دهم ربیع الاول
1ـ ازدواج پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله) با حضرت خدیجه(سلام الله علیها)
2ـ وفات حضرت عبدالمطلب جدّ بزرگوار رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله)
3 ـ مرگ مالک بن أنس
1 ـ ازدواج پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) با حضرت خدیجه(سلام الله علیها)
در چنین روزی رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) در 25سالگی، یعنی 15 سال قبل از بعثت با بانوی بزرگوارِ قریش، حضرت «خدیجه بنت خُویلد» ازدواج نمودند. (1)از روایات و احادیث چنین بر می‌‌آید که حضرت خدیجه کبری(سلام الله علیها) علاوه بر دارابودن اموال، املاک و ثروت فراوان، در عقل و کیاست نیز برتری داشتند. افراد زیادی همچون: عقبه بن ابی معیط و ابن ابی‌شهاب و نیز ابوجهل و ابوسفیان که ثروت بسیاری داشتند هر کدام جداگانه به خواستگاری حضرت خدیجه (سلام الله علیها) آمدند
ولی ایشان نپذیرفتند و سرانجام پیشنهاد ازدواج با پیامبرخدا (صلی الله علیه و آله) را قبول کردند و این ازدواج با آداب و مراسم خاصی انجام شد.
آری ! ایشان از سالها پیش در انتظار پیامبر(صلی الله علیه و آله) و رسالت آن حضرت بودند؛ چرا که همیشه از علمای اهل کتاب علایم نبوت آن حضرت را جویا می‌شدند و در همان روزی که رسول خدا در چهل سالگی به رسالت مبعوث شد، ایشان نخستین زنی بود که به دین مبین اسلام گروید. پیامبر(صلی الله علیه و آله) نیز علاقه بسیاری به خدیجه (سلام الله علیها) داشتند.
بهتر از خدیجه نصیب من نشد!
عایشه می‌گوید: «کمتر اتفاق می‌افتاد که پیامبر(صلی الله علیه و آله) از خانه بیرون برود و حضرت خدیجه (سلام الله علیها) را به خیر و نیکی یاد نکند؛ چندانکه یک روز آتش حسادت در من مشتعل شد و گفتم: ای رسول خدا! تا کی خدیجه را یاد می‌کنی؟ او پیر زنی بیش نبوده! خداوند بهتر از او را به تو مرحمت کرده است».در این هنگام رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) سخت غضبناک شدند و فرمودند: «به خدا سوگند! بهتر از خدیجه(سلام الله علیها) نصیب من نشده؛ او به من ایمان آورد هنگامی که مردم کافر بودند؛ او نبوت مرا تصدیق نمود، هنگامی که مردم مرا تکذیب می‌کردند و اموال خود را در اختیار من گذاشت در وقتی که مردم مرا از خود دور می‌کردند. خداوند متعال از خدیجه به من فرزندانی روزی کرد و رحم تو را عقیم قرار داد». (2)
حضرت خدیجه(سلام الله علیها) در حدود 24 سال با پیامبر(صلی الله علیه و آله) زندگی کردند و در این مدت یار و غمخوار آن حضرت بودند. آن بانوی بزرگوار ثروت هنگفت خویش را در راه رشد و تبلیغ دین اسلام به پیامبر(صلی الله علیه و آله) واگذار و نقش مهمی در پیشرفت این دین آسمانی ایفا نمودند.
خداوند متعال دو پسر به نامهای قاسم و عبدالله و نیز چهار دختر به نامهای فاطمه(سلام الله علیها) ، ام کلثوم، زینب و رقیه به ایشان عطا فرمود.(3) در فضیلت حضرت خدیجه (سلام الله علیها) همین بس که مادر بانوی بزرگوار اسلام، سید زنان بهشت، حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا (سلام الله علیها) وجدّه معصومین (علیهم السلام) است.
2 ـ وفات حضرت عبدالمطلّب جدّ بزرگوار رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله)
ابوحارث عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف، نه تنها بزرگ قبیله قریش بلکه از بزرگان عرب به شمار می‌رفت. وی مردی بلند مرتبه، داری صفات پسندیده و افعال حمیده بود، قریش ریاست او را قبول داشتند و به وجودش افتخار و مباهات می‌نمودند و القابی چون سیّد البطحا، ساقی حاجیان و حافر الزّمزم به او داده بودند و خلاصه مردم در هر مصیبت و گرفتاری و قحطی به او پناه می‌بردند.
