گاهي وقت ها، خطاهاي كوچك و قابل پيشگيري، عواقب خطرناك و جبران ناپذيري در پي دارند. يكي از همين خطاهاي كوچك اما خطرناك، سهل انگاري در استفاده صحيح از وسايل گازسوز يا برقي در خانه است. اين سهل انگاري ممكن است به قيمت جان يك خانواده تمام شود. آتش سوزي هاي خانگي از رايج ترين انواع آتش سوزي است كه صرفاً به استفاده نادرست از وسايل برقي و گازي ختم نمي شود. اگر مي خواهيد مهم ترين عوامل موثر در آتش سوزي هاي خانگي را بشناسيد و از آنها پيشگيري كنيد، خواندن اين توصيه ها مي تواند كمك تان كند.
1. پخت و پز
رها كردن ماهي تابه حاوي روغن يا قابلمه غذا روي شعله گازي كه در كنار مواد اشتعال زا، پرده و كابينت ها قرار دارد.
از ديدگاه آمار :
بر اساس آمارهاي جهاني، 23 درصد از آتش سوزي هاي خانگي و 9 درصد از مرگ هاي در اثر آتش سوزي به عامل پخت و پز مربوط مي شود.
راه حل :
هيچ گاه خانه را هنگامي كه غذايي در حال پختن روي اجاق گاز است، ترك نكنيد. وسايل اشتعال زا مانند انواع اسپري ها را حداقل يك متر دورتر از اجاق گاز قرار دهيد. وسايل اشتعال زا را در كابينت بالايي اجاق گاز قرار ندهيد. سعي كنيد اجاق گاز را در دورترين نقطه نسبت به پرده آشپزخانه قرار دهيد. وقتي كه براي سرخ كردن مواد غذايي، روغن را در درون ماهي تابه مي ريزيد و مثلاً تلفن زنگ مي زند و شما مجبور به ترك كردن آشپزخانه مي شويد، حتما قبل از اين كار شعله گاز را خاموش كنيد.
2. وسايل گرمازا
گرم شدن تدريجي لوازم چوبي، پلاستيكي يا حتي پارچه اي نزديك بخاري هاي برقي، گازي يا شومينه و آتش گرفتن آنها در اثر گرماي زياد، يكي ديگر از عوامل موثر در آتش سوزي هاي خانگي است.
از ديدگاه آمار :
15 درصد از آتش سوزي هاي خانگي و 13 درصد از مرگ هاي مربوط به آن در اثر استفاده غلط از وسايل گرمازاست.
راه حل :
وسايل گرمازا را حداقل يك متر دورتر از لوازم منزل مانند مبلمان، تخت خواب يا پرده ها قرار دهيد. بهتر است هنگام خواب، گرم كننده هاي برقي را خاموش كنيد. لباس هاي خيس را براي خشك شدن روي بخاري يا ميله هاي محافظ شومينه قرار ندهيد. وسايل اشتعال زا مانند اسپري ها يا مواد شوينده را حداقل يك متر و نيم، دورتر از وسايل گرمايشي بگذاريد. ار شرايط منزل تان مناسب است، بخاري را در محلي بگذاريد كه حداقل يك متر با فرش يا مبلمان فاصله داشته باشد. سرمايي بودن شما هم دليل مناسبي براي خوابيدن كنار شومينه يا بخاري نيست. برخي آتش سوزي ها در اثر سوختن پتو و ملحفه در تماس با وسايل گرما زا رخ مي دهند.
3. لوازم برقي
تماس سيم و كابل هاي لوازم برقي كه روكش آنها از بين رفته است با وسايل منزل، به خصوص فرش و استفاده نادرست از برخي از وسايل برقي، عامل بعدي است.
از ديدگاه آمار :
9 درصد از آتش سوزي هاي خانگي و 10 درصد از مرگ هاي مربوط به آن در اثر نادرست از لوازم برقي است.
