مي شود پير بود و سرزنده...

جمله ي «الهي پير شوي» را همه ي ما شنيده ايم، اما شايد کمتر به اين مطلب فکر کرده ايم که پيري سالم چه تأثيري بر سلامت روان ما دارد. مهم نيست چند سال داريد، کافي است از همين لحظه بيشتر مراقب سلامتي خودتان باشيد تا در سال هاي بعد، از زندگي سالم تر و پرنشاط تري برخوردار شويد.
اگر در دوران ميانسالي قرار داريد به اندازه ي کافي فرصت هست! چه براي آغاز يک برنامه ي ورزشي و چه تنظيم يک رژيم غذايي سالم تر يا تقويت مهارت هاي اجتماعي و اگر هم بازنشسته شده ايد، براي تصميم گيري راجع به نحوه و کيفيت زندگي در ده، بيست يا سي سال آينده هنوز خيلي دير نشده است.
پيري به معناي بازنشستگي يا رسيدن به يک سن بخصوص مثل 65 سالگي نيست، پيري يک فرآيند مادام العمر است. افرادي که بهتر از پس افزايش سن برمي آيند، کساني هستند که با موفقيت مراحل مختلف زندگي را پشت سر گذاشته اند. پيري موفق، متضمن چند عامل است که همگي تحت کنترل خود شما قرار دارند. يعني؛ نوع نگرش شما به مقوله ي پيري، فعاليت ها و روابط بين فردي.
اين نکته را حتماً به ياد بسپاريد که واقعيت، تصوير انديشه است. اين طور نيست که با رسيدن به 65 سالگي، پدر يا مادربزرگ شدن يا يائسه شدن به طور ناگهاني پير شويد، بلکه تنها وقتي پير مي شويد که گمان کنيد پير شده ايد! اگرچه جسم شما پير مي شود، اما ذهن شما تا هر زمان که اراده کنيد جوان خواهد ماند. اگر اميدوار به داشتن عمري دراز، سرشار از شادابي، خوش طبعي و روابط اجتماعي محکم باشيد، آن وقت است که اين طرح ذهني، زيربناي يک نمودار دروني را تشکيل مي دهد که تا حد زيادي آينده ي شما را رقم خواهد زد.
اما اگر متقاعد شويد که پيري، دوران پوچي و بي محتوايي، افسردگي و بيماري است به احتمال قوي براي شما اين گونه خواهد شد.
به طور کلي انتظارات و تفکرات منفي زودتر از خود طبيعت، شما را پير مي کند. در همه ي مراحل زندگي، ذهن خود را روي چيزهاي مهم متمرکز کنيد و به مسايل جزيي و بي اهميت اعتنا نکنيد. شوخ طبعي و قدرت کنار آمدن با تغييرات به شما کمک مي کند از پس هر مشکلي برآييد.

فعاليت بدني را قطع نکنيد
 

فعاليت جسماني در سرتاسر زندگي از اهميت زيادي برخوردار است، پس اگر زودتر فعاليت بدني را آغاز کنيد و به آن پاي بند بمانيد، در دوران پيري فوايد بيشتري از آن را به دست خواهيد آورد. فوايد ورزش کردن نامحدود است و مي توان از جمله ي آن به کنترل وزن، بهبود جريان خون، افزايش توده ي عضلاني، تناسب اندام، انعطاف پذيري بيشتر، استقامت بيشتر و بهبود وضعيت تعادل اشاره کرد. پيري به معني از کارافتادگي نيست. دردهاي پيدا و ناپيدا شايع هستند، اما با وجود اين سال هاي بعد از بازنشستگي مي توانند از جمله دل پذيرترين و پربارترين سال هاي زندگي شما باشند. سعي کنيد با حفظ سلامتي در يک سطح معقول از زندگي خود حداکثر استفاده و لذت را ببريد.

