نویسنده: دکتر فرهاد شاملو
نوزاد یک ماهه چه توانایی هایی دارد؟
اغلب مادران نگران رشد جسمی و ذهنی کودک خود هستند و دوست دارند بدانند آیا فرزندشان دچار تأخیر در رشد نشده است و از هوش بالایی برخوردار خواهد بود یا نه. آنان گاهی دچار نگرانی های بی مورد می شوند و گاهی هم به این مسائل بی توجهی نشان می دهند. اگرچه ملاک های دقیقی برای تعیین رشد طبیعی کودک یک ماهه در دست نیست ولی به طور معمول یک کودک یک ماهه دارای توانایی های زیر است:او می تواند دستش را مشت کند، ولی اگر اسباب بازی یا شیء دیگری را در دستش قرار دهیم، هم چنان هنوز به آن بی توجه است و آن را یا می اندازد یا به دهان می برد.
نسبت به صدای دیگران واکنش نشان می دهد و می تواند اشیایی را در مقابلش با چشم تعقیب نماید و برای حرکت سر در جهت محرک ها تلاش کند. وی با دیدن مادر لبخند می زند و صدای زنگ و جغجغه توجه او را جلب می کند. نوزاد یک ماهه قادر به تفکیک کلی صداهاست و به صدای انسان توجه و علاقه ی بیشتری نشان می دهد.
نوزاد در این سن حرکات صورت دیگران را تقلید می کند؛ به طور مثال اگر دهان خود را جلو او باز کنیم، او هم دهانش را باز می کند و بیرون آوردن زبان را تقلید می نماید.
هم چنین نوزاد یک ماهه قادر به تفکیک مزه هاست و واکنش های متفاوتی نسبت به مزه های شیرین، ترش یا تلخ نشان می دهد.
آیا نوزاد توانایی یادگیری دارد؟
به نظر می رسد حتی از ساعت های اولیه ی تولد نیز می توان به نوزادان چیزهایی را یاد داد. در یک آزمایش، به تعدادی از نوزادانی که فقط چند ساعت از عمرشان گذشته بود، یاد دادند که هر وقت آهنگ موسیقی را می شنوند، اگر سرشان را به سمت راست بچرخانند و هر وقت صدای زنگ را می شنوند، اگر سرشان را به سمت چپ بچرخانند، به آن ها شیر داده خواهد شد. اگر نوزادی برعکس عمل می کرد یا سرش را به هیچ سمتی نمی چرخاند، به او شیر نمی دادند. این نوزادان پس از چندبار تکرار و کوشش آزمایشی، یاد گرفتند که بدون خطا سرشان را به سمت درست بچرخانند. یعنی همگی هر وقت صدای موسیقی را می شنیدند سرشان را به سمت راست می چرخاندند و شیر دریافت می کردند و هر زمان صدای زنگ به صدا درمی آمد، همگی سرشان را به سمت چپ می چرخاندند و شیر می خوردند. پس از چند روز، آزمایش را وارونه کردند؛ به این معنا که حالا باید نوزاد با شنیدن صدای موسیقی سرش را به سمت چپ و با شنیدن صدای زنگ سرش را به سمت راست بچرخاند تا شیر دریافت کند. شیرخواران به سرعت در این تکلیف جدید نیز مهارت یافتند. این آزمایش نشان داد که نوزادان از ابتدای ورود به دنیا کاملاً حواس شان متوجه رخدادهای بیرونی است و در حال یادگیری شرایطی هستند که به آن ها در جهت ارضای نیازهای شان کمک می کند. به همین جهت والدین باید حتی در رفتار خود با نوزادان، اصول صحیح تربیتی را متناسب با سن و درک نوزاد مراعات نمایند.منبع مقاله :
شاملو، فرهاد(1388)، زندگی روانی کودک تا یک سالگی (کودک شیرخوار خود را بشناسیم)، تهران: نشر قطره، چاپ اول