرآيند کپي بايت به بايت درايوها را آغاز مي کند.
مرحله بعدي کار
ابتدا، لپ تاپ خود را از پريز جدا کرده و باتري آن را نيز خارج نمائيد ( معمولاً يک ضامن نگهدارنده باتري در بخش زيرين لپ تاپ ها وجود دارد). يک دقيقه صبر کنيد تا مطمئن شويد که تمام شارژ الکتريکي موجود از سيستم پراکنده شده است. وقتي هنوز مقداري جريان، در مدارهاي لپ تاپ شما وجود دارد، شما به هيچوجه نبايد يک پيچ گوشتي را به آن نزديک کنيد. نحوه جداسازي و تعويض درايو ديسک سخت لپ تاپ شما بر حسب شرکت توليد کننده و مدل دقيق آن متغير خواهد بود.
در بعضي از مدل ها، شما از طريق محفظه خالي باتري به محل استقرار درايو ديسک سخت دسترسي پيدا خواهيد کرد. در گروه ديگري از مدل ها نيز شما بايد تمام پوشش زيرين دستگاه را باز کرده و يا صفحه کليد را از قسمت بالايي بدنه جدا نماييد.
تعدادي از مدل ها نظير لپ تاپ Lenovo Ideapad Y560 ما نيز داراي مجموعه اي از پيچ ها در قسمت زيرين خود هستند که شما با باز کردن آنها مي توانيد بطور اختصاصي به درايو ديسک سخت ابزار دسترسي پيدا کنيد. درايو ديسک سخت پس از باز شدن اين پيچ ها به خارج مي لغزد ( در مورد لپ تاپ ما، به سمت پهلو) و يا با بلند کردن يک درپوش آشکار مي شود.
اگر هيچ ايده اي در مورد محل و يا نحوه دسترسي به درايو ديسک سخت لپ تاپ خود نداريد، مي توانيد يک جستجوي اينترنتي را با عبارت کليدي disassembled)" )Your notebook model " انجام دهيد. تعداد زيادي از ويديوها و يا تصاوير راهنما براي باز کردن قسمت هاي مختلف اکثر مدل هاي مشهور لپ تاپ بر روي اينترنت وجود دارند. پس از آنکه درايو ديسک سخت خود را خارج نموده و آن را با درايو جديد جايگزين کرديد، همه پيچ ها را مجدداً در محل خود محکم نماييد تا لپ تاپ شما آماده کار گردد. اگر هيچ پارتيشن مخفي بر روي درايو قديمي خود نداشته ايد، توانسته ايد يک کپي خودکار يا فايل به فايل، از درايو خود تهيه نمائيد و يا تصميم داريد سيستم عامل خود را بطور کامل بر روي درايو جديد نصب نمائيد، اساساً کارتان در اين مرحله به پايان رسيده است.
تغيير اندازه پارتيشن ها
در ويندوز7، شما مي توانيد اينکار را به آساني و با بهره گيري از ابزار مديريت ديسک تو کار ويندوز انجام دهيد. براي اين منظور، در فيلد جستجوي منوي Start عبارت Manage را تايپ کنيد تا نتايج جستجو را فيلترگذاري نموده و اپلت "Computer Management" را پيدا کنيد. بر روي اين اپلت کليک نمائيد تا اجرا شود. در داخل پنجره Computer Manager، شما مي توانيد گزينه Disk Management را در پانل سمت چپ و زير عنوان "Storage" ببينيد. اگر بر روي اين گزينه کليک نمائيد، فهرستي از تمام درايوها و Volumeهاي خود را در بخش مرکزي پنجره مشاهده خواهيد کرد.
در اينجا، ما به سادگي بر روي پارتيشن اصلي :C کليک راست نموده و سپس گزينه Extend را انتخاب مي کنيم. جعبه محاوره اي جديدي که ظاهر مي شود، از شما مي خواهد تا اندازه پارتيشن را تعيين کنيد، اما از قبل حداکثر فضاي آزاد موجود را بصورت پيش فرض انتخاب نموده است. تمام کاري که بايد در اين مرحله انجام دهيم، کليک بر روي گزينه Next خواهد بود. خوب حالا شما به پايان کار خود رسيده ايد. البته بر حسب نوع پارتيشن هاي مخفي/ يوتيليتي/ بازيابي که احتمالاً بر روي درايو ديسک سخت لپ تاپ خود داريد ( و البته موقعيت آنها بر روي درايو)، ممکن است نتوانيد از يوتيليتي Disk Management براي گسترش پارتيشن استفاده نمائيد.
