خداحافظ BIOS، سلام UEFI (قسمت دوم)

تنظیمات UEFI
 

ما ویژگی بوت UEFI را در منوی System Setup مادربرد اینتل فعال کردیم. در هنگام استفاده از On- Board RAID هیچگونه پشتیبانی از پارتیشن های قابل بوت بزرگتر از 2 ترابایت وجود ندارد.
قرار دادن چند درایو دیسک سخت بزرگ در یک پیکربندی RAID0 برای ایجاد یک آرایه RAID بزرگ در شرایطی که بخواهید سیستم عامل خود را بر روی این آرایه نصب کنید، آن را کاملاً بی مصرف خواهد کرد. Matrix Storage Manager شرکت اینتل، یک محدودیت 2 ترابایتی را در این زمینه اعمال می نماید، با کاهش اندازه آرایه، می توانید آن را قابل بوت کنید.
استفاده از محصول Onboard RAID اینتل به شما اجازه نمی دهد پارتیشن بزرگی را ایجاد کنید که بتواند بعنوان یک درایو سیستمی عمل نماید. ما مجبور بودیم برای آزمایش های خود به یک درایو بیش از 2 ترابایتی اختصاصی سوئیچ کنیم.

درایو آزمایش: 4big Quadra LaCie (با ظرفیت ناخالص 4 ترابایت)
 

4big Quadra یک محصول ذخیره سازی قابل اعتماد از شرکت Lacie است که پیکربندی RAID را با یک اینترفیس eSATA و 4 ترابایت ظرفیت ناخالص ارائه می کند. این محصول ظرفیت ذخیره سازی چشمگیر خود را با عملکرد بسیار خوبی در اختیار شما می گذارد. از آنجایی که امروزه درایوهای 2 ترابایتی در دسترس قرار گرفته اند، این محصول می تواند با اشغال شدن هر 4 محفظه درایو خود به ظرفیت 8 ترابایت برسد. نمونه مورد استفاده ما به درایوهای 1 ترابایتی مجهز بود که در نتیجه یک پیکربندی RAID5 با ظرفیت کلی 3 ترابایت را در اختیارمان قرار می داد.
با وجود آنکه تنها تعداد اندکی از کاربران عملاً سیستم های خود را از چنین ابزار ذخیره سازی بوت خواهند کرد، اما این یکی از معدود گزینه هایی است که برای تقلید یک محصول ذخیره سازی SATA که بیش از 2 ترابایت ظرفیت ذخیره سازی قابل دسترسی را به سیستم گزارش می دهد، در اختیار داریم. بنابراین، ما سیستم را وادار به استفاده از GPT بجای MBR نموده و نشان خواهیم داد که آیا یک سیستم مجهز به UEFI می تواند از پارتیشن های بزرگتر از 2 ترابایت بوت شود یا خیر. همانطور که از قبل می دانیم، سیستم های مبتنی بر یک BIOS متعارف، قطعاً قادر به بوت از چنین درایوی نخواهند بود.

پارتیشن بندی انباره ذخیره سازی: مشکلات مربوط به MBR
برنامه Setup ویندوز، بطور خودکار GPT را برای Volume های بزرگتر از 2 ترابایت انتخاب کرده و به کاربران امکان می دهد تا برای ظرفیت های پایین تر از 2 ترابایت مابین MBR و GPT حق انتخاب داشته باشند. اگر بخواهید Volume های درایو را بر روی یک نصب ویندوز موجود مدیریت کنید، این موضوع در مورد یوتیلیتی Disk Management نیز صادق خواهد بود. بسیاری از BIOS های موجود امروزی از GPT پشتیبانی می کنند، اما یک سیستم فاقد پشتیبانی UEFI قادر نخواهد بود یک سیستم عامل را از یک پارتیشن GPT بزرگتر از 2 ترابایتی بوت نماید، اجازه بدهید ببینیم که اگر از MBR متعارف استفاده کنید، چه اتفاقی خواهد افتاد.
اگر پشتیبانی UEFI در دسترس نباشد، ویندوز هنوز بطور خودکار برای درایوهای 2 ترابایتی و یا بزرگتر از GPT استفاده خواهد کرد و گزینه ما بین GPT و MBR را ارائه می نماید. تمام فضای استفاده نشده در بالای 2 ترابایت اول، بلا استفاده خواهد بود (و در صورت انجام پارتیشن بندی با MBR، غیرقابل استفاده باقی خواهد ماند).
همانطور که در شکل ]13[ مشاهده می کنید، ویندوز ویستا این موضوع را بطور صریح بیان می نماید.

