آيين نامه پيشگيري از اعتياد درمان معتادان به مواد مخدر و حمايت از افراد درمعرض خطر

ماده يك
 

در اجراي مواد 33 و 34 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مواد مخدر و الحاق موادي به آن مصوب 1367/8/17 مجمع تشخيص مصلحت نظام و به منظور:
1- پيشگيري از اعتياد به مواد مخدر و داروهاي روان گردان، 2- درمان و بازپروري معتادان، 3- تمهيدات لازم پس از آزادي 4- اتخاذ تدابير مناسب به منظور مصون سازي افراد در معرض خطر و انجام اقدامات فرهنگي،‌ ارشادي،‌ تبليغي، و معاضدتي جهت كاهش تقاضاي مواد مخدر،‌ اعضاي ستاد مبارزه با مواد مخدر و ساير وزارت خانه ها، سازمان ها و مؤسسات دولتي و غير دولتي ضمن حمايت مردمي موظفند به شرح موارد آتي اقدام نمايند.

ماده دو
 

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي موظف است با هماهنگي دبيرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر نسبت به انجام موارد ذيل الذكر اقدام نمايد:
1- توسعه و تجهيز مراكز تخصصي براي درمان معتادان خود معرف و ارائه تسهيلات ويژه درماني به منظور ترغيب بخش خصوصي به ايجاد مراكز ترك اعتياد.
2- فراهم آوردن تسهيلات و امكانات لازم (از جمله داروهاي مورد نياز) براي فعال كردن شبكه بهداشتي و درماني كشور به منظور ترك اعتياد معتادين.
3- تأمين و تربيت كادر تخصصي مراكز درماني و بازپروري و ايجاد واحدهاي درسي تخصصي ويژه در چارچوب آموزش هاي دانشگاهي براي پزشكان، روانپزشكان،‌ روانشناسان و مددكاران اجتماعي در زمينه آسيب شناسي رواني و بهبود وضعيت معتادان.
4- ادغام برنامه هاي پيشگيري و درمان اعتياد در نظام بهداشتي و درماني كشور؛
5- طراحي و اجراي منطقه اي برنامه هاي جامع پيشگيري از اعتياد.
6- انجام تمهيدات لازم براي نهاديه كردن آموزش دانشجويان رشته هاي پزشكي و پيراپزشكي و بازآموزي مداوم روانپزشكان، پزشكان و كادر پيراپزشكي.
7- برقراري دوره هاي آموزش تكميلي و راوانپزشكي اعتياد و رشته هاي تخصصي با گرايش اعتياد براي رشته هاي مربوطه پيراپزشكي،‌ روانشناسي و جامعه شناسي.
8- توليد مجموعه هاي آموزشي و برگزاري دوره هاي آموزشي براي گروه هاي مختلف هدف شامل:‌ كودكان و نوجوانان، كادر آموزش و پرورش، والدين،‌ مربيان و رابطين بهداشت.
9- طراحي و اجراي برنامه هاي مبارزه با مصرف سيگار؛
10- گسترش كمي و كيفي مراكز مشاوره اي و حمايتي براي گروه هاي در معرض خطر و خطوط تلفني مداخله در بحران براي اعتياد.
11- طراحي برنامه هاي آزمايش تصادفي اعتياد براي مراكز دولتي و كارگاه هاي تابع قانون كار.
12- تمهيدات اقدامات لازم براي گسترش مشاركتهاي مردمي در امر پيشگيري و درمان اعتياد به ويژه گروه هاي خوياري معتادان با هماهنگي وزارت كشور.
13- انجام اقدامات لازم براي اجراي كنواسيون 1971،‌1961، 1988 در خصوص نظارت بر مواد مخدر و داروهاي اعتياد آور.
14- فراهم نمودن امكان درمان معتادان دركليه درمانگاههاي عمومي و امكان بستري نمودن معتادان نيازمند به درمان به شيوه بستري، گسترش مراكز خاص درمان و بازتواني معتادان و تمهيد تسهيلات لازم براي راه اندازي كلينيك هاي خصوصي ترك اعتياد، تأمين داروها و كيت هاي تشخيصي مورد نياز.
15- فراهم نمودن امكانات لازم براي كاهش آسيب هاي بهداشتي ناشي از اعتياد.
16- ايجاد بانك اطلاع اعتياد و اجراي برنامه هاي سالانه همه گيرشناسي اعتياد.
17- ارتباط با سازمان هاي بين المللي مرتبط با كاهش تقاضاي مواد مخدر و تمهيد دريافت امكانات كمك هاي مربوطه از آنان با هماهنگي ستاد
تبصره1: وزارت بهداشت موظف است در فاصله زماني يكسال با هماهنگي سازمان امور استخدامي نسبت به ايجاد تشكيلات مناسب به نحوي كه بتواند مرجعيت و تمركز اقدامات كاهش تقاضا در كشور واهداف پيش بيني شده در اين آيين نامه را تأمين نمايد، اقدام به تصويب هيات وزيران برساند.
تبصره 2: دستورالعمل اجرائي مادهماده 2 و تبصره هاي مربوطه طبق جدول زمانبندي توسط وزارت بهداشت،‌ درمان و آموزش پزشكي تدوين و پس از تصويب وزير متبوع جهت اجراء‌ ابلاغ خواهد شد.

