خطوط هوايي در اطراف جهان هم اکنون 2/5 ميليارد دلار در سال مسافر حمل مي کنند و عليرغم خطرهاي بالقوه موتورهاي جت در آسمان و سفر در چند مايلي بالاتر از زمين و درون يک قطعه فلز سنگين-اين مسافرتها بطرز شگفت انگيزي ايمن هستند.
در واقع احتمال اينکه در يک پرواز خطوط هوايي تجاري با بدشانسي مرگ روبه رو شويم 1 در 9 ميليون مي باش.البته اشتباهات زيادي در ارتفاع 33000 پايي بالاي زمين مي تواند اتفاق بيافتد واگر بدشانسي شما در حدي باشد که در حين مسافرت چنين چيزي اتفاق بيافتد، تصميمي که مي گيريد مي تواند تفاوت بين مرگ و زندگي باشد.بخاطر داشته باشيد که حدود 95 درصد از سوانح هواپيما نجات يافتگاني دارند بنابراين چنانچه بدترين چيز اتفاق بيافتد بدشانسي شما به بدي که فکر مي کنيد نخواهد بود.
به توصيه هاي زير توجه کنيد:
1-اين طور لباس بپوشيد:
شلوار بلند/کفش هاي راحت و محکم بند دارد:البته ممکن است بخواهيد در طول پرواز راحت باشيد يا با کلاس به نظر آييد، اما حرکت سريع در لاشه هواپيما با کفش هاي صندل پاشنه بلند مشکل است.لباسهاي گشاد و غير ساده همچنين اين خطر را دارد که با درگير شدن با موانعي در فضاي محدود داخل هواپيما پاره شوند.اگر مي دانيد که پرواز در مناطق سرد صورت مي گيرد، لباس مناسب به تن کنيد و بالا تنه خود را با ژاکتي بپوشانيد.لازم است که در صورت سقوط براي نجات يافتن خود را گرم نگه داريد.حتي اگر احتياجي به توجه به اين مورد(سردي هوا)وجود نداشته باشد.هرچه بيشتر پوشيده باشد در هنگام برخورد بازمين کمتر دچار جراحات يا سوختگي هاي جدي مي شويد.ارجحيت با لباسهاي پشمي و کتاني است زيرا کمتر در معرض خطر آ؛تش سوزي مي باشند.در هنگام پرواز بر فراز آبها، لباس پشمي بر کتاني، برتري دارد، زيرا پشم نسبت به کتان کمتر خاصيت عايق بودن خود را در هنگام مرطوب بودن از دست مي دهد:
2-صندلي هاي مناسبي براي خود بگيريد:
در مراحل اوليه برخورد، امکان نجات بيشتر است و نجات از يک سانحه سقوط بستگي به اين دارد که با چه سرعتي از هواپيما خارج شويد.بهتر است صندلي هايي را بگيريد که تا حد ممکن به دربهاي خروجي نزديک باشند و صندلي هاي رديف مياني ارجحيت بيشتري دارند.بعلاوه سعي کنيد در بخش عقب هواپيما بنشينيد.مسافراني که در بخش دم هواپيما قرار مي گيرند، 40 درصد بيشتر از آنهايي که در رديفهاي اولي نشسته اند، شانس نجات دارند.
3-کارت ايمني پرواز را مطالعه کنيد:
به صحبتهايي که قبل از پرواز راجعه به مسايل ايمني مي شود، توجه نماييد.بله-همه اينها را قبلا شنيده ايد و احتملا هيچگاه نيازي پيدا نکرده ايد، اما اگر در حين ارائه دستورالعملهاي پيش از پرواز گوشي هدفون را روي گوش گذاشته ايد و يا به کارت ايمني بي توجهي مي کنيد، اطلاعاتي را از دست خواهيد داد که در زمان واقعه سقوط برايتان حياتي خواهند بود.فکر نکنيد که همه اينها را از قبل مي دانيد.هر نوع هواپيمايي دستورالعملهاي ايمني خاص خود را دراد.اگر در رديفي که درب خروج دارد نشسته ايد درب را مورد بررسي قرار دهيد و مطمئن شويد که در صورت نياز قادر به بازکردن آن هستيد.در شرايط معمولي مهمانداران پرواز درب را باز خواهند کرد، اما اگر مرده و يا زخمي باشند خود شما بايد اين کار را بکنيد.
