ژنيکو ماستي

«ژنيکو ماستي»با بزرگي غيرطبيعي سينه پديده يي است سهل و ممتنع. يعني هم ساده و طبيعي است(فيزيولوژيک )و نيازي به درمان ندارد و هم مي تواند جدي و نشانه يي از يک بيماري صعب العلاج باشد. ژنيکوماستي حقيقي، تکثير و حجيم شدن بافت غده يي (گلدندولر)سينه است
واژه اي «ژنيکوماستي»از دو بخش تشکيل شده: ژنيکو، به معناي زن و ماستي، به معناي سينه؛ پس ژنيکو ماستي يعني زنانه شدن سينه ي پس ژنيکو ماستي يعني زنانه شدن سينه ي يک مرد که نبايد آن را با دو پديده ي ديگر اشتباه کرد؛تجمع بافت چربي(ليپوماستي)و حجيم شدن عضلات سينه . در هر دو حالت ژنيکوماستي کاذب است؛ نه حقيقي

ژنيکوماستي طبيعي
 

ژنيکوماسيتي طبيعي در سه حالت ديده مي شود؛ نوزادي، بلوغ و سالمندي و هر سه حالت، فيزيولوژيک و طبيعي هستند. در واقع، هر انسان سالمي ممکن است در طول عمر خود حداقل يک بار ژنيکوماستي را تجربه کند. ژنيکوماستي نوزادي، در نوزادان پسر به علت وجود استروژن مادر در خون نوزاد عارض مي شود. اين پديده موقتي و گذراست و ظرف چند هفته از بين مي رود. ژنيکوماستي بلوغ، در دوران بلوغ در پسرها مشاهده مي شود. اين حالت غالباً دو طرفه بوده و با درد و حساسيت سينه همراه است. گاهي هم يک طرفه است. اين پديده ممکن است از چند ماه تا چند سال به طول انجامد(شش ماه تا سه سال ژنيکوماستي سالمندي معمولا بعد از پنجاه سالگي مشاهده مي وشد. ژنيکوماستي نوزادي، در شصت تا نود درصد موارد، ژنيکوماستي بلوغ شصت تا هفتاد درصد موارد و ژنيکوماستي سالمندي در سي تا85درصد افراد مسن ديده مي شود. ژنيکوماستي نوزادي در چند هفته ي اول زندگي، ژنيکوماستي بلوغ در پسرهاي نوجوان و تازه بالغ بين سنين دوازده تا پانزده سالگي و ژنيکوماستي پيري معمولا بعد از 45تا پنجاه سالگي ايجاد مي شود. بنابراين هر انسان سالمي ممکن است در طول زندگي خود، يک بار دچار اين عارضه شود بدون اينکه مشکلي براي او پيش بيايد

تشخيص بيماري
 

تشخيص اين پديده معمولا با پزشک متخصص است نه بيمار، ولي برخي خصوصيات مي تواند بيماران را هدايت کند. مثلا اگر ژنيکوماستي دردناک باشد يا سينه ها حساس شوند. نشانه ي تازگي و سريع بودن رشد سينه است.. اين حالت معمولا به دنبال مصرف داروها ديده مي شود. قوام سينه در اين حالت معمولا نرم بوده و سفت نيست؛ در حالي که اگر ژنيکوماستي کهنه و قديمي و طول کشنده باشد. قوام سينه سفت است. ژنيکوماستي اگر بعد از سنين25تا سي سالگي و بطور ناگهاني، سريعا و بدون مقدمه ي قبلي ايجاد شود و سير سريع داشته و توده ي پستاني سفت يا سخت يا همراه با ترشح باشد. مشکوک به بدخيمي است و بايد آن را جدي گرفت. ژنيکوماستي غالباً دو طرفه و گاهي يک طرفه بوده و يک سينه بزرگ تر از سينه ي ديگر است

