منبع:راسخون
رابرت تی. بکر (Robert T. Bakker)
قبل از این که به موضوع جذاب حیوانات دورهی تریاس بپردازیم، بهتر است اول در بارهی این دوره قدری بیشتر بدانیم. اجازه بدهید با این سؤال وارد مبحث بشویم، دورهی تریاس در چه زمانی غالب بوده است؟بسیار خوب، دوره تریاس اولین دورهی زمین شناسی عصر مزوزوئیک بود و از 250 میلیون سال پیش تا 200 میلیون سال پیش به طول انجامید. این دوره پس از دورهی پرمین (آخرین دورهی زمین شناسی از عصر پالئوزوئیک) و قبل از دوران ژوراسیک قرار دارد. مشخصهی عصر مزوزوئیک، ظهور و گسترش وسیعترین تنوع زیستی دایناسورها بر روی زمین در میان تمام دورههای زمین شناسی ما قبل تاریخ بوده است. هم چنین پس از پایان این عصر بیشترین تعداد گونههای جانوری ما قبل تاریخ از چهره سیارهی ما پاک شدند. اینک اجازه بدهید نگاهی دقیقتر و جزئیتر به واقعیتهای دوره تریاس بیندازیم.
آب و هوای دوره تریاس
مطالعات انجام شده توسط زمین شناسان و دیرینه شناسان حاکی از آن است که شرایط متوسط آب و هوایی دوره تریاس گرم و خشک بوده است. هیچ نشانهای از وجود یخچالهای طبیعی در دو قطب وجود ندارد. سنگهای رسوبی قرمز رنگ و تبخیر مواد معدنی محلول در آب بر روی سطح زمین و پوستهی آن افزایش یافت. در دورهی تریاس، تنها یک تودهی بزرگ زمینی وجود داشت که در امتداد کمر بند میانی زمین واقع شده بود و عرض جغرافیایی استوایی مرکز تقریبیاش بود. آب و هوای مرزهای قطبی این ابَر قاره تا حدودی مرطوب و معتدل بوده است.این منطقهی وسیع، پانگهآ ( (Pangaeaنامیده شده است که به معنی "تمام زمین" است و اشاره به وسعت منحصر به فرد آن دارد. این قطعه زمین چندان پهناور بود که توانست اثرات تعدیل کنندهی اقلیمی توسط اقیانوس جهانی (حجم عظیم آبی که آن را احاطه کرده بود) را محدود کند. در نتیجه، آب و هوای کلی طبیعت، قارهای (بری) و با تغییرات شدید فصلی باقی ماند. تابستانها به شدت گرم و زمستانها شدیداً سرد بود. با این وجود مناطق قطبیِ این سرزمین وسیع ما قبل تاریخی که آب و هوایی معتدل داشتند محیط مناسبی برای تکامل و گسترش خزندگان و درختانِ همیشه سبز (کاج و سرو) را به وجود میآوردند.
حیوانات و گیاهان دوره تریاس
از روی فسیلها و سایر شواهد میتوان پی برد که پوشش گیاهی دورهی تریاس عمدتاً مربوط به گونههای گیاهی از شاخههای لیکوفیتا (lycophyta) ، سیکادوفیتا ((cycadophyta، جینکوفیتا ginkophyta)) و پتریدوسپرماتوفیتا (pteridospermatophyta) در فرمانروایی گیاهان بوده است و گیاهان بذر دار غالب بودند.اکثر جانوران دورهی تریاس شکلهای ما قبل تاریخیِ از انواع گونههای دو زیستان، خزندگان، حشرات، سخت پوستان، نرم تنان، پستان داران، ماهیها، هم کمانان یا دد چهرگان (نام علمی(Synapsida)) بودند. بیشتر این جانوران اعقاب بسیاری از حیوانات امروزی بودهاند.