4-نقشه اي طرح کنيد:
اگر هواپيمايي در حال سقوط است، تقريبا هميشه چند دقيقه اي براي آماده شدن پيش از برخورد وقت هست.از اين وقت براي مرور اين موارد استفاده کنيد:دربهاي خروجي کجا قرار دارند، و سعي کنيد تعداد صندلي هاي ما بين رديف خود و دربهاي خروجي را بشماريد.در اين صورت مي فهميد که چه زماني به درب خروج خواهيد رسيد حتي اگر درب را نبينيد.موقعيت را تا حد ممکن تخمين بزنيد.تلاش کنيد تا تشخيص دهيد که هواپيما را روي چه سطحي فرود مي آيد، تا نحوه آماده شدن را طرح ريزي نماييد.بعنوان مثال اگر در حال فرود روي سطح آب هستيد بايد جليقه نجات خود را بپوشيد و تا وقتيکه از هواپيما خارج نشده ايد آن را باد نکنيد و اگر در هواي سرد فرود مي آييد سعي کنيد که با پتو يا ژاکتي خود را در بيرون گرم نگه داريد...
5-کمربند ايمني خود را هميشه محکم ببنديد:
اگر سقوط هواپيما در زماني اتفاق افتاد که در خواب هسيتد، از بسته بودن کمربندتان خوشحال خواهيد شد.در هر حال مطمئن شويد که پيش از برخورد بطور مناسبي در اطراف بدن شما قرار گرفته باشد.(فيت باشد)هر سانتيمتر شل بودن کمتربند نيروي جي را که در هنگام سقوط به شما وارد مي آيد، 3 برابر مي کند، بنابراين آن را خوب ببنديد.همچنين کمربند را تا آنجا که مي توانيد نزديک به لگن خاصره خود محکم کنيد.بايد بتوانيد که بخش بالاي لگن خاصره را بالاي لبه کمربند حس کنيد.چرا؟ لگن خاصره ساختار محکمي دارد که نيرو را به خوبي کنترل مي کند.به هر حال، اگر کمربندتان روي شکمتان کشيده شود، شانس ايجاد جراحات داخلي خطرناک بيشتر مي شود.
6-خود را براي ضربه برخورد محکم آماده کنيد:
صندلي خود را به حالت حداکثر وضعيت عمودي درآوريد و يک يا دو حالت وضعيت محکم بودن را برايش در نظر بگيريد.اگر صندلي با ديواره جلويي شما بحد کافي نزديک است، کف يک دستتان را روي پشتي صندلي جلويي قرار دهيد و کف دست ديگر را بحالت ضربدري روي دست اول بگذاريد و پيشاني خود را روي دستتان قرار دهيد.(انگشتانتان را در هم نبنديد).همچنين در برخي موارد پيشنهاد مي شود سرتان را مستقيما روي صندلي جلويي بگذاريد و انگشتان دست را در پشت سر در هم قرار دهيد.قسمت بالاي بازوانتان را در دو طرف سر قرار دهيد.اگر صندلي در جلويتان قرار ندارد، به جلو خم شويد و سينه خود را روي رانهاي خود بگذاريد و سرتان را بين زانوهايتان قرار دهيد مچ هاي دست خود را بصورت ضربدري از جلوي ساق پا رد کنيد و مچ پاي خود را محکم در دست بگيريد.در چنين وضعيتي کف پاها بايد در کف هواپيما و پشت زانوها قرار گيرن تا جراحات پا و کف آن کاهش يابد چونکه پس از برخورد براي خروج از موفقيت آميز از هواپيما به آنها احتياج داريد.
7-خونسرد بمانيد:
بلند شدن در هرج ومرجي که بلافاصله س از سقوط حاصل مي شود، مي تواند ساده باشد.اگر خونسرد باشيد احتمال اينکه سالم از هواپيما خارج شويد بيشتر است.بخاطر داشته باشيد حتي در بدترين وضعيت لاشه هواپيما شانس زنده ماندن وجود دارد.ضمنا نيازمند اين هستيد که بتوانيد با تفکر بصورت منطقي اين شانس را به حداکثر برسانيد.
8-از ماسک اکسيژن قبل از کمک کردن به ديگران استفاده کنيد:
احتمالا در کليه پروازهاي تجاري اين را شنيده ايد اما ارزش تکرار دارد.اگر وضعيت کابين مخاطره آميز باشد، فقط 15 ثانيه وقت داريد که در صورت سيگار بودن و يا داشتن مشکلات تنفسي و عروقي اغلب کمتر مي شود)تا قبل از بيهوش شدن، از طريق ماسک تنفس کنيد.اگر تکان روحي شما را وادار مي کند که ابتدا به کودکانتان ويا مسافران مسني که کنار شما نشسته اند کمک کنيد، بدانيد که اگر بهوش نباشيد براي هيچکس مفيد نخواهيد بود.مي توانيد ماسک اکسيژن کس ديگري را استفاده کنيد حتي اگر آنها بيهوش هستند.
