نویسنده: دوپویی ترور نویت
ترجمه: پیروز ایزدی

هنگامی که ژاپن در جنگ جهانی دوم تسلیم شد، موافقت نامه ی عجولانه متفقین (پانزدهم اوت 1945) مدار 38 درجه را به عنوان یک خط تقسیم اختیاری تعیین کرد، در شمال این خط روس ها تسلیم نیروهای ژاپنی در کره را می پذیرفتند و ژاپنی هایی که در جنوب این خط قرار داشتند، خود را به نیروهای آمریکایی تسلیم می کردند. به دنبال تسلیم ژاپنی ها، شوروی مدار 38 درجه را مرزی سیاسی فرض کرد و پرده آهنین خود را در آنجا گستراند.
پس از دو سال تلاش های ناموفّق برای رسیدن به توافق بر سر اتحاد کره، ایالات متحده مسأله را به سازمان ملل ارجاع داد. سازمان ملل پیشنهاد تأسیس دولت مستقل کره را به دنبال انجام انتخابات آزاد سراسری داد، اما شوروی از همکاری امتناع کرد. در نتیجه، جمهوری کره در منطقه جنوبی (پانزدهم اوت 1947) تأسیس شد و سئول پایتخت آن قرار گرفت. شوروی با غیرقانونی خواندن این اقدام، جمهوری دموکراتیک خلق کره را تشکیل و ارتش کره شمالی (NKA) را سازمان داد. ادعا شد که نیروهای شوروی، در دسامبر 1948، شمال را تخلیه کرده اند. نیروهای آمریکایی تخلیه جنوب را در ژوئن 1949 تکمیل کردند؛ یک گروه کوچک از مستشاران نظامی آمریکا باقی ماندند تا ارتش جمهوری کره (POk) را تجدید سازمان دهند. در سال بعد، موجی از تبلیغات، یورش های ناگهانی، عملیات خرابکاری، تروریسم و عملیات چریکی کمونیست ها متوجه جنوب شد، بدون آن که دولت جمهوری کره را از هم بپاشد.

نیروهای متخاصم

کره شمالی کمونیست، دارای یک ارتش آموزش دیده با تجهیزات ساخت شوروی بود که هسته ی اصلی آن را 25 هزار نفر از نظامیان کهنه کار و رشته عملیات نظامی چین کمونیست در منچوری تشکیل می داد. نیروی هوایی، شامل حدود 180 هواپیمای شوروی از نوع جنگ جهانی دوم بود. بیش از 100 هزار نیروی ذخیره آموزش دیده نیز وجود داشتند.
ارتش جمهوری کره - که اندکی از یک نیروی پلیس ملی بزرگ تر بود - شامل حدود 100 هزار نیرو در قالب هشت لشکر با پشتیبانی توپخانه اندک بود. این ارتش فاقد توپخانه متوسط سنگین، تانک، هواپیماهای جنگی و نیروهای ذخیره بود. استعداد نیروی دریایی هر دو کشور ناچیز بود.

عملیات

در 25 ژوئن، نیروهای کره شمالی از مرز گذشتند و به طرف سئول حرکت کردند. غافلگیری کامل بود، مهاجمان مقاومت پراکنده عناصری از ارتش جمهوری کره را در هم شکستند. هدف آنها عبارت بود از تصرف پایتخت و اشغال کره جنوبی و بدین ترتیب، قرار دادن جهان آزاد در مقابل یک عمل انجام شده. در واکنش نسبت به این تهاجم، شورای امنیت سازمان ملل یک اجلاس اضطراری برگزار کرد (شوروی شورا را تحریک کرده بود) و خواهان پایان یافتن فوری مخاصمات و عقب نشینی کره شمالی شد و از کشورهای عضو خواست که در برابر این تجاوز مقاومت کنند. در همین زمان، (27 ژوئن) ترومن به ژنرال داگلاس مک آرتور (1) فرمانده نیروی آمریکا در خاور دور، دستور داد تا با نیروهای هوایی و دریایی از عملیات دفاعی جمهوری کره پشتیبانی کند. مک آرتور سواحل کره شمالی را مورد محاصره دریایی قرار داد و به ارائه پشتیبانی هوایی پرداخت. وی با انجام عملیات شناسایی (28 ژوئن) که آن را مشخصاً انجام داد، همزمان با سقوط سئول، چنین گزارش داد که ارتش جمهوری کره حتی با پشتیبانی هوایی امریکا قادر به متوقف ساختن تهاجم نیست. ترومن در سی ام ژوئن اجازه استفاده از نیروهای زمین امریکا را داد.