ماجرای یک نذر!
عبد المطلب نذر کرد که هرگاه خداوند متعال، ده پسر به او کرامت کرد یکی از آنان را به سنّت جدّش، ابراهیم(علیه السلام) ، قربانی نماید. پس از آنکه خداوند حاجتش را برآورد، در صدد ادای نذر بر آمد؛ لذا بین پسرانش قرعه‌کشی کرد و قرعه به نام عبدالله، پدر بزرگوار رسول خدا (صلی الله علیه و آله) افتاد.هنگامیکه عبدالمطلب عزم برای ادای نذر نمود، خویشان مادری اش، او را منع نمودند و سرانجام با راهنمایی یکی از بزرگان، قرار بر این شد که صد شتر را که دیه یک نفر در آن زمان بود به جای عبدالله قربانی کنند.
عبدالمطلب همواره به پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) که در سن کودکی بودند، نوازش مینمود و به اطرافیانش نیز سفارش ایشان را می‌کرد؛ حتی در بیماری ای که به فوت ایشان منجر شد حضرت ابوطالب(علیه السلام) را فرا خواند و به او فرمود: «محمد(صلی الله علیه و اله) را از دل و جان مواظبت کن که این کودک مهر پدر و مادر ندیده و آینده‌ای بس شگفت در پیش دارد و تو مسئولیت داری که در دوران کودکی، مراقب و مواظب او باشی تا آسیبی به او نرسد». (4)
سرانجام حضرت عبد المطلب در دهم ربیع الاول، هشت سال بعد از عام الفیل در حالیکه پیامبرگرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) هشت سال بیشتر نداشتند در مکه معظمه چشم از جهان فرو بستند. (5)
3 ـ مرگ مالک بن أنس
در دهم ربیع الاول سال 179 هـ .ق. مالک بن انس، رییس فرقه مالکی ـ یکی از مذاهب چهار گانه اهل تسنن ـ در گذشت و در بقیع دفن شد. (6)دوازدهم ربیع الاول
1 ـ ورود پیامبرگرامی اسلام(صلی الله علیه و آله وسلم) به دهکده قبا در نزدیکی مدینه
2 ـ مرگ معتصم عباسی
3ـ مرگ احمد بن حنبل
1 ـ ورود پیامبرگرامی اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم) به دهکده قبا در نزدیکی مدینه
در جریان هجرت پیامبرگرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) از مکه به مدینه، آن حضرت در روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول به دهکده قبا در نزدیکی شهر مدینه فرود آمدند و در آنجا منتظر ماندند تا امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) به ایشان ملحق شوند.امیرمؤمنان(علیه السلام) در شبهای قبل، از طریق «ذی طُوی» با همراهان از مکه به سوی مدینه حرکت کردند و جاسوسان قریش، هجرت آن بزرگوار و همراهانشان را به مشرکان خبر دادند.
گروهی از مشرکان برای برگرداندن حضرت امیر(علیه السلام) و همراهان ایشان حرکت کردند و در محل «حَنجنان» با آن حضرت روبه رو شدند. سخنانی بین آنها رد و بدل شد و وقتی مأموران قریش با قاطعیت و شجاعت امیرمؤمنان(علیه السلام) روبه رو شدند از همان راهی که آمده بودند، بازگشتند.
آن گاه حضرت و همراهان ایشان به راه خود ادامه دادند و راه طولانی بین مکه و مدینه را به سختی پیمودند، به طوری که وقتی به دهکده «قبا» رسیدند پاهایشان مجروح و خون آلود شده بود .(7) وجود مقدس پیامبر(صلی الله علیه و آله) به استقبال آن حضرت شتافتند و ایشان را در آغوش گرفتند و هنگامی که پاهای مجروح او را دیدند، چشمان مبارکشان پر از اشک شد.
