راهکارهايي براي کاهش مصرف دخانيات
از افزايش قيمت تا نصب تصاوير هشدار دهنده
افزايش تعداد سيگاري ها در کشور
بسياري از کارشناسان بر اين باورند که افزايش بهاي دخانيات مي تواند نقش بسزايي در کنترل استعمال آن داشته باشد. از طرفي مصرف کنندگان دخانيات در بيشتر موارد از خطرات ناشي از مصرف آن آگاه نيستند و اين مسأله باعث شد تا کارشناسان تصاوير هشداردهنده روي بسته هاي سيگار نصب کنند شايد مصرف کنندگان با نگاهي عميق تر و با آگاهي از پيامدهاي استعمال دخانيات، مصرف آن را کنار بگذارند.
نصب تصاويري مانند دندان هاي خراب و پوسيده، ريه هاي به هم ريخته، چهره هاي تخريب شده از جمله شکل هايي است که به شکل رنگي روي بسته هاي سيگار منعکس شده است و افراد سيگاري هنگام خريد دخانيات و هر بار که سيگاري را از پاکت بيرون مي آورند، با اين هشدارها مواجه مي شوند و چنانچه تصويري که روي بسته هاي سيگار نصب مي شود، بسيار ساده باشد تأثير چنداني بر ترغيب افراد به ترک اين ماده مخرب ندارد، اما تصاوير هشدار دهنده هر چه وحشتناک تر انتخاب شود، باعث مي شود تا عوارض بيشتري از مصرف سيگار به افراد نشان داده شود و در نتيجه احتمال ترک آن از سوي اين قشر بيشتر است.نصب تصاوير هشدار دهنده در قالب ماده پنج قانون جامع کنترل و مبارزه ملي با دخانيات، پنجم مهرماه 1385 در مجلس شوراي اسلامي تصويب شد و از بهمن ماه سال 88 به طور رسمي در کشور اجرا شد. البته در حال حاضر 40کشور در دنيا شبيه اين قانون را به طور جدي به اجرا درآورده اند و کارشناسان جمعيت مبارزه با استعمال دخانيات معتقدند که تجربه نشان داده اجراي صحيح، دقيق و به موقع اين سياست ها در جوامعي که سلامت افراد از جايگاه ويژه اي برخوردار است، نه تنها سبب ارتقاي سطح سلامت شده بلکه با استقبال افراد جامعه نيز روبه رو شده است.البته افزايش قاچاق يا ورود محصولات غير قانوني بدون تصوير به بازار مصرف، نبايد مانعي براي کوتاهي در نصب اين تصاوير در بسته هاي سيگار ايجاد کند بلکه مبارزه با قاچاق نياز به راهکارهاي مخصوص به خود و هماهنگي سيستم هاي اطلاعاتي و امنيتي دارد و پاک کردن سياست هاي کنترل دخانيات براي جلوگيري از قاچاق، اقدامي ساده لوحانه است.
کشورهاي موفق در کنترل مصرف دخانيات
حتي اگر نگاهي به کشورهاي همسايه بيندازيم متوجه خواهيم شد که چقدر در اجراي قانون کنترل دخانيات غفلت کرده ايم. به عنوان مثال در ترکمنستان، جريمه بسيار سنگيني بابت استعمال دخانيات در اماکن عمومي از جمله در ايستگاه هاي اتوبوس، راه آهن، فرودگاه، پارک ها، خيابان ها، داخل خودرو و هنگام رانندگي پيش بيني شده است که اين تدابير باعث شده اند ميزان استعمال دخانيات در اين کشور به صورت چشمگيري کاهش يابد. اين در حالي است که کسي به هيچ عنوان حق ندارد در خيابان هاي عشق آباد سيگار و ديگر مواد دخاني مصرف کند. از طرفي هم اکنون در ترکمنستان قيمت سيگار بين کشورهاي منطقه بالاترين قيمت را داشته و هر نوع تبليغات دخانيات در اين کشور ممنوع است. ترکيه نيز لايحه اي را در خصوص ممنوعيت کامل استعمال دخانيات در اماکن عمومي تصويب کرده که طبق اين لايحه استعمال دخانيات در اماکن عمومي از جمله کافه ها و رستوران ها، استاديوم ها، در انواع وسايل نقليه مانند تاکسي و قطارها و همچنين تبليغات سيگار و نمايش آن در فيلم ها و سريال ها و همچنين کليپ هاي موسيقي را ممنوع است و متخلف تا 4/3 هزار دلار جريمه خواهد شد.حتي انداختن ته سيگار يا پاکت سيگار در خيابان، 18دلار جريمه نقدي در پي دارد. گفتني است از سال 1997 در ترکيه قانون ممنوعيت استعمال دخانيات در دفاتري که تعداد کارمندان آنها بيش از چهار نفر است، در مراکز ورزشي، مؤسسات درماني، آموزشي و فرهنگي و همچنين مسيرهاي هواي به اجرا گذاشته شده است.
منبع: هفته نامه همشهري تندرستي، شماره20.