جدا از شناورهای ناوگان هفتم آمریکا و نیروی هوایی خاور دور (8/5 گروه رزمی)، نیروهای زمینی آمریکا در ژاپن، شامل چهار لشکر کمتر از حد استعداد می شد که در قالب دو سپاه سازمان یافته بودند واحدهای پیاده نظام و توپخانه، 2/3 استعداد را در زمینه ی پرسنل و توپ داشتند و دچار کمبود سلاح های ضدّ تانک بودند. یگان های تانک ها ی متوسط، توپخانه و دیگر سلاح های پشتیبانی موجود نداشتند. در سی ام ژوئن، لشکر بیست و چهارم (تحت فرماندهی ژنرال ویلیام دین (2)) حرکت تدریجی خود را از طریق هوا و دریا به کره آغاز کرد.
یک گردان، در حد کمتر از استعداد لازم (دو گروهان پیاده نظام)، با یک آتش بار توپخانه در نزدیکی اوسان (3) در چهارم ژوئیه به ارتش جمهوری کره پیوست. صبح روز بعد، یک لشکر کره شمالی با 30 تانک حمله کرد. نیروهای جمهوری کره فرار کردند اما این گردان که کاملاً مورد محاصره قرار گرفته بود، به مدت هفت ساعت مقاومت کرد. سپس با تمام شدن کلیه مهمّات، بازماندگان با به جا گذاشتن کلیه تجهیزات راه گریز را در پیش گرفتند.
بین 6 تا 21 ژوئیه، لشکر بیست و چهارم تا حدودی پیشرفت ارتش کره شمالی را به سمت جنوب شبه جزیره سد کرد و به مبادله زمین در برابر وقت پرداخت و در همین حال لشکرهای اول سواره نظام و بیست و پنجم پیاده نظام به سرعت از ژاپن در همین حال لشکرهای اول سواره نظام و بیست و پنجم پیاده نظام به سرعت از ژاپن سر رسیدند. عملیات پنج روزه در تائجون (4) (16-20 ژوئیه)، هنگامی که پایان یافت که ارتش کره شمالی از سه جهت به لشکر بیست و چهارم حمله کرد. دین که شخصاً فرماندهی گارد عقبه را در دست داشت در حالی که بقیه لشکرش عقب نشینی نمودند، به اسارت گرفته شد. در 22 ژوئیه نیروهای شکست خورده او، توسّط لشکر اول سواره نظام نجات داده شدند، در حالی که لشکر بیست و پنجم که در جناح راست آن قرار داشت، همراه با لشکرهای تجدید سازمان یافته ی جمهوری کره پیشروی ارتش کره شمالی را کُند ساختند.
در پاسخ به درخواست شورای امنیت برای ایجاد فرماندهی متحد زیر نظر یک افسر آمریکایی، پرزیدنت ترومن، در هفتم ژوئیه مک آرتور را به سمت فرمانده کل نیروهای سازمان ملل منصوب کرد. ژنرال والتون والکر (5)، فرمانده ارتش هشتم آمریکا دفاع خود را بر روی خط باریکی که به طول 145 کیلومتر (90 مایل) به سمت شمال رودخانه ناکتونگ (6) از تنگه تسوشیما (7) تا منطقه ی تائگو (8) ادامه داشت و سپس به طول 90 کیلومتر (60 مایل) تا دریای ژاپن کشیده می شد، تثبیت کرد. این ناحیه گوشه ی جنوب شرقی شبه جزیره ی کره از جمله پوسان (9) را که بندری قابل دسترس بود، در بر می گرفت. در شمال، پنج لشکر جمهوری کره سعی کردند تا جلوی مهاجمان را سد کنند. جناح غربی که در آن از حملات بی وقفه ی ارتش کره ی شمالی کاسته شده بود، توسط نیروهای آمریکایی محافظت می شد که اینک شامل دو هنگ پیاده نظام دیگر و یک تیپ تفنگداران دریایی می شد. ناوگان هفتم، هر دو جناح دریایی را محافظت می کرد و به ایذای تحرّکات دریایی کره شمالی در طول ساحل می پرداختند، در حالی که نیروی هوایی خاور دور (که با پیوستن به یک گروه از استرالیا قدرتش بیشتر شده بود)، همراه با یگان هوا دریای مستقر در ناوهای هواپیما بر، ضربات کوبنده ای بر خطوط ارتباطی ارتش کره شمالی وارد آورده و پشتیبانی نزدیک را که شدیداً مورد نیاز بود، فراهم می کردند. والکر توانست یک نیروی ذخیره سیار را در نقاطی در محیط یک دایره حرکت بدهد و این در زمانی بود که حملات ارتش کره شمالی از جبهه جلویی صورت می گرفت. چندین نفوذ از خط رودخانه ناکتونگ و پیشروی (20 مایلی) ارتش کره شمالی در شمال (26 اوت) سد شد. نیروهای کره شمالی که برآورد می شد در قالب چهارده لشکر پیاده نظام سازماندهی شده و مورد پشتیبانی چندین هنگ تانک قرار دارند، یک رشته حملات ناهماهنگ را در اطراف دایره مزبور انجام دادند. حمله ای که با شرکت سه لشکر در شمال، در سوم سپتامبر صورت گرفت، به میدان فرستادن کل نیروی ذخیره سازمان ملل (لشکر بیست و چهارم پیاده نظام) رادر شمال کیونگجو (10) ایجاب کرد؛ و ورود تیپ بیست و هفتم پیاده نظام بریتانیا (چهاردهم سپتامبر) جبران عقب نشینی تفنگداران دریایی را (که به لشکر اول تفنگداران دریایی برای فرود در اینچون (11) پیوسته بود)، می کرد.
