راهنماي سيستم‌عامل‌هاي تبلت (قسمت چهارم)
شركت RIM از کهنه‌کاران بازار اسمارت‌فون است که به‌ویژه در امریکای شمالی اعتبار و وجهه ویژه‌ای دارد. شاید به همین دلیل بوده كه این شرکت تا همین اواخر همچنان به‌شکل سفت و سختی به سیاق سنتی خود پای‌بند بوده و همان راه همیشگی را در پیش گرفته بود. اما به ظاهر مدیران شرکت از رقابت شدید و پرتنش بازار اسمارت‌فون و تبلت تکانی خورده و تصمیم گرفته‌اند راه جدیدی در پیش بگیرند. نخستين سنگ بنای این راه جدید BlackBerry Tablet OS است که زیرساخت خوبی به‌نظر می‌رسد، اما تنها یک اسکلت اولیه است و با توجه به تازه وارد بودن RIM به دنياي سيستم‌عامل‌هاي ويژه تبلت به تكميل و تكامل نيازمند است. شاید به همین دلیل باشد که RIM این حرکت تازه خود را آغازی بر یک برنامه طولانی‌مدت ده‌ساله می‌داند، ضمن این‌که این سیستم‌عامل از اواخر 2011 در اسمارت‌فون‌های این شرکت نیز استفاده خواهد شد (البته، با کمی بهینه‌سازی برای این تجهیزات). اما آیا در چنین بازار پرشتابی RIM فرصت به اجرا در آوردن برنامه‌های خود را خواهد داشت؟
خشت اول
اجزای این سیستم‌عامل تازه چه مواردی هستند؟ BlackBerry Tablet OS مبتنی بر QNX Neutrino ساخته شده‌است كه توسط شركت QNX Softwar Systems طراحي شده بود اما RIM در سال 2010 آن را به تملك خود درآورد. QNX یک سیستم‌عامل شبه‌یونیکسی بي‌درنگ و قابل اطمينان است که به‌طور خاص در توزیع رشته‌های محاسباتی میان هسته‌های مختلف کارکرد مناسبی دارد. پشتیبانی این سیستم‌عامل از APIهای POSIX جایگاه محکمی برای آن در سیستم‌عامل‌های‌موبایل فراهم‌می‌کند. سیستم‌عامل QNX ابتدا در كاربردهايي همچون برنامه‌های مدیریت خودروهای مدرن کاربرد داشته‌است. لایه رویی هسته اصلی سیستم‌عامل، یک رابط کاربری خاص است که برخی اجزای تشکیل‌دهنده آن از کارهای شرکت طراحی TAT ناشی می‌شود؛ یک شرکت سوئدی که RIM آن را نيز در سال 2010 ميلادي خرید. همچنین مرورگر WebKit نیز وظیفه وبگردی را بر‌عهده دارد که آن نیز حاصل یکی دیگر از خریدهای RIM است، یعنی شرکت Torch Mobile. این موتور مرورگر پرکاربرد را به مجموعه اداری این سیستم‌عامل که با آفیس مایکروسافت نیز سازگار است، اضافه کنید كه حاصل خرید Dataviz توسط RIM است. RIM به‌خوبی محصولات سه شرکت فوق را در سیستم‌عامل خود گنجانيده است. چند وظيفگي يا مالتی‌تسکینگ (امکان اجرای همزمان چند برنامه) به شکل کاملی در سیستم‌عامل بلک‌بری پشتیبانی می‌شود. به طوری که با یک لمس ساده می‌توان برنامه در حال اجرا را به بالای صفحه راند و به برنامه‌های در حال اجرای دیگر دسترسي پیدا کرد یا از ردیف پایین برنامه جدیدی را اجرا کرد. این ویژگی با نرمی و سرعت تمام اجرا می‌شود، به‌طوری که وقتی یک ویدیوی 1080p را باز کردیم و برنامه پخش ویدیو را به بالا راندیم، در حالی که ویدیو همچنان در حال پخش بود می‌توانستیم به‌راحتی در میان برنامه‌ها حرکت کنیم. اما مالتی‌تسکینگ ایرادی هم دارد. اجرای بی‌نقص و همزمان برنامه‌ها در سیستم‌عامل به طور مستقيم به مدیریت درست حافظه بستگی دارد. به این ترتیب که سیستم‌عامل باید توانایی فرستادن برنامه‌ها را به حافظه مجازی به شکل بهینه‌ای داشته باشد که سیستم‌عامل بلک‌بری این کار را گاه با ایرادهایی انجام می‌دهد و ممکن است اگر تعداد برنامه‌های در حال اجرا زیاد شود، با پیغام خطای کمبود حافظه روبه‌رو شوید. RIM به طور