9-خود را در برابر دود محافظت کنيد:
آتش و بيشتر دود مسئول درصد بالايي از تلفات سقوط مي باتشد.دود درون يک هواپيماي آتش گرفته مي تواند کاملا غليظ و تا حد زيادي سمي باشد.بنابراين دماغ و دهانتان را جهت جلوگيري از تنفس آن بپوشانيد.در صورت امکان براي محافظت بيشتر از پارچه خيس استفاده کنيد.
10-به سرعت از هواپيما خارج شويد:
در صورت وجود دود و آتش، تاخيردر خروج از هواپيما بحرانيست.معمولاً کمتر از دو دقيقه فرصت داريد که از هواپيما خارج شويد.از دستورات مهمانداران که پس از سقوط به شما مي دهند اطاعت کنيد.مهمانداران پرواز و تمرينات سختي را پشت سر مي گذارند تا مطمئن گردند در صورت سقوط چه بايد بکنند.اگر مهماندار پرواز قادر به دستور دادن يا کمک کردن باشد در برخي موارد بعداز سقوط خود نمي توانند آن را انجام دهند.با آن ها همکاري کنيد تا شانس زنده ماندن ديگران افزايش يابد.سعي نکنيد که متعلقاتتان را نجات دهيد.با عقل جور در نمي آيد اما هنوز افرادي اينکار را مي کنند.همه چيز را باقي بگذاريد، انها فقط حرکت شما را کند مي کنند.مطمئن شويد خروجي را که انتخاب کرده ايد ايمن است.از پنجره به بيرون نگاه کنيد.براي اينکه تشخيص دهيد که آيا آتش يا خطرات ديگري در خارج از هواپيما هست اگر خطري هست از وسط هواپيما خارج شويد و يا از خروجيهاي ديگر اقدام کنيد.
11-حداقل 500 فوت(حداقل 150 متر)در خلاف جهت باد از هواپيما فاصله بگيريد:
اگر در يک منطقه دورافتاده گير کرده ايد؛ معمولا بهترين کار اين است که نزديک هواپيما بمانيد و منتظر امدادگران باشيد.خيلي نبايد نزديک هواپيما باشيد.در هر لحظه بعد از سقوط آتش يا انفجار محتمل است بنابراين بين خود و هواپيما فاصله اي در نظر بگيريد.اگر سقوط در آب اتفاق افتاده است با شنا تا آنجا که مي توانيد از لاشه ي هواپيما فاصله بگيريد.
12-استفاده از کارت ايمني
اگر وقت کافي براي آماده شدن تا زمان سقوط نداريد يا برخي موارد را فراموش کرده ايد، مي توانيد بيشتر اطلاعات مهم را از کارت ايمني که در پشت صندلي جلويي شما قرار دارد استفاده کنيد.
13-چگونگي روش جان بدر بردن در افتادن از بلندي را بياموزيد:
بندرت اتفاق مي افتد که هواپيمايي در ميان هوا چند تکه شود.اگرچنين شود تنها راه نجات در سقوط آزاد موفقيت آميز است،چونکه هواپيماهاي خطوط تجاري چتر نجات ندارند.
14-حرکت ممنوع:
تا زمان توقف کامل هواپيما در حالت بريس(نکته شماره 6)بمانيد.احتمال برخورد ثانويه يا جهش پس از برخورد اوليه وجود دارد.
15-حمل بار ممنوع!
در صورت فرود در آب، قبل از ورود در آب يا بلافاصله پس از ورود کفشها و لباسهاي اضافي خود را در آوريد.اين مورد باعث مي شود که راحت تر شنا کنيد و شناور بمانيد.
16-خونسرد بمانيد:
بايد مراقب باشيد که اسير احساسات و ترس منفي نشويد.اين موارد تاثير زيادي در عدم توانايي در جهت واکنش مثبت و مناسب در چنين شرايطي دارد.بعنوان مثال، شخصي ممکن است که بجاي حرکت بسمت در خروجي، در صندلي خود باقي بماند.مراقب اين موارد در شخص بغل دستي يا همسفران باشيد.