نقشه ی مک آرتور برای باز پس گرفتن ابتکار عمل در کره و راندن نیروهای کمونیست از جنوب، متکی به عملیات فرود آبی - خاکی در بندر اینچون در نزدیکی سئول بود. یک تهاجم موفق در این منطقه، خطوط تدارکاتی کمونیست ها را قطع می کرد و کلّ موضع نظامی آنها در کره جنوبی را با مخاطره روبه رو می ساخت و در عین حال از پیشروی آهسته و پرهزینه زمینی از اطراف پوسان اجتناب به عمل می آورد.
در سحرگاه پانزدهم سپتامبر، سپاه دهم آمریکا (به فرماندهی ژنرال ادوارد آلموند (12)) عملیات فرود را در سواحل دشوار و خطرناک اینچون آغاز کرد. لشکر اول تفنگداران دریایی را که با مقاومت اندکی روبه رو شده بود، فرودگاه کیمپو (13) را در هفدهم سپتامبر در دست گرفت. لشکر هفتم پیاده نظام که در تعقیب تفنگداران دریایی در ساحل پیاده شده بود، به سمت جنوب رفت و شاهراه و خط آهنی را که تدارکات به نیروهای کره شمالی می رساند، قطع کرد و سئول تحت محاصره قرار گرفت.
در همان زمان، ارتش هشتم از دایره پیرامون پوسان خارج شد و این در حالی بود که لشکر اول سواره نظام در پیشاپیش آن حرکت می کرد. ارتش کره شمالی که تدارکاتش قطع شده بود و از جلو و عقب مورد تهدید قرار داشت، از هم پاشیده شد. لشکرهای اول سواره نظام و هفتم پیاده نظام، با آزادسازی سئول در 26 سپتامبر با یکدیگر ملاقات کردند.
در یکم اکتبر، مک آرتور دستورات سازمان ملل و ترومن به نیروهای ارتش جمهوری کره دستور داد تا از مدار 38 درجه عبور کنند. ارتش هشتم در نهم اکتبر، از این دستور تبعیّت کرد ولی دو لشکر در منطقه ی جنوبی، برای حفظ امنیت خطوط ارتباطی پوسان و از بین بردن باقی مانده های ارتش کره شمالی به جا گذاشت. پیونگ یانگ پایتخت کره شمالی، توسط عملیات مختلف فرود هوابرد و پیشروی زمینی تسخیر شد (بیستم اکتبر). اما مانع نظامی جدی، عبارت بود از دستوری که پرواز هواپیماهای سازمان ملل بر فراز شمال رودخانه یالو را منع می کرد تا باعث تحریک چین کمونیست نشود. لشکر ششم ارتش جمهوری کره در چوزان (14) به رودخانه یالو رسید و واحدهای دیگر این ارتش نیز در پشت سر آن پخش شدند. در این زمان، سایر نیروهای نمونه سازمان ملل به ارتش هشتم پیوسته و در عناصر لشکری موجود آمریکا جذب شده بودند: یک تیپ از ترکیه و گردان هایی از کشورهای کانادا، استرالیا، هلند و تایلند.
سپاه دهم که در شانزدهم اکتبر در اینچون مجدداً استقرار یافته بود، به اطراف ونسان (15) در ساحل شرقی حرکت کرد که قبلاً توسط سپاه اول ارتش کره جنوبی تصرف شده بود. تأخیری هفت روزه برای پیاده شدن ضروری بود تا بندر از مین های ساخت شوروی پاک شود، این مین ها تحت راهنمایی متخصصان شوروی که در خدمت ارتش کره شمالی بودند کنار گذاشته شده بود.
