ارزيابي بيماران بدون علامت با افزايش آنزيم هاي کبدي

با افزايش مراجعات افراد مختلف به مطب ها و درخواست انجام چکاپ بارها با نتايج غير طبيعي آنزيم هاي کبدي برخورد کرده ايم. هدف از اين مقاله ارائه راه کارهاي مناسب جهت برخورد با اين موضوع مي باشد.
1- اولين قدم تکرار آزمايش آنزيم هاي کبدي (SGOT -SGPT-ALK.P) براي تائيد نتايج قبلي مي باشد
2- گرفتن شرح حال کامل بيماران شامل : سابقه هپاتيت. اعتياد به تزريق مواد مخدر. ديابت. مصرف داروها.
3- علل افزايش آنزيم هاي کبدي به دو گروه: علل کبدي و غير کبدي تقسيم مي شود. و براي اولين گام آزمايش هاي زير را درخواست مي کنيم.
HCV.ab.A
HBs Ag. HBc Ab. HBe Ab.B
c .ceruloasmin serum
D. fe serum level and TIBC
E. Electophoresis protein serum
داروها ـ مصرف اکثر داروها از جمله NSAIDs. آنتي بيوتيکها، داروهاي ضد تشنج. مهار كننده..coHMGO ردوکتاز و... باعث افزايش آنزيم هاي کبدي مي شود. يک راه ساده براي ارزيابي اثر فوق قطع دارو و تکرار آزمايش بعد از يک هفته مي باشد.
مصرف الکل ـ تشخيص مصرف الکل اغلب دشوار است. در صورت عدم شرح حال دقيق توسط بيمار يک فاکتور کمک کننده نسبت AST/ALT مي باشد که در اين بيماران بيش از دو مي باشد.
هپاتيت مزمن ـ ارزيابي جهت هپاتيت HCV با HCV AB شروع ميشود. در صورت مثبت بودن آزمايش HCV RNA PCR TEST درخواست مي شود.
هپاتيت اتوايمون ـ اکثرا در خانمهاي ميانسال ديده مي شود. و تست غربالگري مورد استفاده آزمايش الکتروفورز پروتئين هاي سرم است. که در بيش از 80 درصد بيماران يک هيپرگاماگلوبينمي در آزمايش مشاهده ميشود. افزايش بيش از دو برابر اين تشخيص را بيشتر مطرح ميکند. براي تائيد نياز به بيوپسي کبد مي باشد.
استئاتوز هپاتيت غير الکلي NASH و استئاتوز کبدي باعث افزايش خفيف آنزيم هاي کبدي ميشود در اين بيماران نسبت AST/ALT کمتر از يک مي باشد سونوگرافي کبد کمک کننده است و بيوپسي کبد باعث تائيد تشخيص مي شود کاهش وزن درمان اصلي اين بيماري در بيماران چاق مي باشد. اين حالت در بيماران با ديابت شايعتر است.
هماکروماتوزيس ـ روش غربالگيري هماگروماتروز اندازه گيري آهن سرم و TIBC و محاسبه درصد اشباع ترانسفرين مي باشد.که در صورت بيش از 45% نياز به درخواست آزمايشات تکميلي تر مي باشد لازم به يادرآوري است که اندازه گيري فريتين سرم کمک کننده نمي باشد. زيرا يک واکنش دهنده فاز حاد مي باشد.
بيماري ويلسون ـ تست غربالگري آن، اندازه گيري سرولوپلاسمين سرم مي باشد. در قدم بعدي اندازه گيري کمي مس در ادرار 24 ساعت مي باشد.
از علل شايع غير کبدي مي توان به بيماري اسپروي سلياک مخفي اشاره کرد. و با اندازه گيري آنتي گيليادين و آنتي ميزوميال احتمال آن را مورد ارزيابي قرار داد.
در صورتي که آزمايشات اوليه نکته مثبتي نشان ندهد، بيماري مزمن کبدي وجود نداشته باشد و مقادير آنزيم هاي کبدي کمتر از دو برابر نرمال باشد توصيه به پي گيري اين بيماران و تکرار آزمايشات بصورت دوره اي مي شود.
چنانچه مقادير آنزيم هاي کبدي بيش از دو برابر نرمال باشد توصيه به انجام بيوپسي کبد براي مشخص کردن علت آن مي شود.
منبع: مجله NEJM
منبع: نشريه پيام پزشک شماره 56. .