گزارش هاي ساواك و شهرباني از روزهاي حماسه در زمستان 1356-(7)

دوشنبه 1356/11/24 ـ 13 فوريه 1978 ـ 5 ربيع الاول 1398
ـ ساواك در گزارشي، از نصب اعلاميه هايي بر روي ديوار مدرسه حجتيه قم خبر داد. موضوع اين اعلاميه ها در اين باره بود: 1. جواب نامه امام به جوانان مسلمان و روحانيون و... تشويق آنان به مبارزه با حكومت پهلوي 2.اعلاميه در خصوص وقايع اخير شهر قم 3. نامه سيد عبدالله شيرازي به سيد صادق روحاني از سوي دانشجويان مدرسه عالي علوم اراك مربوط به وقايع 19 دي 4. اعلاميه اي در بزرگداشت دومين سالگرد علي موحد قمي.
ـ شعار پارچه اي با مضامين خواست مردم نسبت به محاكمه مسببين حوادث قم، بازگشت امام، اجراي قوانين طبق اصول قرآن و وضع قوانين با دخالت علماي شيعه از پنجره ساختمان لابراتور دندانسازي واقع در خيابان نواب تهران آويخته شده بود. مأموران پس از مشاهده اين شعار پارچه اي، آن را برداشتند و دو نفر مسئول دندانسازي را دستگير كردند.
ـ روزنامه اردو زبان «جسارت» چاپ كراچي، تحليلي از حوادث سياسي اخير ايران و قيام 19 دي كه حمام خوني در قم به راه انداخت، منتشر كرد و نوشت : «در ايران هم از مدت ها پيش جنبشي عليه سياست هاي حكومت به وجود آمده است. اما تشكيلات سياسي ايران به نحوي است كه اجازه اظهار عقيده به مخالف را نمي دهد.» همچنين در ادامه اين مقاله مي نويسد:
«اين مسأله را نمي توان انكار كرد كه جنبش كنوني شديدا انقلابي است و به آساني نه مي توان آن را سركوب كرد ونه ناديده گرفت.»
ـ‌ نامه اي از سوي امام در پاسخ به اتحاديه هاي انجمن هاي اسلامي دانشجويان در اروپا نوشته و منتشرگرديد. امام در اين پيام كه در دوازده بند نوشته شده بود، دانشجويان را به آگاهي، التزام به مباني اسلام، تلاش براي سرنگوني رژيم شاه و برپايي حكومت اسلامي، هوشياري، پرهيز از اختلاف، تحصيل علم و وحدت روحاني و دانشجو دعوت كردند.
ـ‌ به گزارش خبرگزاري پارس، غلامرضا ازهاري، رئيس ارتش وارد بغداد شد و با عدنان خيرالله، وزير دفاع عراق ملاقات و گفتگو كرد. ديدار ازهاري از عراق نه روز طول مي كشد.
ـ اعلاميه اي از سوي آيت الله سيد عبدالله شيرازي با مضمون بزرگداشت شهداي 19 دي قم منتشر گرديد.
سه شنبه 1356/11/25 ـ 14 فوريه 1978 ـ 6 ربيع الاول 1398
ـ‌به مناسبت فرا رسيدن اربعين شهداي 19 دي، اعلاميه هايي از سوي آقايان شريعتمداري، گلپايگاني و مياندوآبي منتشر و در آن، روز 56/11/29 عزاي عمومي اعلام شد.
ـ به مناسبت فرا رسيدن اربعين شهداي 19 دي، اعلاميه اي مبني بر خودداري از حضور در كلاس درس در روزهاي 30 و 56/11/29 در چندين قسمت دانشگاه اصفهان نصب گرديد.
ـ اعلاميه اي به امضاي «جامعه روحانيت ايران» به مناسبت اربعين شهداي 19 دي قم انتشار يافت. دراين اعلاميه ضمن اظهار تأسف نسبت به اين حادثه و بزرگداشت خون مقدس شهداي اين روز، روز شنبه 56/11/29 را اعزاي ملي اعلام نمود و از حوزه هاي علميه، دانشگاه ها و مغازه ها دعوت كرد تا با تعطيل عمومي و حفظ آرامش كه نشانه اي از قهر ملت مي باشد، جواب دندان شكني به رفتار و گفتار دستگاه منفور حاكمه ايران و استعمارگران جهاني بدهند.