بدین ترتیب آن حضرت و همراهانش پس از سه روز به پیامبر (صلی الله علیه و آله) ملحق و همـگی بـه سوی مدینه رهسپار شدند.(8)
2 ـ مرگ معتصم عباسی
معتصم عباسی در دوازدهم ربیع الاول سال 227 هـ .ق. در شهر سامرا به هلاکت رسید. سبب هلاکت او این شد که پس از حجامت تب کرد و با همان تب به جهنم واصل شد. معتصم مردی بسیار ظالم و فاسد بود و از علم و ادب بهره‌ای نداشت و به سادات آزارهای فراوانی می‌رساند. بزرگترین جنایت او مسموم نمودن امام جواد (علیه السلام) در سال 220 هـ .ق. می‌باشد .(9)
3 ـ مرگ احمد بن حنبل
روز دوازدهم ربیع الاول سال 241 هـ .ق. احمدبن‌حنبل رییس مذهب حنبلی‌ها ـ یکی از مذاهب چهارگانه اهل تسنن ـ در 77 سالگی در بغداد از دنیا رفت و در همان شهر به خاک سپرده شد. جدّ وی، ذوالثدیه، رییس خوارج نهروان بود که به دست امیرمؤمنان علی(علیه السلام) به درک واصل و به عذاب ابدی خداوند،گرفتارشد. (10)
سیزدهم ربیع الاول
آغاز دوران حکومت عباسیان
از اوایل سال 130 هـ .ق. عباسیان برای به دست آوردن قدرت، دست به کشتار و قتل عام بی سابقه مردم زدند که خلاصه پیروز شدند و توانستند خلافت را از چنگال بنی امیه خارج نمایند و بیعت ابوالعباس عبدالله بن محمد، مشهور به سفّاح ـ نخستین خلیفه عباسی ـ در سیزهم ربیع الأول سال 132 هـ .ق. صورت گرفت و بدین ترتیب حکومت خاندان عباسی آغاز شد.سفّاح در دوران خلافت خود به قتل عام بسیاری از خاندان بنی امیه و نیز شیعیان و دوستداران اهل بیت (علیهم السلام) دست زد؛ لذا به او لقب «خونریز» دادند. سفّاح بازماندگان خاندان اموی را کشت و تمامی آنها را به دار آویخت، و بالاخره در 32 سالگی در سال 136 هـ .ق. در پنجه مرگ،گرفتار شد.(11)
چهاردهم ربیع الاول
1ـ هلاکت یزید بن معاویه
2ـ مرگ موسی خلیفه عباسی
1ـ هلاکت یزید بن معاویه
یزید بن معاویه در چهاردهم ربیع الاول سال 64 هـ .ق. و در 39 سالگی به اجداد خود در جهنم ملحق شد. مادر وی، «مَیْسُون» دختر بَجدَل کلبی بود که غلام پدر را بر خویشتن راه داد و به یزید ملعون باردار شد و از همین جاست که طبق فرمایش معصومین(علیهم السلام) قاتل امام حسین(علیه السلام) زنازاده بوده است و به طورکلی باید گفت: قاتل حسین(علیه السلام) عنوانی است که شامل حال شمر، عمربن سعد، ابن زیاد و یزید و... ـ علیهم لعنه الله ـ میشود. (12)
قلم قاصر از این همه پستی
ظلم و فسق و فجوری که یزید در ایام عمر خویش مرتکب شد آنچنان زیاد و شنیع است که قلم از ذکر آنها قاصر است. ابن جوزی یکی از علمای اهل تسنّن، می‌نویسد: « عده‌ای از اهل مدینه به شام رفتند هنگامی که بازگشتند بسیار از یزید شماتت می‌کردند و می‌گفتند: از نزد کسی می‌آییم که دین ندارد؛ شراب می‌نوشد؛ طنبور می‌نوازد و سگ بازی می‌کند».(13)عبدالله بن حنظله نیز در احوال یزید چنین می‌گفت: «همانا یزید مردی است که با مادران و دختران و خواهران خویش نکاح می‌کند و شراب می‌نوشد و نماز را ترک می‌کند». (14)
سه سال خلافت ننگین
یزید بن معاویه در سال اول خلافت خویش، یعنی سال 61 هـ .ق. واقعه جانسوز کربلا را به وجود آورد که شهادت امام حسین(علیه السلام) و هفتاد و دو تن اصحاب باوفایشان و نیز اسارت زنان و دختران آن حضرت پس از عاشورا، جملگی از مصایب واقعه کربلاست.در سال دوم خلافت وی، واقعه حرّه در مدینه اتفاق افتاد که در آن، مردم مدینه قتل عام شدند و جان و مال و ناموس آنها تا سه روز مورد تجاوز سپاهیان یزید قرار گرفت!! مدائنی روایت کرده است که بعد از آن واقعه، از هزار زن بی شوهر فرزند زنا متولد شد و به قولی ده هزار زن چنین بوده است!(15) در سال سوم خلافت او، سپاهیان شام شهر مکه را محاصره و اقدام به تخریب و آتش زدن خانه خدا کردند.