گسترده از Adobe Air و فلش در برنامه‌های موجود در سیستم‌عامل استفاده کرده‌است. بنابراین، طبیعی است که در مرورگر سیستم‌عامل نیز شاهد پشتیبانی قوی و کامل از فلش باشیم. موتور مرورگر WebKit همچنین عملکرد نرم و روانی در وبگردی فراهم می‌کند. بزرگ‌نمایی، حرکت در صفحه و نمایش صفحات با کیفیت و سرعت مناسب انجام می‌شود. از جمله برنامه‌هایی که به‌صورت پیش‌فرض روی سیستم‌عامل در دسترس هستند می‌توان به مرورگر، مجموعه آفیس، پخش‌کننده‌های ویدیو، عکس و موسیقی، BlackBerry App World، فروشگاه موسیقی اختصاصی RIM و Bing Maps مایکروسافت اشاره کرد. اما کمبودهایی که در این زمینه و در مقابل رقبا بسیار به‌چشم می‌آیند، برنامه مدیریت ایمیل، برنامه ارسال IM یا پیغام فوری و همچنین برنامه رسانه اجتماعی هستند. به‌خصوص برنامه مدیریت ایمیل که در سیستم‌عامل‌های رقیب موارد قدرتمندی در این زمینه به‌چشم می‌خورد. البته بلك‌بري وعده داده است كه به‌زودي نسخه اختصاصي كلاينت ايميل خود را عرضه خواهد كرد.
امروزه، یکی از موضوع‌های اصلی‌ای که در موفقیت یک پلتفرم مؤثر است، برنامه‌های موجود برای آن پلتفرم و در حقیقت، اکوسیستم برنامه‌های مبتنی بر آن پلتفرم است. سیستم‌عامل مخصوص تبلت RIM از این جهت در جایگاهی بحرانی قرار دارد و شرکت برای جبران این ضعف تصمیم‌هایی گرفته که مهم‌ترین آن‌ها می‌تواند یک شمشیر دولبه باشد. توسعه‌دهندگان برنامه برای نسخه تبلت Blackberry OS به چند دسته تقسیم می‌شوند. شرکت RIM اعلام کرده، سیستم‌عامل تبلت آن از برنامه‌های مبتنی بر Adobe AIR (در اصل برنامه‌هایی که با استفاده از ادوبی فلش ساخته شده‌اند و در قالب یک برنامه مستقل و قابل‌اجرا آماده می‌شوند) پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، برنامه‌های مبتنی بر WebWorks (برنامه‌های ساخته‌شده با استفاده از HTML5) در این سیستم‌عامل قابل‌اجرا خواهند بود. این دو روش راه‌های آسانی هستند که پیش روی برنامه‌نویسان قرار دارند. با وجود این‌که RIM برنامه تخصصی پیشرفته‌ای را در زمینه پزشکی به‌نمایش گذاشت که مبتنی بر Adobe Air توسعه داده شده، اما این نوع برنامه‌ها اغلب برنامه‌هایی هستند که رابط کاربری پرزرق و برقی دارند، اما در زمینه کارایی و به‌خصوص عکس‌العمل دقیق و سریع لمس ضعف دارند، هر چند ساخت برنامه کارا با این روش هم غیرممکن نیست. پس از این تصمیم، به علاقه شدید RIM به ماشین مجازی می‌رسیم. یک SDK بومي (Native) مبتنی بر C و C++ در کنار ماشین مجازی در اختیار برنامه‌نویسان قرار دارد تا برنامه‌های بلك‌بري، جاوا و آندروئید را در تبلت RIM اجرا کنند. در اجرای برنامه‌های محبوب مبتنی بر جاوای شرکت اشکالی وجود ندارد. مجموعه‌ای از برنامه‌های اداری و تجاری که رابط کاربری کهنه و غیرجذاب، اما کاربرد بسیار زیادی دارند. اين مورد دوم همان شمشیر دولبه است. این‌که امکان اجرای برنامه‌ها در سیستم‌عامل جدید شرکت RIM وجود دارد، در نگاه نخست ویژگی مفیدی به‌نظر می‌رسد که ضعف این سیستم‌عامل را از جهت کمبود برنامه جبران می‌کند. اما نکته اصلی اینجا است که این برنامه‌ها با واسطه ماشین مجازی‌ای با نام Dalvik (بله همان دالويك آندروئيد!) اجرا می‌شوند، یعنی در اصل برای پلتفرم دیگری ساخته و بهینه‌شده‌اند. به بیان دیگر، در اغلب موارد ممکن است، سیستم‌عامل و تبلت از عهده اجرای برنامه بر‌آیند، اما مشکلات ریزی هم وجود داشته‌باشد.