شاید فکر کنید که امکان ایجاد یک پارتیشن دیگر پس از نصب یک Volume 2 ترابایتی بر روی یک درایو با ظرفیت 2 ترابایت یا بیشتر وجود خواهد داشت، اما این کار امکان پذیر نیست زیرا MBR کل درایو را به یک پارتیشن حداکثر 2 ترابایتی محدود خواهد کرد. فضای ذخیره سازی باقیمانده اکنون غیرقابل استفاده باقی خواهد ماند. به همین دلیل، بسیار مهم است که برای درایوهایی با ظرفیت بالا صرفاً از GPT استفاده کنید. به این ترتیب، با محدودیت 2 ترابایتی مواجه نخواهید شد.
حال اجازه بدهید به کار خود ادامه داده و یک پارتیشن بزرگ را با استفاده از چیدمان GPT و درایو LaCie 4big Quadra eSATA ایجاد نماییم.
پارتیشن بندی انباره ذخیره سازی با MBR، GPT با، ESP MSR
برای بدست آوردن پشتیبانی کامل از GPT برای درایوهایی که ظرفیت ذخیره سازی بیش از 2 ترابایت را در اختیار شما می گذارند، به یک نسخه 64 بیتی از ویندوز (XP, Vista و یا Win7) نیاز خواهید داشت. GPT ویژگی های زیر را ارائه می کند:
- حداکثر ظرفیت 18 اگزابایت (Exabyte)
- تا 128 پارتیشن بر روی هر دیسک
- جداول پارتیشن اصلی و پشتیبان (Backup) برای افزونگی (Redundancy)
- فرمت پارتیشن کاملاً تعریف شده و Self – Identifying
- هر پارتیشن دارای یک ID منحصر به فرد است تا از برخورد شناسه ها (جدول پارتیشن GUID) جلوگیری شود.

جدول ]1[، یک نمای کلی از گزینه های پارتیشن بندی و اقدامات امکان پذیر بر روی GPT و MBR را فهرست می کند:

	ویندزو 32 بیتی		ویندوز 64 بیتی
	GPT	MBR	GPT	MBR
بوت	خیر	بله	بله	خیر
خواندن	خیر	بله	بله	بله
نوشتن	خیر	بله	بله	بله

توجه داشته باشید که وجود پشتیبانی UEFI برای درایوهای بزرگتر از 2 ترابایت در نظر گرفته شده است. برای آنکه امکان بوت از چنین پارتیشن های بزرگی که توسط سایر پیش نیازها (ویندوز 64 بیتی و GPT) تأمین شده اند فراهم شود، باید پشتیبانی UEFI وجود داشته باشد.

جزییات GPT بر روی ویندوز x64
 

GPT بطور خودکار (ESP(EFI System Partition که حاوی Boot Loader، درایوهای EFI و تمام فایل های ضروری دیگر برای بوت سیستم (نظیرHAL، int.boot و NT Loader) می باشد. این سیستم بجای رکورد بوت اصلی (Master Boot Recoed) از GUID partition Table استفاده می کند. ESP یک درصد از ظرفیت درایو را به خود اختصاص می دهد و اندازه آن حداقل 100 مگابایت و حداکثر 1000 مگابایت خواهد بود.
سیستم های GPT در عین حال با یک پارتیشن MDR Microsoft Reserved مجهز خواهند شد. از آن جایی که پارتیشن های GPT اجازه مخفی کردن سکتورها را نمی دهند، ویندوز از این فضای رزرو شده برای مصارف سیستم عامل استفاده می نماید. اگر تصمیم گرفته اید که یک دیسک ابتدایی را به یک دیسک دینامیک تبدیل کنید، ویندوز از پارتیشن MSR استفاده کرده، اندازه آن را کاهش داده و بانک اطلاعاتی دیسک دینامیک را با استفاده از فضای قابل دسترسی ایجاد می نماید. بر روی درایوهای کوچکتر از 16 گیگابایت، پارتیشن MSR تنها 32 مگابایت ظرفیت خواهد داشت. برای دیسک های بزرگتر، اندازه این پارتیشن به 128 مگابایت خواهد رسید.
حتی اگر سیستم شما با GPT انطباق داشته و با استفاده از پارتیشن های ضروری ایجاد شده باشد، شما برای آنکه بتوانید عملیات بوت را از یک Volume بزرگ انجام دهید هنوز به پشتیبانی UEFI نیاز خواهد داشت.

