تاريخ نهضت ملي شدن صنعت نفت از نگاهي ديگر

معمولاً حقايق اتفاقات مهم سياسي، سال ها پس از روي دادن آن شناخته مي شود. آن قدرها شده است که برخلاف فکر عموم، مبدأ يک حادثه تاريخي، اتفاقي است که هيچ گاه سخني از آن نبوده است و تنها گذر زمان است که پرده از حقايق بر مي دارد و اصل واقعه را آشکار مي سازد. تاريخ پرفراز و نشيب معاصر کشور ما پر است از حقايقي که تازه اين روزها شناخته مي شوند.
نمونه روشني از اين وقايع تاريخي« نهضت ملي شدن صنعت نفت» بود. اتفاقي که از اولين اقدام هاي مبارزه مردمي با حرکت، براي استقلال و خودباوري کشور بود و با رهبري روحانيون و همراهي آزادي خواهان با نهضت، کشور به پيروزي بزرگي دست يافت.
متأسفانه وقايع نگاري نهضت ملي شدن صنعت نفت به گونه اي بوده که با مطالعه آن ها برخي از باورهاي نادرست در ذهن ها به وجود آمده است و مسير تاريخي آن را به نفع شخص يا جريان خاصي کشانده است. شايد روشنگري اين دوره مهم تاريخي و پرداختن به زواياي پنهان اين نهضت ملي مذهبي، باعث شده که دکتر محمد حسن سالمي قلم به دست بگيرد و وقايعي را که خون در بطن آن قرار داشته و از نزديک پي گيري آن ها بوده را به صورت مستند براي ما شرح دهد تا «تاريخ نهضت ملي شدن صنعت نفت از نگاهي» را شاهد باشيم که مرکز اسناد انقلاب اسلامي، را منتشر کرده است.
در مقدمه اين کتاب مي خوانيم:
در درآمد کتاب آمده؛ دکتر سالمي به دليل نزديکي به يکي از قطب هاي سياسي آن روز ايران، در جريان بسياري از مسائل، رويدادها و حوادث بوده است. او نوه دختري آيت الله کاشاني، يکي از رهبران نهضت ملي است و به اين دليل و همچنين به دليل فعاليت سياسي در نهضت، تجربيات و اطلاعات زيادي از مقطع زماني مورد بحث دارد.
« تاريخ نهضت ملي شدن صنعت نفت نگاهي ديگر » چهار بخش داد و از مبارزات آيت الله کاشاني در عراق شروع مي شود و تا زمان پس از کودتاي 28 مرداد ادامه پيدا مي کند و با نظر سفير انگليس راجع به ايشان ختم مي شود. اين مجموعه در سال 1388 منتشر شده و هفت هزار و سيصد تومان قيمت دارد.
در بخشي از کتاب آمده است :
در پرتو استقامت مردم در 30 تير 1331 ملت ايران به پيروزي ديگري نيز به دست يافت. اوايل شب رأي ديوان دادگستري لاهه مبني بر عدم صلاحيت آن دادگاه در رسيدگي به اختلاف ايران و انگليس پيرامون مسئله نفت به تهران رسيد. اين رأي که حقانيت ملت ايران را در مبارزه با استعمار انگليس ثابت کرد، آثار پيروزي 30 تير را دوچندان ساخت و آيت الله کاشاني اعلاميه اي به شرح زير صادر کرد :
بسم الله الرحمن الرحيم
پس از سلام به عموم برادران عزيز ديني و ملت رشيد و پر افتخار ايران، اکنون که دادگاه بين المللي لاهه با توجه به حقانيت ايران، عليه شکايت دولت استعماري انگلستان با تصديق عدم صلاحيت خود، رأي داده است ، لازم مي دانم از عموم هم ميهنان عزيز تقاضا نمايم که امشب را به شکرانه اين موفقيت که به عنايت پروردگار و استعانت بي نظير شما به دست آمده، جشن عمومي برقرار نمايند.
«سيد ابوالقاسم کاشاني»
منبع: نشريه ديدار آشنا - شماره 137