دفاع مقدس

جنگ تحميلى عراق عليه ايران باعث شد كه پس از جنگ در بخش وسيعى از مناطق كشور ما انواع مين و مواد منفجره عمل نكرده باقى بماند «مين ها نگهبانان خاموشى هستند كه هرگز خطا نمى كنند و هيچ وقت به خواب نمى روند و هرگز صلح را به ارمغان نمى آورند.»
چهارشنبه، 13 مهر 1390
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
دفاع مقدس

دفاع مقدس
دفاع مقدس


 





 

ايران در محاصره ۱۶ ميليون مين
 

جنگ تحميلى عراق عليه ايران باعث شد كه پس از جنگ در بخش وسيعى از مناطق كشور ما انواع مين و مواد منفجره عمل نكرده باقى بماند
«مين ها نگهبانان خاموشى هستند كه هرگز خطا نمى كنند و هيچ وقت به خواب نمى روند و هرگز صلح را به ارمغان نمى آورند.»
اين جمله اى است كه يك افسر كامبوجى به زبان مى آورد. جمله اى كه از دل واقعيت تلخ جنگ برخاسته. در عصر حاضر دولت هاى تك محور با خصلت سلطه طلبى و اقتدارجويى براى رسيدن به خواسته هاى غيرقانونى خود از هيچگونه ظلم و ستمى كوتاهى نكرده و در راه رسيدن به اين اهداف از هرگونه وسايل و ابزارى استفاده مى كنند كه يكى از اين تجهيزات كه مى توان به آن اشاره كرد «مين» است. امروزه در جنگ هاى برون مرزى و داخلى، كشورها از اين ابزار به منظور حفاظت از نقاط استراتژيك جنگى، قطع ارتباط جاده هاى لجستيكى و جلوگيرى يا كند كردن حركت دشمن به سوى جلو، از بين بردن يا صدمه زدن به نفرات و تجهيزات دشمن بهره مى گيرند و اين سلاح قابليت هاى خود را در اين زمينه نيز به اثبات رسانده است. مين ها در ۵۵ سال اخير تاكنون مورد استفاده كشورهاى درگير مخاصمه بوده و براى نخستين بار اين مين ها در جنگ جهانى دوم مورد استفاده قرار گرفتند. شايد بتوان به جرأت گفت جمع كشته شدگان و مجروحان مين در ۵۰ سال اخير از اثرات انفجار بمب ها و سلاح هاى هسته اى يا شيميايى به مراتب بيشتر بوده است.

۹۰ ميليون مين، ۹۰ كشور درگير
 

مين هاى زمينى سالها و اغلب دهه ها پس از پايان مخاصمات در زمين باقى مى مانند. به طورى كه در حال حاضر ۹۰ ميليون مين خنثى نشده در سراسر جهان وجود دارد و بيش از ۸۴ كشور جهان با اين مسأله مواجه هستند. گفته مى شود اين سلاح مرگبار در هر ۲۲ دقيقه جان يك نفر و در هر روز ۳۲ نفر و در هر ماه ۲ هزار قربانى را از سراسر جهان مى گيرد و طبق اعلام مركز اطلاعات ملل متحد در ايران تخمين زده شده كه سالانه بيش از ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر كشته و مجروحين جديد به واسطه بقاياى اينگونه مواد منفجره هستند كه بيش از ۸۰ درصد از اين قربانيان را غيرنظاميان تشكيل مى دهند. در اين ميان سهم كودكان بى گناه نيز
۳ الى ۴ هزار نفر در سال است كه آمار كشته شدگان اين بى دفاعان در آنگولا، كامبوج، افغانستان، بوسنى و هرزگوين بيش از ديگر كشورها است. همچنين براساس آمارهاى اعلام شده از سوى مجامع بين المللى، در كشور آلبانى سالانه ۱۳۶ نفر، در بوسنى و هرزگوين ۹۴ نفر، كرواسى ۵۱ نفر، اريتره ۵۴ نفر و اتيوپى ۱۰۰ نفر در اثر اين سلاح جهان خود را از دست مى دهند. عراق، افغانستان، كامبوج، ويتنام، كلمبيا، مصر و ايران از جمله آلوده ترين كشورها به مين هستند كه مى توان نام برد. وجود مين ها علاوه بر اينكه سالانه جان هزاران نفر را مى گيرد، مانع پيشرفت و توسعه بسيارى از كشورها نيز مى شود. اما از سوى ديگر تجارت همين سلاح در دنيا سالانه ۳ ميليارد دلار را عايد كشورهاى توليدكننده مى كند كه از جمله اين سازندگان مى توان به كشورهايى چون ايالات متحده آمريكا، چين، روسيه و هندوستان اشاره كرد.

