بایدها و شایدهای روابط کاری در کلاس درس

کار کردن به صورت گروهی

هم کلاسی‌های شما می‌توانند قوی ترین وهمه فن حریف ترین منابع موجود برای شما باشند. گاهی اوقات برای انجام قسمت‌های خاصی ازدروس، شما را به گروه‌هایی تقسیم می‌کنند. البته مجبور نیستید منتظر چنین فرصتی بنشینید وخودتان می‌توانید هر وقت دلتان خواست گروهی را انتخاب کنید و یا تشکیل دهید، مثل یک گروه «خانگی».توصیه‌های زیر می‌توانند به شما کمک کنند تا حداکثر استفاده را از دوستان دانش آموز خود ببرید.
1- کارفرمایان، توانایی در همکاری با دیگران را امتیاز بسیار ارزشمندی به حساب می‌آورند واین توانایی در دوران اشتغال کمک زیادی به شما می‌کند. اینک زمان آن فرا رسیده است که قابلیت‌هایی چون کار کردن در گروه یا سرگروه بودن- و توانایی در راهنمایی شدن- را در خود توسعه دهید.
2- تکالیفی را برای کارگروهی در نظر بگیرید که درگروه بهتر انجام می‌شوند تا به تنهایی. این گونه تکالیف شامل ردیابی منابع اطلاعاتی، برنامه ریزی تکالیف نگارشی، خود آزمایی و تجزیه و تحلیل آموخته‌ها می‌شوند.
3- از احساس رقابت جلوگیری کنید. هدف از کار کردن به عنوان عضوی از گروه باید این باشد که تمام اعضای گروه از این همکاری بهره‌مند شوند. فراموش نکنید که وقتی مثلاً موضوعی را برای اعضای یک گروه توضیح می‌دهید، خود شما بیش‌ترین بهره ی یادگیری را می‌برید. واژه یابی برای ادای مطلب، یکی از بهترین شیوه ‌های درک آن مطلب است.
4- «تقلب» نکنید. هدف از کار کردن به عنوان عضوی از گروه نباید این باشد که برای اعضا امکانی فراهم آید که کار کم تری انجام دهند. اگر تمام اعضای گروه دقیقاً یک کار برای ارزیابی ارائه دهند، احتمالاً هیچ یک از آن‌ها نمره یا امتیازی کسب نخواهند کرد. اما گروه می‌تواند یک کار را طراحی کند و بعد اجازه دهد هر یک از اعضا نسخه ی نهایی را به روش خود تهیه نماید.
5- "خط مشی‌هایی کلی" به وجود آورید. این خط مشی‌ها می‌توانند استانداردهای قابل قبولی در زمینه ی مثلاً وقت شناسی، میزان همکاری با گروه و ماهیت سازنده ی نظرات انتقادی وضع کنند.
6- تکلیف اعضای گروه را مشخص کنید. در هر گرد هم آیی گروه، بر یک "دستور کار" توافق کنید تا همیشه احساس هدفمند بودن وجود داشته باشد.
7- سرگروهی را نوبتی کنید. بدفکری نیست که برای هر تکلیف، ‌"یک سرگروه" متفاوت تعیین کنید تا بدین ترتیب، هر عضو گروه، در زمینه ی خاصی از کارهای گروهی، مسئولیتی راتقبل کرده باشد.
8- کارها را تقسیم کنید. برای مثال، ‌زحمت پیدا کردن اطلاعات یا جمع آوری منابع مورد نیاز یک تکلیف را بین همه قسمت کنید. این عمل می‌تواند موجب استفاده بهتر از وقت اعضای گروه شود و از جمع آوری کتب، مقالات و منابع مشابه توسط اعضای مختلف جلوگیری کند.
9- با اعضای گروه قرار بگذارید. به نمایندگی از طرف گروه،‌ برای کامل کردن یک تکلیف مهلت تعیین کنید. درخصوص همکاری‌های مختلفی که باید هر عضو در قبال تکلیف خود انجام دهد، با اعضا به توافق برسید.
