احساساتت را با هوش کن!
رويا رضايي نسب:: هوش هيجاني موضوع جديدي است که اين روزها مد بازار کتاب روان شناسي است و کتاب هاي زيادي در موردش چاپ مي شود. دليل اقبال به اين موضوع اين است که فقط 20 سال است که روانشناس ها اين نوع جديد هوش انساني را کشف کرده اند و با اين که موضوع اولش حسابي علمي و سخت فهم بوده اما يک روانشناس روزنامه نگار به نام گلمن آن را به شکل خوش خواني به همه ارائه داده است.
بعد از کتاب گلمن کتاب هاي خيلي زيادي در اين موضوع چاپ شده و تب آن بازار کتاب ايران را هم گرفته است. از جمله کتاب هاي خوب اين حوزه کتاب هوش هيجاني ترجمه مهدي گنجي است. کتابي خوش خوان و در عين حال علمي که به ما مي گويد هوش هيجاني چيست، چه طور مي شود پرورشش داد و چه طور مي شود آن را اندازه گيري کرد.
البته کسي که باعث شد که واژه هوش هيجاني اين قدر توي دهان ها بيفتد و تمام مردم دنيا کتاب هاي هوش هيجاني بخرند، يک روزنامه نگار روانشناس به نام دانيل گلمن بود که چند مقاله در نشريه هاي پر فروش آمريکا در مورد هوش هيجاني نوشت و بعد هم کتابي به نام هوش هيجاني که در تمام دنيا پرفروش شد. در ايران خودمان هم دو تا ترجمه از اين کتاب در دو انتشاراتي متفاوت و با دو نام متفاوت «هوش هيجاني» و «هوش عاطفي» به چاپ رسيده است. البته هوش هيجاني غير از کتاب، در ژانرهاي ديگر هم آموزش داده مي شود. همه دنيا پر شده از کلاس هايي که شاگردانش مي خواهند خودشان را از لحاظ هيجاني با هوش تر کنند.
اگر هوش به معناي عقلانيش فقط 25 درصد موفقيت را پيش بيني کند، هوش هيجاني بيشتر از 80 درصد موفقيت شغلي و خانوادگي را پيش بيني مي کند. بر خلاف هوش عقلاني که زمينه ارثي دارد و از همان اول بچگي مشخص است که يک نفر چه قدر باهوش است هوش هيجاني در طول زندگي کاهش و افزايش پيدا مي کند و بنابراين مي توان آن را مورد آموزش داد. آدم هايي که هوش هيجاني بالايي دارند هم مي توانند احساس هاي خودشان را درست بشناسند، هم مي توانند احساسات ديگران را درست تشخيص دهند، هم مي توانند بفهمند که يک احساس از کجا آمده و چه تاثيراتي دارد، هم مي توانند هيجان هايشان را مديريت کنند و هم مي توانند از احساساتشان براي پيشبرد هدف هايشان استفاده کنند.
* برپايه تحقيق هاي علمي نوشته شده است
هر دو کتابي که با هم کتاب هوش هيجاني را تشکيل داده اند بر اساس نظريه هاي علمي مشهور هوش هيجاني نوشته شده اند. کتاب اول تاريخچه هوش هيجاني را مفصل گفته است. راه هايي براي افزايش هوش هيجاني پيشنهاد داده و کاربرد هاي هوش هيجاني در محيط کار را گفته است. کتاب دوم دقيقا بر اساس نظريه سالووي و ماير کساني که براي اولين بار نظريه هوش هيجاني را مطرح کردند نوشته شده است. بر اساس اين نظريه فصل بندي کتاب اين جور است: هوش هيجاني چيست؟ شناسايي حالت هاي هيجاني، درک هيجان ها، کنترل هيجان ها و استفاده موثر از هيجان ها، آخرين فصل کتاب هم راهکارهايي براي افزايش هوش هيجاني پيشنهاد مي دهد.
* زبان کتاب ساده است
با اين که کتاب کاملا علمي است. اما با زبان خوش خوان و همه فهمي نوشته شده است. مثلا کتاب اول که با تاريخچه هوش هيجاني شروع مي شود، دقيقا شبيه يک کتاب داستاني ريز به ريز جزئيات حادثه اي در قرن نوزدهم را شرح مي دهد که سال ها بعد پايه هاي زيستي هوش هيجاني را مشخص مي کرد. از کلمه هاي خيلي تخصصي استفاده اندکي شده و هر جا که پاي اين دو کلمه ها وسط باشد حتما شرح مفصلي هم به دنبالش مي آيد.