راه حل:
اگر روكش سيم وسيله برقي از بين رفته، تا درست كردن اش توسط يك تعمير كار مجرب از آن استفاده نكنيد. هنگام خروج از منزل، سيم لوازم برقي (اتو، بخاري برقي و حتي لوازم صوتي و تصويري ) را از پريز خارج كنيد. اگر هنگام اتو كردن لباس ها كاري برايتان پيش آمد، حتماً قبل از انجام آن كار، سيم اتو را از پريز جدا كنيد. براي لامپ سرويس بهداشتي و حمام از حباب هاي مخصوص لامپ استفاده كنيد.
4. آبگرمكن
كمبود هواي تازه در اطراف آبگرمكن و در نتيجه گرم شدن هواي محيط و آتش گرفتن مواد قابل اشتعال و وسايل نزديك آبگرمكن.
از ديدگاه آمار:
آبگرمكن، عامل 7 درصد از آتش سوزي هاي خانگي و 4 درصد از مرگ هاي مربوط به آن است.
راه حل :
مطمئن شويد كه آبگرمكن در محلي قرار دارد كه تهويه مناسب دارد. مواد قابل اشتعال، پارچه يا هر وسيله ديگر را حداقل يك متر دورتر از آبگرمكن قرار دهيد. سالي يك بار مشعل آبگرمكن را تميز كنيد. از قراردادن آبگرمكن هاي ديواري درون كابينت (به ويژه، كابينت هاي چوبي) خودداري كنيد.
5. سيگار
بيشترين آمار مرگ و مير در اثر آتش سوزي هاي خانگي، مربوط به سيگار نيم سوخته رها شده و توسط يكي از اعضاي خواب آلود خانواده در خانه، و آتش سوزي ناشي از آن است.
از ديدگاه آمار :
5 درصد از آتش سوزي هاي خانگي و 23 درصد از مرگ هاي مربوط به آن، ناشي از سيگارهاي نيمه خاموش اند.
راه حل :
در خانه سيگار نكشيد يا حداقل هنگام خواب آلودگي و وقتي كه در تخت خواب يا روي كاناپه دراز كشيده ايد، اين كار را نكنيد. از يك زير سيگاري بزرگ شيشه اي يا چيني استفاده كنيد.
امكان آتش گرفتن زيرسيگاري هاي چوبي زياد است و زيرسيگاري هاي فلزي هم، بعد از داغ شدن ممكن است سبب آتش گرفتن روميزي شوند. خاكستر و ته مانده سيگار را خيس كنيد و آنها را وقتي كه داغ هستند درون سطل زباله نريزيد.
6. شمع
شمع هاي در حال سوختن، شايد در نگاه اول زيبا به نظر برسند ولي حقيقت اين است كه وقتي آنها را در اتاق خواب يا كنار لوازم قابل اشتعال قرار مي دهيد، قابليت ايجاد آتش در آنها پديد مي آيد.
از ديدگاه آمار:
عامل 5 درصد از آتش سوزي هاي خانگي و 3 درصد از مرگ هاي ناشي از آن، شمع هاي زيباي در حال سوختن است.
راه حل :
از جاشمعي هايي كه قابليت اشتعال دارند استفاده نكنيد. فقط مواقعي كه در منزل هستيد و بيداريد، شمع روشن كنيد. شمع ها را حداقل يك متر دورتر از مواد قابل اشتعال قرار دهيد. نزديک پرده ها و كنار مبلمان شمع روشن نكنيد. اگر از جاشمعي هاي ديواركوب يا آويز استفاده مي كنيد، حواس تان باشد كه صحيح و با دقت به ديوار يا سقف وصل شان كنيد تا باز شدن و سرنگوني آنها، سبب آتش سوزي نشود.
7. آتش بازي توسط بچه ها
روشن كردن كبريت، فندك و بازي با شعله گاز و شومينه توسط بچه ها، نه تنها عامل 5 درصد از آتش سوزي هاي خانگي است، بلكه متاسفانه يكي از مهم ترين عوامل مرگ بچه ها در اثر سوختگي است.
از ديدگاه آمار :
بچه ها، باعث 5 درصد از آتش سوزي هاي خانگي و 8 درصد از مرگ هاي ناشي از آن هستند.
راه حل:
تنها راه حل پيشنهادي در اين مورد، دور نگه داشتن بچه ها از مواد آتش زايي مثل كبريت و فندك و تنها نگذاشتن آنها در خانه است.
منبع: نشريه قدر، شماره 36