تاريخ مين در جهان
 

بيشترين مين هاى زمينى كه بعد از جنگ جهانى دوم مورد استفاده قرار گرفته اند از نوع مين هاى پلاستيكى و عروسكى است كه عمرى طولانى در ماندگارى دارند. اين مين ها بين سالهاى ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ ميلادى مورد استفاده قرار مى گرفتند كه در حال حاضر اين سلاح ها در اشكال جديد و طرح هاى نوين هنوز مورد استفاده قرار مى گيرند.
مين هاى ضدنفر علاوه بر اينكه عمر بسيار طولانى دارند، قابل حركت نيز هستند. اين مين ها به علت وزن سبك و كمى كه دارند، روان و گردان هستند و بر اثر باران و نزولات جوى از جايى به جاى ديگر حركت كرده و اثرات مخرب خود را هميشه حفظ مى كنند.
انواع مين ها شامل: بشقابى، ضدنفر، ضدخودرو، ضدنفربر، ضدتانك و مين والمرا هستند. مين والمرا با كوچكترين برخورد منفجر شده و حدود هزار ساچمه به اطراف پرتاب مى كند كه به شكار قربانيان خود مى روند.
گفتنى است قدرت انفجار مين ها بنا به نوع آنها متغير است. به طور مثال قدرت انفجار مين هاى ضدتانك بين ۱۰۰ تا ۳۰۰ كيلوگرم و وزن آنها بين ۲ تا ۹ كيلوگرم است. همچنين مين هاى ضدنفر، كوچكتر از مين هاى ضدتانك بوده و به طور معمول قدرت انفجارى آن بين ۱۰ تا ۲۵۰ كيلوگرم است و در حدود ۵ تا ۵۰ كيلوگرم موج انفجار توليد مى كند. مين هاى زمينى به نحوى ساخته مى شوند كه قربانى خود را از پاى درآورند يا دست كم او را ناكار كنند. لازم به ذكر است توليد يك مين ضدنفر هزينه اى معادل ۴ دلار دارد، اما هزينه هاى يافتن و انهدام آن، براى هر مين بين ۳۰۰ تا يك هزار دلار دربردارد. به عبارتى هزينه پاكسازى ۳۰ برابر توليد است. به گفته سونيل نارولا رئيس نمايندگى ملل متحد در ايران، از بين بردن مين و از بين بردن عواقب آن هزينه بسيار زيادى را دربرداشته است. به طورى كه در سال ۲۰۰۴ م، ۳۹۹ ميليون دلار در اين زمينه سرمايه گذارى و هزينه شده است.
براساس گزارش صندوق حمايت از كودكان سازمان ملل (يونيسف)، هنوز ۸۰۰ هزار تن مواد منفجره و ۳‎/۵ ميليون مين زمينى از جنگ ويتنام وجود دارد كه اين مين ها از سال ۱۹۷۵ ميلادى تاكنون باعث مرگ و مجروح شدن يك صد هزار نفر در اين كشور شده است.