* کتاب کاربردي است
کتاب هوش هيجاني فقط به تئوري و تاريخچه نمي پردازد. پيشنهادهايي که جا به جا در کتاب گنجانده شده اند کاملا قابل اجرا هستند و دليل پيشنهاد ها هم کاملا مشخص هستند. ضمن اين که آزمون هاي مفصلي که در کتاب چاپ شده اند اين امکان را به خواننده مي دهد که خودش را با ديگران مقايسه کند و هم ميزان پيشرفتش را تخمين بزند.
* کتاب را متخصص ها نوشته اند
هم نويسنده ها و هم ويراستار ترجمه کتاب روانشناس هستند. دکتر حمزه گنجي از پيشکسوت هاي روانشناسي در ايران است و دانشجوهاي روانشناسي زبان ساده کتاب هايش را دوست دارند. تراويس برادبري و جين گريوز نويسنده هاي کتاب اول هم کساني هستند که کاملا مي دانند در مورد چه چيزي مي نويسند. نويسنده کتاب دوم هم دکتر مارک ديويس است که عنوان تحصيلي اش، ميزان عالم بودنش را مي رساند. آنها اين کتاب را بر اساس تحقيقات ميداني و نظريه هاي علمي نوشته اند.
* ناشر اين کاره است
يکي از سرنخ هاي شناختن يک کتاب خوب در يک زمينه، نگاه کردن به نام ناشر آن کتاب است. نشر ساوالان سال هاست که ناشر کتاب هاي تخصصي دانشگاهي در زمينه روانشناسي است و تا به حال کتاب غيرعلمي به بازار نسپرده است.
کتاب هوش عاطفي نتايج و آثار آن در زندگي از نمونه کتاب هايي است که ظاهري علمي دارند، نام دو دکتر بر روي آن حک شده است اما به محتواي آن نمي توان چندان دل بست. از اين گونه کتاب ها در بازار روانشناسي فراوان هستند. مثلا کتاب هايي که عنوان مهارت هاي زندگي رويشان است اما تنها چيزي که ياد نمي دهند مهارت هاي زندگيست يا کتاب هايي که ادعاي درمان افسردگي دارند. در حالي که اصلا تعريف درست و درماني از افسردگي ندارند. کتاب هوش عاطفي ملغمه اي از مهارت هاي کوچک و بزرگ روانشناختي است که ربطشان به هوش هيجاني چندان معلوم نيست.
کتاب مدعي است که مي خواهد راه هايي براي هوشمندانه عمل کردن شما ارائه دهد. براي همين سه فصل هوشمندانه فکر کنيد، با هوش باشيد و هوشمندانه کار کنيد، محتواي اصلي کتاب را تشکيل مي دهند. اما زير فصل ها دقيقا معلوم نمي کنند که منظور نويسنده از هوش چيست. در کتاب جا به جا از مهارت خوش بيني و انعطاف پذيري صحبت شده است که مهارت هاي جزئي هوش هيجاني هستند و کليت آن را پوشش نمي دهند.
* ملغمه است
در کتاب هوش عاطفي تکليف خواننده و البته نويسنده چندان معلوم نيست. ما نمي دانيم کتاب بر اساس چه نظريه اي نوشته شده است. مهارت هايي که آموزش داده مي شود چندان ربطي به هوش هيجاني ندارند. جمله ها کلي هستند. راهکارها چندان قابل اجرا نيستند و ذهن خواننده را به جاي منظم تر شدن آشفته مي کند. به عنوان مثال مهارت گوش دادن از جمله مهارت هاي ارتباطي است و طبق قاعده بايد در کنار مهارت هاي ارتباطي ديگر در آخرين مرحله هوش هيجاني بيايد اما در وسط کتاب گنجانده شده است.
* کتاب مدعي است
هوش عاطفي از سري کتاب هاي 50 دقيقه اي کاربردي نسل نو انديش است. از آن کتاب هايي که مي خواهند در 50 دقيقه شما را به عرش اعلا برسانند. معلوم است که مهارت هايي عميق از جمله مهارت هاي هوش هيجاني را نمي توان در يک روز و دو روز و يک ماه و دو ماه فرا گرفت چه برسد به 50 دقيقه ناقابل. براي همين ادعاي گنده در 50 دقيقه با هوش شويد نقطه ضعف کتاب است.