17-يک استثنا براي قانون «همه چيز را رها کنيد»:
(نکته شماره 10)برداشتن يک ژاکت يا پتو است.اگر قرار باشد که مدت زيادي در لاشه هواپيما بمانيد، پوشش مناسب ممکن است در زندگيتان را نجات دهد.
18-مواظب سرتان باشيد:
اگر بتوانيد يک بالش يا شيئي نرمي شبيه آن پيدا کنيد که سرتان را در هنگام برخورد محافظت کند از آن استفاده کنيد.
19-بازي با کمربند ايمني:
بسيار اتفاق افتاده است که اشخاص فراموش مي کنند که چگونه کمربند خود را پس از سانحه باز کنند.
بحد کافي بنظر آسان مي آيد، اما در شرايطي که گيج و مبهوت هستيد، غريزه اوليه شما سعي در فشار دادن کليدي مي کند، همانطور که در يک اتومبيل اين کار را مي کنيد.اگر با انجام دادن اين کار کمربند باز نشود، به آساني دچار ترس و و اهمه مي شويد.قبل از برخورد ذهنتان را آماده کنيد که چگونه آن را با سرعت و آساني باز نماييد.
20-بار هم کمک مي کند:
بار دستي خود را زير صندلي جلويي خود قرار دهيد.اين کار از لغزيدن پايتان به زير صندلي جلوگيري مي کند.
21-قلم مرگبار:
اشيا تيز از قبيل:قلم-مداد و شبيه آنها را قبل از برخورد از جيبهاي خود دور کنيد.
بهتر اينست که در هيچ شرايطي آنها را حمل نکنيد.تقريبا هر چيز جداشدني در هواپيما در حادثه سقوط مي تواند تبديل به يک شي مرگبار شود.
22-پارچه خيس را فراموش نکنيد:
اگر چيزي براي خيس کردن پارچه(براي جلوگيري از تنفس دود)نداريد، مي توانيد از ادرار خود استفاده کنيد.عدم نزاکت در چنين مواقعي کاملا قابل قبول است.
23-الياف مصنوعي ممنوع
از پوشيدن پارچه هاي سنتتيک(الياف مصنوعي)در هنگام سفر با هواپيما خودداري کنيد.اگر کابين آتش بگيرد، اين مواد با ذوب شدن خود به پوست مي چسبند.
24-الکل هم ممنوع:
از مصرف الکل در قبل و در حين پرواز خودداي کنيد، الکل توانايي فرد را در واکنش سريع و منطقي در حين سقوط و خروج از هواپيما تحت تاثير قرار مي دهد.
25-هيچ گاه بچه هاي کوچک را روي زانوان خود قرار ندهيد:
اگرچه اين کار از خريد يک صندلي ديگر ارزانتر است؛ اما در صورت گرفتن آنها با دست هيچ تضميني براي نجات جان آنها وجود ندارد.صندلي براي کودک خود بگيريد و از يک سيستم مناسب جهت محکم کردن وي استفاده کنيد.
26-در کف هواپيما ننشينيد:
اگر در کابين دود وجود دارد، سعي کنيد تا در ارتفاع پايين قرار بگيريد.اما هيچ گاه در کف کابين نخزيد.احتمال دارد که توسط ساير مسافراني که در حال تلاش براي خروج از هواپيما در شرايط ديد کم هستند، لگدکوب يا زخمي شويد.
27-سايرين را هل ندهيد:
خروج با نظم شانس زنده ماندن همه را افزايش مي دهد.اگر ترسيده باشيد و ديگران راهل دهيد، ممکن است با عکس العمل تلافي جويانه آنها مواجه شويد.
28-پاها صاف:
بازرسان سوانح هوايي مرتب از زخمي هايي نام مي برند که هر دو پاي آنها از ناحيه زير زانو شکسته است.
وجود پاهاي شکسته باعث اشکال در توانايي خروج از هواپيما مي شود.اين مورد در اثر حالت «بريس»بوجود مي آيد که باعث قرار داده شدن پاها در زير صندلي جلويي مي شود.در زمان برخورد، پاها بسمت جلو مي پرند و قسمت عقب صندلي جلويي باعث شکستن آنها مي شود.پاهايتان را بصورت مستقيم در جلو خود قرار دهيد...
با تمام اين توصيه ها، به اين مهم توجه داشته باشيم که تقدير چيز ديگري است، اگر تقدير اين باشد که برويم، در رختخواب گرم و نرم هم سرنوشتمان به تقدير گره مي خورد، اما گفته اند:احتياط شرط عقل هم هست، چرا چنين نکنيم؟!
منبع:اطلاعات علمي شماره11 