ماده سه
 

كميته امداد امام خميني (ره) در بودجه سالانه خود اعتبار لازم جهت اعطاي پوشش مناسب مالي و حمايتي، ‌براي خانواده هاي معتادان (كودكان،‌ همسران و افراد تحت تكفل) با كمك مؤسسات خيريه،‌ عامل المنفعه و افراد نيكو كار پيش بيني مي نمايد.
تبصره: آئين نامه مربوط به طرز تأمين بودجه و نحوه اختصاص آن به خانواده هاي تحت پوشش و نيز افراد مشمول اين ماده ماده توسط كميته امداد امام خميني (ره) با هماهنگي دبيرخانه ستاد تدوين و به تصويب ستاد مبارزه با مواد مخدر خواهد رسيد.

ماده چهار
 

دبيرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر موظف است با كمك وزارت امورخارجه نسبت به جذب كمكهاي آموزشي و مالي از سازمانهاي بين المللي،‌ منطقه اي و ساير كشورها جهت پيشگيري،‌ درمان و آموزش عمومي اقدام نمايد.

ماده پنج
 

وزارت آموزش و پرورش موظف است با اتخاذ تدابير لازم نسبت به اجراي موارد ذيل در وزارتخانه و ادارات تابعه اقدام نمايد.
1- ارائه و اجراي طرحهايي به منظور پيشگيري از اعتياد و آلودگي به مواد مخدر و افزايش آگاهيهاي پرسنل (اداري و آموزشي)، دانش آموزان و انجمن اولياء‌ و مربيان.
2- شناسايي دانش آموزان در معرض آسيب (دانش آموزاني كه سرپرست يا والدين آنها قاچاقچي،‌ معتاد، زنداني يا فراري هستند) و اتخاذ تدابير مقتضي نسبت به معرفي آنان به مراجع پيشگيري و حمايتي و در صورت لزوم انجام مشاوره و آموزش هاي لازم براي اين نوع دانش آموزان.
3- شناسايي دانش آموزان معتاد، مصرف كننده يا توزيع كننده مواد مخدر و اتخاذ تدابير لازم جهت اقدامات درماني،‌ حمايتي، تأميني و قانوني آنها.
تبصره: انجام موارد مذكور بايد به نحوي صورت پذيرد تا آسيب رواني و اجتماعي به اينگونه دانش آموزان وارد نيايد.
4- فراهم آوردن زمينه اجرايي برنامه هاي آموزشي، فرهنگي،‌ تبليغاتي از طريق مقتضي.
5- اجراي برنامه هاي فرهنگي و تجهيز كتابخانه هاي مدارس و نيز گسترش مراكز مشاوره براي اوقات فراغت دانش آموزان.
6- تهيه و انتشار بروشورهاي تبليغي به منظور آگاهي دانش آموزان و خانواده آنها از اثرات و مضرات اعتياد.