* کتاب سر و شکل خوبي ندارد
تصوير سازي هايي که در کتاب استفاده شده اند توليدي نيستند و بدون ترتيب خاصي در کتاب پخش شده اند. جلد کتاب هم اصلا گيرا نيست. با ورق زدن کتاب معلوم مي شود که عجله اي آن را بسته اند.
منبع مجله همشهری 161
بعد از کتاب گلمن کتاب هاي خيلي زيادي در اين موضوع چاپ شده و تب آن بازار کتاب ايران را هم گرفته است. از جمله کتاب هاي خوب اين حوزه کتاب هوش هيجاني ترجمه مهدي گنجي است. کتابي خوش خوان و در عين حال علمي که به ما مي گويد هوش هيجاني چيست، چه طور مي شود پرورشش داد و چه طور مي شود آن را اندازه گيري کرد.
البته کسي که باعث شد که واژه هوش هيجاني اين قدر توي دهان ها بيفتد و تمام مردم دنيا کتاب هاي هوش هيجاني بخرند، يک روزنامه نگار روانشناس به نام دانيل گلمن بود که چند مقاله در نشريه هاي پر فروش آمريکا در مورد هوش هيجاني نوشت و بعد هم کتابي به نام هوش هيجاني که در تمام دنيا پرفروش شد. در ايران خودمان هم دو تا ترجمه از اين کتاب در دو انتشاراتي متفاوت و با دو نام متفاوت «هوش هيجاني» و «هوش عاطفي» به چاپ رسيده است. البته هوش هيجاني غير از کتاب، در ژانرهاي ديگر هم آموزش داده مي شود. همه دنيا پر شده از کلاس هايي که شاگردانش مي خواهند خودشان را از لحاظ هيجاني با هوش تر کنند.
کتاب چه مي گويد؟
اگر هوش به معناي عقلانيش فقط 25 درصد موفقيت را پيش بيني کند، هوش هيجاني بيشتر از 80 درصد موفقيت شغلي و خانوادگي را پيش بيني مي کند. بر خلاف هوش عقلاني که زمينه ارثي دارد و از همان اول بچگي مشخص است که يک نفر چه قدر باهوش است هوش هيجاني در طول زندگي کاهش و افزايش پيدا مي کند و بنابراين مي توان آن را مورد آموزش داد. آدم هايي که هوش هيجاني بالايي دارند هم مي توانند احساس هاي خودشان را درست بشناسند، هم مي توانند احساسات ديگران را درست تشخيص دهند، هم مي توانند بفهمند که يک احساس از کجا آمده و چه تاثيراتي دارد، هم مي توانند هيجان هايشان را مديريت کنند و هم مي توانند از احساساتشان براي پيشبرد هدف هايشان استفاده کنند.
چرا کتاب خوبي است؟
* برپايه تحقيق هاي علمي نوشته شده است
هر دو کتابي که با هم کتاب هوش هيجاني را تشکيل داده اند بر اساس نظريه هاي علمي مشهور هوش هيجاني نوشته شده اند. کتاب اول تاريخچه هوش هيجاني را مفصل گفته است. راه هايي براي افزايش هوش هيجاني پيشنهاد داده و کاربرد هاي هوش هيجاني در محيط کار را گفته است. کتاب دوم دقيقا بر اساس نظريه سالووي و ماير کساني که براي اولين بار نظريه هوش هيجاني را مطرح کردند نوشته شده است. بر اساس اين نظريه فصل بندي کتاب اين جور است: هوش هيجاني چيست؟ شناسايي حالت هاي هيجاني، درک هيجان ها، کنترل هيجان ها و استفاده موثر از هيجان ها، آخرين فصل کتاب هم راهکارهايي براي افزايش هوش هيجاني پيشنهاد مي دهد.
* زبان کتاب ساده است
با اين که کتاب کاملا علمي است. اما با زبان خوش خوان و همه فهمي نوشته شده است. مثلا کتاب اول که با تاريخچه هوش هيجاني شروع مي شود، دقيقا شبيه يک کتاب داستاني ريز به ريز جزئيات حادثه اي در قرن نوزدهم را شرح مي دهد که سال ها بعد پايه هاي زيستي هوش هيجاني را مشخص مي کرد. از کلمه هاي خيلي تخصصي استفاده اندکي شده و هر جا که پاي اين دو کلمه ها وسط باشد حتما شرح مفصلي هم به دنبالش مي آيد.