مين سوغات جنگ عراق ؛ در يك نگاه
 

زمانى كه قطعنامه شماره ۵۹۸ در سال ۱۳۶۸ بين دو كشور ايران و عراق به امضا رسيد، تمام مردم مرزنشين نواحى غرب و جنوب غربى كشور كه هشت سال تمام زير آتش توپ و هواپيما و موشك و بمب بودند و زمين و كاشانه و مال خود را از دست داده بودند، جشن گرفتند. همگان گمان مى كردند كه تاريخ آلام و دردهايشان به پايان رسيده است اما متأسفانه آنان متوجه نبودند كه جنگ هنوز در اين مناطق وجود دارد. گستردگى و استفاده و كاربرد وسيع از سلاحى آرام اما مخرب و مرگبار به نام «مين هاى زمينى» باعث گرديد كه مصيبت بارترين و فاجعه انگيزترين تراژدى در كشتار و نقص عضو انسان هاى بى گناه در اين مناطق ايجاد شود.
آلودگى به مين و مواد منفجره در مرزهاى غربى و جنوب غربى كشور ايران بر اثر جنگ تحميلى رژيم بعثى عراق در مقاطع زمانى ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ صورت گرفت و اين امر باعث گرديد ايران در طول ۸ سال جنگ با عراق به يكى از قربانيان بزرگ مين درجهان بدل شود.
به گفته «كنوت اوستبى » هماهنگ كننده مقيم سازمان ملل متحد در تهران، تقريباً روزى دو نفر و سالانه حدود ۸۰۰ نفر در مناطق آلوده به مين در پنج استان مرزى جمهورى اسلامى ايران زخمى شده و يا جان خود را از دست مى دهند. استانهاى ايلام با مساحت يك ميليون و ۷۰۰هزار هكتار، خوزستان بامساحت يك ميليون و ۳۸۰ هزار هكتار ، استان كرمانشاه با مساحت ۶۹۱ هزا ر هكتار ، آذربايجان غربى با مساحت ۵۹ هزار هكتار و كردستان با مساحتى به وسعت يك هزار و ۴۸۰هكتار ، بنا به تحقيق انجمن حمايت از مصدومين مين ايران به ترتيب آلوده ترين نقاط ايران از اين منظر به حساب مى آيند. بنا به گزارش همين انجمن تعداد شهدا در استان ايلام ۲۵‎/۷ درصد و مجروحين ۲۰‎/۶درصد، در استان خوزستان ۲۱‎/۱درصد شهيد و ۱۸‎/۸درصد مجروح ، استان كرمانشاه ۳۰‎/۸ درصد شهيد و ۳۱‎/۹ درصد مجروح، استان آذربايجان ۷ درصد شهيد و ۱۴‎/۲ درصد مجروح و استان كردستان ۱۵‎/۴ درصد شهيد و ۱۴‎/۵ درصد مجروح مى رسد.

ايران در محاصره ۱۶ ميليون مين
 

جنگ تحميلى عراق عليه ايران باعث شد كه پس از جنگ در بخش وسيعى از مناطق كشور ما انواع مين و مواد منفجره عمل نكرده باقى بماند.
طبق نظر كارشناسان پس از جنگ ، در بيش از ۴‎/۲ ميليون هكتار از مناطق مرزى بالغ بر ۱۶ ميليون مين توسط نيروهاى عراقى كاشته شده است كه حدود ۲‎/۴ ميليون هكتار از اين مقدار اراضى همچنان آلوده به مين است. كه براساس اطلاعات منتشره حدود يك سوم آلودگى ميادين مين مربوط به استان خوزستان است.
به گفته اين كارشناسان اين مين ها بعضاً ۲۳ سال قبل توسط نيروهاى عراقى كار گذاشته شده و با مرور زمان به دليل عوامل جوى حساس شده و خطرناكتر از روز اول عمل مى كنند و پاكسازى آنها بسيار سخت تر است.

