معرفي شبکه ها و راديوهاي برون مرزي جمهوري اسلامي ايران
در دنياي جديد، ديگر مدل و عملکرد رسانه ها تغيير کرده و ديگر مثل قديم ها نيست که روزنامه ها و رسانه هاي مکتوب حرف اول را بزنند. ماهواره ها و قبل تر از آن - امواج راديويي - انقلابي در اين حوزه به پا کردند. ايران هم ديگر نمي خواهد از قافله عقب بماند؛ به همين دليل سپر رسانه اي براي خودش درست کرده و دارد پيام هاي خودش را به اقصي نقاط دنيا منتقل مي کند. مطلب زير معرفي اجمالي اي است از شبکه ها و راديوهاي برون مرزي کشورمان.
شبکه جهاني سحر 1و2
شبکه جهاني سحر1و2 از شبکه هاي تلويزيوني صدا و سيماست که گستره بسيار زيادي از دنيا را با شش زبان زنده در برمي گيرد. اين شبکه با هدف معرفي تاريخ، دين، انقلاب و فرهنگ ايراني به مخاطب خارجي تاسيس شده است. شبکه سحر 1 که از سال 76 تاسيس شده است روزانه 19 ساعت برنامه پخش مي کند که به سه زبان بوسنيايي، فرانسوي و آذري است. شبکه سحر2 هم از سال 88 شروع به کار کرده و به سه زبان انگليسي، کردي و اردو براي مخاطبين خود برنامه پخش مي کند. از اين شبکه فيلم ها و سريال هاي ايراني که دوبله شده اند براي مخاطبين پخش مي شود.
شبکه العالم
شبکه خبري العالم دومين شبکه فرامرزي و اولين شبکه خبري عرب زبان است که در آخرين ماه هاي سال 82 کار خودش را رسماً آغاز کرد. از مهم ترين ويژگي هاي اين شبکه، شروع به کار آن همزمان با حمله آمريکا به عراق بود که اين شبکه توانست در اولين روزهاي راه اندازي خودش به عنوان يک شبکه خبري مرجع، مورد توجه قرار گرفت. اين شبکه خبري بيست و چهار ساعته در 30 نقطه دنيا دفتر دارد و نقطه هدف اين شبکه، منطقه خاورميانه و اتفاقات فلسطين و لبنان است. براي اين شبکه تا به حال مشکلات زيادي به وجود آورده اند که مي توان به حذف اين شبکه از ماهواره ها و بازداشت خبرنگاران آن اشاره کرد؛ به خصوص در جنگ 33 روزه بين حزب الله و رژيم صهيونيستي و درگيري هاي غزه.
شبکه الکوثر
از سال 84 صدا و سيما به اين نتيجه رسيد که شبکه اي براي نشر معارف اهل بيت (ع) راه اندازي کند. به همين خاطر برنامه هاي عرب زبان شبکه سحر را منفک کرد و سومين شبکه برون مرزي ما به نام الکوثر براي عرب زبانان راه افتاد. اين شبکه که مورد توجه ويژه شيعيان عرب خاورميانه و شمال آفريقاست روزانه 19 ساعت برنامه پخش مي کند. سريال ها و برنامه هاي ديني، اجتماعي و سياسي از پخش هاي مختلف اين شبکه است که فضاي آن را براي مخاطبين خودش جذاب کرده.
شبکه پرس تي وي
در سال 86 استراتژيک ترين شبکه برون مرزي صدا و سيما فعاليت خودش را آغاز کرد. استراتژيک بودن شبکه پرس تي وي از اين جهت است که اولين شبکه خبري بيست و چهار ساعته انگليسي زبان ايراني با گستره اي جهاني است. اين شبکه 40 دفتر در سراسر دنيا دارد و دفتر اصلي آن هم در تهران است. پرس تي وي را شايد بتوان پيشقراول مقابله با تک صدايي در مقابل رسانه هاي همسوي امپرياليست دانست؛ گواه اين موضوع هم مشکلاتي است که کشورهاي انگلستان و آمريکا براي فعاليت اين شبکه در سرزمين شان ايجاد کرده اند. نکته جالب درباره اين شبکه اين است که برخلاف باقي شبکه هاي برون مرزي ما که خيلي روي خاورميانه زوم کرده اند، نگاه پرس تي وي کاملاً بين المللي است و سعي دارد با نگاهي جديد، به پوشش اخبار و وقايعي بپردازد که رسانه هاي مهم دنيا آن بايکوت، تحريف يا سانسور مي کنند.
