نویسنده: دکتر شکوفه موسوی
قوی ترین عواطف بشری در روابط زناشویی به وجود می آید که از سویی عشق، محبت، حمایت، مراقبت و امنیت، و از سویی نفرت، خصومت، پرخاشگری، صدمه رساندن و ناامنی است. خانه ای که زوجی با عواطف مثبت در آن زندگی می کنند، همان خانه ای است که همه آرزویش را دارند. نگاه ها پر از لطف است، رفتار ها همراه محبت است و ثبات و امنیت در فضای خانه حس می شود. چنین همسرانی می توانند بسیاری از حوادث قابل پیش بینی و حتی شاید حوادث سخت زندگی را از سر بگذرانند و پیش بروند. آن ها از وجود هم نیرو می گیرند و این نیرو را صرف حل و فصل مشکلات روزمره می کنند.
برعکس وقتی زن و شوهر با هم ناسازگار باشند، آن قدر فضا ناامن و آشفته است که حضور در خانه افراد خانواده را آزار می دهد، چه رسد به آن که عملکرد خوبی هم در خانه داشته باشند.
والدین، درگیر مشکلات خود هستند، رنج می برند، خسته و ناامیدند و به خصوص ناامن و نامطمئن اند. بسیاری از زوج ها در حضور فرزندان درگیری های سختی دارند و فرزندان شان را نگران و سردرگم می کنند، و حتی اگر سعی کنند فرزندان چیزی نفهمند- که البته همین تلاش هم بهتر از درگیری های شدید است- اما فرزندان می فهمند و رنج می برند.
بعضی از این والدین ممکن است از موقعیت های خوب اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی برخوردار باشند و بتوانند شرایط مادی خوبی برای فرزندان خود قراهم کنند؛ اما اغلب اوقات نتیجه رضایت بخش نیست. یعنی فضای امنی که دانش آموز باید در آن درس بخواند، وجود ندارد. این اطمینان برای او سرمایه ی بزرگی است که بداند پدر و مادرش همدیگر را دوست دارند، به هم احترام می گذارند و پا به پا و در کنار هم، مسیر زندگی را طی می کنند. علاقه ی آن ها به هم، تواق شان با هم دیگر، کمک و مراقبت آن ها از یکدیگر، همه و همه برای فرزندان بسیار کمک کننده است.
زوجین حتماً باید وقت خاصی را به خود اختصاص دهند، در میان مشکلات متعدد زندگی، فرصت با هم بودن را فراهم کنند، به حرف های هم گوش کنند، همدیگر را نوازش کنند و پای درددل هم بنشینند. نیرویی که از این رابطه برمی آید، پشتوانه ای برای رو به روئ شدن با مسائل روزمره است که روز به روز مشکل تر و پیچیده تر می شود.
در واقع از مهم ترین اقداماتی که والدین برای کمک به موفقیت تحصیلی فرزندان شان انجام می دهند، رسیدگی به سلامت خود و مراقبت از رابطه ی زناشویی شان است.
حرکت به طرف بالا از این سکوی قوی و محکم آغاز می شود. این شرط لازم برای موفقیت تحصیلی است. اما اگر مشکلی در عملکرد تحصیلی فرزندان وجود داشت، باز هم با توافق والدین، حل مشکلات، ممکن و محتمل می شود.
متأسفانه در اکثر موارد، والدین اختلافاتشان را ناسازگارانه، در حضور فرزندان مطرح می کنند و دائم در حال مشاجره هستند و فرزندان در اغلب موارد نمی توانند کاری بکنند، که این شرایط، تأثیر بدی بر عملکرد تحصیلی آنان دارد و البته این تأثیر منفی منحصر به عملکرد تحصیلی نیست بلکه باعث ایجاد مشکلات خلقی، ارتباطی و انطباقی می شود. ضمن این که تأثیر این مشاجرات بر دستیابی به هویت، الگوسازی و انتظار از زندگی آینده، بسیار منفی، زیاد، عمیق و ماندگار است و بهتر است والدین حل کردن این مشکلات را در اولویت فعالیت های خود قرار دهند.
در این جا ضروری می دانم به یک باور نادرست اشاره کنم. بسیاری از زوج ها فکر می کنند اگر همه ی انرژی، وقت، احساس و امکانات خود را صرف فرزندان خود بکنند، به موفق شدن آن ها کمک کرده اند. در واقع قربانی شدن یا لااقل فداکاری بی چون و چرا را شرط موفق شدن فرزندان در عرصه های مختلف از جمله عرصه ی تحصیلی می دانند. این باور نادرست است و به فرزندان کمک نمی کند و باعث رشد آن ها نمی شود و الگوهای درستی در اختیار آن ها قرار نمی دهد، بلکه در رشد طبیعی شان اخلال ایجاد می کند، یعنی آن ها را متوقع و زیاده خواه بار می آورد، در نتیجه آنان کسانی می شوند که به فکر دیگران نیستند، یا در آن ها احساس مسئولیتی سنگین همراه احساس سرزنش و گناه ایجاد می کند، به طوری که احساس می کنند وام دار و مدیون هستند.
منبع مقاله :
موسوی، شکوفه؛ (1386) موفقیت تحصیلی: نقش والدین در تحصیل فرزندان، تهران: نشر قطره، چاپ پنجم