10- انعطاف پذیری خود را حفظ کنید. هرچند گروه قاعدتاً دارای یک دستور کار است، اما در هرگردهم آیی، زمانی را به این تخصیص دهید که اعضا بتوانند مطالب "بی مقدمه" یا "فی البداهه" خود را عنوان کنند. این عمل کمک می‌کند تا به جای ویژگی‌های واکنشی، ‌خصوصیت‌های مبتکرانه ای در گروه ایجاد شود.

چگونه از معلم یا استاد خود استفاده کنیم

معلمین یا اساتید شما در زمینه ی موضوعات مختلفی که ارائه می‌دهند، ‌کارکشته هستند و البته شاید بتوانید از آن‌ها استفاده ای بیش از یادداشت کردن مطالبشان ببرید. توصیه‌های زیر راه‌هایی را نشان می‌دهند که از مدرسین خود بیش‌ترین استفاده را ببرید- راه‌های خوب- و راه ‌های کم‌تر خوب!
1- فراموش نکنید که آن‌ها انسان هستند! اگر امیدوارید بیش‌ترین استفاده را از مدرس خود ببرید‌، ‌ضرورت دارد با او مثل یک انسان رفتار کنید.
2- مدرسین شما منابع ازشمند اطلاعات هستند. آن‌ها احتمالاً سال‌های زیادی را در زمینه‌های تخصصی خود تدریس کرده اند. به آن‌ها نشان دهید که برای تخصص آن‌ها احترام قائل هستید.
3- مدرسین شما منابعی برای استاندارها هستند. آن‌ها می‌دانند چه چیزهایی به درد می‌خورد. آن‌ها می‌دانند چه سؤالاتی نمره می‌آورند و یا نمره از دست می‌دهند. بسیاری از آن‌ها روزی بالاخره از شما امتحان خواهند گرفت. آن‌ها اگر ببینند که شما از هیچ کوششی در رسیدن به سطح استاندارد فروگذاری نمی کنید، ‌مشتاق می‌شوند کمک‌های شایانی به شما بکنند.
4- از خود علاقه نشان دهید. وقتی کسی به وضوح به موضوع درسی مدرسین علاقه‌مند باشد، ‌اکثر آن‌ها بسیار خوشحال می‌شوند که وقت و انرژی بیش‌تری را صرف توضیح دادن مطالب به او کرده و او را در پیدا کردن اطلاعات بیش‌تر راهنمایی تر کنند.
5- آن‌ها را در تنگنا قرار ندهید. مدرسین هم (مثل هرکس دیگر) اگر در معرض سیلی از سؤالات قرار گیرند، ممکن است آسیب پذیر ومرعوب شوند- به خصوص اگر از آن‌ها انتظار پاسخ فوری برود. بهتر است فهرستی از سؤالات به مدرس داده و از او خواسته شود، "ممکن است به این‌ها نگاهی بیندازید و در جلسات بعدی راجع به آن‌ها صحبت کنید؟" یا اگر لازم دارید چیزی به شما توضیح داده شود، با مدرسین خود قرار ملاقات بگذارید. اما موضوع صحبت خود را از قبل برای آن‌ها روشن کنید.
6- خودتان را به آن‌ها معرفی کنید! در یک کلاس بزرگ، برای یک مدرس مشکل است تمام اسامی و چهره‌ها را به خاطر بسپارد. اکثر مدرسین علاقه مندند شاگردان کلاس درس خود را بهتر بشناسند- وقتی با آنها صحبت می‌کنید، نام خود را به یاد آن‌ها بیاورید. اسم خود را بالای ورقه ی فهرست سؤالاتی که به آن‌ها می‌دهید، ‌بنویسید.
7- مطابق میل آن‌ها رفتار کنید! ته کلاس ننشینید تا از پنجره به بیرون نگاه کنید. وول نخورید وخمیازه نکشید. مدرسین ممکن است نسبت به کسانی که برای کار آنها تهدیدی محسبوب می‌شوند، رفتاری «خشن» از خود نشان دهند.