پکن تهدید کرد ه بود، در صورتی که نیروهای سازمان ملل از مدار 38 درجه عبور کنند، دست به مداخله خواهند زد و طبق گزارش ها نیروهای چین کمونیست درست در شمال یالو مستقر بودند. مک آرتور نه از استعداد کامل نه از نحوه ی آرایش این نیروها خبر داشت، همچنین از این امر نیز آگاه نبود که تعداد زیادی از چینی ها از پیش به جنوب یالو نفوذ کرده اند. در یکم نوامبر، لشکرهای مقدم ارتش جمهوری کره، توسط این لشکرهای چینی از کمینگاه، مورد حمله قرار گرفتند و یک هنگ آمریکایی در اونسان به شدت آسیب دید. والکر، واحدهای پیشتاز ارتش هشتم را فراخواند و موقتاً به استحکام مواضع خود در طول رودخانه چونگچون (16) پرداخت.
قصد مک آرتور، هنوز این بود که در کلّ جبهه شبه جزیره پیشروی کند و سپاه دهم در ساحل شرقی و ارتش هشتم در غرب به حرکت بپردازند. قرار بود سپاه دهم در یالو به طرف غرب بپیچد و سریعاً عملیات احاطه را صورت دهد و کلیه نیروهای دشمن را به طرف جنوب مرز رانده و آنها را رویاروی ارتش هشتم قرار دهد. از آن جا که مناطق کوهستانی ناهموار و خالی از سکنه مرکزی امکان پشتیبانی متقابل را سلب می کرد، آرایشات سازمان ملل به طور مستقل عمل می کردند و کنترل و هماهنگی آنها تحت راهنمایی مک آرتور صورت می گرفت که در توکیو مستقر بود. سپاه دهم آلموند، اینک متشکل از لشکرهای اول تفنگداران دریایی و سوم و هفتم پیاده نظام ارتش آمریکا و سپاه اول ارتش جمهوری کره (لشکرهای سوم و پایتخت) بود. ارتش هشتم که اینک به اندازه ی نُه لشکر استعداد داشت، در قالب سه سپاه گروه بندی شده بود. از چپ به راست سپاه های اول و نهم آمریکا و سپاه دوم جمهوری کره، مجموع استعداد رزمی کل فرماندهی حدود 200 هزار سرباز و شاید 150 هزار سرباز دیگر در وظایف پشتیبانی در عقبه بود. علاوه بر سپاه های ارتش جمهوری کره، حدود 210 هزار کره ای دیگر به واحدهای امریکایی پیوسته و یا جذب آنها شده بودند.
مک آرتور، معتقد بود که چین کمونیست وارد منازعه نخواهد شد، مگر این که خود منچوری مورد تهاجم قرار گیرد. ترومن که در پانزدهم اکتبر با مک آرتور در ویک آیلند (17) ملاقات کرده بود، از این امر آگاه بود و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا نیز بر همین عقیده بود. با این حال، اینک نیروهای چینی در کره بودند و از آنجا که انجام عملیات شناسایی در شمال یالو ممنوع بود، مک آرتور بر این شده تنها راه باقی مانده، روشن ساختن وضعیّت از طریق پیشروی شجاعانه است. در همین زمان، سپاه دهم به سمت شمال هجوم برده بود و در یک جبهه وسیع به طور گسترده پراکنده شده بود. لشکر پایتخت ارتش جمهوری کره به چونگ جین (18) در ساحل رسیده بود و لشکر هفتم آمریکا در یالو، در هیسان جین (19) استقرار داشت.