ـ «جمعيت ايراني دفاع از آزادي و حقوق بشر» با ارسال نامه اي به امضاي آقايان دكتر كريم
سنجابي و مهدس بازرگان به جمشيد آموزگار، نخست وزير رژيم شاه، خواستار رسيدگي به وضع كسبه اي شدند كه در روز 29 دي، مغازه هاي خود را در اعتراض به كشتار 29 دي قم بسته بودند و «اتاق اصناف آنها را به بهانه گران فروشي تعطيل كرده است.»
ـ اعلاميه اي با عنوان «سخني باتو» در سالن هاي خوابگاه دانشگاه اصفهان نصب گرديد.
ـ بنابر خبرگزاري فرانسه، سرهنگ هايله ماريام رئيس دولت اتيوپي در گفتگويي مطبوعاتي اعلام كرد كه اتيوپي مدارك كافي در اختيار دارد كه عربستان سعودي، ايران، امارات متحده و كويت دراجتماعي در يك سفارتخانه در قاهره تصميم گرفتند به منظور محاصره اتيوپي زير نظر امريكا يك پيمان محرمانه تشكيل دهند. رئيس دولت اتيوپي اعلام كرد: «چنانچه امريكا و انگلستان و آلمان فدرال درايجاد قتل عام ملت هاي آفريقا اصرار ورزند مناسبات سياسي با اين كشورها بي معني خواهد بود.»
ـ گزارش خبرگزاري فرانسه : «ايران و عربستان سعودي، دو رژيم سلطنتي محافظه كار منطقه به منظور طرح ريزي يك پاسخ هماهنگ به توسعه شوروي در اتيوپي و عدن تماس هاي خود را افزايش مي دهند.»
چهارشنبه 1356/11/26 ـ 15 فوريه 1978 ـ 7 ربيع الاول 1398
ـ در ساعت 11/50، تظاهراتي از سوي حدود 35 نفر در شهرستان آمل بر پا گرديد. تظاهر كنندگان ضمن طرفداري از آقايان غفاري، سعيدي، شريعتي و امام خميني شيشه هاي دو شعبه بانك صادرات و تهران را شكستند و حدود 4 نفر توسط مأموران دستگير شدند.
ـ به مناسبت فرا رسيدن اربعين شهداي 19 دي، اعلاميه اي از سوي آيت الله نجفي مرعشي مبني بر اعلام عزاي عمومي و تعطيلي كلاس درس حوزه در روز 56/11/29 منتشر شد.
ـ بيش از 200 برگ اعلاميه مربوط به اربعين شهداي 19 دي و دعوت به تعطيلي بازار در آذربايجان غربي توزيع گرديد.
ـ در پي صدور اعلاميه هاي آيات عظام در قم و اطلاعيه هايي مبني بر تعطيلي مغازه ها و بازار
در روز 56/11/29 به مناسبت اربعين شهداي 19 دي، پرويز ثابتي با ارسال بخشنامه اي خطاب به ساواك زاهدان، از آنان خواست تا از تعطيل بازارها و بروز حوادث نامطلوب و اقدامات آشوب طلبانه ممانعت به عمل آورند.
ـ ساواك تبريز در نامه اي به تيمسار رياست سازمان هاي آذربايجان شرقي، ضمن اعلام تعطيلي بازار تبري در روز 56/11/29 به مناسبت اربعين شهداي 19 دي از آنان خواست تا پيش بيني هاي لازم را اعمال نمايند.
ـ حدود 500 نفر از طلاب به همراه محمدرضا موحدي قمي بعد از نماز مغرب و عشاء در مسجد امام قم قصد داشتند تا مجلس فاتحه اي را به مناسبت دومين سال اعدام محمد علي موحدي قمي برگزار نمايند؛ اما مأموران شهرباني از اين اقدام آنها جلوگيري كردند و محمدرضا موحدي را به جرم برپايي تظاهرات دستگير نمودند.