8- برای بازخوردی که مدرسین می‌دهند ارزش قائل شوید. وقتی تکلیف تصحیح شده ای را به شما بر می‌گردانند، ‌به نکاتی که در آن ذکر شده است توجه خاص داشته باشید. در صورت امکان با آن‌ها وارد جزئیات بیش‌تری در مورد تکالیف شوید وهدفتان این باشد که بفهمید چگونه می‌توانید تکلیف مشابه بعدی را به بهترین نحو انجام دهید. د رمورد تکلیف، ‌حالت تدافعی به خود نگیرید. حالت تدافعی بلافاصله جریان بازخورد مفید را متوقف می‌کند.
9- وقت شناس باشید. همه متوجه کسی که دیر می‌آید، می‌شوند- اما این توجه ازنوعی نیست که به درد شما بخورد. همچنین، هر وقت برای ارائه تکلیفی زمان مشخصی در نظر گرفته شده است، مطمئن شوید که تکلیف خود را به موقع تحویل دهید. تکلیف که با تأخیر تحویل داده می‌شود معمولاً باعجله و در دقایق پایانی انجام شده و به ندرت از کیفیت بالایی برخوردار است.
10- تلاش مدرس خود را با «رفتار خوب» خود پاداش دهید. وقتی مدرسین عملی را انجام می‌دهند که مورد پسند شما واقع می‌شود، آن‌ها را به این امر واقف کنید! به جای اینکه به خاطر چیزهایی که علاقه ندارید نق بزنید، ‌چیزهایی پیدا کنید که به آن‌ها تمایل دارید. وقتی به خاطرکاری از مدرسی سپاسگزاری یا به او تبریک گفته می‌شود، ‌او سعی خواهد کرد تا آن کار را بیش‌تر تکرار کند. با رفتار خوب خود به عنوان «پاداش»، می‌توانید به مدرسانتان «آموزش» دهید تا کار خود را بهبود بخشند!

چگونه ازدیگران کمک بگیریم

به جز هم کلاسی‌هایتان، افراد بسیاری وجود دارند که می‌تواند به شما کمک کنند تا توانایی‌های بالقوه مطالعاتی خود را به حداکثر برسانید- به شرطی که به آن‌ها اجازه این کار را بدهید. توصیه‌های زیر می‌تواند شما را یاری دهند تا شخصی را که می‌تواند به شما کمک کند پیدا کیند و با نوع کمک او آشنا شوید.
1- از دوستان خود کمک بگیرید. به بهانه اینکه سخت مشغول درس خواندن هستید و مجال صحبت کردن یا نامه نوشتن به دوستان را ندارید، آن‌ها را کنار نگذارید! داشتن دوستانی که به هدف شما واقف هستند، هم در شما آرامش به وجود می‌آورد وهم انگیزه. دوستان خود را درجریان کارهای خود بگذارید. آن‌ها را از اهداف و مهلت‌های تعیین شده واقف کنید. احتمال زیادی وجود دارد که بتوانید به طرز مفیدی از آن‌ها کمک بگیرید.
2- ازبستگان کمک بگیرید. این گرایش وجود دارد که بستگان به حساب نیایند یا در برنامه‌ها دخالت داده نشوند. اما اگر بستگان احساس کنند که می‌توانند به شما کمک مفیدی در دروس بکنند، به احتمال فراوان این کار را خواهند کرد. درگیر کردن بستگان حرکت خوبی برای شما است- وکمک می‌کند تا آن‌ها متوجه شوند که شما با چالش‌هایی روبه رو هستید.
3- مردم را نادیده نگیرید. این به ویژه در مورد دوستان و رفقای نزدیک صدق می‌کند. این افراد ممکن است به خاطر وقت فراوانی که صرف مطالعات خود می‌کنید- و کم لطفی ای که نتیجتاً نسبت به آن‌ها روا می‌دارید!- دلخور شوند. اما اگر بتوانید راه‌هایی بیابید که آن‌ها بتوانند در درس‌هایتان به شما کمک کنند- مثلاً بگذارند مطالبی را که برای آن‌ها توضیح دهید- احتمال اینکه دروس شما را تهدیدی برای خود در نظر نگیرند، ‌خیلی بیش‌تر می‌شود.