شبکه جام جم
در سال 76 شبکه جام جم با هدف تحت پوشش قرار دادن ايرانيان مقيم خارج از کشور، پخش خودش را آغاز کرد. در واقع اين شبکه تبديل به پلي فرهنگي شد براي ارتباط هر چه بيشتر آنها با ايران. اين شبکه با سه کانال مختلف، مناطق مختلف دنيا را تحت پوشش خود قرار داده. جام جم 1 که براي هموطنان مقيم اروپا برنامه پخش مي کند، جام جم2 دو سال بعد از کانال اروپا به راه افتاد و ايرانيان ساکن آمريکا را تحت پوشش دارد و جام جم3 که در منطقه آسيا و اقيانوسيه براي ايرانيان اين منطقه برنامه پخش مي کند.
شبکه آي فيلم
شبکه آي فيلم آخرين شبکه ايراني است که در حرکتي متفاوت با ساير شبکه هاي برون مرزي فقط به پخش سريال ها و فيلم هاي ايراني براي مخاطبين عرب زبان خود مي پردازد. اين شبکه بيست و چهار ساعته از سال 89 شروع به کار کرده و اين احتمال مي رود که در آينده اي نزديک به يکي از شبکه هاي پرمخاطب عرب زبان منطقه تبديل شود.
اداره کل آسياي ميانه و قفقاز و شمال خاورميانه
اداره کل آسياي ميانه و قفقاز و شمال خاورميانه در سال 1325 کار خودش را با راديو کردي کليد زد. اين اداره کل 12 راديو به زبان هاي ترکي استانبولي، آشوري، ارمني، ازبکي، تاجيکي، ترکمني، آذري، کردي با دو گرايش سوراني و شمال، گرجي و قزاقي دارد که براي اين مخاطبين برنامه پخش مي کند.
کشورهاي حوزه آسياي ميانه و قفقاز، آذربايجان، ترکمنستان، ارمنستان، گرجستان، عراق، سوريه، اردن، لبنان، مصر، افغانستان، پاکستان، تاجيکستان، بخارا، قزاقستان و ازبکستان را تحت پوشش قرار مي دهد.
اداره کل اروپا و آمريکا
اين اداره به هشت زبان انگليسي، فرانسوي، آلماني، روسي، بوسنيايي، ايتاليايي، آلبانيايي و اسپانيولي تمام قاره اروپا، آمريکا و بخش هايي از اقيانوسيه را تحت پوشش دارد.
اداره کل شبه قاره و شرق آسيا
اداره کل شبه قاره و شرق آسيا اداره اي است متشکل از10 راديو با گستره اي از افغانستان و پاکستان تا شرقي ترين بخش آسيا يعني ژاپن، اين اداره کل از سال 1352 فعاليت خودش را آغاز کرده و مخاطبان دري، اردو، پشتو، هندي، بنگلا، مالايي، ژاپني و چيني زبان را تحت پوشش قرار داده است. حدود 95 درصد از نيروهاي اين راديوها را افراد بومي اين مناطق تشکيل داده اند.
شبکه عربي - آفريقايي
شبکه عربي - آفريقايي در سال 1336 کار خودش را با پخش برنامه فقط براي عرب زبانان آغاز کرد. اين شبکه که از سال 73 دو زبان هوسا و سواحيلي را هم وارد شبکه کرد. تمام کشورهاي خاورميانه، شمال و شرق آفريقا را تحت پوشش دارد.
منبع: نشريه همشهري آيه شماره6