ـ كميسيون امنيت اجتماعي شيراز، دو نفر از روحانيون ذيل را به جرم اخلال در نظم و آرامش به سه سال اقامت اجباري در مناطق ذكر شده محكوم كرد: 1. سيد علي اصغر دستغيب ـ سراوان، استان سيستان و بلوچستان 2. سيد علي محمد دستغيب ـ اهر، استان آذربايجان شرقي.
ـ بنابر گزارش شهرباني بابلسر «شعارهاي ضد ملي و اهانت آميزبه مقام شامخ سلطنت» در دو نقطه از ديوارهاي استخر و سوناي خزرشهر ـ حوزه استحفاظي ژاندارمري درياكنارـ نوشته شد.
ـ به مناسبت فرا رسيدن اربعين شهداي 19 دي، خبرنامه اي از سوي «اتحاد نيروهاي جبهه ملي» منتشر شد.
ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس از مبدأ اوكلاهماسيتي گزارش داد كه امكان تظاهرات براي نشان دادن نارضايتي از دستگيري دانشجويان ايراني در اين شهر وجود دارد ؛ همچنين از دستگيري 21 دانشجو به اتهام شورش، اجتماعي غير قانوني و مخفي كردن يك فراري خبر داد. ايرانيان زنداني دست به اعتصاب غذا زدند و از زمان دستگيري اين دانشجويان، ديگر
ايرانيان محصل، كلاس هاي درس كالج را تحريم كردند. اعتراض اين دانشجويان به بي عدالتي هاي حكومت شاه ايران است.
پنج شنبه 1356/11/27 ـ 16 فوريه 1978 ـ 8 ربيع الاول 1398
ـ در ساعت 7/30، اعلاميه اي با مضمون دعوت از كسبه به تعطيلي مغازه هايشان در روز 56/11/29 به مناسبت اربعين شهداي 19 دي در خيابان هاي شير و خورشيد و عباسي تهران توزيع گرديد.
ـ صبح امروز، سناتور دكتر موسوي ضمن سفر به شهر قم و تماس با آقاي شريعتمداري، در خصوص اعلاميه هاي تحريك آميز منتشر شده از سوي روحانيون بالاخص امام خميني، انتقاد كرد.
ـ صبح امروز اعلاميه اي در مورد حادثه 19 دي قم با امضاي آيات گلپايگاني و شريعتمداري در اماكن مذهبي از جمله مسجد عبدالرحيم خان يزد نصب گرديد.
ـ صبح امروز اعلاميه اي با امضاي آقاي شريعتمداري در مورد دعوت به تعطيلي در روز شنبه 56/11/29 به مناسبت اربعين شهداي 19 دي در مساجد بازار تجريش توزيع گرديد.
ـ حجت الاسلام محمد منتظري ـ كه در خارج از ايران به سر مي برد ـ نامه اي خطاب به روحانيوني كه اخيرا تبعيد شده بودند، نوشت و در آن حقيقت نهضت اسلامي ايران، شرايط جهاني، نيروهاي مبارز و راه هاي ادامه مبارزه را تحليل و تبيين كرد.
ـ به گزارش روزنامه اطلاعات محاكمه 12 نفر از دانشجويان بازداشتي متهم به اخلال در نظم عمومي و تظاهرات در شعبه 15 دادگاه جنحه شروع شد؛ روزنامه كيهان نيز اتهام اين دانشجويان را تظاهرات عليه رژيم شاه در روز عاشورا عنوان كرد.
ـ در ساعت 12/30، حدود 40 برگ اعلاميه مبني برابراز انزجار نسبت به اقدامات حكومت پهلوي در دبستان سينا آبادان توسط مأموران جمع آوري گرديد.