4- از دیگران بخواهید از شما امتحان بگیرند. بسیار محتمل است که روزی از طریق پاسخ دادن به سؤالات، مورد ارزشیابی قرار گیرید. مثلاً از طریق سؤالات امتحانی. درست است که شما می‌توانید ازخودتان امتحان بگیرید، ‌اما وقتی یک نفر دیگر از شما درس را می‌پرسد، بهتر است. وقتی نمی‌دانید سؤال بعدی راجع به چیست، ‌احساس می‌کنید در حال دادن یک امتحان واقعی هستید. در ضمن، دیگران می‌توانند به شما بگویند که چه موقع دارید حاشیه می‌روید!
5- از تخصص کارکنان کتابخانه استفاده کنید. وقتی صحبت از جمع آوری اطلاعات می‌شود، کارکنان کتابخانه‌ها دارای تخصص و تجربه ی قابل ملاحظه ای هستند. آن‌ها اغلب در مورد منابع مختلف یک موضوع اطلاعات بسیار زیادی دارند و گاهی اوقات می‌تواند برای شناسایی مجموعه منابع یک موضوع، درکامپیوتر به جستجو بپردازند. آن‌ها معمولاً از کمک کردن به شما خیلی خوشحال می‌شوند- به شرطی که برخورد درستی با آن‌ها داشته باشید.
6- از وجود مشاورین و مربیان پرورشی غافل نشوید. امید است که به کمک مشاورین حرفه ای نیازی نداشته باشید. اما چنانچه به آن‌ها نیاز پیدا کردید، از آن‌ها کمک بگیرید. آن‌ها می‌تواند به طرز ارزشمندی شما را یاری دهند و از شما حمایت کنند. در هر صورت، ‌صحبت کردن با چنین اشخاصی ضرری ندارد- حتی وقتی که مشکلی ندارید. احتمالاً آن‌ها خیلی خوشحال می‌شوند هرازگاهی نیز با کسی صحبت کنند که مشکلی ندارد!
7- خواهان یادگیری از تجربیات و اشتباهات دیگران باشید. آشنا شدن با بعضی از دانش آموزان در مقاطع بالاتر تحصیلی می‌تواند حرکت مفیدی باشد. آن‌ها اکثر مواقع می‌توانند به شما بگویند که چه مشکلاتی را ممکن است در پیش رو داشته باشید- و بهترین راه پیشگیری از آن‌ها چیست.
8- نصیحت رابپذیرید، حتی وقتی که قصد استفاده از آن را ندارید. کاری کنید تا افرادی که به شما اندرز می‌دهند، احساس کنند برای آن‌ها ارزش قائل هستید. در صورت امکان، در قبال نصیحتی که به شما می‌کنند شما هم به آن‌ها نفعی برسانید. کمک دو جانبه سازنده ترین و بادوام ترین نوع کمک است.
9- منشی‌های دفتری را فراموش نکنید. ممکن است آن‌ها در مورد موضوع‌های درسی شما آگاهی چندانی نداشته باشند- اما احتمالاً راجع به اشخاصی که به این اطلاعات دسترسی دارند، خیلی می‌دانند. یک منشی دفتری می‌تواند توصیه‌های ارزشمندی راجع به اینکه سؤال خود را از چه کسی و به چه نحوی بپرسید، به شما بدهد.
10- از انجمن دانش آموزی یا دانشجویی استفاده ببرید. آنجا فقط محلی برای تفریح نیست. این انجمن‌ها در مورد هر چیزی، از مسایل مالی گرفته تا سلامتی، ‌کمک می‌کنند و مشاوره می‌دهند.

کمک گرفتن از معلمان و اساتید پس ازپایان ترم یا سال تحصیلی

مدرسین شما وظیفه ندارند وقتی شما دیگر محصل آن‌ها نیستید، به شما کمک کنند. اما، اگر از قبل زمینه‌ها را به خوبی چیده باشید و از راه درستی وارد شوید، اکثر مدرسین خوشحال می‌شوند همچنان به شما کمک کنند. توصیه‌های زیر شما را یاری می‌دهند تا نهایت استفاده را ازمدرسین خود ببرید- حتی سال‌ها پس از پایان تحصیلات.