نتیجه‌گیری
Blackberry Tablet OS 1.0 را می‌توان یک «نسخه نخست» حقیقی دانست و البته یک نسخه نخست خوب؛ به این معنا كه برای سیستم‌عاملی که در آینده مي‌خواهد سیستم‌عامل کامل و قابل رقابتی شود، زير بناي خوبي است. از طرفی، برنامه‌های پرکاربرد تجاری‌ای که کاربران اسمارت‌فون‌های این شرکت به آن‌ها خو گرفته‌اند، در این سیستم‌عامل قابل استفاده است، تجربه وبگردی در این سیستم‌عامل کامل و خوب است و برنامه‌های اداری همراه سیستم‌عامل نیز کامل هستند. از طرف دیگر، تعداد برنامه‌های بازی‌های اختصاصی موجود برای این سیستم‌عامل نوپا بسیار ناچیز است و همچنین برخی کاستی‌ها و برنامه‌های ضروری‌ای که در آن موجود نیستند (و RIM قول داده که در به‌روزرسانی‌های بعدی اضافه شوند) ضعف‌هایی را موجب می‌شود. در نهایت، همین نسخه از سیستم‌عامل را می‌توان برای کاربران حرفه‌ای، اداری و تجاری سیستم‌عاملی مناسب و با هسته محکم، باثبات و قوی دانست. اما همین سیستم‌عامل شاید برای کاربران عام و کاربرانی که دنبال سرگرمی نیز هستند، چندان مناسب به شمار نیايد.
منبع:ماهنامه شبکه
ارسال توسط کاربر محترم سایت :hasantaleb
خشت اول
اجزای این سیستم‌عامل تازه چه مواردی هستند؟ BlackBerry Tablet OS مبتنی بر QNX Neutrino ساخته شده‌است كه توسط شركت QNX Softwar Systems طراحي شده بود اما RIM در سال 2010 آن را به تملك خود درآورد. QNX یک سیستم‌عامل شبه‌یونیکسی بي‌درنگ و قابل اطمينان است که به‌طور خاص در توزیع رشته‌های محاسباتی میان هسته‌های مختلف کارکرد مناسبی دارد. پشتیبانی این سیستم‌عامل از APIهای POSIX جایگاه محکمی برای آن در سیستم‌عامل‌های‌موبایل فراهم‌می‌کند. سیستم‌عامل QNX ابتدا در كاربردهايي همچون برنامه‌های مدیریت خودروهای مدرن کاربرد داشته‌است. لایه رویی هسته اصلی سیستم‌عامل، یک رابط کاربری خاص است که برخی اجزای تشکیل‌دهنده آن از کارهای شرکت طراحی TAT ناشی می‌شود؛ یک شرکت سوئدی که RIM آن را نيز در سال 2010 ميلادي خرید. همچنین مرورگر WebKit نیز وظیفه وبگردی را بر‌عهده دارد که آن نیز حاصل یکی دیگر از خریدهای RIM است، یعنی شرکت Torch Mobile. این موتور مرورگر پرکاربرد را به مجموعه اداری این سیستم‌عامل که با آفیس مایکروسافت نیز سازگار است، اضافه کنید كه حاصل