علل ايجاد ژنيکوماستي
 

علل ژنيکوماستي شامل يک ليست بلند بالا زا بيماري ها و داروهاي مختلف مي شود که ذکر تمام آنها از حوصله ي اين بحث خارج است. براي نمونه، داروها بيست درصد، کم کاري اوليه ي بيضه(هيپوگوناديسم اوليه)ده درصد، تومورهاي بيضه يا فوق کليه سه درصد و حدود ده درصد موارد شامل هيپوگوناديسم ثانويه ، سوء تغذيه در قديم از علل شايع در کودکان )،مقاومت به آندروژن،)TFTSيا مردهاي زن نما که نوعي دو جنسي کاذب است، سيروز کبدي(فيبروز و تشمع کبد)،اعتياد به الکل ، نارسايي مزمن کليه،پرکاري مادرزادي فوق کليه، تومور ترشح کننده ي هورمون جنسي و پرکاري و کم کاري تيروييد، ايدز، داروهاي ضد ايدز و..مي توانند از علل ايجاد اين پديده باشند. کمتر دارويي را مي توان ديد که ژنيکوماستي ندهد. البته مقصود مصرف دراز مدت دارو است؛ نه چند نوبت يا چند روز. مواد نيروزا، استروييدها، آنابوليزان ها) اگر براي افزايش حجم عضلات خيلي بي رويه مصرف شوند)،کرم هاي استروژن، اسپيرونالاکتون، فلوتامايد، سايمتيدين، رانيتيدين، متيل دوپا،داروهاي اعصاب، ماري جووانا، هرويين، متادون،داروهاي ضد تشنج و ضد صرع، ضد سل، ضد افسردگي (داروهاي ضد افسردگي در زن پرمويي صورت و بدن و در مرد ژنيکوماستي توليد مي کنند)،شيمي درماني، هورمون رشد ، ضد سرطان ها، تمام آندروزن ها

ژنيکوماستي حقيقي
 

اين بيماري با هيچ بيماري ديگري اشتباه نمي شود، به شرطي که شرح حال و معاينه ي دقيق در پرونده ي بيمار وجود داشته باشد. مع الوصف بافت چربي، چاقي، ليپوم، فيبروادنوم و کيست هاي موضعي بايد از ژنيکوماستي واقعي افتراق داده شوند
آب پستان و سرطان پستان نيز در تشخيص افتراقي جاي دارند که در معاينه ي باليني و به کمک آزمايش خون، ماموگرافي، سونوگرافي و در صورت لزوم سي تي اسکن يا ام آر اي و سرانجام نمونه برداري، قابل تشخيص اند

درمان
 

اين بيماري اگر از نوع فيزيولوژيک و خفيف باشد، احتياج به درمان خاصي ندارد و معمولا خود به خود درمان مي شود. ژنيکوماستي دارويي هم با قطع دارو معمولا برطرف مي شود ژنيکوماستي دارويي هم با قطع دارو معمولا برطرف مي شود. معاينه ي دوره يي بيمار بين سه تا شش ماه ضروري است. نکته ي باليني مهم اين است که ژنيکوماستي به ويژه در جوانان و نوجوانان، بيش از اينکه از نظر پزشکي مسأله ساز باشد؛ از نقطه نظر رواني و رواني- اجتماعي مسأله ساز مي شود. بطوري که بيمار احساس شرم مي کند، از برهنه شدن مي هراسد، اعتماد به نفس خود را از دست مي دهد و دچار سرخوردگي و افسردگي مي شود که از خود ژنيکوماستي مهم تر است و آن را تحت الشعاع خود قرار مي دهد. در پزشکي گاهي بهترين دارو، ندادن داروست. ژنيکوماستي نسبت به هر دارويي حساس است. به علاوه، داروهايي که گاهي تجويز مي شوند، در واقع، اثر قابل توجهي در کاهش حجم پستان ندارند. اما ممکن است از بزرگ تر شدن آن جلوگيري کنند

اقدامات غيردارويي و ترميمي
 

اقدامات غيردارويي و ترميمي به مريض و ذهنيت او نسبت به بيماري بستگي دارد. حمايت روحي و دميدن اعتماد به نفس در بيمار بسيار مهم است و گاهي تنها راه دستيابي به اين هدف، فقط اقدامات ترميمي است. در حال حاضر از دو تکنيک ترميمي استفاده مي شود. ليپوساکشن، که برداشتن و حذف چربي هاي اضافي از پستان است و به بافت غده يي پستان دست نمي زنند. اين روش، بايد توسط يک جراح پلاستيک رسمي و خبره(فوق تخصص جراحي پلاستيک)و با لحاظ کردن کليه ي تدابير علمي و بعد از مشورت با فوق تخصص غدد، انجام شود. روش دوم،عمل جراحي سينه است که يک عمل کامل سينه برداري است و بافت غده يي سينه نيز حذف مي شود. البته امروزه، تکنيک هاي جراحي پيشرفت کرده و به صورت اندوسکوپي و با يک برش کوچک روي پوست ، بطور ظريف انجام مي شود
منبع: مجله 7روز زندگي (ش 99)