فهرست جانورانی که در دورهی تریاس می زیستند
به فهرست زیر نگاهی بیندازید تا بهتر درک کنید جانوران دورهی تریاس که امروزه منقرض شدند دارای چه تنوع گستردهای بودند.
دوزیستان:
Amphibamus
Plemmyradytes
Eoscopus
Platyrhinops
Georgenthalia
Pasawioops
Micropholis
Gerobatrachus
Limnerpeton
Aphaneramma
Batrachosuchus
Bothriceps
Keratobrachyops
Koolasuchus
Compsocerops
Pelorocephalus
Siderops
Capitosaurus
Cherninia
Cyclotosauraus
Deltasuarus
Eocaecilia
Eryosuchus
Gerrothorax
Koskinonodon
Kryostega
Laidleria
Paracyclotosaurus
Ferganobatrachus
Mastodonsaurus
Metoposaurus
Microposaurus
Parotosuchus
Pelorocephalus
Sclerothorax
Triadobatrachus
Uranocentrodon
Wantzosaurus
Watsonisuchus
Wetlugasaurus
Xenobrachyops
سخت پوستان:
Acanthinopus
Antrimpos
Ambilobeia
Cycleryon
Rosenfeldia
Eryon
Knebelia
Clytiella
Stenodactylina
Clytiopsis
Pustulina
Enoploclytia
Protoclytiopsis
Eryma
Palaeastacus
Galicia
Lissocardia
Longichela
Ifasya
Macropenaeus
Kazakarthrans
Satyrocaris
Leiothorax
Tetrachela
ماهیها:
Acrodus
Beltanodus
Chanxingia
Dapedium
Edaphodon
Heliocorpion
Laugia
Mawsonia
Perleidus
Saurichthys
Sinosaurichthys
Thoracopterus
Whiteia
Xenacanthus
Zeuchthiscus
Aellopos
Birgeria
Chinlea
Dicellopyge
Hybodus
Lepidotes
Pholidophorus
Semionotus
Ticinepomis
Wimania
Alcoveria
Cleithrolepis
Diplurus
Leptolepis
Listracanthus
Piveteauia
Arganodus
Coelacanthus
Axelia
Indocoelacanthus
Asiatoceratodus
حشرات:
Mendozachorista
Mesotitan
Mesotitanodes
Ultratitan
Prototitan
Paratitan
Gigatitan
Nanotitan
Ootitan
پستان داران:
Adelobasileus
Eozostrodon
Haramiya
Megazostrodon
Morganucodon
Sinoconodon
نرم تنان:
Araxoceras
Bellorophon
Ceratites
Daonella
Gervillaria
Orthoceras
Pseudotemperoceras
Solenomorpha
Whiteavesia
Aviculopecten
Claraia
Oxytoma
خزندگان:
Arctosaurus
Bobosaurus
Crosbysaurus
Czatkoweila
Dinocephalosaurus
Dromomeron
Erythrosuchus
Euparkeria
Fodonyx
Gwyneddosaurus
Helveticosaurus
Hyperodapedon
Hypuronector
Icarosaurus
Koilamasuchus
Kuehneosaurus
Lagerpeton
Lariosaurus
Macrocnemus
Megalanacosaurus
Nectosaurus
Nothosaurus
Ornithosuchus
Pachypleurosaurus
Phonodus
Quianosuchus
Riojasuchus
Saltopus
Tricuspisaurus
Uatchitodon
Vallesaurus
Yonghesuchus
کمان داران:
Bienotherium
Chiniquodon
Diademodon
Ecteninion
Galesaurus
Hahnia
Ischigualastia
Jachaleria
Kannameyeria
Lystrosaurus
Massetognathus
Oligokyphus
Prozostrodon
Rabidosaurus
Stahleckeria
Traversodon
فهرستی که ارائه شد عمدتاً تنوع ژنتیکی شکلهای حیات را در هر طبقه از حیوانات بر میشمارد. امیدواریم که کمک کننده بوده باشد. منبع مقاله :
متن منابع
/ج