اما چه كسى مسؤول پاكسازى است؟
 

حدود ۲ سال قبل يعنى ۱۵ سال پس از پايان جنگ اين مسؤوليت از سوى وزارت كشور به وزارت دفاع سپرده شد و اين وزارتخانه هم اكنون، با بهره گيرى از تجهيزات مين زدايى نظير مين كوب تفتان مشغول پاكسازى ۲‎/۴ ميليون هكتار زمين باقيمانده از مجموع ۴‎/۲ ميليون هكتار زمين آغشته به مين است. اما در كنار اين وزارتخانه برخى سازمانهاى غيردولتى همچون كانون مشاركت براى پاكسازى مين، انجمن حمايت از مصدومين مين ايران و ... به طور موازى مشغول فعاليت هستند. اما بايد اذعان داشت كه تنها عهده دار بودن مسؤوليت مؤلفه كافى در اين راستا نيست، بلكه آن چيزى كه لازمه به اجرا درآوردن هر تئورى و مسؤوليتى است، اختصاص دادن بودجه و اعتبار است.
به گفته كارشناسان ، سرعت كاشت مين ۲۵ برابر از سرعت خنثى سازى آن بيشتر است. ارزيابى هاى به عمل آمده نشان مى دهد براى خنثى سازى ۱۶ ميليون مين و مواد منفجره باقيمانده از جنگ، ۳۰۰ ميليارد دلار هزينه لازم است ، اين در حالى است كه بودجه اى معادل سالانه يك ميليارد دلار براى پاكسازى مناطق آلوده در نظر گرفته شده است كه اين ميزان بودجه زمان زيادى بيش از ۲۰ سال را مى طلبد تا پاكسازى كامل مناطق آلوده را انجام پذير كنند.
كارشناسان معتقدند كه توليد هر مين چهار دلار هزينه داشته وپاكسازى آن نزديك به يك هزار دلار هزينه دارد. با توجه به گستردگى مناطق آلوده در سطح پنج استان غرب و جنوب غربى و پراكندگى جمعيت آن در اين محدوده (ديواندره از مناطقى است كه نياز به توجه خاص دارد)، كشاورزان ساكن، عشاير كوچ نشين و كودكان بيشتر در معرض خطر هستند.
گذشته از هزينه هاى گزافى كه پاكسازى ميادين مين در بر دارد، خسارات جانى ناشى از نقص عضو نيز از ديگر ارمغانهاى اين سلاح مرگبار است كه براى ساكنين مرزها در بر دارد.
به گفته عليرضا قديانى مدير عمليات اجرايى امداد و نجات، هزينه هاى ناشى از زخمى شدن قربانيان اين سلاح نيز بسيار گران است. بطورى كه اگر محاسبه كنيم كه ۸۰۰ تا يك هزار دلار هزينه يك پاى مصنوعى باشد و هر بار در فاصله هر شش ماه تعويض شود، مى توان گفت ۲۰ الى ۱۰۰هزار دلار هزينه پاى هر كودك در طول عمر اوست و صرفنظر از تأثيرات روحى ، روانى و اجتماعى و اقتصادى اين حوادث براى هر فرد، اگر نان آور و والدين دچار ضايعه شوند، يك خانواده با مشكل فراوانى روبرو خواهد بود.
در طول ۱۷ سال پس از جنگ تحميلى تلاشهايى براى پاكسازى مناطق جنگى از مين صورت گرفته و افرادى نيز در اين راه به شهادت رسيده اند، اما ايران همچنان در ميان بيش از ۸۰ كشور جهان بعد از مصر مقام دوم جهان را دارد.

چه بايد كرد؟
 

شايد بتوان گفت پنج جزء يا ركن براى مين زدايى در سطح بين المللى مشخص و پذيرفته شده است كه اشاره به آن خالى از فايده نيست.
۱ - برداشت و انهدام مين و نشانه گذارى ، حصاركشى مناطق آلوده .
۲ - آموزش خطرات مين (هشدار خطرات مين) به منظور آگاه كردن مردم نسبت به خطراتى است كه با آن مواجهند. شناخت آنان از مين و آشنايى با راههاى دورى از خطر . ۳ - ارائه خدمات درمانى و توانبخشى به آسيب ديدگان . ۴ - منع به كارگرى مين با هدف جهانى عارى از خطر مين و ترغيب كشورها براى مشاركت در پذيرش كنوانسيون ها و معاهدات بين المللى مربوطه به منظور توقف توليد ، تجارت ، صادرات و واردات استفاده از مين ها. ۵ - كمك به كشورها براى انهدام مين هاى ذخيره شده شان به گونه اى كه در توافقات بين المللى مطرح شده است.
مين زدايى بشردوستانه شامل تلاش براى حمايت از ساكنان مناطق خطرخيز و آموزش آگاهى از خطرات مين،كمك به قربانيان و آسيب ديدگان به منظور رسيدن به خودكفايى ، قانونمندى در بهره بردارى از مين و انهدام مهمات ذخيره هاى جمع آورى شده است.
اشاره به ركن چهارم يعنى «منع به كارگيرى مين» با هدف جهانى عارى از خطر مين شايد مهمترين و با اهميت ترين ركن در اين راستا در سطح بين المللى است كه به لحاظ اهميت خاص آن در سال ۱۹۹۷ ميلادى تبديل به يك معاهده بين المللى گرديد. معاهده منع كامل مين هاى ضدنفر (كنوانسيون آتاوا) در كانادا تهيه و تصويب شد و تاكنون ۱۴۸ كشور به اين معاهده پيوسته اند. اما نام كشورهاى سازنده چنين سلاحهايى چون آمريكا، روسيه، چين و هندوستان هنوز در ليست هم پيمان ها هم چنان خالى است.

منبع:سایت سبکبالان
ارسال توسط کاربر محترم سایت : H_velayat




 



ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.