عملیات شناسایی، با توسّل به زور مک آرتور با ارتش هشتم در 24 نوامبر آغاز شد. ارتش هشتم، پس از پیشروی به مدت 24 ساعت که در طی آن عملاً با هیچ گونه مقاومتی روبه رو نشده بود، ناگهان در 26-25 نوامبر، ضربه ای سهمگین دریافت کرد که تلاش های اصلی متوجه جناح راست آن شده بود. حدود 180 هزار نیروی چینی در قالب 18 لشکر، سپاه دوم ارتش جمهوری کره را متلاشی کردند؛ و به لشکر دوم آمریکا که در جناح راست سپاه نهم قرار داشت ضرباتی وارد کردند و تهدید به احاطه کل ارتش نمودند. لشکر دوم که سعی در بازسازی جناح راست خود داشت در کونوری (20) از کمینگاه، مورد حمله واقع شد و این در هنگامی بود که عملیات احاطه چینی ها باعث شده بود که ستون های آن، هنگام عبور از یک گردنه در حالت راهپیمایی در دام افتد. حدود 40 هزار سرباز و قسمت اعظم توپخانه ی لشکر از میان رفتند و این در حالی بود که سعی می کردند راهی برای بیرون رفتن از این مهلکه پیدا کنند. والکر، نیروهای ذخیره خود یعنی لشکر اول سواره نظام آمریکا و تیپ های ترکیه و بیست و هفتم کشورهای مشترک المنافع را وارد کارزار کرد. آنها از فشار عملیات احاطه کاستند. به خصوص ترک ها، تلفات سنگینی را متحمّل شدند و ارتش هشتم موفق شد خود را از این گیرو دار رهایی بخشد. تا پنجم دسامبر، ارتش هشتم، با بازسازی جناح راست خود کاملاً خود را از مخمصه رهانید و حمله چین کمونیست شتاب خود را از دست داد . نواحی مرکزی و ساحل شرقی کاملاً باز بودند و یک موضع دفاعی قوی تر ضرورت داشت. به همین دلیل، والکر به خط کلی مدار 38 درجه، اندکی در شمال سئول و حدود 130 کیلومتر پایین تر از موقعیت 24 نوامبر، عقب نشینی کرد. در آنجا، پایان یافتن سال، ارتش هشتم در انتظار تهاجم جدید کمونیست ها بود.
در منطقه شرقی، 120 هزار نیروی دیگر چینی که در هر دو سوی دریاچه پشت سد چوزین (21) پیشروی می کردند، ارتباط لشکر اول تفنگداران دریایی آمریکا را با خارج قطع کردند و عناصری از لشکرهای سوم و هفتم را عقب راندند؛ پیشروی مزبور، در 27 نوامبر آغاز شد. نیروهای ارتش جمهوری کره در جناح ساحلی با عجله بدون این که چندان مزاحمتی برایشان ایجاد شود، عقب نشینی کردند. مک آرتور، سپس دستور تخلیه کلّ نیروها را داد؛ چون حمله کمونیست ها که متوجه بنادر هونگنام (22) و وونان بود، تهدید به انهدام تدریجی آنها می کرد. لشکر اول تفنگداران دریایی، تحت فرماندهی ژنرال اولیور اسمیت (23) مواضع خود را در جنوب دریاچه چوزین استحکام بخشید. ژنرال اسمیت که توسط هشت لشکر چینی مورد محاصره قرار گرفته بود، به لشکر خود اعلام کرد که عقب نشینی نکنند، بلکه از جهت دیگری حمله کنند و به سمت جنوب شرقی به طرف هونگنام حرکت نمایند (اسمیت تدارکات خود را از نیروی هوایی خاور دور دریافت می کرد). هنگامی که کمونیست ها یک پل را که بر روی یک گلوگاه قرار داشت منهدم کردند و عبور کامیون ها و تانک های لشکر را غیرممکن ساختند، مصالح پل سازی از طریق هوا انتقال داده شد و پیشروی تفنگداران دریایی به سمت جنوب ادامه یافت. سیزده روز جنگ و گریز، در نهم دسامبر خاتمه یافت و آن هنگامی بود که یک ستون امدادی از نیروهای لشکر سوم با پیش قراولان تفنگداران دریایی، در خارج از دایره ی اطراف هونگنام تلاقی کردند.
علی رغم ادامه حملات کمونیست ها به دو بندر، تخلیه نیروها از طریق هوا و دریا به آرامی از پنجم تا پانزدهم دسامبر ادامه داشت. پشتیبانی ناوهای هواپیمابر نیروی دریایی و نیروی هوایی آمریکا همراه با آتش توپ دریایی، مسافرگیری نهایی را تسهیل کرد.
والکر که در 23 دسامبر، در یک سانحه رانندگی کشته شده بود جای خود را به ژنرال ماتیو ریجوی (24) داد که در 26 دسامبر به کره رسید. مک آرتور، فرماندهی کلیه عملیات زمینی در کره را به ریجوی واگذار کرد و فرماندهی کل نیروهای زمینی، دریایی و هوایی را برای خود حفظ کرد.

پی نوشت ها :

1- Douglas Mac Arthur
2- william Dean
3- osan
4- Taejon
5- walton walker
6- Naktong River
7- Tsushima strait
8- Teagu
9- pusan
10- kyongju
11- Inchon
12- Edward Almond
13- kimpo
14- chosan
15- wonsan
16- chong chon River
17- wake Island
18- chong jin
19- Hyesan jin
20- kunu-ri
21- Chosin
22- Hungnam
23- oliver smith
24- Matthew Ridgway