ماده شش
 

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي موظف است نسبت به موارد ذيل اقدام نمايد:
1- اتخاذ تدابير لازم براي آموزش عمومي (ازجمله درج آگهي هاي آموزشي با تخفيف ويژه) از طريق رسانه هاي نوشتاري (مجلات/ روزنامه ها/ كتب و...) و ايجاد زمينه مناسب جهت تسهيل انتشار كتب آموزشي مربوطه.
2-فراهم آوردن زمينه مناسب جهت ساخت فيلم هاي كوتاه و بلند سينمايي،‌ آموزشي يا هشدار دهنده و كمك به اجراي تئاترهاي مختلف و انجام برنامه هاي هنري و تشويق هنرمندان متعهد و مجرب كشور جهت شركت در برنامه هاي پيشگيرانه.
3-تخصيص بخشي از اقلام فرهنگي با يارانه به متقاضيان بخش خصوصي و دولتي فعال در امر پيشگيري با هماهنگي دبيرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر.

ماده هفت
 

سازمان صدا و سيما مكلف است با هماهنگي ستاد مبارزه با مواد مخدر درصدي از برنامه هاي خود را در قالب فيلم، سريال، پيام هاي آموزشي و هشدار دهنده و آموزش هاي تخصصي از شبكه سراسري و شبكه هاي استاني در زمينه پيشگيري و درمان اعتياد اختصاص دهد.

ماده هشت
 

سازمان تبليغات اسلامي موظف است با توجيه مبلغين اعزامي به اقصي نقاط كشور تمهيدات لازم را براي فراگير كردن امر پيشگيري از اعتياد و... فراهم آورد.

ماده نه
 

بكارگيري و استخدام معتادين اصلاح شده در صورتي كه منع قانوني ديگري براي اشتغال نداشته باشند بلامانع است. وزارت كار و امور اجتماعي، سازمان امور اداري و استخدامي، هيأتهاي گزينش و هيأتهاي رسيدگي به تخلفات اداري مكلف هستند تدابير لازم را در اين خصوص اتخاذ نمايند.

ماده ده
 

از آنجا كه عمد فعاليتهاي عمراني شهرداري ها تأثير مستقيمي در پيشگيري از وقوع بزه و بويژه اعتياد دارد، لذا به منظور جهت دهي اين اقدامات براي پيشبرد امر پيشگيري از اعتياد،‌ شهرداران سراسر كشور به عنوان اعضاي شوراهاي هماهنگي استانها و شهرستانها در جلسات مذكور شركت خواهند نمود.

ماده يازده
 

ستاد كل نيروهاي مسلح و كليه وزارتخانه ها، ارگان ها، مؤسسات و شركتهاي دولتي موظفند با هماهنگي ستاد مبارزه با مواد مخدر ضمن تخصيص بخشي از فعاليتهاي تبليغي و فرهنگي خود با برگزاري جلسات آموزشي درون سازماني، پرسنل ذيربط و خانواده هاي آنها را از لحاظ اقدامات كاهش تقاضا تحت پوشش قرار داده و تسهيلات لازم را نيز جهت ترك اعتياد پرسنل معتاد فراهم نمايند.

ماده دوازده
 

سازمان زندانها و اقدامات تأميني و تربيتي با هماهنگي و همكاري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و سازمان تربيت بدني موظف است با انجام فعاليتهاي فرهنگي، تبليغي،‌ آموزشي و ورزشي و ارائه خدمات مشاوره اي، درماني و مددكاري در زندان ها و ساير مراكز مربوط نسبت به بهبود وضعيت جسمي و روحي معتادان زنداني اقدامات لازم را به عمل آورد.

ماده سيزده
 

وزارتخانه هاي كار و امور اجتماعي، كشاورزي،‌ جهاد سازندگي و نيرو مكلفند با همكاري سازمان زندانها نسبت به گسترش امكانات لازم جهت كارآموزي در داخل و خارج از زندان براي معتادان فاقد تخصص يا شغل معين اقدام نمايند.

ماده چهارده
 

اين آئين نامه در 14 مادهماده و چهار تبصره در جلسه مورخ 20/11/77 به تصويب ستاد مبارزه با مواد مخدر رسيده و كليه آئين نامه ها مغاير با آن ملغي اعلام مي گردد.
منبع: پيام پزشک شماره 48