از سوي ديگر، ابزار Disk Management در ويندوز XP نمي تواند عملکرد فوق الذکر را در اختيار شما بگذارد. بنابراين، شما در ويندوز XP مي توانيد از يک يوتيليتي خط فرمان ارائه شده توسط مايکروسافت با نام diskpart.exe استفاده کنيد. استفاده از diskpart.exe مي تواند گيج کننده و مبهم باشد، اما مايکروسافت دستورالعملهائي را ارائه کرده است که مي توانند به بهره گيري از اين ابزار کمک کنند. در نهايت، اگر هيچيک از اين دستورالعملها براي شما مفيد نبودند، مي توانيد به يک نرم افزار کاربردي طرف ثالث نظير Partition Magic يا Partition Master تکيه کنيد، گر چه اين ابزارها هميشه رايگان نخواهند بود.
برخي توضيحات
در نتيجه مي توانيم به اکثر کاربران لپ تاپ ها بگوئيم که شما مي توانيد يک کپي آسان از نوع فايل به فايل (خودکار) را انجام دهيد که بسيار سريع خواهد بود و نيازي نيست که نگران تغيير اندازه پارتيشن يا مواردي از اين قبيل باشيد.
حتي اگر شما يک يا چند پارتيشن از اين نوع را بر روي درايو خود داريد، با انجام يک همسان سازي سريع (فقط) از پارتيشن اصلي مي توانيد زندگي را براي خود آسانتر نموده و به کلي از انتقال تمام پارتيشنهاي بازيابي/ تشخيصي/ يوتيليتي/... صرفنظر کنيد. پس از آنکه درايو ديسک سخت خود را ارتقاء دهيد ديگر استفاده چنداني از اينگونه پارتيشنها نخواهيد داشت، بنابراين اگر در اين مورد مشکلي نداريد، صرف نظر کردن از آنها مي تواند بخش عمده اي از کارهاي شما را کاهش دهد. البته عده اي معتقدند که يک نصب تازه از سيستم عامل بر روي درايو جديد مي تواند گزينه بهتري باشد. اين کار مستلزم تهيه کپي پشتيبان از تمام داده هايتان، نصب مجدد تمام نرم افزارهاي کاربردي و سپس بازيابي تمام داده ها بر روي درايو جديد خواهد بود. تمام اين مراحل مي توانند دردسر ساز باشند اما نتيجه آنها يک نصب تميز و آراسته است که فاقد نرم افزارهاي مزاحمي که ديگر از آنها استفاده نمي کرده ايد خواهد بود. از سوي ديگر، به هر حال شما بايد بطور منظم از داده هاي خود کپي پشتيبان تهيه کنيد.
اگر با اين روش مشکلي نداريد، کافي است درايو قديمي خود را از لپ تاپ جدا کرده، درايو جديد را در دستگاه نصب نموده، ديسک نصب سيستم عامل را در درايو اپتيکال لپ تاپ قرار داده و کار را از نقطه صفر آغاز نمائيد. اين يک روش ساده و مؤثر است، گر چه مقداري وقت گير خواهد بود.
تنها زماني شرايط اندکي دشوار خواهد شد که شما يک لپ تاپ با پارتيشنهاي ويژه اي داشته باشيد که بايد به همان اندازه باقي بمانند و در عين حال مي خواهيد مطمئن شويد که وقتي به درايو ديسک سخت جديد خود مهاجرت مي کنيد، اين پارتيشنها همچنان عملکرد خود را حفظ خواهند نمود. اينکار در مرحله اول مستلزم انجام يک کپي بايت به بايت نسبتاً کند است که حجم قابل توجهي از فضاي فرمت نشده را بر روي درايو باقي خواهد گذاشت. سپس بايد اندازه پارتيشن اصلي خود را تغيير دهيد تا شانس استفاده از اين فضاي باقيمانده را پيدا کند.