به رفت و آمدها ادامه دهيد
 

داشتن روابط محکم با خانواده و دوستان هميشه حايز اهميت است. با افزايش سن، اين روابط اهميت دوچنداني پيدا مي کند. مطالعات نشان مي دهد که اگر روابط اجتماعي شما ضعيف باشد، خطر مرگ در شما دو تا چهار برابر فردي خواهد بود که اطرافش پر از کساني است که به او مهر مي ورزند و او هم به آن ها محبت دارد. در واقع، داشتن دوستان و خانواده ي قابل اتکا يکي از مطمئن ترين شاخص هاي طول عمر است.
فعاليت هاي انفرادي خود را با فعاليت هاي گروهي هماهنگ کنيد. به جاي تنهايي ورزش کردن به کلاس هاي ورزشي برويد. اگر به مطالعه علاقه مند هستيد در گروه هاي بحث و مناظره ي کتاب ثبت نام کنيد. شايد در گذشته به دليل کمبود وقت، امکان شرکت در فعاليت هاي گروهي محل و مسجد را نداشتيد، اما حالا که چنين فرصتي پيش آمده، کوتاهي نکنيد.
بسياري از افراد با انجام کارهاي خيرخواهانه روابط اجتماعي خود را حفظ مي کنند، شما هم مي توانيد به فعاليت داوطلبانه در يک مدرسه، کتابخانه يا مؤسسات خيريه بپردازيد. بر اساس مطالعات جديد، حمايت اجتماعي محکم با روش هاي زير باعث افزايش طول عمر مي شود:
-توانا ساختن شما در برخورداري بهتر و سريع تر از مراقبت هاي پزشکي
-تشويق و ترغيب شما به رفتارهاي سالم مثل پياده روي منظم
-فراهم ساختن امکان برخورداري از مهر و محبت پاک و بي آلايش که مي تواند باعث تقويت سيستم ايمني شما شود.
-در اختيار قرار دادن کمک هاي عملي در صورت نياز، مثلاً کمک در امور منزل يا نقل و انتقال شما.

مغزتان را ورزش دهيد
 

زماني که فکر مي کنيد عقل و خرد کافي در خود اندوخته ايد، ذهن شما بناي ناسازگاري مي گذارد و به تعبيري شما را به بازي مي گيرد، مثلاً يادتان نمي آيد عينک تان را کجا گذاشته ايد يا ماشين تان را کجا پارک کرده ايد. شما که قبلاً عادت داشتيد سه تا کار را به طور هم زمان انجام دهيد، حالا توانايي تمرکز روي يک کار را هم نداريد! البته خيال تان راحت باشد، مقداري از حواس پرتي ها در سنين پيري طبيعي قلمداد مي شوند. فشار عصبي و اضطراب هم مي توانند در حافظه و تمرکز حواس شما اختلال ايجاد کنند. پيري عموماً تأثيري بر حافظه ي درازمدت ندارد، اما حافظه ي کوتاه مدت اغلب دچار نقصان مي شود. مغز شما براي ذخيره و بازيابي اطلاعات به عمليات شيميايي و الکتريکي پيچيده يي در سلول هاي تخريب شده دست مي زند و عملکردشان با نقصان روبرو مي شود.
مغز شما اين نقيصه را به طريق جالب توجهي جبران مي کند. اگرچه ممکن است شما و سلول هاي مغزي شما به جواني نوزده سالگي تان نباشد، اما در نظر داشته باشيد که عقل و خرد و قدرت قضاوت شما نسبت به آن دوران بسيار بيشتر شده است. چنين ويژگي هايي به راحتي قابل اندازه گيري نيستند، اما منعکس کننده ي توانايي شما در تصميم گيري هاي صحيح بر اساس يک عمر تجربه اندوزي هستند. به خاطر داشته باشيد که مغز شما مانند يک عضله است، براي اين که آن را قوي نگه داريد، بايد از آن استفاده کنيد. زماني را که در دبستان مجبور به از بر کردن مطالب سختي مثل نام پايتخت کشورها يا يک شعر بلند و طولاني بوديد به ياد بياوريد.
اگر فکر مي کنيد آن روزها به دليل سن و سال کمتر قادر به چنين کاري بوديد، اشتباه مي کنيد. آن موقع قادر به چنين کاري بوديد، زيرا همه ي تلاش خود را مي کرديد تا اين اطلاعات را در مغز خود فرو کنيد. آخرين باري که چنين کاري را انجام داديد، کي بود؟ به احتمال قوي اگر الان هم امتحان کنيد، باز مثل گذشته موفق خواهيد شد!
تنها به اين خاطر که پير شده ايد، نمي توان گفت ديگر قادر به دانشگاه رفتن، ياد گرفتن کارهاي جديد، سرگرمي هاي نو يا کسب اطلاعات جديد از طريق مطالعه نيستيد.
راه سالم نگه داشتن ذهن، مطالعه ي دايمي است، بنابراين:
-در کلاس هاي مختلف از فرهنگسرا گرفته تا کلاس زبان نام نويسي کنيد.
-با يک مجله، قرارداد اشتراک ببنديد.
-اطلاعات خود را در زمينه ي پيشرفت هاي فناوري به روز نگه داريد. کار با رايانه را ياد بگيريد و به اينترنت وصل شويد. براي تماس گرفتن با دوستان و آشنايان از پست الکترونيکي (ايميل) استفاده کنيد.
-راجع به فرهنگ و سنن جامعه يي که در آن زندگي مي کنيد، به تحقيق و مطالعه بپردازيد.
-در کنسرت ها، سخنراني ها، نمايش هاي تئاتر و سينما شرکت کنيد.
منبع:7روز زندگي، شماره 121.