ـ «انجمن اسلامي دانشجويان ايراني مقيم تورينو»، اعلاميه اي در حمايت از روحانيون مترقي و
دانشجويان مبارز كه در روز 56/12/6 تعطيلي عمومي اعلام كرده و دست از كار مي كشند، منتشر و در سالن غذاخوري دانشگاه شهر تورينو نصب كرد. پرويز ثابتي، رئيس اداره سوم ساواك، پس از دريافت اين خبرنامه اي خطاب به كليه سازمان هاي اطلاعات و امنيت نوشت و ضمن احتمال برپايي تظاهرات از سوي «عناصرافراطي مذهبي و برانداز» در روز 56/12/6، از آنان خواست تا مراقبت و پيش بيني هاي لازم را اعمال و هرگونه اخبار و اتفاقي را به موقع اعلام نمايند.
ـ دو نفر جوان ناشناس كه قصد نصب اعلاميه تعطيلي بازار تهران در روز 29 بهمن در بازار عباس آباد تهران را داشتند از سوي اصناف محل تحت تعقيب قرار گرفتند و در نتيجه از نصب اعلاميه خودداري كرده و متواري گرديدند.
ـ راديو صداي جبهه خلق براي آزادي عمان كه عليه حضور نظامي ايران در عمان سخن مي گفت، اظهار داشت: «رژيم مزدور در كشور ما همواره تلاش مي كند حقايق اشغال گري نظامي ايران و حضور نظامي بريتانيايي و امريكايي در خاك عمان را پنهان سازد.» همچنين در اين برنامه اعلام كرد كه «ايران و اسرائيل دو روي يك سكه مي باشند و هدف ها و مطامع توسعه جويانه مشتركي در ميهن عرب ما دارند و براي حفظ منافع امپرياليسم در منطقه فعاليت مي كنند.»
ـ بنابر گزارش ساواك اعلاميه از سوي آيت الله سيد شهاب الدين نجفي مرعشي به مناسبت حادثه 19 دي از سوي عده اي ناشناس در منطقه بندركنگان ـ استان بوشهر ـ توزيع گرديد.
ـ بنا بر گزارش ساواك در ساعت 18، شانزده نفر معمم كه از قم راهي اصفهان شده و عبا و عمامه خود را در ساكي پنهان كرده بودند و در مسير خود اقدام به توزيع اعلاميه نموده بودند، از سوي پليس راه ژاندارمري در دليجان دستگير شدند و پس از بازرسي اتوبوس، از آنها تعداد زيادي اعلاميه كشف گرديد.
ـ در ساعت 20/45، مراسمي در شيراز با حضور جمعيتي حدود 2 هزار نفر و سخنراني آقاي سيد عبدالحسين دستغيب در مسجد جامع برگزار شد.
ـ در پايان امروز شيشه هاي يكي از شعب بانك صادرات شهرستان اردبيل از سوي چند نفر شكسته شد و يكي از اين افراد توسط مأموران دستگير گرديد.
ـ در پايان امروز، ساواك آذربايجان شرقي در تلگرافي به ساواك تهران از توزيع 200 برگ اعلاميه مربوط به اربعين شهداي 19 دي و دعوت به تعطيل بازار دراين شهر خبر داد؛ همچنين ده نفر از توزيع كنندگان اعلاميه توسط مأموران دستگير شدند.
جمعه 1356/11/28 ـ 17 فوريه 1978 ـ 9 ربيع الاول 1398
ـ شهرباني استان مازندران در نامه اي به ساواك نوشت كه سيزده نفر از امامان جماعت كليه مساجد ساري به مناسبت چهلم شهداي 19 دي قم ازاقامه نماز جماعت شب خودداري كردند و تصميم دارند روز 56/11/29 نيز از برپايي نماز جماعت خودداري نمايند.
ـ در ساعت 8، مراسم سخنراني و روضه خواني به مناسبت اربعين شهداي 19 دي در منزل آقاي سيدصادق روحاني در قم برگزار شد.
ـ از ساعت 11 الي 13، تظاهراتي از سوي جمعيتي حدود 15 هزار نفر در تعدادي از خيابان هاي قم برپا گرديد.