در علّت مرگ یزید چند قول است: بعضی گفته اند که او به بلای ناگهانی هلاک شده است. اما برخی همچون شیخ صدوق می‌فرمایند : «یزید شب با حالت مستی خوابید و صبح روز بعد او را مرده یافتند در حالیکه بدن او تغییر کرده بود مثل آنکه بر آن قیر مالیده شده باشد». جسد نحس او را در باب الصغیر دمشق دفن کردند.(16)
2ـ مرگ موسی خلیفه عباسی
در چهاردهم ربیع‌الاول سال 170 هـ .ق. موسی الهادی، فرزند مهدی عباسی در 25 سالگی در شهر بغداد به جهنم واصل شد. وی به قساوت قلب ، بی رحمی، خشونت طبع و شرارت نفس مشهور بود. خلافت او یک سال و سه ماه طول کشید.(17)
سید بن طاووس روایت می‌کند که موسی الهادی لشکر فرستاد و حسین بن علی بن حسن مثنی فرزند امام حسن مجتبی (علیه السلام) را که به صاحب فخ معروف بود، با اصحابش شهید کرد. سر حسین را با اسیران به نزد او آوردند؛ هنگامی که نظرش بر آن سر افتاد اشعاری خواند .
سپس اسیران را یکی پس از دیگری می‌آوردند و او بعد از سرزنش و توبیخ، دستور قتل آنها را صادر می‌کرد. خلاصه در یک روز جمع کثیری از اولاد امیرمؤمنان علی (علیه السلام) را به قتل رسانید. (18)
پانزدهم ربیع الاول
در روز جمعه پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله) همراه امیرمؤمنان علیه السلام به میان قبیله بنی سالم بن عوف رفتند و در آنجا محدوده مسجدی را مشخص و قبله آن را نیز معین نمودند و هنگام ظهر در آن مکان خطبه خواندند و نماز جمعه را بر پا داشتند که به قول تاریخ نویسان این نخستین نماز جمعه در تاریخ اسلام بود. بعدها این مسجد به مسجد « قبا» شهرت یافت. (19)
شانزدهم ربیع الاول
ورود اهل بیت امام حسین (علیه السلام) به شام
در کتاب کامل بهایی نقل شده است که اسرای اهل بیت (علیهم السلام) در روز شانزدهم ربیع الاول سال 61 هـ .ق. یعنی 66 روز پس از شهادت امام حسین (علیه السلام) وارد شهر شام شدند؛(20) البته آن چه مشهور است، ورود اسرای اهل بیت(علیهم السلام) در اول ماه صفر بوده است که علاقه‌مندان را برای مطالعه بیشتر به روز شمار اول ماه صفر ارجاع میدهیم.تألیف: گروه پژوهش های فارسی مؤسسه جهانی سبطین(علیهماالسلام)
پی‌نوشت‌ها:
1. تاریخ طبری: ج 4، ص 522 - بحارالانوار: ج 45، ص 378.
2. ریاحیان الشریعه: ج 2، ص 211.
3. مجموعه زندگانی چهارده معصوم علیهم السلام. حسین عمادزاده، ص 222.
4. منتهی الآمال: ص 24.
5. وقایع الایام: ص 223.
6. روضات الجنات: ج 7 ص 224.
7. اعلام الوری: ج 1، ص 149- بحارالانوار: ج 19، ص 104.
8. کامل ابن اثیر: ج 22، ص 106.
9. تتمه المنتهی: ص 327.
10. مراقد المعارف: ج 1، ص 120.
11. وقایع الایام: ص 228.
12. اعلام الوری: ج 1، ص 154 - بحارالانوار: ج 44، ص 309.
13. تتمه المنتهی: ص 76.
14. تاریخ الخلفاء: ص 209.
15. تذکره الخواص: ص 260.
16. فیض العلام: ص 216.
17. تتمه المنتهی: ص 276.
18. مهج الدعوات: ص 226.
19. الکافی: ج 8، ص 340 - بحارالانوار: ج 19، ص 115.
20. وقایع الایام: ص 232.