* کتاب کاربردي است
کتاب هوش هيجاني فقط به تئوري و تاريخچه نمي پردازد. پيشنهادهايي که جا به جا در کتاب گنجانده شده اند کاملا قابل اجرا هستند و دليل پيشنهاد ها هم کاملا مشخص هستند. ضمن اين که آزمون هاي مفصلي که در کتاب چاپ شده اند اين امکان را به خواننده مي دهد که خودش را با ديگران مقايسه کند و هم ميزان پيشرفتش را تخمين بزند.
* کتاب را متخصص ها نوشته اند
هم نويسنده ها و هم ويراستار ترجمه کتاب روانشناس هستند. دکتر حمزه گنجي از پيشکسوت هاي روانشناسي در ايران است و دانشجوهاي روانشناسي زبان ساده کتاب هايش را دوست دارند. تراويس برادبري و جين گريوز نويسنده هاي کتاب اول هم کساني هستند که کاملا مي دانند در مورد چه چيزي مي نويسند. نويسنده کتاب دوم هم دکتر مارک ديويس است که عنوان تحصيلي اش، ميزان عالم بودنش را مي رساند. آنها اين کتاب را بر اساس تحقيقات ميداني و نظريه هاي علمي نوشته اند.
* ناشر اين کاره است
يکي از سرنخ هاي شناختن يک کتاب خوب در يک زمينه، نگاه کردن به نام ناشر آن کتاب است. نشر ساوالان سال هاست که ناشر کتاب هاي تخصصي دانشگاهي در زمينه روانشناسي است و تا به حال کتاب غيرعلمي به بازار نسپرده است.
کتاب هوش عاطفي نتايج و آثار آن در زندگي از نمونه کتاب هايي است که ظاهري علمي دارند، نام دو دکتر بر روي آن حک شده است اما به محتواي آن نمي توان چندان دل بست. از اين گونه کتاب ها در بازار روانشناسي فراوان هستند. مثلا کتاب هايي که عنوان مهارت هاي زندگي رويشان است اما تنها چيزي که ياد نمي دهند مهارت هاي زندگيست يا کتاب هايي که ادعاي درمان افسردگي دارند. در حالي که اصلا تعريف درست و درماني از افسردگي ندارند. کتاب هوش عاطفي ملغمه اي از مهارت هاي کوچک و بزرگ روانشناختي است که ربطشان به هوش هيجاني چندان معلوم نيست.
کتاب مدعي است که مي خواهد راه هايي براي هوشمندانه عمل کردن شما ارائه دهد. براي همين سه فصل هوشمندانه فکر کنيد، با هوش باشيد و هوشمندانه کار کنيد، محتواي اصلي کتاب را تشکيل مي دهند. اما زير فصل ها دقيقا معلوم نمي کنند که منظور نويسنده از هوش چيست. در کتاب جا به جا از مهارت خوش بيني و انعطاف پذيري صحبت شده است که مهارت هاي جزئي هوش هيجاني هستند و کليت آن را پوشش نمي دهند.
چرا کتاب بدي است؟
* ملغمه است
در کتاب هوش عاطفي تکليف خواننده و البته نويسنده چندان معلوم نيست. ما نمي دانيم کتاب بر اساس چه نظريه اي نوشته شده است. مهارت هايي که آموزش داده مي شود چندان ربطي به هوش هيجاني ندارند. جمله ها کلي هستند. راهکارها چندان قابل اجرا نيستند و ذهن خواننده را به جاي منظم تر شدن آشفته مي کند. به عنوان مثال مهارت گوش دادن از جمله مهارت هاي ارتباطي است و طبق قاعده بايد در کنار مهارت هاي ارتباطي ديگر در آخرين مرحله هوش هيجاني بيايد اما در وسط کتاب گنجانده شده است.
* کتاب مدعي است
هوش عاطفي از سري کتاب هاي 50 دقيقه اي کاربردي نسل نو انديش است. از آن کتاب هايي که مي خواهند در 50 دقيقه شما را به عرش اعلا برسانند. معلوم است که مهارت هايي عميق از جمله مهارت هاي هوش هيجاني را نمي توان در يک روز و دو روز و يک ماه و دو ماه فرا گرفت چه برسد به 50 دقيقه ناقابل. براي همين ادعاي گنده در 50 دقيقه با هوش شويد نقطه ضعف کتاب است.
* کتاب سر و شکل خوبي ندارد
تصوير سازي هايي که در کتاب استفاده شده اند توليدي نيستند و بدون ترتيب خاصي در کتاب پخش شده اند. جلد کتاب هم اصلا گيرا نيست. با ورق زدن کتاب معلوم مي شود که عجله اي آن را بسته اند.
منبع مجله همشهری 161