1- زمینه‌ها را مهیا سازید. با آن دسته از مدرسینی که ممکن است بعدها به کمک آن‌ها نیاز داشته باشید، ارتباط خوبی برقرار کنید.
2- از آن‌ها اجازه بگیرید، ‌مثلاً وقتی می‌خواهید در یک درخواست شغل، از آن‌ها به عنوان معرف استفاده کنید. مدرسینی که باید به مغز خود فشار بیاورند تا به یادشان بیاید که آیا پذیرفته اند نقش معرف را برای شما ایفا کنند یا خیر، معرفین خوبی برای شما نخواهند بود.
3- ببینید چه کسی معرف خوبی است. یک معرفی خوب فوق‌العاده مؤثر است برخی از مدرسین تجربه زیادی در این کار دارند- و برخی ندارند. منشی‌های دفتری (که معمولاً معرفی نامه‌ها را تایپ می‌کنند) ممکن است به شما بگویند برای این هدف خود، کدام معلم را در نظر بگیرید.
4- آن‌ها را در جریان قرار دهید. مثلاً اگر از یک مدرس به عنوان معرف استفاده می‌کنید، راجع به شغل مورد درخواست خود اطلاعات کتبی در اختیار او بگذارید. غالباً، معرفی نامه‌ها بدون اطلاع قبلی درخواست می‌شوند- گاهی اوقات کارفرما تلفنی با معرف تماس می‌گیرد. اگر مدرس بداند برای چه شغلی اقدام کرده‌اید، شاید بتواند بدون اطلاع قبلی کمک کند.
5- وقتی از کسی مشاوره می‌خواهید، از او سؤال‌های شفاهی بپرسید. ممکن است بعدها در شغل شما شرایطی پیش بیاید که مدرس قدیمی شما، فرد مناسبی برای دادن توصیه به شما در مورد یک وضعیت باشد. کاری نکنید که معلمتان درست متوجه منظورتان نشود.
6- یادتان باشد از آن‌ها تشکر کنید. خیلی راحت می‌توانید به خاطر مشغله ی ذهنی فراوان ناشی از موضوعی که به خاطر آن از مدرس قدیمی خود استمداد کرده‌اید، تعارف ساده تشکرکردن را ازیاد ببرید! مدرسین متوجه می‌شوند که چه موقع از آن‌ها قدردانی نشده است.
7- بدون مقدمه به آن‌ها تلفن نزنید.(وابداً چمدان به دست دم درخانه ظاهر نشوید- همان طوری که یکی ازشاگردان قدیمی من شد!!) هرچند! خیلی وسوسه انگیز است که در موقع نیاز، تلفن را بردارید و با مدرس خود تماس بگیرید، اما فراموش نکنید که آن‌ها هم زندگی دارند. آن‌ها نمی‌تواند هرچه را که دردستشان است رها کنند و به کمک شما بشتابند. امتیاز نامه نگاری برتلفن این است که آن‌ها می‌توانند با در نظر گرفتن شرایط زمانی خود به نیاز شما پاسخ دهند. البته می‌توانید با استاد خود یک قرار تلفنی تنظیم کنید.
8- تماس خود را حفظ کنید- به مدرسین خود احترام بگذارید. اکثر مدرسین خوشحال می‌شوند که از شغل محصلین قبلی خود مطلع شوند. ارسال کارت پستال از مکان‌های شگفت انگیز می‌تواند ایجاد علاقه کند!
9- محبت او را تلافی کنید. منظور رشوه دادن به مدرسین قبلی نیست!اما می‌توانید به آن‌ها پیشنهاد دهید که سری به دانشگاه بزنید و تجربیات خود را در اختیار دانشتجویان بگذارید.
10- اطلاعاتی برای مدرسین خصوصی خود بفرستید که به درد محصلین فعلی آن‌ها بخورد. مدرسین غالباً به دنبال اطلاعاتی راجع به مطالعات موردی مناسب می‌گردند.
منبع: براون، سالی و همکاران، ( 1387)، مهارتهای مهم تعلیم و تعلم، سعید خاکسار، تهران، نشر موزون، چاپ دوم.