در ارتباط با همسرتان ذهن خواني نکنيد
نويسنده: زين العابدين حيدري آشتياني
بسياري از بگو مگوها و مشاجرات خانوادگي، ناشي از درست صحبت نکردن و عدم توانايي در رساندن مفهوم و منظور افراد است.
براي کاستن از اين مشاجرات، متخصصين آموزش مهارت هاي ارتباطي، تدابيري براي برقراري ارتباط مناسب تدوين کرده اند که به خلاصه يي از آنها اشاره مي کنيم:شش قانون ارتباطي از بين فنون برقراري ارتباط صحيح (ارتباطات کلامي)
1-فقط به يک موضوع بپردازيد. متخصصين آموزش مهارت هاي کلامي به اين قانون بهاي فراوان مي دهند.
به اعتقاد آنها موضوع جاري به اندازه ي کافي دشوار هست که به آن رسيدگي کنيم. در اين شرايط نبايد با طرح مسائل مربوط به گذشته هاي دور بر حساسيت ها بيفزاييم.
2-رنجش ها را از نو زنده نکنيد.
3-از موضوع خارج نشويد. سعي کنيد هنگام به وجود آمدن مشکل، به طرح اصل مسأله بپردازيد و از پرداختن به مسائل حاشيه يي خودداري کنيد. وقتي با همسرتان درباره ي موضوعات بي تناسب و بي مورد بحث مي کنيد، بدانيد که از موضوع اصلي منحرف شده ايد و از يکديگر دلخور و ناراحت هستيد. در چنين شرايطي بهتر است در حال آرامش قرار بگيريد و کاملاً آرام مشکل را مطرح و ضمن قضاوت و صحبت کردن صادقانه، وي را به حل مشکل دعوت کنيد.
4-از بر چسب زدن و ناسزا گفتن خودداري کنيد. هر وقت که ناسزا مي گوييد، از منطق فاصله مي گيريد. درست انديشي حتي در شرايط عادي هم دشوار است و زماني که شما حتي احساسات تان را نتوانيد کنترل کنيد، بر مشکلات خود مي افزاييد.
5- از طرح شکايات انباشته شده خودداري کنيد. همه ي ما شکايات را روي هم انباشته مي کنيم، هر چند ممکن است به ظاهر از آن مطلع نباشيم، اما هنگام طرح شکايت بايد مؤدب باشيم، احترام بگذاريم و ملاحظه ي ديگران را بکنيم.
6-در واقع مؤدب بودن، احترام گذاشتن و ملاحظه ي ديگران را کردن، قانون بعدي است که متخصصين آموزش هاي ارتباطي اغلب آن را متذکر مي شوند. اما مؤدب بودن، احترام گذاشتن و رعايت ديگران را کردن، سرکوب و فرو نشاني شکايات است و سرکوب شکايات نيز به معناي انباشته کردن آنهاست تا روزي که از خشم همه ي آنها را يکجا بيرون بريزيم. لذا پيشنهاد مي کنيم به جاي اينکه شکايات انباشته شده ي خود را يک جا تخليه کنيد، از اين شکايات به عنوان يک راهنما براي حل گرفتاري هاي تان استفاده کنيد. در کل بايد گفت، برقراري ارتباط، عامل تعيين کننده يي در زندگي ماست. اگر درست شکل بگيرد، به اجتناب از موقعيت هاي استرس زا کمک کرده و به حل بسياري از مسايل زندگي منجر مي شود. طرز برقراري ارتباط با ديگران و واکنش آنها، ريشه در حرمت نفس داشته و متقابلاً بر آن اثر مي گذارد. ارتباط مؤثر، صادقانه و متناسب با موقعيت است. شخص در پي اين ارتباط اجتماعي احساس عزت نفس مي کند و با ديگران و موقعيت هاي استرس زا راحت تر کنار مي آيد. در اين ارتباط قاطعيت مطرح است و معنا و مفهومش اين است که به انتخاب خود آزادانه حرف مي زنيد. ولي ارتباط غيرمؤثر عمدتاً با سرزنش خود شخص، افکار، حمله و کاهش عزت نفس همراه است. افراد در برخوردهاي اجتماعي شان ممکن است چند جور واکنش نشان دهند( بنسون، استوارات) گاهي واکنش ها پرخاشگرانه است، اين طرز برخورد به اين معناست که « من مهم هستم، ولي تو مهم نيستي.» گاهي واکنش ها انفعالي است، اين طرز برخورد به اين معناست که « تو مهم هستي، ولي من مهم نيستم.» چنانچه واکنش قاطعانه باشد، به هر دو توجه مي شود و اين واکنش ها آشکارا، صادقانه و بجا هستند. اين طرز برخورد به اين معناست که «من مهم هستم، تو هم مهم هستي.» ارتباط مؤثر، يعني آنچه را که مي خواهيد، مطرح کنيد، تعريف و تحسين ها را بپذيريد و بدانيد چه موقع آري و چه موقع نه بگوييد. ارتباط مؤثر، يعني احساسات خود را به تناسب مطرح کنيد. به راه حل پيروزي طرفين بينديشيد، حرف خود را بزنيد، مشخص باشيد و خواسته هاي خود را بشناسيد. انتظار نداشته باشيد که ديگران نيازها و خواسته هاي شما را بدانند، برخورد همدلانه داشته باشيد، برخورد همدلانه مي تواند اضطراب و افسردگي را تخفيف دهد و مهارت هاي ارتباطي را بهبود بخشد. با خود مهربان باشيد، تنها در اين صورت مي توانيد به ديگران محبت کنيد. متخصصين مهارت هاي ارتباطي معتقدند، جهت هر چه بهتر شدن ارتباطات گوينده و شنونده بايد يک سري اصول را رعايت کرد. اصولي که گوينده بايد به آنها توجه داشته باشد، به قرار زير است:
-خلاصه حرف بزنيد.
-صريح و موجز حرف بزنيد.
-از توهين، تهمت و سرزنش بپرهيزيد.
-از زدن برچسب هايي مانند، خودخواه، بي ملاحظه و بد جنس خود داري کنيد.
-از مطلق گويي و استفاده از کلماتي مانند هرگز يا هميشه خودداري کنيد.
-ذهن خواني نکنيد.
-در جاهايي که لازم است از ضمير ما استفاده کنيد، ضمير من را به کار نبريد.
و اصولي که شنونده بايد رعايت کند.
-زمينه هاي توافق را پيدا کنيد.
-مضامين منفي صحبت هاي همسرتان را ناشنيده بگيريد.
-از خود سؤال کنيد.
-مطمئن شويد که منظور همسرتان را درک کرده ايد.
-طوري صحبت کنيد که همسرتان منظور شما را کاملاً درک کند.
-از عذرخواهي کردن نهراسيد.
-شکايت ها را به پرس و جو تبديل کنيد.
منبع:نشريه 7 روز زندگي-ش86.