ـ آيت الله سيد علي محمد علي قاضي طباطبايي ضمن انتشار اعلاميه اي به امضاي چند تن از روحانيون تبريز از جمله آيت الله سيد ابوالحسن انگجي، آيت الله غروي، آيت الله قزلجه اي و... اعلام كرد كه به مناسبت چهلمين روز واقعه قم، مجلس يادبودي روز
56/11/29 از ساعت 10 الي 12 در مسجد ميرزا يوسف مجتهدي تبريز برگزار خواهد شد.
ـ به مناسبت فرا رسيدن اربعين شهداي 19 دي، اعلاميه اي از سوي آيت الله گلپايگاني منتشر شد.
ـ آيت الله بهاء الدين محلاتي در شيراز با انتشار اعلاميه اي، روز 56/11/29 را عزاي عمومي اعلام كرد.
ـ خبرگزاري آسوشيتدپرس از رشوه گيري ژنرال محمد خاتمي، فرمانده نيروي هوايي رژيم شاه، صاحب شركت «ارتاكسي» ـ‌ نماينده فروش هلي كوپتر بل درايران ـ خبر داد. طبق مدرك متعلق به سازمان سيا، در اين معامله 500 ميليون دلاري كه ايران 497 فروند هلي كوپتر از امريكا خريد، ژنرال ايراني 2/9 ميليون دلار وجه دريافت كرده است.
ـ شيخ مجدالدين محلاتي در شيراز با انتشار اعلاميه اي، روز 56/11/29 را عزاي عمومي اعلام كرد.
ـ بنابر گزارش ساواك تبريز، 14 نفر به اتهام توزيع اعلاميه توسط مأموران دستگير شدند.
ـ‌در ساعت 17، مراسمي در آبادان با حضور حدود 800 نفر و سخنراني آقاي هادي غفاري در مسجد اصفهاني ها برپا شد. آقاي غفاري در پي اين سخنراني با يك صحنه سازي توسط ساواك دستگير شد.
ـ پس از خاتمه نماز مغرب و عشاء در مسجد الرضاي شهر شيراز، آقاي سيد علي اصغر دستغيب به مناسبت فرا رسيدن اربعين شهداي 19 دي و طبق فتواي آقاي محلاتي، روز 56/11/29 را عزا و تعطيلي عمومي اعلام كرد.
ـ در ساعت 20، جمعيتي حدود هزار نفر از اهالي آبادان به منظور استماع به سخنراني آقاي هادي غفاري در مسجد بهبهاني اجتماع كردند و پس از اطلاع از ممنوع المنبر شدن ايشان، از مسجد خارج شدند و اقدام به برپايي تظاهرات و سر دادن شعار كردند و در نهايت با دخالت مأموران و شليك چند تير هوايي متفرق و حدود 12 نفر توسط مأموران دستگير شدند(ساواك در گزارش ديگري آمار دستگيرشدگان را 21 نفر اعلام كرد).
ـ در ساعت 20، اعلاميه اي به امضاي آيت الله گلپايگاني به مناسبت اربعين شهداي 19 دي و
برگزاري مراسم سوگواري و عزاي عمومي در روز 56/11/29، در يك مغازه خياطي در شهرستان بوشهر انداخته شد.
ـ در ساعت 22‌، اعلاميه هايي عليه رژيم از سوي دو نفر ناشناس، در ميدان ششم بهمن اصفهان توزيع گرديد.
ـ در ساعت 23، از سوي سه نفر ناشناس در مقابل شهرداري ناحيه 3 اصفهان آتش سوزي به پا شد كه البته خسارتي در بر نداشت.
ـ در پايان امروز، شعارهايي عليه رژيم توسط لطف الله داوري(دانشجو) بر روي در و ديوار قسمت هاي مختلف دانشگاه اصفهان نوشته شد.
ـ در پايان امروز، شيشه هاي يكي از شعب بانك صادرات اردبيل از سوي عده اي شكسته و يكي از عاملان توسط مأموران دستگير شد.
منبع: نشريه 15 خرداد، شماره 14.