شما می توانید به کار خود ادامه داده و همچنان ویندوز را بر روی پارتیشن غیرقابل بوت نصب کنید، اما در این مرحله به شما هشدار داده خواهد شد.
اگر GPT و پشتیبانی UEFI هر دو بطور صحیح کار کنند، Windows7 به طور خودکار پارتیشنهای لازم نظیر ESP (EFI System Partition) صد مگابایتی و MRS (Microsoft Reserved Partition) یکصد و بیست و هشت مگابایتی را ایجاد کرده و سپس به شما اجازه می دهد تا یک Volume با ظرفیت بالا را ایجاد نمائید که قطعا قابل بوت خواهد بود.

جمع بندی
 

صنعت، مسیر طولانی را با UEFI طی کرده است. تاکنون روشهای گوناگونی برای Modularize نمودن فرآیند بوت و ایجاد یک استاندارد انعطاف پذیر مطرح شده اند. هیچیک از این موارد به یک موفقیت واقعی تبدیل نشدند، اما به نظر می رسد که اینتل حداقل مقداری پشتیبانی را با پروژه جاه طلبانه ایتانیوم خود بدست آورده است. EFI که امروزه تحت نظارت ,United EFI Industry forum قرار دارد، استانداردهای UEFI موجود را جایگزین BIOS خواهد شد و اینترفیس های جدیدی را برای سیستم های عامل ارائه کرده، فرآیند بوت را تسهیل نموده و انعطاف پذیری چشمگیری را از طریق نرم افزارهای کاربردی EFI و درایوهای ابزار مستقل از سیستم عامل ارائه می کند.
با وجود آنکه مشخصات 3. 2 جدید کاملاً بالغ است، اما صنعت هنوز با استاندارد جدید انطباق پیدا نکرده. از دیدگاه یک کاربر نهایی، درک این موضوع واقعاً دشوار به نظر می رسد. HP، IBM، Apple و چند تولید کننده دیگر قبلاً ثابت کرده اند که UEFI قطعاً می تواند در سیستم های تولیدی پیاده سازی گردد. در عین حال، کل تجارت مادربرد جهان بیشتر بر روی کاغذ از UEFI پشتیبانی می کند. ما تنها به چند مورد استثناء در این زمینه برخوردیم که متأسفانه بیشتر برای بهبود جنبه های بصری به استفاده از UEFI رو آورده بودند. حتی با وجود آنکه ویژگی های UEFI برای تولید کنندگان سیستم ها جالب تر هستند، استاندارد جدید در عین حال بیانگر تنها روش ممکن برای اداره درایوهای دیسک سخت با ظرفیت بالاتر از 2 ترابایت است.

ما در تلاش خود برای راه اندازی یک آرایه 0 RAID 4 ترابایتی (با 2 درایو 2 ترابایت) بر روی مادربرد Intel DP55KG و با استفاده از ویژگی on board Matrix RAID آن با شکست مواجه شدیم. این ویژگی در حال حاضر آرایه های قابل بوت را به حداکثر 2 ترابایت محدود می کند. گذشته از محدودیت های اعمال شده توسط خود اینتل، خوشبختانه ما در ایجاد یک درایو سیستمی 3 ترابایتی در Windows 7 با UEFI فعال و استفاده از یک انباره ذخیره سازی خارجی از شرکت LaCie موفق بودیم. این محصول پیکربندی RAID را بطور داخلی اعمال می کند و به همین دلیل یک نمایش بی نقص از وضعیتی است که در هنگام ارائه درایوهای دیسک سخت بزرگتر با آن مواجه خواهیم شد.
در نهایت، ما تنها می توانیم همه کاربران را به توجه کامل به عملکردهای فروشندگان سکو و تشویق آنها به تسریع فرآیند ارائه پیاده سازیهای UEFI خودشان، ترغیب کنیم. شاید چندان منطقی نباشد که امروز یک مادربرد کاملاً جدید P55 را با قیمت قابل ملاحظه ای خریداری کنیم، در حالیکه نمی دانیم از ظرفیت های آتی درایوهای دیسک سخت پشتیبانی خواهد نمود یا خیر. توجه داشته باشید که این نگرانی کاملاً به بوت از پارتیشن های بزرگتر از 2 ترابایتی مربوط می شود اگر درایو بوت شما کوچکتر از 2 ترابایت است، هنوز می توانید ظرفیت نامحدودی را بر روی درایوهای ثانویه سیستم خود داشته باشید.
منبع:بزرگراه رايانه 127