مؤثرتر از تمام توپخانه ها

سلاح هاي شيميايي در جنگ تحميلي
 

هدف عراق از به کارگيري سلاح هاي شيميايي جلوگيري از پيشروي ناگهاني رزمندگان از مواضع و استحکامات عراق و مهار پيامدهاي سياسي استراتژيک آن بود. تأثيرات روحي و رواني سلاح هاي شيميايي و آثار کاربرد آن در ايجاد پراکندگي در نيروها و از ميان بردن قدرت مقاومت يا پيشروي آنها و اختلال در سازمان رزم مورد توجه عراق بود.
نظر به اينکه نقطه ثقل قدرت نظامي ايران شامل نيروهاي پياده و اجراي عمليات شبانه بود، لذا به دليل اين که عراقي ها قادر به دفاع در برابر اين تاکتيک ها نبودند براي جلوگيري از پيشروي نيروها و ايجاد پراکندگي در ميان آنها از سلاح شيميايي استفاده مي کردند. رئيس پيشين طرح هاي هسته اي عراق در مورد تأثير اين سلاح ها بر روي نيروهاي رزمنده ايران گفته است:«در جنگ طولاني عراق عليه ايران روشن شد که به وحشت انداختن نيروهاي ايران از طريق استفاده از سلاح هاي شيميايي به مراتب مؤثرتر از تمام توپخانه و بمباران هوايي بود که مي توانستيم به کار بريم.»
وفيق سامرايي نيز در اين باره گفته است:« اگر کار برد اين سلاح ها نبود اوضاع به ضرر ما شکل مي گرفت. تهيه و توليد سلاح هاي شيميايي و به کارگيري آن در جنگ آن گونه که اشاره شد بر پايه تحولات نظامي و نگراني عراق از احتمال شکست نظامي، تغييرات قابل ملاحظه اي داشته است.

عوامل شيميايي
 

آن دسته از مواد يا ترکيبات شيميايي را که در صورت انتشار مناسب و تأثير شيميايي منجر به مرگ، آسيب و ناتواني در انسان و حيوان يا از بين رفتن گياه مي شوند، عوامل شيميايي اند. وسايل کاربرد اين مواد را « جنگ افزار» شيميايي مي گويند. عوامل شيميايي با توجه به مشخصات و اثرات شيميايي چهار دسته عمده را شامل مي شود.
- ناتوان کننده ها که سبب کاهش توان رزمي نيروهاي مقابل شده، قدرت جنگيدن را از نيروها سلب مي کند.
- عوامل زيان بخش که موجب ايذا شده و آنها را به ستوه مي آورد و با ضايعات پوستي و اثرات دراز مدت به ويژه سرطان زا همراه است.
- عوامل کشنده شامل اعصاب خفه کننده سمي خون است. گاز اعصاب سبب از کار افتادن نيروهاي محرکه و مختل شدن سيستم اعصاب مي شود. خفه کننده موجب خفگي و مرگ مي شود و پس از جذب شدن در خون اثرات سمي خود را ظاهر مي کند.
- عوامل ضدگياه روي درختان و گياهان اثر مي گذارد و آنها را خشک مي کند و از بارور شدن خاک و رويش گياهان جلوگيري مي کند.
تهيه و توليد عوامل و جنگ افزار شيميايي عراق براي دستيابي به اين توان از اقدامات زير بهره جست: برقراري مناسبات تجاري با کشورهاي غربي به منظور خريد فناوري، مواد و تجهيزات مربوط به جنگ افزار شيميايي عقد قرارداد خريد تجهيزات فني گوناگون با شرکت توليدکننده وسايل شيميايي در آلمان خريد ترکيبات شيميايي مربوط به توليد عوامل اعصاب از غرب به ويژه آلمان و هلند تأسيس کارخانه هاي ساخت و توليد جنگ افزار شيميايي به ويژه در شهر سامرا برنامه سلاح هاي کشتار جمعي عراق به گفته دکتر حسين شهرستاني از دانشمندان هسته اي از سال 1359 آغاز و در بخش شيميايي در سال 1361 به کمک تعدادي از شرکتهاي آمريکايي با استفاده از گاز اعصاب و سارين توسعه يافت.
اقدام عراق براي کسب توانمندي بيولوژيک به نوشته دکتر گراهان پيرسون( از محققان ساخت عوامل جنگ هاي بيولوژيک در دپارتمان صلح دانشگاه برارد فورد انگليس) از سال 1976 آغاز شد و يک سال بعد در عراق اجراي 78 پروژه تحقيق و توسعه را در مرکز آل سلمان آغاز کرد و سال 1985 قادر به توليد عوامل ميکروبي سياه زخم و سم بوتوليسم بود. جيمز ويسي رئيس سابق سازمان سيا معتقد است، ميکروب سياه زخم در بسياري از آزمايشگاه هاي آمريکا قابل دسترسي بود و از سوي کشورهاي مختلف از جمله عراق در دهه 80 توزيع شد. اقدام عراق براي دستيابي به تکنولوژي و ذخاير شيميايي متعاقب شکستهاي عراق و استفاده از جنگ شيميايي به عنوان يک راه حل ممکن براي مشکلات نظامي اش آغاز شد.

قربانيان اين سلاح
 

آن گونه که پايگاه اطلاع رساني قربانيان سلاح هاي شيميايي آورده است: در حال حاضر نزديک به 45 هزار نفر جانباز شيميايي تحت پوشش درماني و خدماتي سازمان بنياد شهيد و امور ايثارگران مي باشند که براساس روش استاندارد و علمي تعيين شدت ضايعه و براساس معيارهاي مورد استناد منابع معتبر علمي و دانشگاهي شدت ضايعات ارگان هاي مختلف در اين افراد به چهار گروه طبيعي، خفيف، متوسط و شديد تقسيم مي گردد.
آخرين آمار موجود تعداد جانبازان شيميايي کشور به تفکيک نوع و شدت ضايعه مطابق جدول ذيل مي باشد.
جمع، پوست، چشم، ريه، شدت ضايعه
45000256702063819550 طبيعي
3730098201290014580 خفيف
7264151022243530 متوسط
109618438640 شديد
توضيح اين که:
برخي از جانبازان داراي هر سه نوع ضايعه ريوي، پوستي و چشمي بوده و برخي از آنها تنها يک يا دو نوع از عوارض را دارا مي باشند.
منبع : ماهنامه قُرآن ليلةُالقَدر ش 50