خرید Dataviz توسط RIM است. RIM به‌خوبی محصولات سه شرکت فوق را در سیستم‌عامل خود گنجانيده است. چند وظيفگي يا مالتی‌تسکینگ (امکان اجرای همزمان چند برنامه) به شکل کاملی در سیستم‌عامل بلک‌بری پشتیبانی می‌شود. به طوری که با یک لمس ساده می‌توان برنامه در حال اجرا را به بالای صفحه راند و به برنامه‌های در حال اجرای دیگر دسترسي پیدا کرد یا از ردیف پایین برنامه جدیدی را اجرا کرد. این ویژگی با نرمی و سرعت تمام اجرا می‌شود، به‌طوری که وقتی یک ویدیوی 1080p را باز کردیم و برنامه پخش ویدیو را به بالا راندیم، در حالی که ویدیو همچنان در حال پخش بود می‌توانستیم به‌راحتی در میان برنامه‌ها حرکت کنیم. اما مالتی‌تسکینگ ایرادی هم دارد. اجرای بی‌نقص و همزمان برنامه‌ها در سیستم‌عامل به طور مستقيم به مدیریت درست حافظه بستگی دارد. به این ترتیب که سیستم‌عامل باید توانایی فرستادن برنامه‌ها را به حافظه مجازی به شکل بهینه‌ای داشته باشد که سیستم‌عامل بلک‌بری این کار را گاه با ایرادهایی انجام می‌دهد و ممکن است اگر تعداد برنامه‌های در حال اجرا زیاد شود، با پیغام خطای کمبود حافظه روبه‌رو شوید. RIM به طور گسترده از Adobe Air و فلش در برنامه‌های موجود در سیستم‌عامل استفاده کرده‌است. بنابراین، طبیعی است که در مرورگر سیستم‌عامل نیز شاهد پشتیبانی قوی و کامل از فلش باشیم. موتور مرورگر WebKit همچنین عملکرد نرم و روانی در وبگردی فراهم می‌کند. بزرگ‌نمایی، حرکت در صفحه و نمایش صفحات با کیفیت و سرعت مناسب انجام می‌شود. از جمله برنامه‌هایی که به‌صورت پیش‌فرض روی سیستم‌عامل در دسترس هستند می‌توان به مرورگر، مجموعه آفیس، پخش‌کننده‌های ویدیو، عکس و موسیقی، BlackBerry App World، فروشگاه موسیقی اختصاصی RIM و Bing Maps مایکروسافت اشاره کرد. اما کمبودهایی که در این زمینه و در مقابل رقبا بسیار به‌چشم می‌آیند، برنامه مدیریت ایمیل، برنامه ارسال IM یا پیغام فوری و همچنین برنامه رسانه اجتماعی هستند. به‌خصوص برنامه مدیریت ایمیل که در سیستم‌عامل‌های رقیب موارد قدرتمندی در این زمینه به‌چشم می‌خورد. البته بلك‌بري وعده داده است كه به‌زودي نسخه اختصاصي كلاينت ايميل خود را عرضه خواهد كرد.
شكل 1- صفحه فهرست برنامه‌هاي Tablet Os
شكل 2- مالتي تسكينگ واقعي!!
امروزه، یکی از موضوع‌های اصلی‌ای که در موفقیت یک پلتفرم مؤثر است، برنامه‌های موجود برای آن پلتفرم و در حقیقت، اکوسیستم برنامه‌های مبتنی بر آن پلتفرم است. سیستم‌عامل مخصوص تبلت RIM از این جهت در جایگاهی بحرانی قرار دارد و شرکت برای جبران این ضعف تصمیم‌هایی گرفته که مهم‌ترین آن‌ها می‌تواند یک شمشیر دولبه باشد. توسعه‌دهندگان برنامه برای نسخه تبلت Blackberry OS به چند دسته تقسیم می‌شوند. شرکت RIM اعلام کرده، سیستم‌عامل تبلت آن از برنامه‌های مبتنی بر Adobe AIR (در اصل برنامه‌هایی که با استفاده از ادوبی فلش ساخته شده‌اند و در قالب یک برنامه مستقل و قابل‌اجرا آماده می‌شوند) پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، برنامه‌های مبتنی بر WebWorks (برنامه‌های ساخته‌شده با استفاده از HTML5) در این سیستم‌عامل قابل‌اجرا خواهند بود. این دو روش راه‌های آسانی هستند که پیش روی برنامه‌نویسان قرار دارند. با وجود این‌که RIM برنامه تخصصی پیشرفته‌ای را در زمینه پزشکی به‌نمایش گذاشت که مبتنی بر Adobe Air توسعه داده شده، اما این نوع برنامه‌ها اغلب برنامه‌هایی هستند که رابط کاربری پرزرق و برقی دارند، اما در زمینه کارایی و به‌خصوص عکس‌العمل دقیق و سریع لمس ضعف دارند، هر چند ساخت برنامه کارا با این روش هم غیرممکن نیست. پس از این تصمیم، به علاقه شدید RIM به ماشین مجازی می‌رسیم. یک SDK بومي (Native) مبتنی بر C و C++ در کنار ماشین مجازی در اختیار برنامه‌نویسان قرار دارد تا برنامه‌های بلك‌بري، جاوا و آندروئید را در تبلت RIM اجرا کنند. در اجرای برنامه‌های محبوب مبتنی بر جاوای شرکت اشکالی وجود ندارد. مجموعه‌ای از برنامه‌های اداری و تجاری که رابط کاربری کهنه و غیرجذاب، اما کاربرد بسیار زیادی دارند. اين مورد دوم همان شمشیر دولبه است. این‌که امکان اجرای برنامه‌ها در سیستم‌عامل جدید شرکت RIM وجود دارد، در نگاه نخست ویژگی مفیدی به‌نظر می‌رسد که ضعف این سیستم‌عامل را از جهت کمبود برنامه جبران می‌کند. اما نکته اصلی اینجا است که این برنامه‌ها با واسطه ماشین مجازی‌ای با نام Dalvik (بله همان دالويك آندروئيد!) اجرا می‌شوند، یعنی در اصل برای پلتفرم دیگری ساخته و بهینه‌شده‌اند. به بیان دیگر، در اغلب موارد ممکن است، سیستم‌عامل و تبلت از عهده اجرای برنامه بر‌آیند، اما مشکلات ریزی هم وجود داشته‌باشد.
شكل 3- پشتيباني از زبانه‌ها در مرورگر
شكل 4- صفحه‌كليد مجازي Tablet Os
نتیجه‌گیری
Blackberry Tablet OS 1.0 را می‌توان یک «نسخه نخست» حقیقی دانست و البته یک نسخه نخست خوب؛ به این معنا كه برای سیستم‌عاملی که در آینده مي‌خواهد سیستم‌عامل کامل و قابل رقابتی شود، زير بناي خوبي است. از طرفی، برنامه‌های پرکاربرد تجاری‌ای که کاربران اسمارت‌فون‌های این شرکت به آن‌ها خو گرفته‌اند، در این سیستم‌عامل قابل استفاده است، تجربه وبگردی در این سیستم‌عامل کامل و خوب است و برنامه‌های اداری همراه سیستم‌عامل نیز کامل هستند. از طرف دیگر، تعداد برنامه‌های بازی‌های اختصاصی موجود برای این سیستم‌عامل نوپا بسیار ناچیز است و همچنین برخی کاستی‌ها و برنامه‌های ضروری‌ای که در آن موجود نیستند (و RIM قول داده که در به‌روزرسانی‌های بعدی اضافه شوند) ضعف‌هایی را موجب می‌شود. در نهایت، همین نسخه از سیستم‌عامل را می‌توان برای کاربران حرفه‌ای، اداری و تجاری سیستم‌عاملی مناسب و با هسته محکم، باثبات و قوی دانست. اما همین سیستم‌عامل شاید برای کاربران عام و کاربرانی که دنبال سرگرمی نیز هستند، چندان مناسب به شمار نیايد.
منبع:ماهنامه شبکه
ارسال توسط کاربر محترم سایت :hasantaleb
/ج
